Ποταμός Ραζντάν
Συντεταγμένες: 40°33′7.9″N 44°59′21.5″E / 40.552194°N 44.989306°E
| Ραζντάν | |
|---|---|
.jpg) | |
| Πηγές | λίμνη Σεβάν |
| Εκβολές | Αράξης |
| Χώρες Λεκάνης |  Αρμενία |
| Μήκος | 141 χλμ. |
| Υψόμετρο Πηγών | 1.900 m |
| Υψόμετρο Εκβολών | 826 m |
| Μέση εκροή | 17,9 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο |
| Λεκάνη απορροής | 2.560 χλμ² |
| Παραπόταμοι | Getar River, Akunk, Ara river, Bjni, Galar, Dalar, Tsaghkadzor, Saralanj, Uraget, Marmarik, Akhta και Alapars |
| wikidata () | |
Ο Ραζντάν (αρμενικά: Հրազդան, με λατινικούς χαρακτήρες Hrazdan) είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Αρμενίας. Πηγάζει στο βορειοδυτικό άκρο της λίμνης Σεβάν και ρέει νότια, διαμέσου της επαρχίας Κότιακ και της πρωτεύουσας της Αρμενίας, του Ερεβάν. Η λίμνη με τη σειρά της τροφοδοτείται από πολλά ρέματα.[1][2] Στη πεδιάδα του Αραράτ, στα σύνορα με την Τουρκία, ο Ραζντάν συμβάλει με τον Αράξη. Ο ποταμός έχει μήκος 141 χιλιόμετρα. Το νερό του ποταμού χρησιμοποιείται για την άρδευση καλλιεργειών, την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας από μια σειρά σταθμών.[3][4]
Ονομασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ποταμός αποκαλούταν Ιλνταρούνι στα ουραρτιανά.[5][6] Στα τουρκικά,[6][7] το όνομα του ποταμού είναι Zangu[8] (αρμενικά: Զանգու)[5], Zanga,[6][9] Zangi[10] ή Zengy.[11][12]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ποταμός Ραζντάν δημιουργείται από το νερό που εκρέει από τη λίμνη Σεβάν, τη μεγαλύτερη λίμνη της Αρμενίας, σε υψόμετρο 1.900 μέτρων.[4] Ο ποταμός σχηματίζεται στο βορειοδυτικό άκρο της λίμνης και στη συνέχεια ρέει προς τα νότια, διασχίζοντας ένα βαθύ φαράγγι και φτάνει στη δυτική πλευρά του Ερεβάν, της πρωτεύουσας της Αρμενία, και στη συνέχεια συμβάλλει με τον Αράξη νότια της πόλης.[13] Οι γεωλογικοί σχηματισμοί κατά μήκος του ποταμού αποτελούνται από ροές λάβας (κυρίως βασαλτικές) οι οποίες δημιουργήθηκαν από τρία ηφαίστεια στην οροσειρά Γκέκγακμ. Το ανώτερο στρώμα βασάλτη έχει ηλικία περίπου 200.000 ετών.[14] Υπάρχουν πολλές πόλεις και χωριά κτισμένες στις όχθες του ποταμού είναι οι Σεβάν, Ραζντάν, Τσαρεντσαβάν, Αρζνί, Ερεβάν και Μασία, με συνολικό πληθυσμό περίπου 1.130.000.[15]
Η λεκάνη απορροής του ποταμού έχει εμβαδόν 2.566 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η ετήσια βροχόπτωση στην περιοχή είναι 257 χιλιοστά, με μέγιστο τα 43 χιλιοστά, το Μάιο, και ελάχιστον 8 χιλιοστά, τον Αύγουστο. Η μέση θερμοκρασία στην περιοχή ποικίλει από -3 °C τον Ιανουάριο μέχρι +26 °C τον Ιουλίου, ενώ οι ακραίες τιμές είναι από -15 °C μέχρι +44 °C.[13] Η ετησία ροή του ποταμού είναι 733 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.[4]
Πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πανίδα που απαντάται στο ποτάμι περιλαμβάνει 33 είδη χειρονομίδων και 23 ειδών σιμουλιδών (οικογένειες διπτέρων).[16] Στο ποτάμι έχουν βρεθεί 2 είδη τροχοφόρων, 13 είδη κλαδοκεράνιων και 10 είδη κωπηπόδων.[17] Το είδος ψαριού που απαντάται στον ποταμό είναι η πέστροφα του Σεβάν (Salmo ischchan), ενώ έχουν αναφερθεί και καραβίδες.[18]
Αξιοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα νερά του ποταμού έχουν χρησιμοποιηθεί για άρδευση τον 19ο αιώνα και από τις αρχές του 20ού αιώνα. Η άρδευση έλαβε χώρα στην κοιλάδα του Αραράτ, όπου δημιουργήθηκαν 80.000 εκτάρια αρδεύσιμης γης. Η αξιοποίηση της υδροηλεκτρικής ενέργειας έγινε με την κατασκευή εφτά εργοστασίων, γνωστών ως «καταρράκτης Σεβάν-Ραζντάν», σε μήκος 70 χιλιομέτρων με συνολική δυνατότητα παραγωγής 560 MW. Είναι η μεγαλύτερη διάταξη παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Αρμενία.[3] Κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 1930 και το 1962. Παρόλα αυτά, δίνεται προτεραιότητα στη χρήση των νερών για ύδρευση και αυτό καθορίζει την απελευθέρωση νερών από τη λίμνη, και οι σταθμοί λειτουργούν ανάλογα.[3]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Armenia». Encylopedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Monitoring Dissolved Oxygen in the Hrazdan River». Acopian Centre for Environment. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Gharabegian, Areg (21 Μαΐου 2014). «Sevan–Hrazdan Cascade Hydropower System». Asbarez News. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Armenia:Water resources». FAO Organization. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 5,0 5,1 «Հրազդան [Hrazdan]». encyclopedia.am (στα Αρμενικά). Armenian Encyclopedia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2016.
Հրազդանը (ուրարտերեն՝ Իլդարունի) կամ Զանգուն...
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Hewsen, Robert H. (1992). The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhacʻoycʻ, the Long and the Short Recensions. Reichert. σελ. 192. ISBN 9783882264852.
...the Turkish Zanga; (Urart: Ildaruni; Arm.: Hrazdan)...
- ↑ Hewsen, R. H. (15 Δεκεμβρίου 1987). «Ayrarat». Encyclopædia Iranica.
...the upper course of the Hrazdan river (Turkish Zanga) which flows from Lake Sevan to the Araxes.
- ↑ Chalabian, Antranig (1999). Armenia after the coming of Islam. σελ. 450.
He also increased the water capacity of the Hrazdan (Zangu) River, which flows from Lake Sevan to the Araratian plain...
- ↑ Nansen, Fridtjof (1922). Reports and Papers on the Work for the Refugees. Κοινωνία των Εθνών. σελ. 19.
...surrounding Erivan, on both sides of the Zanga River, by the waters of that river...
- ↑ Kiesling, Brady (1999). Aediscovering Armenia: An Archaeological/touristic Gazetteer And Map Set For The Historical Monuments Of Armenia (PDF). Yerevan. σελ. 32.
The flow of the Hrazdan (formerly Zangi) river from Lake Sevan past Yerevan to the Arax River...
- ↑ Conder, Josiah (1834). A Dictionary of Geography, ancient and modern, etc. London: Thomas Tegg & Son. σελ. 210.
ERIVAN. A city of Armenia, situated on the river Zengy...
- ↑ Perkins, Justin (1843). A Residence of Eight Years in Persia, Among the Nestorian Christians: With Notices of the Muhammedans. Allen, Morrill & Wardwell. σελ. 129.
There is an imposing citadel, on a hill of moderate elevation about a quarter of a mile south of the town, bordering also on the river Zengy...
- ↑ 13,0 13,1 Holding 2014, σελ. 109.
- ↑ «Hrazdan Gorge Palaeolithic Project: the Geoarchaeology». University of Winchester. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Ecosystems of Lake Sevan Basin's Rivers in Armenia». International Journal of Environmental, Chemical, Ecological, Geological and Geophysical Engineering. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «The fauna of chironomids and blackflies (Diptera: Chironomidae, Simuliidae) and hydrochemical characteristics of the Hrazdan River (Armenia)». Springer Link. Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Zooplankton changes in the long profile of Hrazdan river, Armenia». Scientific Journal of Chemistry and ecology. 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Fishing in Armenia». Fishing Centre. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Holding, Deirdre (1 Σεπτεμβρίου 2014). Armenia: with Nagorno Karabagh. Bradt Travel Guides. ISBN 978-1-84162-555-3.