Τζον Αμπερκρόμπι (ιατρός)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζον Αμπερκρόμπι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
John Abercrombie (Αγγλικά)
Γέννηση10  Οκτωβρίου 1780[1]
Αμπερντίν[2]
Θάνατος14  Νοεμβρίου 1844[3][4][1]
Εδιμβούργο[2]
Τόπος ταφήςΣεντ Κάθμπερτς (Εδιμβούργο)[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
ΘρησκείαΠροτεσταντισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Εδιμβούργου[2]
Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν
Γραμματική Σχολή Αμπερντήν[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός[2]
φιλόσοφος
παθολόγος
χειρουργός
συγγραφέας[2]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαRector of Marischal College, Aberdeen (1836–1837, Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν)
Βραβεύσειςεταίρος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου (2  Ιουλίου 1831)[5]
Μέλος του Βασιλικού Κολλεγίου Ιατρών του Εδιμβούργου (1804)[5]
Fellow of the Royal College of Surgeons of Edinburgh
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Τζον Αμπερκρόμπι (αγγλικά: John Abercrombie‎‎, 10 Οκτωβρίου 1780 - 14 Νοεμβρίου 1844) ήταν Σκωτσέζος ιατρός, συγγραφέας, φιλόσοφος και φιλάνθρωπος. Το ιατρείο του στο Εδιμβούργο έγινε ένα από τα πιο επιτυχημένα ιατρεία στη Σκωτία. Το Βιογραφικό Λεξικό Chambers αναφέρει γι' αυτόν ότι μετά τον θάνατο του Τζέιμς Γκρέγκορι «αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος συμβουλευτικός ιατρός στη Σκωτία».[7] Ως χειρουργός του Βασιλικού Δημόσιου Ιατρείου και του Νέου Ιατρείου της πόλης παρείχε δωρεάν ιατρική περίθαλψη στους φτωχούς της πόλης και δίδασκε φοιτητές και μαθητευόμενους ιατρούς. Δημοσίευσε εκτενώς σε ιατρικά θέματα και τελευταία σε θέματα μεταφυσικής, ηθικής και θρησκείας. Ευσεβής χριστιανός, ενίσχυσε οικονομικά το ιεραποστολικό έργο. Στον Αμπερκρόμπι απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εξελέγη πρύτανης του Κολλεγίου Μάρισαλ και του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν και διορίστηκε ιατρός του βασιλιά στη Σκωτία.[8]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Αμπερντίν, πρωτότοκος γιος του αιδεσιμότατου Τζορτζ Αμπερκρόμπι (1713-1790), ιερέα της Ανατολικής Εκκλησίας του Αμπερντίν, και της δεύτερης συζύγου του Μπάρμπαρα Μορίς (π. 1824).[9] Ο πατέρας του επηρέασε βαθιά τον χαρακτήρα και τις πεποιθήσεις του. Μετά τη φοίτησή του στο γυμνάσιο του Αμπερντίν σπούδασε στο Κολέγιο Μάρισααλ,[10] στο Αμπερντίν, από όπου έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (Master of Arts, MA) σε ηλικία 15 ετών. Συνέχισε τις σπουδές του στην ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου αποκτώντας το διδακτορικό του δίπλωμα το 1803.[11]

