Η Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας (Biblioteca nazionale Marciana), που οφείλει το όνομα της στον προστάτη άγιο της πόλης Μάρκο, θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες δημόσιες βιβλιοθήκες της Ιταλίας και είναι περίφημη για την συλλογή ελληνικών και λατινικών χειρογράφων που κατέχει. Βρίσκεται εγκατεστημένη σε ένα από τα ομορφότερα αναγεννησιακά κτήρια της πλατείας Αγίου Μάρκου.
Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας - Αίθουσα ανάγνωσηςΜαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας - ΤιτσιάνοΣοφία
Σύμφωνα με το επίσημο ιστορικό της Βιβλιοθήκης,[10] οι εργασίες ανέγερσης του κτηρίου ξεκίνησαν το 1536 από τον αρχιτέκτονα και γλύπτη Τζάκοπο Σανσοβίνο,[11] συνεχίσθηκαν μετά τον θάνατο του τελευταίου από τον Βιτσέντζο Σκαμότσι και αποπερατώθηκαν το 1582. Το εσωτερικό του διακοσμήθηκε από τους μεγάλους καλλιτέχνες της Βενετικής Σχολής.
Από το 1362, ο ποιητής Πετράρχης είχε ήδη προτείνει την ίδρυση μιας δημόσιας βιβλιοθήκης στην Βενετία και προς το σκοπό αυτό κληροδότησε στην πόλη την προσωπική του συλλογή βιβλίων. Το σχέδιο όμως αυτό δεν πραγματοποιήθηκε αμέσως, αλλά αρκετές δεκαετίες αργότερα, όταν (το 1468) ο Καρδινάλιος Βησσαρίων πρόσφερε και την δική του συλλογή λατινικών και ελληνικών χειρογράφων (υπό τον όρο, λέγεται, να αποδοθούν στην Ελλάδα όταν κάποτε αυτή θα απελευθερωνόταν - όρος που φυσικά δεν τηρήθηκε ποτέ)[12]
Μεταξύ των ετών 1500 και 1700 στην αρχική συλλογή του Βησσαρίωνος προστέθηκαν οι πλούσιες βιβλιοθήκες επιφανών οικογενειών της Βενετίας (Κονταρίνι, Ρεκανάτι, Φορτσέτι, Νάνι κ.ά.), ενώ αργότερα ενσωματώθηκαν σ' αυτήν και οι βιβλιοθήκες πολλών κατηργημένων μοναστηριών.
Επίσης το χειρόγραφο Chronologia magna του Fra Paolino, ένα χειρόγραφο του Πλίνιου του 1481 που ανήκε στον Ζαν Πικ ντε λα Μιραντόλ, ένα αντίγραφο του πρώτου βιβλίου που εκτυπώθηκε στη Βενετία, πολλές εκδόσεις aldine (που πήραν το όνομά τους από τον Alde Manuce, βενετικό εκδότη που εγκαταστάθηκε το 1494), πλούσια συλλογή γεωγραφικών χαρτών (Atlas Corbitis, τέλη 15ου αιώνα), μουσικά χειρόγραφα ιδίως του Domenico Scarlatti, κ.λπ.
Μεταξύ των χειρογράφων της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης υπάρχουν τουλάχιστον 1.200 βυζαντινά χειρόγραφα. Προέρχονται κυρίως από τις συλλογές του Καρδιναλίου Βησσαρίωνος, του Φραντσέσκο Μπάρμπαρο, των αδελφών Γριμάνι, του Τζιάκομο Κονταρίνι, καθώς και από συλλογές μοναστηριακών βιβλιοθηκών και άλλων Ιταλών μικροσυλλεκτών. Περιλαμβάνουν Ευαγγελιστάρια, λεξικά και αρχαία κείμενα ιστορικού, φιλοσοφικού, γεωγραφικού, ποιητικού, ρητορικού κ.τ.λ. περιεχομένου. Μεταξύ αυτών περίοπτη θέση κατέχουν τα δύο διάσημα χειρόγραφα της Ιλιάδος, γνωστά και ως κώδικες Venetus A και Venetus B.[13]
Κατάλογος διευθυντών από την πτώση της Δημοκρατίας
↑Από το όνομα του αρχιτέκτονα της η Μαρκιανή Βιβλιοθήκη ονομάζεται επίσης Libreria Sansoviniana (βιβλιοθήκη του Σανσοβίνου).
↑Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, λήμμα Μαρκιανή Βιβλιοθήκη (όπου αναφέρεται ως πηγή της πληροφορίας αυτής, δηλαδή περί υποχρέωσης απόδοσης των χειρογράφων στην Ελλάδα, ο Αμπέλ Φρανσουά Βιλλμαίν - Abel-François Villemain).
↑Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού, Ελληνικά Χειρόγραφα στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη από Βενετσιάνικες Συλλογές, 1994, ISBN 9789608546158
Dorit Raines: Ritratto di una biblioteca, in: Maria Letizia Sebastiani, Paolo Crisostomi (Hrsg.): Splendore Marciano. Il restauro della legatura già codice LAT. III, 111 (=2116) della Biblioteca Nazionale Marciana di Venezia, Editore: Nova Charta, 2012, S. 27–43.
Πολυμέσα_Biblioteca_Nazionale_Marciana_-_Interior.jpg)
_Biblioteca_Nazionale_Marciana_-_Interior_-_Wisdom_by_Titien.jpg)
