Μάρκους Γκέιρερτς ο πρεσβύτερος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάρκους Γκέιρερτς ο πρεσβύτερος
Γέννηση1520 (περίπου)[1][2]
Μπρυζ[3][3]
ΘάνατοςΔεκαετία του 1590[3]
Λονδίνο[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΝότιες Κάτω Χώρες
Ιδιότηταζωγράφος[4][5][3], εικονογράφος[4], τυπογράφος[4], οξυγράφος[5][3], σκιτσογράφος[3] και εικαστικός καλλιτέχνης[6]
ΤέκναMarcus Gheeraerts the Younger[7]
Σημαντικά έργαd:Q122853092
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Μάρκους Γκέιρερτς ο πρεσβύτερος (φλαμανδικά: Marcus Gheeraerts de Oude, περ. 1520 - περ. 1590) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος και χαράκτης, σχετιζόμενος με την Αυλή των Τυδώρ των μέσων του 16ου αιώνα. Παραμένει στη μνήμη της ιστορίας της τέχνης κυρίως λόγω των εικονογραφήσεων των μύθων του Αισώπου, έκδοσης του 1567.

Άποψη της Μπρυζ (Φλάνδρα) από ψηλά το 1562
Οι εικονοκλάστες, c.1566–1568 [8]
Paeu ende Acxtere [Το παγώνι και η καρακάξα, αλλιώς τα πουλιά εκλέγουν βασιλιά]. Εικονογράφηση μύθου στνν έκδοση De warachtighe fabulen der dieren, Bruges 1567

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκέιρερτς γεννήθηκε στη Μπρυζ, αλλά το 1568 διέφυγε στην Αγγλία με τον γιο του, Μάρκους Γκέιρερτς τον νεότερο (1562–1635), λόγω των θρησκευτικών διώξεων στις οποίες προέβη ο Δούκας της Άλμπα. Εκεί νυμφεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, Σουσσάνα ντε Κριτζ, στενή συγγενή του αρχιζωγράφου της βασίλισσας Ελισάβετ, Τζων ντε Κριτζ. Παρέμεινε στο Λονδίνο επί εννέα τουλάχιστον χρόνια, αλλά είναι πιθανόν να επέστρεψε στη Φλάνδρα γύρω στα 1577 για να συνεχίσει τη σταδιοδρομία του στην Αμβέρσα. Διατήρησε, όμως, συνδέσμους με την Αγγλία: Ο γιος του είχε εισέλθει στην εκεί Συντεχνία των ζωγράφων και μια από τις θυγατέρες του, η Σάρα, παντρεύτηκε τον γαλλικής καταγωγής Άγγλο διάσημο ζωγράφο μικρογραφιών και προσωπογραφιών Ίζαακ Όλιβερ.

Ο Γκέιρερτς είναι περισσότερο αξιομνημόνευτος ως χαράκτης. Ήταν σημαντικά καινοτόμος και πειραματίστηκε με την εγκαυστική χαρακτική σε μια εποχή που η ξυλογραφία και η συμβατική χαρακτική ήταν οι κυρίαρχες τεχνικές Για παράδειγμα, το χαρακτικό της άποψης της Μπρυζ από ψηλά (birds-eye view), χαράχτηκε σε όχι λιγότερες από 10 πλάκες, και ο χάρτης που προέκυψε είχε διαστάσεις 1 μ x 1,8 μ.

Το ύφος του Γκέιρερτς μοιάζει με αυτό του Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου. Στην εποχή του, ο Γκέιρερτς ήταν ιδιαίτερα διάσημος ως σχεδιαστής πτηνών και ζώων και, καθώς η προτεσταντική μεταρρύθμιση επέφερε στασιμότητα στην αγορά εκκλησιαστικών έργων τέχνης, διοχέτευσε το ταλέντο του στο βιβλίο μύθων De warachtighe fabulen der dieren από το 1567.[9] Εγχάραξε τη σελίδα του τίτλου και δημιούργησε 107 χαρακτικά, ενώ ο φίλος του Έντεβερντ ντε Ντένε (Edewaerd de Dene) μετέφρασε τους μύθους στη φλαμανδική γλώσσα. Ο Γκέιρερτς βάσισε τα περισσότερα από τα θέματά του σε ξυλογραφίες του Βίργκιλ Σόλις και του Μπέρναρντ Σάλομον, ωστόσο έδωσε στις δημιουργίες του μεγαλύτερο ρεαλισμό. Προσέθεσε άλλες 18 εικονογραφήσεις και νέα σελίδα τίτλου για τη γαλλική έκδοση του Fabulen, που εκδόθηκε το 1578 υπό τον τίτλο Esbatement moral des animaux.[10] Η λατινική έκδοση, υπό τον τίτλο Mythologia ethica, εκδόθηκε την επόμενη χρονιά με σελίδα τίτλου πιθανότατα βασισμένη σε σχέδιο του Γκέιρερτς. Οι χάλκινες πλάκες χρησιμοποιήθηκαν σε βιβλία και του 18ου αιώνα και η σειρά των μύθων αντιγράφηκε από καλλιτέχνες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Γκέιρερτς εγχάραξε, επίσης, μια δεύτερη σειρά από 65 εικονογραφήσεις για το βιβλίο μύθων Dialogus creaturarum, που εκδόθηκε στην Αμβέρσα το 1584. Εν τούτοις, τα χαρακτικά ήταν μικρότερων διαστάσεων σε σχέση με αυτά της πρώτης σειράς και ποτέ δεν έγιναν τόσο δημοφιλή.

