Σφαγή του Μπατάκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φωτογραφία που απεικονίζει τα υπολείμματα από τη σφαγή του Μπατάκ. Ο φωτογράφος και η ημερομηνία είναι άγνωστη.

Η σφαγή του Μπατάκ αναφέρεται στη σφαγή των Βουλγάρων χριστιανών στην κωμόπολη Μπατάκ (Батак) της ΝΔ Βουλγαρίας από στρατεύματα ατάκτων Οθωμανών το 1876, στην αρχή της Εξέγερσης του Απριλίου. Ο αριθμός των θυμάτων εκτιμάται από 1.200 έως και 7.000, ανάλογα με την πηγή.[1]

Η Εξέγερση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Απρίλιο και Μάιο του 1876 έγινε μία εξέγερση των Βουλγάρων κατά των Οθωμανών. Ο ρόλος του Μπατάκ στην εξέγερση ήταν να πάρει στην κατοχή του τις αποθήκες των γύρω χωριών και να διασφαλίσει τον εφοδιασμό των ανταρτών. Επίσης, να μπλοκάρει τους κύριους δρόμους και να εμποδίσει τον εφοδιασμό των Τούρκων στρατιωτών. Το έργο του Μπατάκ ήταν να αντιμετωπίσει τα χωριά των Πομάκων Chepino και Korovo στην περίπτωση που θα προσπαθούσαν να αποτρέψουν την εξέγερση. Στην περίπτωση που οι τσέτες των κοντινών περιοχών αποτύγχαναν στην αποστολή τους,  οι υπόλοιποι θα έπρεπε να συγκεντρωθούν στο Μπατάκ. Το μόνο πρόβλημα που ανέμενε η οργάνωση της εξέγερσης ήταν η περίπτωση το Μπατάκ να υπερασπιστεί τον εαυτό του μόνο εναντίον των Τούρκων, αλλά αυτό ήταν ένα ρίσκο που το είχε αναλάβει.  Μετά την έναρξη της εξέγερσης στις 30 Απριλίου του 1876, μέρος των ενόπλων ανδρών στο Μπατάκ, με επικεφαλής το βοεβόδα Petar Goranov, επιτέθηκαν στους Τούρκους.[2] Κατάφεραν να σκοτώσουν μέρος των Οθωμανών ηγετών, αλλά στάλθηκαν εναντίον τους 5.000 άτακτοι (βασιβουζούκοι), κυρίως Πομάκοι, με επικεφαλής τον Αχμέτ Αγά από Barutin, οι οποίοι περικύκλωσαν την πόλη.[3][4][5][6][7][8][9]  Μετά από μια πρώτη μάχη, οι άνδρες από το Μπατάκ αποφάσισαν να διαπραγματευθούν με τον Αχμέτ Αγά. Τους υποσχέθηκε ότι θα αποσύρει τα στρατεύματά του, υπό την προϋπόθεση ότι Μπατάκ θα αφοπλιστούν. Αφού οι αντάρτες κατέθεσαν τα όπλα τους, οι Βασιβουζούκοι επιτέθηκαν και τους αποκεφάλισαν.[10]

Η σφαγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενώ μερικοί από τους ηγέτες της επαναστατικής επιτροπής παρέδιναν τα όπλα τους, μερικοί κατάφεραν να ξεφύγουν από το χωριό, αλλά αμέσως μετά ότι όλη η περιοχή περικυκλώθηκε. Οι Βασιβουζούκοι μπήκαν στα σπίτια και τα λεηλάτησαν, πολλά τα έκαψαν και πυροβολούσαν τους πάντες. Πολλοί από τους κατοίκους του χωριού κρύφτηκαν μέσα στα σπίτια των πλουσίων ή στην εκκλησία. Στις 2 Μαΐου, αυτοί που ήταν κρυμμένοι στο σπίτι του Bogdan παραδόθηκαν, γιατί τους υποσχέθηκε ο Αχμέτ Αγάς ότι θα σωθούν. Περισσότερα από 200 άνδρες, γυναίκες και παιδιά οδηγήθηκαν έξω, απογυμνώνεται από τιμαλφή και ρούχα για να μην τα λερώσουν τους με το αίμα τους, και μετά σφαγιάστηκαν. Ο Αχμέτ Αγάς ζήτησε από τους πλούσιους άνδρες του Μπατάκ να πάνε στο στρατόπεδό του και να παραδώσουν όλα τα όπλα των χωρικών. Συμφωνήθηκε το χωριό να αφοπλιστεί και οι πομάκοι να φύγουν. Αντ ' αυτού, οι Βούλγαροι πιάστηκαν αιχμάλωτοι και όλοι αποκεφαλίστηκαν, κάηκαν ζωντανοί ή παλουκώθηκαν. Η σύζυγος του γιού του ηγέτη Trendafil Kerelov περιέγραψε πώς βασάνισαν, παλούκωσαν και έκαψαν τον πεθερό της.