Ιατρική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την αποφοίτησή του πήγε για περαιτέρω σπουδές στο νοσοκομείο Σεντ Τζορτζ του Λονδίνου και, επιστρέφοντας στο Εδιμβούργο, εγκατέστησε το ιατρείο του στην οδό Νίκολσον 8, δίπλα στη Σχολή Ιππασίας του Εδιμβούργου, η οποία το 1832 θα γινόταν ο χώρος του κτιρίου Πλέιφερ του σημερινού Βασιλικού Κολλεγίου Χειρουργών του Εδιμβούργου (RCSEd). Το 1804 έγινε μέλος του RCSEd. Το γενικό του ιατρείο έγινε γρήγορα δημοφιλές και το 1805 έγινε χειρουργός του Βασιλικού Δημόσιου Ιατρείου στην κοντινή οδό Ρίτσμοντ.[12] Εκεί παρείχε δωρεάν ιατρική περίθαλψη στους φτωχούς της περιοχής και παρείχε οδηγίες σε φοιτητές και μαθητευόμενους της ιατρικής. Χωρίζοντας την πόλη σε γεωγραφικούς τομείς και αναθέτοντας τους μαθητευόμενούς του σε διαφορετικούς τομείς, ξεκίνησε ένα συστηματικό σύστημα εκπαίδευσης για τους μαθητευόμενους αυτούς.[13] Το 1816 διορίστηκε χειρουργός στο νεοσύστατο Νέο Ιατρείο της πόλης. Από την αρχή κρατούσε λεπτομερείς σημειώσεις για όλους τους ασθενείς του, μια ασυνήθιστη πρακτική εκείνη την εποχή. Αυτές θα αποτελούσαν τη βάση για τις πολλές κλινικές δημοσιεύσεις του, οι οποίες ενίσχυαν περαιτέρω τη φήμη του. Από το 1816 δημοσίευσε διάφορες εργασίες στο Ιατρικό και Χειρουργικό Περιοδικό του Εδιμβούργου, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για τα πιο εκτεταμένα έργα του: Παθολογικές και πρακτικές έρευνες για τις ασθένειες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (Pathological and Practical Researches on Diseases of the Brain and Spinal Cord),[14] που θεωρείται το πρώτο εγχειρίδιο νευροπαθολογίας, και Έρευνες για τις ασθένειες του εντερικού σωλήνα, του ήπατος και άλλων σπλαχνικών οργάνων της κοιλιάς (Researches on the Diseases of the Intestinal Canal, Liver and other Viscera of the Abdomen), που δημοσιεύθηκαν αμφότερα το 1828.[12] Στο τελευταίο βιβλίο περιέγραψε για πρώτη φορά τα συμπτώματα και τα σημεία του διάτρητου δωδεκαδακτυλικού έλκους. Αυτό συνέβη σε μια εποχή που, ήταν δύσκολο για τους γιατρούς να συσχετίσουν τα κλινικά χαρακτηριστικά με την παθολογία. Ο Αμπερκρόμπι έδωσε για πρώτη φορά την περιγραφή των κλινικών χαρακτηριστικών του διάτρητου δωδεκαδακτυλικού έλκους που επιβεβαιώθηκαν από τη νεκροψία. Το δείγμα που έδειχνε το διάτρητο έλκος τοποθετήθηκε στο Μουσείο της Χειρουργικής Αίθουσας, όπου εκτίθεται μέχρι σήμερα.

Το 1821 η αίτησή του για την έδρα της Πρακτικής της Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου απορρίφθηκε. Στη συνέχεια αφοσιώθηκε στην άσκηση της ιατρικής συμβουλευτικής. Έγινε διπλωματούχος του Βασιλικού Κολλεγίου Ιατρών του Εδιμβούργου το 1823 και μέλος του Κολλεγίου το επόμενο έτος.[15]

Τα επόμενα χρόνια έγραψε μια σειρά φιλοσοφικών μελετών, και το 1830 δημοσίευσε το έργο του Έρευνες σχετικά με τις διανοητικές δυνάμεις και τη διερεύνηση της αλήθειας (Inquiries concerning the Intellectual Powers and the Investigation of Truth),[16][17] ττο οποίο ακολουθήθηκε το 1833 από μια συνέχεια, τη Φιλοσοφία των ηθικών συναισθημάτων (The Philosophy of the Moral Feelings). Και τα δύο έργα γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα κατά την εποχή της έκδοσής τους. Το πρώτο (1830) έχει αναφερθεί ευρέως σε πραγματείες σχετικά με το δίκαιο της απόδειξης, λόγω της συζήτησής του για τις πιθανότητες, (τις πηγές της) βεβαιότητας και (τις αμφιβολίες σχετικά με) τις μαρτυρίες.

Ως πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Σκωτίας, έγραψε επίσης το βιβλίο Ο άνθρωπος της πίστης: ή η αρμονία της χριστιανικής πίστης και του χριστιανικού χαρακτήρα (The man of faith: or the harmony of Christian faith and Christian character, 1835),[18] το οποίο διένειμε δωρεάν.

Ο Αμπερκρόμπι ήταν ιδρυτικό μέλος, το 1841, της Ένωσης του Εδιμβούργου για την αποστολή ιατρικής βοήθειας σε ξένες χώρες, η οποία έγινε η Ιατρική Αποστολική Εταιρεία του Εδιμβούργου, και ενίσχυσε οικονομικά το έργο της.[15]

Ένα χρόνο μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα Δοκίμια του (1845) για τη χριστιανική ηθική.[19]

Τιμές και βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διετέλεσε πρόεδρος της Ιατροχειρουργικής Εταιρείας του Εδιμβούργου για τέσσερα χρόνια από το 1829. Το 1831 εξελέγη Μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου, με εισηγητή τον Τόμας Τσαρλς Χόουπ, και διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Εταιρείας από το 1835 έως το 1844.[20] Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης του απένειμε τον τιμητικό διδακτορικό τίτλο (Oxon). Πρόκειται για μια ασυνήθιστη τιμή, καθώς ο μόνος άλλος αποδέκτης τα προηγούμενα 50 χρόνια ήταν ο Έντουαρντ Τζέννερ.[15] Εκλέχθηκε Λόρδος Πρύτανης του Κολλεγίου Μάρισαλ και του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν. Έγινε μέλος της γαλλικής Εθνικής Ακαδημίας Ιατρικής.[15]

