Οι περιπέτειες του Ρόντερικ Ράντομ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι περιπέτειες του Ρόντερικ Ράντομ
ΣυγγραφέαςΤομπάιας Σμόλετ
ΤίτλοςThe Adventures of Roderick Random
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1748
Μορφήμυθιστόρημα
ΤόποςΛονδίνο
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι περιπέτειες του Ρόντερικ Ράντομ (αγγλικός τίτλος:The Adventures of Roderick Random) είναι πικαρέσκο ​​μυθιστόρημα του Τομπάιας Σμόλετ, που δημοσιεύτηκε το 1748. Είναι το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα και έχει εν μέρει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα καθώς βασίζεται στις εμπειρίες του Σμόλετ ως ναυτικός χειρουργός στο Βασιλικό Ναυτικό. Το μυθιστόρημα ήταν αρχικά ανυπόγραφο, αλλά όταν επιβεβαιώθηκε η επιτυχία του, ο συγγραφέας αναγνώρισε την πατρότητα.[1]

Το έργο είναι μια διασκεδαστική σάτιρα που καταγράφει την υποκρισία της εποχής. Στον πρόλογο, ο Σμόλετ αναγνωρίζει το χρέος που οφείλει το μυθιστόρημά του σε δύο πολύ γνωστά έργα που ο ίδιος είχε μεταφράσει στα αγγλικά: ο Δον Κιχώτης του Μιγκέλ ντε Θερβάντες και ο Ζιλ Μπλας του Αλαίν Ρενέ Λεσάζ.[2]

Περίληψη πλοκής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στις δεκαετίες του 1730 και του 1740 και αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία της ζωής του Ρόντερικ Ράντομ, ο οποίος γεννήθηκε από έναν Σκωτσέζο αριστοκράτη και μια γυναίκα κατώτερης τάξης, γεγονός που οδήγησε τον παππού του Ρόντερικ να αποκληρώσει και να αποκηρύξει τον γιο του. Η μητέρα του πεθαίνει αμέσως μετά τη γέννα και ο πατέρας του τρελαίνεται από τη θλίψη και εξαφανίζεται κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. Ο παππούς του, που φροντίζει τον Ρόντερικ στην παιδική του ηλικία, τον περιφρονεί και έτσι τον στέλνει στο σχολείο του χωριού πληρώνοντας ελάχιστα για την εκπαίδευσή του. Το αγόρι γίνεται δημοφιλές στους συμμαθητές του (μερικούς από τους οποίους συναντά ξανά αργότερα) και μαθαίνει λατινικά, γαλλικά, ιταλικά και αρχαία ελληνικά. Η ακαδημαϊκή του πρόοδος επιτυγχάνεται, παρά την κακομεταχείριση που υφίσταται από τον δάσκαλο που τιμωρεί τον Ρόντερικ με κάθε ευκαιρία. Τελικά ο Ρόντερικ αποβάλλεται αφού ο δάσκαλος εκδικείται για μια από τις αποδράσεις του και τον καταγγέλλει στον παππού του. [3]

Ευτυχώς, ο θείος του από τη μητέρα του, ο υπολοχαγός Τομ Μπόουλινγκ, καταφέρνει να τον σώσει και τον εγκαθιστά ως μαθητευόμενο χειρουργό στη Γλασκώβη, όπου ο Ρόντερικ επιζεί χάρη στη μικρή βοήθεια του θείου του. Ωστόσο, τη στιγμή που ο Ρόντερικ πήρε το πτυχίο του χειρουργού, ο θείος του αναγκάζεται να εγκαταλείψει το ναυτικό και ο Ρόντερικ μένει μόνος και χωρίς φίλους στη Γλασκώβη. Πηγαίνει να δουλέψει ως μαθητευόμενος φαρμακοποιός, αλλά σύντομα αναγκάζεται να φύγει από τη Γλασκώβη γιατί εμπλέκεται στην εγκυμοσύνη μιας υπηρέτριας του εργοδότη του. Αποφασίζει να πάει να αναζητήσει την τύχη του στο Λονδίνο και, στο δρόμο, συναντά τον παλιό του συμμαθητή Χιου Στραπ, ο οποίος εργάζεται ως μαθητευόμενος κουρέας, και τον ακολουθεί.