[11] Ο γιός του Αχμέτ Αγά της πήρε το παιδί από το παιδί που ήταν ακόμα μωρό και το έκοψε κομμάτια με το σπαθί του. [12]

Ο Januarius MacGahan, δημοσιογράφος της New York Herald και της Daily News του Λονδίνου έγραψε για τα τρομερά γεγονότα αφού επισκέφθηκε το Μπατάκ με τον Eugene Schuyler. Περιγράφουν την καμμένη και κατεστραμμένη πόλη με τη δυσωδία από τη σήψη χιλιάδων συσσωρευμένων και διαμελισμένων πτωμάτων, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, παιδιών και εμβρύων που ξεριζώθηκε από την κοιλιά των μητέρων τους.

Η σφαγή στην εκκλησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ορθόδοξη εκκλησία Sveta Nedelya ήταν το τελευταίο καταφύγιο των ανταρτών. Οι Βασιβοζούκοι, αφού κατέστρεψαν το σχολείο, όπου 200 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί, πολιόρκησαν την εκκλησία. Οι έγκλειστοι κράτησαν για τρείς ημέρες, ώσπου αναγκάστηκαν να βγουν από έλλειψη νερού. [13][14]  Αποκεφαλίστηκαν όλοι και μόνο εκείνοι που δέχθηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι γλίτωσαν.

Η εκκλησία κάηκε αλλά διατηρήθηκαν από αυτή οι πέτρινοι τοίχοι.  Όταν μια ρωσική αποστολή πήγε να επιθεωρήσει το χωριό, 3 μήνες αργότερα, οι Οθωμανικές αρχές προσπάθησαν να θάψουν τα πτώματα αλλά δεν μπορούσαν να κρύψουν τη δυσωδία. Επίσης, έβαψαν τους τοίχους της εκκλησίας, αλλά οι κηλίδες αίματος εμφανίστηκαν αργότερα.

Μετά τη σφαγή στην εκκλησία, ο Αχμέτ Αγάς κάλεσε όλους τους επιζώντες χωρικούς, λέγοντας ότι θέλει να καταγράψει τους νεκρούς και τις χήρες. Οι επιζώντες συγκεντρώθηκαν, χωρίστηκαν οι  γυναίκες από τους άνδρες, και σφάχτηκαν οι 300 επιζήσαντες άνδρες. Οι γυναίκες που διαμαρτυρήθηκαν βιάστηκαν και σκοτώθηκαν. Την ίδια ημέρα δολοφονήθηκαν άλλα 300 άτομα  στην ξύλινη γέφυρα, δίπλα στο σχολείο, αφού πρώτα τους έκοψαν τα χέρια, τα αυτιά και τη μύτη. 

Το Μπατάκ μετά τη σφαγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Antoni Piotrowski Η Σφαγή Του Μπατάκ, 1889

Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, περίπου 5.000 άνθρωποι σφαγιάστηκαν μόνο στο Μπατάκ.[15] Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων στην Εξέγερση του Απριλίου σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις ήταν περίπου 15.000,[16][17] το οποίο υποστηρίζεται από την έκθεση του Eugene Schuyler  που δημοσιεύθηκε στην Daily News.[18] Σύμφωνα με τον Donald Quataert περίπου 1.000 Μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν από τους Χριστιανούς Βουλγάρους και 3,700 Χριστιανοί σκοτώθηκαν από Μουσουλμάνους.[19][20] Μια σύγχρονη Βρετανική έκθεση αναφέρει ότι σκοτώθηκαν μόνο το 46 Μουσουλμάνοι, άνδρες και καθόλου  γυναίκες και παιδιά.[21] Στο έργο του "Οι βουλγαρικές Σφαγές επανεξετάζονται", το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως φιλο-τουρκικο,[22] ο Αμερικανός ιστορικός Richard Millman αναφέρει ότι ο Schuyler επισκέφθηκε προσωπικά μόνο 11 από τα χωριά που αναφέρει. Ο Millman ισχυρίζεται, επίσης, ότι όσα είναι αποδεκτά για τη σφαγή, είναι σε μεγάλο βαθμό μύθος.[23]

Ο Schuyler περιέγραψε αυτά που είδε:

