Στρατόπεδο συγκέντρωσης Σόλνταου
Συντεταγμένες: 53°15′4.44″N 20°9′49.90″E / 53.2512333°N 20.1638611°E
| Στρατόπεδο συγκέντρωσης Σόλνταου | |
|---|---|
 | |
| Είδος | Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, στρατόπεδο συγκέντρωσης[1], transit camp και d:Q15806875 |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 53°15′4″N 20°9′50″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ντζιαουντόβο |
| Χώρα | Πολωνία |
| Έναρξη κατασκευής | 1939[2] |
| δεδομένα (π) | |
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Σόλνταου ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης για Πολωνούς και Εβραίους κρατούμενους, το οποίο ιδρύθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Βρισκόταν στο Ντζιαουντόβο (πολωνικά: Działdowo, γερμανικά: Soldau), μια πόλη στη βορειοανατολική Πολωνία, η οποία μετά τη ναζιστική-σοβιετική εισβολή στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, προσαρτήθηκε στην Επαρχία Ανατολικής Πρωσίας.[3]
Το στρατόπεδο ιδρύθηκε στους πρώην στρατώνες του Πολωνικού Στρατού από τον Ταξιάρχη των SS, Ότο Ρας, με την έγκριση του Ράινχαρντ Χάιντριχ. Οι πρώτοι κρατούμενοι προσήχθησαν στα τέλη Σεπτεμβρίου 1939. Ήταν οι υπερασπιστές του Πολωνικού Στρατού του Φρουρίου του Μόντλιν , οι οποίοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν λόγω έλλειψης πυρομαχικών και τροφίμων.[4] Το στρατόπεδο εξυπηρετούσε διαφορετικούς σκοπούς καθ΄ όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του. Πολωνοί ιντελιγκέντσια, ιερείς και πολιτικοί κρατούμενοι εκτελέστηκαν κρυφά εκεί, επιπροσθέτως των 1.558 ασθενών από όλα τα ψυχιατρεία της περιοχής. Χρησίμευε επίσης ως κέντρο διέλευσης για εκτοπίσεις από την Ανατολική Πρωσία στο ημι-αποικιακό Γενικό Κυβερνείο και για καταναγκαστική εργασία στο Ράιχ. Αρχικά προοριζόταν να είναι προσωρινό, για τους αρχικούς 1.000 κρατούμενους, όμως το στρατόπεδο σύντομα έγινε μόνιμο και επαναχαρακτηρίστηκε ως Arbeitserziehungslager για τους αμάχους που εισήχθησαν από όλη τη νέα γερμανική περιοχή Σίχεναου.[5] Περίπου 10.000–13.000 κρατούμενοι πέθαναν εκεί, σε σύνολο 30.000.[3][6] Μετά τον πόλεμο, η Διεθνής Υπηρεσία Εντοπισμού (ΔΥΕ) αρχικά κατέταξε το στρατόπεδο ως Vernichtungslager (στρατόπεδο εξόντωσης), λόγω του τεράστιου αριθμού των θυμάτων.[5]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη Ντζιαουντόβο βρισκόταν στο τμήμα της κατεχόμενης Πολωνίας που προσαρτήθηκε στο Τρίτο Ράιχ. Οι πρώτοι άμαχοι κρατούμενοι έφτασαν με φορτηγά και τρένα από τις πόλεις στα σύνορα Πολωνίας-Ανατολικής Πρωσίας, που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους από τους Ναζί σε μια προσπάθεια να καθαρίσουν πλήρως την περιοχή από μη Γερμανούς. Επίσης, το στρατόπεδο διεξήγαγε πρώιμα πειράματα στη θανάτωση με αέριο.[7] Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4, ψυχασθενείς σε σανατόρια στην Ανατολική Πρωσία, όπως το Επαρχιακό Ψυχικό Σανατόριο του Κόρατου, και στο Σίχεναου, οδηγήθηκαν στον στρατόπεδο Σόλνταου. 1.558 ασθενείς δολοφονήθηκαν από τον Χέρμπερτ Λάνγκε σε ένα φορτηγό αερίων από τις 21 Μαΐου έως τις 8 Ιουνίου 1940.[8][9] Ο Λάνγκε χρησιμοποίησε την εμπειρία του με τα καυσαέρια που απέκτησε στο Σόλνταου για να δημιουργήσει στη συνέχεια το στρατόπεδο εξόντωσης Χέλμνο.[7]
