Νάνγκα (Ιαπωνική ζωγραφική)

Ψάρεμα την άνοιξη από τον Ίκε νο Τάιγκα

Η Νάνγκα (南画, "Νότια Ζωγραφική"), επίσης γνωστή ως Μπουντζίνγκα (文人画, γουέν-ρεν-χουά "ζωγραφική των διανοούμενων"), ήταν μία σχολή Ιαπωνικής ζωγραφικής, που άνθησε στην ύστερη περίοδο Έντο μεταξύ καλλιτεχνών, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους μορφωμένους ή διανοούμενους. Αν και καθένας από αυτούς τους καλλιτέχνες, σχεδόν εξ ορισμού, ήταν μοναδικός και ανεξάρτητος, όλοι μοιράζονταν έναν θαυμασμό για τον παραδοσιακό κινεζικό πολιτισμό. Οι πίνακες ζωγραφικής τους, συνήθως με μονόχρωμο μαύρο μελάνι, μερικές φορές με ανοικτό χρώμα, σχεδόν πάντα απεικόνιζαν κινέζικα τοπία ή παρόμοια θέματα. Σχεδιάζονταν σύμφωνα με την κινέζικη ζωγραφική των διανοούμενων, που ονομαζόταν γουέν-ρεν-χουά (文人画) στα κινέζικα.

Ετυμολογία

Το όνομα νάνγκα είναι συντομογραφία του νάνσουγκα, που αναφέρεται στην κινεζική νότια σχολή ζωγραφικής (nanzhonghua στα κινέζικα).

Ιστορία

Η κινεζική ζωγραφική των διανοούμενων επικεντρώθηκε στην έκφραση του ρυθμού της φύσης, παρά στην τεχνική ρεαλιστική απεικόνιση της. Ταυτόχρονα, ωστόσο, ο καλλιτέχνης ενθαρρύνθηκε να δείξει μια ψυχρή έλλειψη στοργής για τον πίνακα, ως εάν αυτός, ως ένας διανοούμενος, δεν ενδιαφερόταν πολύ βαθιά για το έργο του. Τελικά, αυτό το στυλ ζωγραφικής ήταν μια ανάπτυξη της ιδέας των διανοούμενων, ή των μορφωμένων, ως πρωτότυπο για όλες τις βασικές παραδοσιακές τέχνες - ζωγραφική, καλλιγραφία και ποίηση.

Λόγω της πολιτικής του σακόκου κατά την περίοδο Έντο, η Ιαπωνία αποκόπηκε σχεδόν από τον έξω κόσμο. Η επαφή της με την Κίνα παρέμεινε, αλλά ήταν πολύ περιορισμένη. Ό,τι ελάχιστο έγινε στην Ιαπωνία είτε εισήχθη μέσω του Ναγκασάκι είτε παραγόταν από Κινέζους που ζούσαν εκεί. Ως αποτέλεσμα, οι καλλιτέχνες μπούντζιν (μορφωμένοι) που λαχταρούσαν για τα ιδανικά και τον τρόπο ζωής των Κινέζων μορφωμένων έμειναν με μια αρκετά ελλιπή άποψη των κινεζικών ιδεών και τέχνης των διανοούμενων. Η Μπουντζίνγκα αναπτύχθηκε, επομένως, μέσα από ό, τι ήρθε στην Ιαπωνία από την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών εγχειριδίων ζωγραφικής με τυπωμένο ξύλο και μια ποικιλίας έργων ζωγραφικής που έχουν ευρεία διακύμανση σε ποιότητα.

Η Μπουντζίνγκα εμφανίστηκε ως μια νέα και μοναδική μορφή τέχνης για αυτόν τον λόγο, καθώς και λόγω των μεγάλων διαφορών στον πολιτισμό και το περιβάλλον των Ιαπώνων διανοούμενων σε σύγκριση με τους Κινέζους ομολόγους τους. Η μορφή καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την απόρριψη άλλων μεγάλων σχολών τέχνης, όπως η σχολή Κανό ή Κανούχα και η σχολή Τόσα. Επιπλέον, οι ίδιοι οι διανοούμενοι δεν ήταν μέλη ακαδημαϊκής, πνευματικής γραφειοκρατίας, όπως ήταν οι Κινέζοι ομόλογοί τους. Ενώ οι Κινέζοι διανοούμενοι ήταν, ως επί το πλείστον, ακαδημαϊκοί, που φιλοδοξούσαν να γίνουν ζωγράφοι, οι Ιάπωνες διανοούμενοι ήταν επαγγελματικά εκπαιδευμένοι ζωγράφοι, που φιλοδοξούσαν να είναι ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι.

Οι πίνακες Νάνγκα ή Μπουντζίνγκα σχεδόν πάντα απεικόνιζαν παραδοσιακά κινέζικα θέματα. Οι καλλιτέχνες επικεντρώθηκαν σχεδόν αποκλειστικά σε τοπία και πουλιά και λουλούδια. Η ποίηση ή άλλες επιγραφές ήταν επίσης ένα σημαντικό στοιχείο αυτών των έργων ζωγραφικής, και συχνά στην πραγματικότητα προστέθηκαν από φίλους του καλλιτέχνη, όχι από τον ίδιο τον ζωγράφο.