Παντού υπήρχαν ανθρώπινα οστά, κρανία, πλευρά, ακόμα και πλήρεις σκελετοί, κεφάλια κοριτσιών ακόμα διακοσμημένα με μακρυές πλεξούδες, οστά παιδιών, σκελετοί που ακόμα είχαν τα ρούχα τους. Εδώ ήταν ένα σπίτι στο οποίο το δάπεδο ήταν άσπρο από τις στάχτες και τα καμμένα οστά τριάντα ατόμων που κάηκαν ζωντανά εκεί. Εδώ ήταν το σημείο όπου ο προεστός Trendafil παλουκώθηκε και ψήθηκα, και όπου είναι τώρα θαμμένος. Υπήρχε μια βρωμερή τρύπα γεμάτη από πτώματα σε αποσύνθεση. Εδώ ήταν το φράγμα ενός μύλου γεμάτο με τυμπανιαία πτώματα. ... και εδώ η εκκλησία, όπου ακόμη φαίνονταν χιλιάδες μέλη σε αποσύνθεση ... 

... ο Αχμέτ Αγάς, ο οποίος διέταξε τη σφαγή, έχει παρασημοφορηθεί και προαχθεί στο βαθμό του Yuz-bashi..."[24]

Ένας άλλος μάρτυρας των συνεπειών της σφαγής είναι ο Αμερικανός δημοσιογράφος ο Januarius MacGahan που περιέγραψε τι είδε ως εξής:

"Δεν είχε μείνει ούτε μια στέγη, ούτε ένας τοίχος όρθιος. Όλα ήταν μια μάζα από ερείπια... Κοιτάξαμε και πάλι το σωρό από κρανία και σκελετούς μπροστά μας, και παρατηρήσαμε ότι ήταν όλα μικρά και ότι τα ρούχα που ήταν ανακατεμένα μαζί τους και διάσπαρτα, ήταν όλα γυναικεία ρούχα. Ήταν λοιπόν όλες γυναίκες και κορίτσια. Από την σέλα μου μέτρησα περίπου εκατό κρανία, χωρίς να συμπεριλάβω αυτά που ήταν κρυμμένα κάτω από τα άλλα στον άθλιο σωρό, ούτε αυτά που ήταν διάσπαρτα στα χωράφια. Τα κρανία ήταν σχεδόν όλα αποκομμένα από τα  υπόλοιπα οστά – οι σκελετοί ήταν όλοι σχεδόν ακέφαλοι. Αυτές οι γυναίκες είχαν όλες αποκεφαλιστεί...και η διαδικασία φαίνεται να ήταν ως εξής: Θα άρπαζαν μια γυναίκα, την ξεγύμνωναν προσεκτικά μέχρι το μεσοφόρι, αφήνοντας στην άκρη τα ρούχα που ήταν χρήσιμα, με ότι στολίδια και κοσμήματα μπορεί να είχε πάνω της. Στη συνέχεια, θα την βίαζαν όσοι ήθελαν,  και ο τελευταίος θα τη σκότωνε ή θα την άφηνε, ανάλογα με τις διαθέσεις του. ....Κοιτάξαμε μέσα στην εκκλησία, η οποία είχε μαυρίσει από το κάψιμο των ξύλινων υλικών, αλλά δεν καταστράφηκε, ούτε καν είχε πολλές ζημιές. Ήταν ένα χαμηλό κτίριο με χαμηλή οροφή, ... μετά βίας αρκετά ψηλό για να  χωρέσει όρθιος ένας ψηλός άνδρας. Αυτό που είδαμε εκεί ήταν πολύ τρομακτικό για  κάτι περισσότερο από μια βιαστική ματιά. Ένας  τεράστιος αριθμός πτωμάτων εν μέρει καμμένων .... Περπατήσαμε παντού και είδαμε το ίδιο πράγμα να επαναλαμβάνεται ξανά και πάνω από εκατό φορές. Σκελετοί ανδρών με τα ρούχα και τις σάρκες ακόμα πάνω τους να σαπίζουν. Κρανία γυναικών, με τα μαλλιά να σέρνονται στο χώμα. Οστά παιδιών και βρεφών παντού...."

Ο Βρετανός επίτροπος Baring περιγράφει το γεγονός "ως ίσως το πιο αποτρόπαιο έγκλημα που έχει κηλιδώσει την ιστορία του αιώνα μας". Τον Οκτώβριο ο Baring δίνει και πάλι αναφορά για τις εργασίες της Τουρκικής  επιτροπής. Έξι εβδομάδες μετά τη λήξη της επιτροπής, δεν είχε ακόμη αποφασιστεί αν η Σφαγή του Μπατάκ ήταν έγκλημα ή όχι.

Κατηγορίες για  αναθεωρητισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάιο του 2007, μια δημόσια διάσκεψη είχε προγραμματιστεί στη Βουλγαρία από τη Martina Baleva και τον Ulf Brunnbauer με στόχο να παρουσιάσει μια επίσημη αναφορά των γεγονότων της Σφαγής του Μπατάκ. Τα βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι συγγραφείς αρνούνταν τη σφαγή, πράγμα που προκάλεσε σημαντική δημόσια διαμάχη.