Δεν υπήρχαν τουαλέτες στους στρατώνες, μόνο δύο τρύπες στο έδαφος με σανίδες τοποθετημένες στην καθεμία, στην ύπαιθρο. Μια επιδημία τύφου ξέσπασε σκοτώνοντας 6 Γερμανούς φρουρούς ανάμεσα σε αμέτρητους κρατούμενους.[10] Το καλοκαίρι του 1941, το στρατόπεδο Σόλνταου αναδιοργανώθηκε ως Arbeitserziehungslager (κυριολεκτικά «στρατόπεδο εκπαίδευσης εργασίας»). Οι κρατούμενοι του στρατοπέδου εργασίας, χωρισμένοι σε ξεχωριστά υποστρατόπεδα, ασχολούνταν με καταναγκαστική αγροτική εργασία και κατασκευές. Το στρατόπεδο έκλεισε τον Ιανουάριο του 1945. Περίπου 13.000 κρατούμενοι από τους 30.000 χάθηκαν σύμφωνα με επίσημους πολωνικούς υπολογισμούς.[3]
Οι μαζικές δολοφονίες πραγματοποιήθηκαν στο δάσος Μπιαουούτσκι (Las Białucki) που εκτείνεται σε αρκετές εκατοντάδες εκτάρια. Υπήρχε ένας δρόμος που οδηγούσε σε αυτό, που δημιούργησαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι. Τα θύματα μεταφέρθηκαν με φορτηγά στον τόπο της εκτέλεσης. Υπήρχε ένας μικρός στρατώνας για τους σκοπευτές των SS που περίμεναν, χτισμένος στο δάσος μαζί με πέντε μεγάλους λάκκους στη δεξιά πλευρά του δρόμου. Σύγχρονη έρευνα υποδηλώνει ότι ο αριθμός των θυμάτων μπορεί να ήταν μεγαλύτερος από ότι είχε αρχικά θεωρηθεί, φτάνοντας μέχρι και τα 20.000 άτομα. Ανάμεσά τους δεν ήταν μόνο Πολωνοί και Εβραίοι που ήταν φυλακισμένοι στο Σόλνταου, αλλά και Σοβιετικοί αιχμάλωτοι και ακόμη και καταδικασμένοι Γερμανοί. Στα τέλη του 1944, δεκάδες Εβραίοι προσήχθησαν για να αποτεφρώσουν πτώματα. Στη συνέχεια, όλοι τους σφαγιάστηκαν.
Υποστρατόπεδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Σόλνταου είχε τρία υποστρατόπεδα όπου κρατούνταν κρατούμενοι. Τα υποστρατόπεδα βρίσκονταν στους κοντινούς οικισμούς Ιουόβο-Οσάντα (φωτογραφία), Μουάφκα και Νορασέβο Μπορόβε – η τοποθεσία της βάσης στρατιωτικής εκπαίδευσης Truppenübungsplatz "Mielau" εκτεινόταν σε 300 χλμ2.[11] Η περιοχή κατασκευάστηκε από κρατούμενους στο Σόλνταου μεταξύ άλλων πολιτών. Η εγκατάσταση, με το ψευδώνυμο «Νέο Βερολίνο», χρησιμοποιήθηκε από τους Ναζί για την επισκευή και τον επανεξοπλισμό τανκς του στρατού στην Επιχείρηση Μπραμπαρόσα και για τη δοκιμή αντιαρματικών όπλων και πυροβολικού.[11]
Το υποστρατόπεδο γνωστό ως στρατόπεδο διέλευσης Ιουόβο υπήρχε την περίοδο 1941–45. Οι κρατούμενοι κρατούνταν σε ένα κτίριο από τούβλα (στη φωτογραφία) και στους παρακείμενους στρατώνες στο Ιουόβο-Οσάντα. Έως και 2.000 παιδιά Πολωνών 5 ετών και κάτω ήταν μεταξύ των κρατουμένων, καθώς και έγκυες γυναίκες που περίμεναν να γεννήσουν. Οι άνδρες, συμπεριλαμβανομένων των Πολωνών και των Σοβιετικών (μετά την Επιχείρηση Μπραμπαρόσα), κρατούνταν εκεί συνήθως για αρκετές ημέρες μόνο πριν από τη μεταφορά τους. Πολλά από τα παιδιά ανήκαν σε εργάτες σκλάβους που είχαν ήδη εκτοπιστεί στο Τρίτο Ράιχ. Τα παιδιά υποβλήθηκαν σε επιλογές για γερμανοποίηση και στέλνονταν σε γερμανικές οικογένειες. Μεταξύ εκείνων που δεν επιλέχθηκαν το ποσοστό θνησιμότητας ήταν πολύ υψηλό. Δεν υπήρχαν φάρμακα στον καταυλισμό και ούτε ιατροί. Το φαγητό και το νερό ήταν χωρισμένο σε μερίδες. Μετά τον τοκετό οι γυναίκες κρατούμενες στέλνονταν πίσω σε άλλα στρατόπεδα εργασίας.[12][13]
Αξιοσημείωτοι κρατούμενοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα γνωστά θύματα του στρατοπέδου συγκέντρωσης Σολντάου περιλαμβάνουν:
- Αξιομακάριστος Αντόνι Γιούλιαν Νοβοβιέισκι, Ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος (1858–1941)[14]
- Αξιομακάριστος Λέον Βετμάνσκι, Καθολικός επίσκοπος (1886–1941)[14]