Φτάνοντας στο Λονδίνο, ο Ρόντερικ προσπαθεί να μπει στο Πολεμικό Ναυτικό ως βοηθός χειρουργού, αλλά, αν και πέρασε τις εξετάσεις με ευκολία, η έλλειψη χρημάτων (για δωροδοκίες) και η έλλειψη επαφών τον εμποδίζουν. Ο Στραπ βρίσκει δουλειά σαν κουρέας και το αφεντικό του τον παίρνει στο ταξίδι του στη Γαλλία (θα βρεθούν πάλι αργότερα). Ο Ρόντερικ, βρίσκει δουλειά σε έναν φαρμακοποιό αλλά, μια ιστορία με την κόρη του, τον αναγκάζει να αφήσει τη δουλειά. Μόνος, και χωρίς χρήματα, ο Ρόντερικ περιπλανιέται στους δρόμους και τελικά συλλαμβάνεται από μια ομάδα στρατολόγων (που γύριζαν στους δρόμους του Λονδίνου αναγκάζοντας τους αλήτες να ενταχθούν στο ναυτικό). Έτσι, ο Ρόντερικ επιβιβάζεται σε πλοίο του βρετανικού ναυτικού.

Εικονογράφηση του 1748

Στη συνέχεια, ξεκινά μια σειρά από περιπέτειες, και ο Ρόντερικ ταξιδεύει μεταξύ άλλων, στο Μπαθ, τη Γαλλία, τις Δυτικές Ινδίες, τη Δυτική Αφρική και τη Νότια Αμερική. Με λίγα χρήματα για να συντηρηθεί, αντιμετωπίζει κακία, διακρίσεις και απατεωνίες σε κάθε βήμα του. Ωστόσο, με τον ειλικρινή και αξιόπιστο χαρακτήρα του και τις ιατρικές του γνώσεις αποκτά μερικούς πιστούς φίλους. [4]

Σε μεγάλο μέρος του μυθιστορήματος ο Ρόντερικ προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή διαφόρων εύπορων γυναικών που συναντά, ώστε να μπορέσει να ζήσει άνετα και να εκμεταλλευτεί τα δικαιώματά του ως τζέντλεμαν. Για το σκοπό αυτό παρουσιάζεται ως ευγενής πολλές φορές, μεταξύ των οποίων και μία φορά ενώ βρίσκεται στη Γαλλία.

Ο Ρόντερικ καταλήγει να υπηρετεί δύο φορές σε βρετανικά πλοία, μία σε πειρατικό και μία σε ένα πολεμικό πλοίο μετά από αναγκαστική στρατολόγηση, γίνεται στρατιώτης της Γαλλίας, ακόμη και δουλέμπορος. Σε μια από τις περιπέτειές του, το πλοίο του ναυάγησε στα ανοικτά των ακτών της Αγγλίας και ο Ρόντερικ το εγκαταλείπει. Καταφέρνει να σωθεί και, όταν φτάνει στην ακτή, προσλαμβάνεται υπηρέτης στο σπίτι μιας εκκεντρικής κυρίας, της οποίας η ανιψιά, η Νάρκισσα, θα είναι η μεγάλη του αγάπη. Όμως και από κει αναγκάζεται να φύγει, καθώς τον απαγάγουν λαθρέμποροι και τον πηγαίνουν στη Βουλώνη.

Το μυθιστόρημα τελειώνει αίσια όταν ο Ρόντερικ συναντά ξανά τον πατέρα του που έχει πλουτίσει στην Αργεντινή. Η τεράστια περιουσία του, του δίνει τη δυνατότητα να παντρευτεί την υπέροχη Νάρκισσα χωρίς τη συγκατάθεση του κηδεμόνα αδελφού της.[5]

Θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συμπόσιο χωρικών, Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος (1635), εξώφυλλο της ελλ. έκδοσης

Ο Σμόλετ παρουσιάζει τις κοινωνικές αντιθέσεις της αγγλικής ζωής απεικονίζοντας την υποκρισία, την απληστία, την εξαπάτηση και τον σνομπισμό που χαρακτηρίζει την εποχή, ειδικά μεταξύ των ανώτερων και μεσαίων στρωμάτων. Αποκαλύπτει τη βαρβαρότητα, την ανικανότητα και την αδικία του Βασιλικού Ναυτικού σε σχέση με τις προαγωγές και την ιατρική περίθαλψη.

Το μυθιστόρημα περιλαμβάνει κοινά θέματα του 18ου αιώνα, όπως η δράση των κουρσάρων, η δουλεία, η πορνεία, οι προίκες, η ομοφυλοφιλία, η φυλάκιση των οφειλετών, η πολιτική και καλλιτεχνική προστασία, ο κλήρος, η άσκηση της ιατρικής και η διαφθορά. Ο συγγραφέας βίωσε πολλά από αυτά προσωπικά και τα απεικονίζει εύθυμα με ειλικρινές σθένος χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του σατιρικού γκροτέσκο.[6]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι περιπέτειες του Ρόντερικ Ράντομ, μετάφραση: Ρένα Χατχούτ, εκδόσεις Gutenberg, σειρά Orbis Literae, 2019 [7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]