Παλάτι Λελέβελ
Συντεταγμένες: 52°14′54.56″N 21°0′22.31″E / 52.2484889°N 21.0061972°E
| Παλάτι Λελέβελ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | κτήριο |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 52°14′55″N 21°0′22″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Βαρσοβία |
| Χώρα | Πολωνία |
| Έναρξη κατασκευής | 1740 |
| Αρχιτέκτονας | Σίμον Μπογκούμιου Ζουγκ |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Παλάτι Λελέβελ (πολωνικά: Pałac Lelewelów) ήταν ροκοκό παλάτι στην Οδό Μιοντόβα στην Παλιά Πόλη της Βαρσοβίας, η οποία ονομαζόταν επίσης ανεπίσημα «Οδός του Παλατιού» (ulica Pałacowa). Το Παλάτι Λελέβελ χτίστηκε το 1755 από τον Εφραίμ Σρέγκερ, σε ένα κτήμα που τεκμηριώνεται ότι ήταν ιδιοκτησία του Βασιλιά Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι και διατηρούσε το αρχικό Corps de logis. Η ιδιοκτήτρια μέχρι το 1787 ήταν η Κόνστανς Λελέβελ, το γένος Γιάουχ.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αρχικό ξύλινο αρχοντικό του Κσίστοφ Γκεμπίτσκι που καταλάμβανε το οικόπεδο κάηκε από τις σουηδικές και βρανδεμβουργιανές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Κατακλυσμού.[1] Το 1662 αντικαταστάθηκε από μια άλλη ξύλινη έπαυλη του Στανίσουαφ Ραζίτσκι, γραμματέα του βασιλιά.[1] Το πιο μόνιμο παλάτι από τούβλα χτίστηκε μεταξύ 1739 και 1740 για τον Αλεξάντερ Σέμπεκ, βοεβόδα του Σιέραντς.[1] Κατασκευάστηκε ως παλάτι πόλης γαλλικού τύπου με δύο βοηθητικά κτίρια και έναν γεωμετρικό κήπο.[1] Γύρω στο 1755, το παλάτι επεκτάθηκε για τον μετέπειτα ιδιοκτήτη Σουηδό-Πρώσο αριστοκράτη[2] Χάινριχ Λύλχυφελ φον Λύβενσπρουνγκ (1705-1763), αλλά από τις δύο προγραμματισμένες νέες πτέρυγες χτίστηκε μόνο η βόρεια πτέρυγα.[1] Η νέα πτέρυγα, που συνδέθηκε με τα υπάρχοντα βοηθητικά κτίρια και μια γειτονική πολυκατοικία, έγινε το κύριο κτίριο του παλατιού.[1]
Ο πραγματικός εμπνευστής της ανοικοδόμησης ήταν η Κόνστανς Γιάουχ (1722–1802), κόρη του Στρατηγού Γιόαχιμ Ντάνιελ φον Γιάουχ (1668–1745). Το 1741 παντρεύτηκε τον Χάινριχ Λύλχυφελ, τον μυστικό σύμβουλο και ιατρό του Βασιλιά Αυγούστου Γ΄ της Πολωνίας.