- Μιετσισουάβα Κοβάλσκα, μοναχή (1902–1941), μία από τους 108 Πολωνούς μάρτυρες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που αγιοποιήθηκαν
- Βουαντίσουαφ Σκιερκόφσκι, ιερέας (1886–1941)
Σοβιετικό στρατόπεδο του ΛΚΕΥ στο Ντζιαουντόβο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την άφιξη του Κόκκινου Στρατού κατά τη διάρκεια της σοβιετικής προέλασης στην Πολωνία στις 18 Ιανουαρίου 1945, το εκκενωμένο ναζιστικό στρατόπεδο στο Ντζιαουντόβο αποκαταστάθηκε, αυτή τη φορά από τη μυστική αστυνομία του ΛΚΕΥ ως σοβιετικό στρατόπεδο συγκέντρωσης κρατουμένων, τόσο γηγενών Γερμανών όσο και Φόλκσντοϊτσε από τις περιοχές της Πομερανίας, της Βαρμίας, της Μαζουρίας και της Μασοβίας. Το στρατόπεδο εκκαθαρίστηκε στα τέλη του 1945. Οι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν εκτός Πολωνίας με εμπορευματικά τρένα σε στρατόπεδα στη Σοβιετική Ένωση.[15][16]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945» (Αγγλικά) Indiana University Press. 2009.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Marek Przybyszewski, IBH Opracowania – Działdowo jako centrum administracyjne ziemi sasińskiej (Działdowo as centre of local administration). Internet Archive, 22 October 2010.
- ↑ Marcin Hajduk (2011). «4 Pulk Piechoty naciera na Modlin (Attack on Modlin by the 32nd Infantry Division Regiment 4)». Fall Weiss : Infanterie Regiment 4 Kolberg (now Kołobrzeg, Poland). Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2014.
32 Division Infanterie Regiment 4 – Plan Barbarossa στο YouTube
- ↑ 5,0 5,1 Stefan M. «Brief Chronology Of The Konzentrationslager System». Source: Das nationalsozialistische Lagersystem by Martin Weinmann, Anne Kaiser, Ursula Krause-Schmitt. International Tracing Service (1949). War Relics, 23 October 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014.
- ↑ Browning, p. 34
- ↑ 7,0 7,1 Christopher R. Browning (2011). Remembering Survival: Inside a Nazi Slave-Labor Camp. W. W. Norton & Company. σελίδες 53–54. ISBN 978-0393338874.
- ↑ The Simon Wiesenthal Center. "Responses to Revisionist Arguments". Accessed November 28, 2006.
- ↑ Jewish Virtual Library. "The Development of the Gas-Van in the Murdering of the Jews". Accessed November 28, 2006.
- ↑ Christopher R. Browning (2011). Remembering Survival. Ibidem. σελ. 54. ISBN 9780393338874.
- ↑ 11,0 11,1 Praca Zbiorowa (5 Ιουνίου 2012). «Nosarzewo Borowe : Truppenübungsplatz "Mielau"». Polska Niezwykła: Mazowieckie. Przewodnik (στα Πολωνικά). Wydawnictwo Demart publishing. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2014.
- ↑ Iłowo: warto zobaczyć (Iłowo points of interest) Ilowo.wm.pl, 2010-09-27.
- ↑ Iłowo-Osada. Hitlerowski Obóz Przejściowy Soldau (KL) Polska Niezwykła: warmińsko-mazurskie. Przewodnik.
- ↑ 14,0 14,1 Document 3264-PS. Nazi Conspiracy and Aggression, Volume V. US Government Printing Office, Washington DC: 1946, pp. 1018–1029.
- ↑ Zespół (2014). «Działdowo». Zapomniane Obozy (Forgotten Camps). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2014.
- ↑ Patryk Piekarski & Jacek Zybert (2006). «Działdowo». Historia. Działdowskie Centrum Caritas. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2014.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κρίστοφερ Μπράουνινγκ (2004). The Origins of the Final Solution : The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939 – March 1942 (Με συνεισφορές του Γιούργκεν Ματέους), Λίνκολν: University of Nebraska Press.
|