Λιγότερα είναι γνωστά για τα χρωματιστά πορτρέτα ή πίνακες του Γκέιρερτς, καθώς ποτέ δεν υπέγραφε τα έργα του και αυτά που έχουν διασωθεί ταυτοποιούνται μόνον από υφολογικές προσεγγίσεις και κάποια "ασάφεια" στην προσπάθεια να μιμηθεί Φλαμανδούς καλλιτέχνες του παρελθόντος, όπως ο Γιαν βαν Άικ. Ο Κάρελ φαν Μάντερ έγραψε στο Schilderboeck του 1604 ότι ο Γκέιρερτς ήταν "καλός τοπιογράφος, ο οποίος συχνά είχε τη συνήθεια να περιλαμβάνει μια γυναίκα που ουρεί σε θέση οκλαδόν πάνω σε μια γέφυρα ή σε άλλο σημείο"."[9] Μια παρόμοια λεπτομέρεις μπορεί κανείς να δει σε μια από τις εικονογραφήσεις του για τους "μύθους".

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/en/explore/artists/31308. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2021.
  2. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500020030. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2021.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 (Ολλανδικά) RKDartists. 31308. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2021.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/149555. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Artists of the World Online» (Γερμανικά, Αγγλικά) K. G. Saur Verlag, Walter de Gruyter. Βερολίνο. 2009. 00030170. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2021.
  6. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0218495. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2023.
  7. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 14  Νοεμβρίου 2017. 500020030. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2021.
  8. ↑ Το χαρακτικό αυτό είναι γνωστό και ως η Αλληγορία των Εικονοκλαστών. Αν και δεν ήταν ιδιαίτερα φίλα διακείμενος προς τουςε καλβινιστές εικονοκλάστες, ασκεί κριτική στην Εκκλησία. Έτσι, το χαρακτικό αυτό μπορεί να αποτελεί την κύρια αιτία για τη φυγή του Γκέιρερτς προς την Αγγλία το 1568. (British Museum, Dept. of Print and Drawings, 1933.1.1..3, see also Edward Hodnett: Marcus Gheeraerts the Elder, Utrecht 1971, pp. 26-7)
  9. ↑ 9,0 9,1 Marcus Geerarts biography στο Schilder-boeck (1604) του Κάρελ φαν Μάντερ, με επιμέλεια από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Ολλανδικής Λογοτεχνίας
  10. ↑ http://britishlibrary.typepad.co.uk/european/2015/10/the-esbatement-moral-des-animaux.html

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Edward Hodnett: Marcus Gheeraerts the Elder of Bruges, London, and Antwerp, Utrecht (Haentjens Dekker & Gumbert) 1971.
  • William B. Ashworth: Marcus Gheeraerts and the Aesopic connection in seventeenth-century scientific illustration, Art Journal', 44 (1984), 132–138.
  • Alastair Duke: Chapter Calvinists and 'papist idolatry': the mentality of the image-breakers in 1566 in Dissident Identities in the Early Modern Low Countries, Ashgate Publishing Limited, 2009 (Page 196 shows a list of items shown in Gheeraerts' etching referring to the letter indices placed by Gheeraerts into the etching.)
  • Mikael Lytzau Forup: 125 fabler med illustrationer af Marcus Gheeraerts den Ældre [Danish: 125 fables with illustrations by Marcus Gheeraerts the Elder], Odense (University Press of Southern Denmark) 2007. (The book features Gheeraerts' entire Aesop series of 125 fable illustrations and 3 title pages.)
  • Reginald Lane Poole (Mrs.): Marcus Gheeraerts, Father and Son, Painters, The Walpole Society, 3 (1914), 1-8.
  • Arthur Ewart Popham: The etchings of Marcus Gheeraerts the Elder, Print Collector's Quarterly, 15 (1928), 187-200.
  • Eva Tahon: Marcus Gheeraerts the Elder, in: M. P. J. Martens (red.), Bruges and the Renaissance: Memling to Pourbus, Bruges (Stichting Kunstboek / Ludion) 1998, 231–238.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρκους_Γκέιρερτς_ο_πρεσβύτερος&oldid=7818779"