Μετά τον θάνατο του πατέρα της, ο οποίος ήταν Γερμανός αρχιτέκτονας υπό τον Βασιλιά Αύγουστο Β΄ το Δυνατό και τον γιο του, Αύγουστο Γ΄, και ο οποίος είχε επιβλέπει την μπαρόκ ανάπτυξη της πόλης της Βαρσοβίας, κληρονόμησε μια σημαντική περιουσία. Ο Εφραίμ Σρέγκερ ήταν βοηθός του, πιθανώς ο λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε ως αρχιτέκτονας. Η Κόνστανς Λελέβελ αγόρασε την πρώην ιδιοκτησία του βοεβόδα Φραντσίσεκ Σέμπεκ στη γωνία της οδού Μιοντόβα και Ντουούγκα το 1752 και το 1755 ανέθεσε στον Σρέγκερ να χτίσει το παλάτι στην οδό Μιοντόβα. Είναι τεκμηριωμένο σε σύγχρονους χάρτες ότι το κτήμα ανήκε στον Βασιλιά Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι, αλλά αυτό αμφισβητείται από ορισμένους συγγραφείς για στιλιστικούς λόγους σχετικά με την αρχική κατασκευή. Μετά τον πρόωρο θάνατο του συζύγου της, το 1763, η Κόνστανς έζησε στο παλάτι μέχρι το 1787, όταν το πούλησε σε έναν πλούσιο έμπορο, τον Χένρικ Γιαζέβιτς.[1] Ο Γιαζέβιτς διεύρυνε και ξαναέχτισε το συγκρότημα σε νεοκλασικό στυλ σύμφωνα με ένα σχέδιο του Σίμον Μπογκούμιου Ζουγκ.[1] Μεταξύ 1850 και 1851, τα ξεχωριστά κτίρια του συγκροτήματος συγχωνεύτηκαν και ξαναχτίστηκαν για την οικογένεια Λέσερ.[1] Τον 19ο αιώνα, το αρχικό corps de logis, το λεγόμενο Αρχοντικό Σέμπεκ, κατεδαφίστηκε και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ολόκληρο το συγκρότημα καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς.[1]
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σρέγκερ διατήρησε το αρχικό corps de logis (Αρχοντικό Σέμπεκ)[1] και το γειτνίασε με το μπροστινό κτίριο και τις πλευρικές πτέρυγες, διαμορφώνοντας το σύνολο με βάση το γαλλικό Hôtel particulier που ήταν γνωστό σε αυτόν από τα βιβλία του Πιερ-Ζαν Μαριέτ (1727 και 1738) και του Ζακ-Φρανσουά Μπλοντέλ (1752). Τα σχέδια του εξωτερικού και του εσωτερικού είναι καλοδιατηρημένα. Για τη σκάλα σχεδίασε τοιχογραφίες που διαφέρουν μόνο σε περιθωριακές λεπτομέρειες από τις τοιχογραφίες στη σκάλα του Appartement des Princes στο Παλάτι των Βερσαλλιών, οι οποίες θα ήταν πολύ γνωστές στην Πολωνία μέσω χαρακτικών στον τρίτο τόμο του 1738 του L'Architecture française του Μαριέτ. Η αριστερή πτέρυγα του συνόλου προστέθηκε από τον αρχιτέκτονα Σίμον Μπογκούμιου Ζουγκ, αφότου η Κόνστανς Γιάουχ πούλησε το κτήμα.[1]
Η κατασκευή είναι σχετική με την ιστορία της αρχιτεκτονικής στην Πολωνία, επειδή δείχνει την επιρροή του μπαρόκ στυλ της σαξονικής οικοδομικής αρχής για την οποία εργαζόταν ο Σρέγκερ μέχρι να αναδειχθεί ως ο σημαντικότερος εκφραστής της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην Πολωνία.
Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
-
Γενικό σχέδιο -
Κύρια πύλη -
Εξωτερικά κτίρια -
Σκάλα -
Σκάλα -
Αίθουσα χορού
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Kamienica Lessera». warszawa1939.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2010.
- ↑ Stanisław Lorentz (1986). Efraim Szreger architekt polski XVIII wieku (Efraim Szreger Polish architect of the 18th century) (στα Πολωνικά). PWN. σελ. 20.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Walter Hentschel: Die sächsische Baukunst des 18. Jahrhunderts in Polen, σχολικό βιβλίο, Βερολίνο 1967, σελ. 425ff, εικονογραφημένο βιβλίο, Βερολίνο 1967, εικόνες 578 επ
- Stanislaw Lorentz: Der Architekt der Visitinerinnen in den Jahren 1754-1762 (πολωνικά: Architekt PP Wizytek z lat 1754-1762), στο: Biuletyn Historii Sztuki 21, 1959, σελ. 376-383