Στις 3 Απριλίου 2011, τα θύματα της σφαγής του Μπατάκ αγιοποιήθηκαν.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Religion, Ethnicity and Contested Nationhood in the Former Ottoman Space, Editors J. Rgen Nielsen, Jørgen S. Nielsen, Publisher BRILL, 2011, (ISBN 9004211330), p. 282.
  2. ↑ Бойчо (Ангел П. Горанов), „Въстанието и клането в Батак“. София, 1892 (repr. София, 1991)
  3. ↑ Klaus Roth, Ulf Brunnbauer, Region, Regional Identity and Regionalism in Southeastern Europe, LIT Verlag Münster, 2010, (ISBN 3-8258-1387-8), p. 186. "At that time the massacre on Christians in Batak took place, when Bulgarian-speaking Muslims from Barutin murdered Christians."
  4. ↑ "Accounts and papers of the House of Commons", Great Britain. Parliament. Ordered to be printed, 1877, p. 50: "The slaughter at Batak by the Pomak Bashi-Bazouks under the command of Ahmed Aga Barutin has been variously estimated to be between 2000 and 5000 persons of both sexes."
  5. ↑ Прочутото Баташко клане е извършено от среднородопските помаци под водачеството на Ахмед ага Барутанлията. "Време за разхвърляне на камъни" Николай Хайтов, Издателство "Хр. Ботев", 1994, стр. 64.
  6. ↑ Ахмед ага Барутанлията – палачът на Батак, изклал там 8000 българи, също помак. Че въпросните палачи на българите са помаци, сиреч българи мохамедани, споменавам чак сега... Български хроники. 1878–1943, Том 3, Стефан Цанев, TRUD Publishers, 2008, (ISBN 954-528-861-2), стр. 30.
  7. ↑ „През време на Перущенското и Баташкото клане никое друго село в Рупчоската околия не беше изложено на същата опасност освен с. Широка лъка. Това село като най-събудено и богато башибозукът от околните помашки села, които бяха заели участие в Перущица и Батак, дошли в с. Широка лъка...Исторически преглед, Том 28, Българско историческо дружество, Институт за история (Българска академия на науките), 1972, стр. 106.
  8. ↑ Encyclopedia of European peoples, Catherine Mason, Carl Waldman, Infobase Publishing, 2006, (ISBN 0-8160-4964-5), p. 607. "Some Pomaks aided in the suppression by the Turks, perhaps participating in a massacre of Bulgarians in the mountain village of Batak."
  9. ↑ Kemal H. Karpat, The Turks of Bulgaria: the history, culture and political fate of a minority, Isis Press, 1990, (ISBN 975-428-017-7), p. 192. "... and the Pomak Ahmet Aga Barutanlijata was at any event responsible for the mascare of Batak... "
  10. ↑ Stoyanov, Z. Memoirs of the Bulgarian Uprisings
  11. ↑ Разказ на очевидката Босилка Керелова в Робърт Джаспър Мор. Под Балкана. С. 1992, с. 112
  12. ↑ Разказ на очевидката Босилка Керелова в Робърт Джаспър Мор. Под Балкана. С. 1992, с. 112
  13. ↑ Робърт Джаспър Мор. „Под Балкана“. С. 1992. Стр. 91–120
  14. ↑ Захари Стоянов. „Записки по българските въстания“., стр. 703–705
  15. ↑ Bulgaria, R. J. Crampton, Oxford University Press, 2007, p.92
  16. ↑  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Bulgaria: History» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 4 (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  17. ↑ Genocide and gross human rights violations: in comparative perspective, Kurt Jonassohn, 1999, p.210
  18. ↑ Schuyler's Preliminary Report on the Moslem Atrocities, published with the letters by Januarius MacGahan, London, 1876.
  19. ↑ Quataert, Donald. "The Ottoman Empire, 1700–1922 ", Cambridge University Press 2005, pp.69
  20. ↑ Millman, Richard. “The Bulgarian Massacres Reconsidered.” pp.218–231
  21. ↑ The Eastern question: from the treaty of Paris, 1856, to the treaty of Berlin, 1878, and to the second Afghan war; George Douglas Campbell Argyll; 2005, p.229
  22. ↑ The English historical review: Volume 96, 1981, p.170
  23. ↑ Millman, Richard. “The Bulgarian Massacres Reconsidered.” pp.227–228
  24. ↑ Mr. Schuyler's Report pg. 93

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σφαγή_του_Μπατάκ&oldid=10138135"