Ο Μέγας Ιεροεξεταστής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μέγας Ιεροεξεταστής
ΣυγγραφέαςΦιόντορ Ντοστογιέφσκι
ΤίτλοςВеликій инквизитор
ΓλώσσαΡωσικά
Ημερομηνία δημιουργίας1879
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής, όπως και πολλά άλλα έργα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στον Ρωσικό Αγγελιαφόρο, ένα αξιόλογο περιοδικό της εποχής, στο οποίο για πολλά χρόνια ο μεγάλος συγγραφέας ήταν αρχισυντάκτης. Πολύ αργότερα ενσωμάτωσε το μικρό αυτό διήγημα στο τελευταίο μυθιστόρημά του, το Αδελφοί Καραμάζοφ.[1] Η ιστορία του Μεγάλου Ιεροεξεταστή, αν και είναι μόνο ένα επεισόδιο των Αδελφών Καραμάζοφ, συγκέντρωσε την αποκλειστική προσοχή των φιλοσόφων, των θεολόγων, των πολιτικών και φυσικά των κριτικών.[2] Ο Βασίλι Ροζάνοφ, κριτικός και φιλόσοφος, εμπνεύστηκε και έγραψε ένα δοκίμιο πάνω στην ιστορία του Μέγα Ιεροεξεταστή, όπου αναλύει γιατί χωρίς αυτό το έργο ο Ντοστογιέφσκι δε θα είχε γράψει ποτέ το Αδελφοί Καραμάζοφ. Γιατί ο Μέγας Ιεροεξεταστής προσφέρει το φιλοσοφικό κλειδί για την κατανόηση ολόκληρου του έργου του. Νοήματα συμπυκνωμένα, βασανιστικές αμφιβολίες, καυτά και πάντα επίκαιρα ερωτήματα, γεμίζουν τις σελίδες αυτού του διηγήματος.[1]

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής συμπυκνώνει τον προβληματισμό για τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά και θεολογικά ζητήματα της ανθρώπινης διανόησης και ως εκ τούτου παραμένει πάντοτε επίκαιρο.[2]

Περιεχόμενο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής είναι μια ιστορία μέσα σε μια ιστορία (που ονομάζεται ποίημα του φανταστικού συγγραφέα του, αλλά όχι σε στίχους) που περιέχεται στο μυθιστόρημα Αδελφοί Καραμάζοφ (1880) του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Απαγγέλεται από τον χαρακτήρα Ιβάν Καραμάζοφ, ο οποίος αμφισβητεί τον αδερφό του Αλεξέι, έναν αρχάριο μοναχό, σχετικά με την πιθανότητα ενός προσωπικού και καλοπροαίρετου Θεού. Ο Μέγας Ιεροεξεταστής είναι ένα σημαντικό μέρος του μυθιστορήματος και ένα από τα πιο γνωστά αποσπάσματα της σύγχρονης λογοτεχνίας λόγω των ιδεών του για την ανθρώπινη φύση και την ελευθερία, και τη θεμελιώδη ασάφειά του.

Σε μια μακροσκελή διατριβή που απευθύνεται στον ίδιο τον Ιησού, ο οποίος επέστρεψε στη Γη στη Σεβίλλη στο απόγειο της Ιεράς Εξέτασης, ο Μέγας Ιεροεξεταστής υπερασπίζεται τις ακόλουθες ιδέες: μόνο οι αρχές του διαβόλου μπορούν να οδηγήσουν στην ενοποίηση της ανθρωπότητας. Δώστε στον άνθρωπο ψωμί, ελέγξτε τη συνείδησή του και κυβερνήστε τον κόσμο. Ο Ιησούς περιορίστηκε σε μια μικρή ομάδα εκλεκτών, ενώ η Καθολική Εκκλησία βελτίωσε το έργο του και απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους. Η εκκλησία κυβερνά τον κόσμο στο όνομα του Θεού, αλλά με τις αρχές του διαβόλου. Ο Ιησούς έκανε λάθος να εκτιμά τον άνθρωπο. Ο Ιησούς παραμένει σιωπηλός καθ' όλη τη διάρκεια της ομιλίας του Ιεροεξεταστή.

Οι μελετητές αναφέρουν το θεατρικό έργο του Φρίντριχ Σίλερ Δον Κάρλος (1787) ως κύρια έμπνευση για τον Μέγα Ιεροεξεταστή του Ντοστογιέφσκι, ενώ σημειώνουν επίσης ότι «Οι πηγές του θρύλου είναι εξαιρετικά ποικίλες και περίπλοκες».[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Ο Μέγας Ιεροεξεταστής. Μετάφραση από τα Ρωσικά Α. Βασιλάρας. Εκδόσεις Κ. Κοροντζή. Αθήνα. 1996.
  2. 2,0 2,1 Ο Μέγας Ιεροεξεταστής. govostis.gr. Ανακτήθηκε στις 07/04/2024.
  3. Avramenko, R. and Trepanier, L., Dostoevsky's Political Thought, Lexington Books, 2013, p. 110, Note 20.[1]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]