Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία (λατινικά: Martyrologium Romanum‎‎) είναι η επίσημη μαρτυρολογία της Καθολικής Εκκλησίας. Η χρήση της είναι υποχρεωτική σε θέματα που αφορούν τη λειτουργία της ρωμαϊκής τελετής, αλλά οι επισκοπές, οι χώρες και τα θρησκευτικά ιδρύματα μπορούν να προσθέσουν δεόντως εγκεκριμένα παραρτήματα σε αυτήν.[1][2] Παρέχει μια εκτενή αλλά όχι εξαντλητική λίστα των αγίων που αναγνωρίζονται από την Εκκλησία.[3]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ αποφάσισε την αναθεώρηση του Ιουλιανού ημερολογίου, δημιουργώντας ένα νέο σύστημα, που τώρα ονομάζεται, μετά από αυτόν, Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1583. Μια δεύτερη έκδοση δημοσιεύθηκε τον ίδιο χρόνο ενώ η τρίτη έκδοση, του 1584, έγινε υποχρεωτική οπουδήποτε χρησιμοποιούταν η Ρωμαϊκή Τελετή.[4]

Η κύρια πηγή της ήταν η Μαρτυρολογία του Ασουάρντ, που ολοκληρώθηκε από τους «Διαλόγους» του Πάπα Γρηγόριου Α´ και τα έργα ορισμένων Πατέρων, και για τους Έλληνες αγίους από τον κατάλογο που είναι γνωστός ως Μηνολόγιο του Σίρλετ.[4] Η προέλευσή του μπορεί να εντοπιστεί στο Ιερονυμιανό Μαρτυρολόγιο (λατινικά: Martyrologium Hieronymianum‎‎), το οποίο αρχικά βασίστηκε σε ημερολόγια ρωμαϊκής, αφρικανικής και συριακής προέλευσης, αλλά στα οποίο προστέθηκαν σταδιακά ονόματα πολλών αγίων από άλλες περιοχές, με αποτέλεσμα μια σειρά διπλών ονομάτων, συντήξεων διαφορετικών αγίων ως ένα και σε άλλα λάθη.[5]

Πολύ σύντομα, το 1586 και πάλι το 1589, δημοσιεύθηκαν αναθεωρημένες εκδόσεις με διορθώσεις από τον Καίσαρα Βαρόνιο μαζί με ενδείξεις για τις πηγές στις οποίες σχεδίασε, και το 1630 ο Πάπας Ουρβανός Η΄ εξέδωσε μια νέα έκδοση. Το 1748 εμφανίστηκε μια ακόμα αναθεωρημένη έκδοση από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΔ΄, ο οποίος προσωπικά εργάστηκε για τις διορθώσεις: κατέστειλε ορισμένα ονόματα, όπως αυτά του Κλήμη της Αλεξάνδρειας και του Σαλπίκιου Σεβέρου, αλλά κράτησε άλλα που είχαν αντιταχθεί, όπως αυτό του Πάπα Σιρίκιου. Οι μεταγενέστερες αλλαγές μέχρι την έκδοση του 2001 ήταν μικρές, η οποία περιελάμβανε κάποιες διορθώσεις, αλλά κυρίως την προσθήκη των ονομάτων των πρόσφατα προστιθέμενων αγίων.[4]

Πρόσφατες εξελίξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού αποφάσισε: «Οι αποδείξεις του μαρτυρίου ή της ζωής των αγίων πρέπει να ανταποκρίνονται στα γεγονότα της ιστορίας».[6] Αυτό απαιτούσε χρόνια μελέτης, μετά τα οποία εκδόθηκε μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση της Ρωμαϊκής Μαρτυρολογίας στα Λατινικά (με τίτλο Martyrologium Romanum) το 2001, ακολουθούμενο από μία αναθεώρηση του 2004 που διόρθωσε ορισμένα τυπογραφικά λάθη της έκδοσης του 2001 και πρόσθεσε 117 άτομα που έγιναν κανονικοποιημένα ή αμφιλεγόμενα μεταξύ 2001 και 2004, καθώς επίσης προστέθηκε και σημαντικός αριθμός αρχαίων αγίων που δεν συμπεριλήφθηκαν στην προηγούμενη έκδοση. "Η ανανεωμένη Μαρτυρολογία περιέχει 7.000 αγίους και ευλογίες που σήμερα τιμούνται από την Εκκλησία, και των οποίων η λατρεία αναγνωρίζεται επίσημα και προτείνεται στους πιστούς ως μοντέλα ζωών που αξίζει να μιμηθούν.".[7][8]