Προσωπικός βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τάφος του Τζον Αμπερκρόμπι, Σεντ Κάθμπερτς, Εδιμβούργο

Το 1831, ενώ περιέθαλπε τον συνάδελφό του Τζέιμς Κρόφορντ Γκρέγκορι, προσβλήθηκε από τύφο και ανάρρωσε από αυτόν.[21] Το 1841, έμεινε μερικώς παράλυτος, αλλά παρόλα αυτά μπόρεσε να επιστρέψει στην ιατρική του δραστηριότητα.

Πέθανε ξαφνικά ενώ έμπαινε στην άμαξά του στην είσοδο του σπιτιού του[22] στις 14 Νοεμβρίου 1844.[20] Η αυτοψία έδειξε ότι η αιτία θανάτου ήταν ρήξη στεφανιαίας αρτηρίας.[20] Ο παθολόγος, Άνταμ Χάντερ, υπέθεσε ότι ο θάνατός του είχε προκληθεί από υπερβολική αιμορραγία.[13] Είναι θαμμένος στον ανατολικό τοίχο του νεκροταφείου του Σεντ Κάθμπερτς, δίπλα στην πύλη προς τους κήπους της Πρίνσες Στριτ.

Μετά τον θάνατό του, οι κόρες του δώρισαν τη βιβλιοθήκη του Αμπερκρόμπι, η οποία περιελάμβανε περίπου 1.000 τόμους, στο Βασιλικό Κολλέγιο Χειρουργών του Εδιμβούργου.[23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Internet Philosophy Ontology project» (Αγγλικά) thinker/2463. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.rse.org.uk/cms/files/fellows/biographical_index/fells_indexp1.pdf.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12463275j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. (Αγγλικά) SNAC. w6158r57. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Former Fellows of The Royal Society of Edinburgh 1783 – 2002, Part 1» Βασιλική Εταιρεία του Εδιμβούργου. Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 18  Οκτωβρίου 2019. σελ. 2.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12463275j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. Chambers Biographical Dictionary, (ISBN 0-550-18022-2), σελ. 4
  8. Monuments and monumental inscriptions in Scotland: The Grampian Society, 1871
  9. Matthew, H. C. G.; Harrison, B., επιμ.. (2004-09-23), «Abercrombie, John», The Oxford Dictionary of National Biography (Oxford: Oxford University Press): ref:odnb/37, doi:10.1093/ref:odnb/37, http://www.oxforddnb.com/view/article/37 
  10. Cousin, John William (1910). «Abercrombie, John». A Short Biographical Dictionary of English Literature. London: J. M. Dent & Sons. 
  11. Macintyre, Iain (2012). «John Abercrombie (1780–1844).». The Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh 42 (3): 285. doi:10.4997/JRCPE.2012.320. PMID 23113324. http://www.rcpe.ac.uk/journal/issue/journal_42_3/notablefellows.pdf. 
  12. 12,0 12,1  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Abercrombie, John» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  13. 13,0 13,1 «Account of the Late Dr Abercrombie». Edinburgh Medical and Surgical Journal 63 (162): 225–233. 1 January 1845. ISSN 0963-4932. 
  14. Abercrombie, John (1828). Pathological and practical researches on diseases of the brain and the spinal cord. Edinburgh: Waugh and Innes. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 Baxter, Patricia (1992). «A beloved physician; John Abercrombie MD, FRCSE, FRCPE, 1780–1844». Scottish Medical Journal 37 (4): 119–121. doi:10.1177/003693309203700409. PMID 1411482. 
  16. Abercrombie, John (1830). Inquiries concerning the intellectual powers and the investigation of truth. Edinburgh: Waugh and Innes. 
  17. «Review of Inquiries concerning the Intellectual Powers and the Investigation of Truth by John Abercrombie». The Quarterly Review 45: 341–358. July 1831. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015074711451;view=1up;seq=351. 
  18. Abercrombie, John (1835) The man of faith: or the harmony of Christian faith and Christian character. New York: Van Nostrand & Dwight
  19. Abercrombie, John (1845) Essays. New York: Harper
  20. 20,0 20,1 20,2 «Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh» (PDF). Royal Society of Edinburgh. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2022. 
  21. London Medical and Surgical Journal, January 1833
  22. Grant's Old and New Edinburgh vol III
  23. «John Abercrombie 1780-1844 - Book Owners Online». www.bookowners.online (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]