Σε αντίθεση με άλλες σχολές τέχνης που έχουν ορισμένους ιδρυτές που μεταβιβάζουν το συγκεκριμένο στυλ τους στους μαθητές ή τους οπαδούς τους, η νάνγκα σχετιζόταν πάντα πολύ περισσότερο με τη στάση που είχε ενστερνιστεί ο ζωγράφος και την αγάπη του για τον κινεζικό πολιτισμό. Έτσι, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, κάθε καλλιτέχνης μπούντζιν εμφάνιζε μοναδικά στοιχεία στις δημιουργίες του, και πολλοί μάλιστα απέκλιναν σημαντικά από τα στιλιστικά στοιχεία, που χρησιμοποίησαν οι πρόγονοί τους και οι σύγχρονοί τους. Καθώς η Ιαπωνία εκτέθηκε στον δυτικό πολιτισμό στο τέλος της περιόδου του Έντο, πολλοί μπούντζιν άρχισαν να ενσωματώνουν στυλιστικά στοιχεία της δυτικής τέχνης στα δικά τους, αν και σχεδόν πάντα απέφευγαν τα δυτικά θέματα και ήταν προσκολλημένοι αυστηρά στα παραδοσιακά κινέζικα στοιχεία.

Ο Δάσκαλος Κουαγιάμα Γκιοκουσού (1746–1799) ήταν ο πιο οξύς θεωρητικός στην Ιαπωνική ζωγραφική των διανοούμενων. Στα τρία βιβλία του - Γκιοκουσού γκασού (Συλλογικά έργα του Γκιοκουσού, 1790), Gaen higen (Ένα μικρό σχόλιο για τη Ζωγραφική, 1795) και Kaiji higen (Ταπεινά λόγια για θέματα Ζωγραφικής, 1799) - κάλεσε όλους τους μορφωμένους Ιάπωνες ζωγράφους να εφαρμόσουν τις θεωρίες και τα ιδανικά των διανοούμενων του Ντονγκ Κιτσάνγκ (J: Tō Kishō, 1555–1636). Σύμφωνα με τον μελετητή Meccarelli, ο Κουαγιάμα μπορεί να θεωρηθεί ο «Ιάπωνας Ντονγκ Κιτσάνγκ», αλλά ανέμιξε τόσο τα πολύχρωμα τοπία που χαρακτηρίζουν τους επαγγελματίες ζωγράφους όσο και τα μονοχρωματικά τοπία των στυλ των μορφωμένων και εφάρμοσε ένα νέο και πιο ευέλικτο κριτήριο για την ταξινόμηση.

Ο Έρνεστ Φενολλόσα και ο Οκάκουρα Κακούζο, δύο από τους πρώτους που εισήγαγαν την ιαπωνική τέχνη με οποιονδήποτε σημαντικό τρόπο στη Δύση, είναι γνωστό ότι επέκριναν τη νάνγκα ως ασήμαντη και μη πρωτότυπη. Ως αποτέλεσμα, το στυλ έχει προσελκύσει μόνο την ακαδημαϊκή προσοχή στη Δύση τις τελευταίες δεκαετίες, περίπου 100 χρόνια αργότερα.

Πολιτιστικά παράγωγα

Το Sargent Juniper είναι σχεδιασμένο σε στυλ μπούντζιν

Ανθοσύνθεση μπούντζινμπανα

Ένα ιδιαίτερο στυλ μπονσάι ονομάζεται διαφορετικά μπούντζιν, μπούντζινγκι ή "διανοούμενοι" και προορίζεται να μοιάζει με τα δέντρα, που απεικονίζονται στην τέχνη της νάνγκα. Τα παραδείγματα του στυλ είναι συχνά κομψά επιμήκη και με λίγα κλαδιά, που είναι κυρίως ένας μακρύς λεπτός κορμός που ξεπερνιέται από μια πολύ μικρή μάζα φυλλώματος.

Η τέχνη της ανθοδετικής ικεμπάνα ανέπτυξε το στυλ μπούντζινμπανα (文人花) , το οποίο ήταν προς τιμήν των κινεζικών τοπίων και των πινάκων ζωγραφικής των διανοούμενων.

Αξιοσημείωτοι καλλιτέχνες

• Χαναμπούσα Ιτσό (1652–1724)
• Γιόσα Μπούσον (1716–1783)
• Ίκε νο Τάιγκα (1723–1776)
• Καμέντα Μποσάι (1752–1826)
• Τάνι Μπούντσο (1763–1841)
• Νακαμπαγιάσι Τσικουτό (1776–1853)
• Γιαμαμότο Μπαϊίτσου (1783–1856)
• Γουατανάμπε Καζάν (1793–1841)
• Τομιόκα Τεσσάι (1837–1924) - θεωρείται ευρέως ως ο τελευταίος από τους καλλιτέχνες νάνγκα

Βιβλιογραφικές αναφορές

 

• Φρεντς, Καχίλ (1985). "Μποντζίνγκα." Εγκυκλοπαίδεια της Ιαπωνίας Kodansha . τομ. 1. Τόκιο: Kodansha Ltd.
• Marco, Meccarelli (2015). "Κινέζοι ζωγράφοι στο Ναγκασάκι: Στυλ και καλλιτεχνικό Contaminatio κατά την περίοδο Tokugawa (1603-1868)" Ming Qing Studies, σελ. 175-236.