Μονή Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα
Συντεταγμένες: 40°47′47″N 39°41′2″E / 40.79639°N 39.68389°E
| Μονή Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι, εκκλησία και ερείπια |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°48′9″N 39°42′24″E |
| Θρήσκευμα | Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Διοικητική υπαγωγή | Maçka και Επαρχία Τραπεζούντας |
| Χώρα | Τουρκία |
| Έναρξη κατασκευής | 8ος αιώνας |
| Κατεδάφιση | 1923 |
| δεδομένα (π) | |
Η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα[α] (σήμερα στα τουρκικά: Kuştul Manastırı) ήταν ένα ελληνικό ορθόδοξο μοναστήρι στην επαρχία Τραπεζούντας, στην σημερινή Τουρκία.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιδρύθηκε το 752. Είναι χτισμένη στο όρος Πυργί της επαρχίας Γαλίαινας, σε υψόμετρο 1200 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, βορειοανατολικά της Παναγίας Σουμελά[1], 30 χλμ. νοτιοανατολικά της Τραπεζούντας.
Το όνομά της προήλθε από τον μοναχό Περιστερεώτη. Κατά τον θρύλο, ένα κοπάδι περιστέρια κατέβηκε από τα δάση των Σουρμένων και οδήγησε τρεις μοναχούς που μετέφεραν την εικόνα του Αγίου Γεωργίου στον τόπο όπου χτίστηκε το μοναστήρι[1]. Κατά την εποχή της ακμής του, το μοναστήρι αποτελείτο από 187 κελιά και μια μεγάλη βιβλιοθήκη που φιλοξενούσε πάνω από 7000 τόμους. Το 1203, μετά από 450 χρόνια συνεχούς χρήσης, το μοναστήρι υπέστη περσικές επιδρομές, λεηλατήθηκε και εγκαταλείφθηκε[2]. Για δύο αιώνες δεν έζησε κανένας μοναχός σε αυτό.
Το 1398 δόθηκε άδεια από τον αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, Μανουήλ Γ΄ για να ανοίξει ξανά το μοναστήρι. Ο Προηγούμενο της μονής Σουμελά Θεοφάνης Λαζίας ανακαίνισε τα κελιά και το ναό και στη συνέχεια έγινε Ηγούμενος της μονής (1393-1426). Ακολούθησαν ως ηγούμενοι ο Βαρνάβας Λαζίας (1426–49) και ο Μεθόδιος Σουρμένων (από το 1449)[3]. Το 1462 το μοναστήρι καταστράφηκε εν μέρει όταν ληστές έκλεψαν πολλά από τα κειμήλιά του. Πολλά από τα υπάρχοντά του χάθηκαν επίσης στις πυρκαγιές του 1483, όταν από απροσεξία του εκκλησιάρχου Ιωαννίκιου κάηκε το Άγιο Βήμα του Καθολικού της Μονής, με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα παλαιότερα έγγραφα, οι κώδικες αλλά και το χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Τραπεζούντας Αλεξίου Γ΄[1]. Το 1493 ξαναχτίστηκε με άδεια και προνόμια του σουλτάνου Βαγιαζίτ Β΄. Τα προνόμια ενισχύθηκαν με ιδιαίτερο χρυσόβουλο από τον διάδοχό του, τον Σουλτάνο Σελίμ Α΄[1]. Το 1501, με σιγίλλιο του Πατριάρχη Ιωακείμ Α΄, το μοναστήρι τέθηκε υπό την άμεση δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και παρέμεινε ως σταυροπήγιο μέχρι την εγκατάλειψή του.
Σε μετόχι της μονής στεγαζόταν στις αρχές του 19ου αιώνα το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, πριν στεγαστεί σε δικό του διδακτήριο. Η μονή συντηρούσε πολλά σχολεία και το 1909 συστήθηκε με ενέργειές της η κεντρική σχολή της Γαλλίαινας, ένα πλήρες τετρατάξιο Ημιγυμνάσιο. Τα παλαιά κτίσματα της μονής κάηκαν το 1904 και ξανά χτίστηκαν από τον Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο[1].
Το μοναστήρι έκλεισε στις 17 Ιανουαρίου 1923, όταν ο ηγούμενος Γρηγόριος και οι μοναχοί, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες κάτοικοι εκδιώχθηκαν στην Ελλάδα. Μια ομώνυμη μονή εγκαινιάστηκε στις 16 Ιουνίου 1978, στη Νάουσα Ημαθίας, όπου έχουν ταφεί και οι μοναχοί του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα του Πόντου.
Υποσημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα». ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2021.
- ↑ Bryer, Anthony (1976). «IX: Some Trapezuntine Monastic Obits (1368-1563)». The Empire of Trebizond and the Pontos. σελ. 127.
- ↑ Bryer, A.· Winfield, D. (1985). «The Byzantine monuments and topography of the Pontos». Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Research Library and Collection.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα». ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2021.
|