Πύλη:Αρχαιότητα/Επιλεγμένο λήμμα/1

Προτομή του πρώτου Ρωμαίου Αυτοκράτορα, Οκταβιανού Αυγούστου, Γλυπτοθήκη του Μονάχου, Γερμανία.

Ο Αύγουστος (23 Σεπτεμβρίου 63 π.Χ. - 19 Αυγούστου 14 μ.Χ., λατινικά: IMPERATOR•CÆSAR•DIVI•FILIVS•AVGVSTVS ), γεννημένος ως Γάιος Οκτάβιος Θουρίνος και γνωστός ως Γάιος Ιούλιος Καίσαρ Οκταβιανός (Λατινικά: GAIVS•IVLIVS•CÆSAR•OCTAVIANVS) μετά από υιοθεσία του, ήταν ο πρώτος Αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο οποίος κυβέρνησε από το 27 π.Χ. μέχρι τον θάνατό του το 14 μ.Χ.

Ο νεαρός Οκτάβιος υιοθετήθηκε από τον θείο του, τον μεγάλο πολιτικό και στρατιωτικό Ιούλιο Καίσαρα και αναγνωρίστηκε κληρονόμος του μετά τη δολοφονία του τελευταίου το 44 π.Χ. Τον επόμενο χρόνο ο Οκταβιανός ένωσε τις δυνάμεις του με τον Μάρκο Αντώνιο και τον Μάρκο Αιμίλιο Λέπιδο σε μια στρατιωτική δικτατορία, γνωστή ως Δεύτερη Τριανδρία. Η Τριανδρία τελικά διαλύθηκε εξαιτίας της ακόρεστης φιλοδοξίας των μελών της: ο Λέπιδος οδηγήθηκε στην εξορία, ενώ ο Αντώνιος αυτοκτόνησε μετά την ήττα του στη ναυμαχία του Ακτίου από τα στρατεύματα του Οκταβιανού το 31 π.Χ.

Μετά τη διάλυση της Δεύτερης Τριανδρίας, ο Οκταβιανός αναβίωσε φαινομενικά τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, παραδίδοντας και πάλι την εκτελεστική εξουσία στη Σύγκλητο, ωστόσο στην πράξη διατήρησε το στάτους του απόλυτου μονάρχη. Η ηγεμονία του Αυγούστου αποτέλεσε την αφετηρία μιας σχετικά ειρηνικής περιόδου, που είναι γνωστή ως Pax Romana, δηλαδή Ρωμαϊκή Ειρήνη. Παρά τους συνεχείς πολέμους στα σύνορα και έναν εμφύλιο πόλεμο για τη διαδοχή της αυτοκρατορίας, η Μεσόγειος γνώρισε την ειρήνη για πάνω από δύο αιώνες.

Μετά τον θάνατό του το 14 μ.Χ. η Σύγκλητος του απέδωσε τη θεϊκή ιδιότητα και όρισε τη λατρεία του από τους Ρωμαίους. Τα ονόματα Αύγουστος και Καίσαρ υιοθετήθηκαν από όλους τους μετέπειτα Αυτοκράτορες, ενώ ο μήνας Sextilis μετονομάστηκε επισήμως Αύγουστος προς τιμήν του αυτοκράτορα, όνομα που επιβιώνει μέχρι σήμερα. Διάδοχός του ορίστηκε ο θετός του γιος, ο Τιβέριος.