Χρήση της Μαρτυρολογίας στη Ρωμαϊκή Τελετή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως επίσημος κατάλογος αναγνωρισμένων αγίων και ευλογιών, η συμπερίληψη στη Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία επιτρέπει την αναγνώριση των αγίων με τους εξής τρόπους:

  • Κάθε ημέρα της εβδομάδας που παραδέχεται τον εορτασμό του προαιρετικού μνημοσύνου ενός αγίου, η Θεία Λειτουργία και η Λειτουργεία των Ωρών μπορούν, εάν υπάρχει ένας καλός λόγος, να αφιερωθούν σε οποιοδήποτε άγιο που αναφέρεται στη Μαρτυρολογία για εκείνη την ημέρα.[9]
  • Ένα εκκλησιαστικό κτίριο μπορεί να είναι αφιερωμένο σε έναν οποιοδήποτε άγιο ή έναν άγιο που επιλέγεται ως προστάτης ενός τόπου.[10]

Τέτοιες εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμή ενός προσώπου που έχει δολοφονηθεί επιτρέπεται μόνο στην επισκοπή ή τη θρησκευτική τάξη όπου επιτρέπεται η λατρεία αυτού του ατόμου, εκτός εάν ληφθεί ειδική άδεια από την Αγία Έδρα.[11]

Τελετή γύρω από τη Μαρτυρολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταχώρηση για κάθε ημερομηνία στη Μαρτυρολογία πρέπει να διαβαστεί την προηγούμενη ημέρα. Συνιστάται η ανάγνωση από την χορωδία, αλλά η ανάγνωση μπορεί επίσης να γίνει διαφορετικά. Σε σεμινάρια και παρόμοια ιδρύματα, ήταν παραδοσιακό να διαβάζεται μετά το κύριο γεύμα της ημέρας.[12]

Πριν από τη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού, και όπου τα λειτουργικά βιβλία του 1962 χρησιμοποιούνται σύμφωνα με την εξουσιοδότηση του Summorum Pontificum (Των Ανώτατων Ποντίφων), η Μαρτυρολογία διαβάζεται κατά την κανονική Λειτουργεία της Πρώτης Ώρας. Εάν η Μαρτυρολογία διαβάζεται στη μορφή που έλαβε μετά τη 2η Σύνοδο του Βατικανού, αυτό γίνεται συνήθως μετά την τελική προσευχή του Λάουντς (προσευχή που λαμβάνει χώρα τις πρωινές ώρες), κατά την λειτουργεία που προηγείται της Λειτουργείας της Πρώτης Ώρας.[13][14][15]

Εάν η Μαρτυρολογία διαβάζεται εντός της Λειτουργίας των Ωρών, χρησιμοποιείται η ίδια μορφή αλλά χωρίς την προαιρετική ανάγνωση της Γραφής.[16]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Marino, Gabriele. «Approaching the Martyrologium Romanum, a semiotic perspective» (PDF). σελ. 176-177. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. Martyrologium Romanum, Praenotanda, 38
  3. Martyrologium Romanum, Praenotanda, 27–29
  4. 4,0 4,1 4,2 «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Martyrology». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. «Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments, Decree Victoriam paschalem, 29 June 2001» (PDF). web.archive.org. 28 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  6. catholicsensibility (9 Δεκεμβρίου 2006). «Sacrosanctum Concilium 92 / c». Catholic Sensibility (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  7. «News and Views - New Roman Martyrology Lists 7,000 Saints and Blesseds». Adoremus (στα Αγγλικά). 15 Φεβρουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  8. «Complete list of changes introduced in the 2004 edition (Notitiae, vol. 41 (2005), 1−2, pp. 24−63)» (PDF). 
  9. Martyrologium Romanum, Praenotanda, 26, 30; cf. General Instruction of the Roman Missal, 316; General Instruction of the Liturgy of the Hours, 244.
  10. Roman Martyrology, Praenotanda, 34
  11. Praenotanda, 31, 34
  12. Praenotanda, 35-36
  13. «Universalis: Morning Prayer (Lauds)». www.universalis.com. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  14. «Divine Office – Liturgy of the Hours of the Roman Catholic Church (Breviary) » How to Pray the Liturgy of the Hours». divineoffice.org. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. «Letter to the Bishops that accompanies the Apostolic Letter "Motu Proprio data" Summorum Pontificum on the Roman liturgy prior to the reform of 1970 (July 7, 2007) | BENEDICT XVI». www.vatican.va. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  16. Ordo Lectionis Martyrologii, 1–6

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]