Κωνσταντινουπολίτες Καραΐτες
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
|---|---|
 Τουρκία | 80[1] |
 Ισραήλ | Άγνωστος |
| Γλώσσες | |
| Ρωμανιώτικη διάλεκτος, Εβραϊκά, Τουρκικά | |
| Θρησκεία | |
| Καραΐτικος Ιουδαϊσμός | |
| Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
| Καραΐτες, Ρωμανιώτες, Εβραίοι | |
Οι Κωνσταντινουπολίτες Καραΐτες ή Ελληνο-Καραΐτες είναι κοινότητα Καραϊτών με συγκεκριμένη ιστορική εξέλιξη και ξεχωριστή πολιτιστική, γλωσσική και λογοτεχνική κληρονομιά, που πηγάζει από την κατοικία τους στην πρωτεύουσα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Υπάρχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ της κοινότητας και των Ραβινικών Ρωμανιωτών Εβραίων.[2]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Καραΐτες ζουν στην Κωνσταντινούπολη για περισσότερα από χίλια χρόνια. Στη γύρω περιοχή της Κωνσταντινούπολης υπήρξαν και μικρότεροι οικισμοί, όπως οι Καραΐτες της Αδριανούπολης, που οι ίδιοι κατάγονται από την κωνσταντινουπολίτικη κοινότητα.[3] Ενώ είχαν στενές σχέσεις και καθημερινές αλληλεπιδράσεις με τους Ελληνόφωνους Βυζαντινούς Χριστιανούς και τους Ρωμανιώτες Εβραίους, παρόλα αυτά ανέπτυξαν τη δική τους μοναδική καραϊτοελληνική διάλεκτο της γεβανικής γλώσσας. Αυτή η διάλεκτος χρησιμοποιήθηκε από τα μεγαλύτερα μέλη της κοινότητας μέχρι πρόσφατα.[4] Ο Καραΐτης Ελίας Αφέντα Μπεγκί συνέταξε ένα γλωσσάρι για την Εβραϊκή Βίβλο με εβραϊκές λέξεις μεταφρασμένες στα ελληνικά.[5] Είναι γνωστά και άλλα έργα της ελληνοκαραϊτικής λογοτεχνίας.[6]
Γλώσσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι πρόσφατα οι Κωνσταντινουπολίτες Καραΐτες μιλούσαν καραϊτοελληνικά. Τα εβραϊκά τους έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τα συνδέουν με τα τιβεριανά εβραϊκά των Τιβεριανών Μασορετών.[7]
Επιρροή στον Καραϊτικό Ιουδαϊσμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρά το μικρό μέγεθος αυτής της κοινότητας, οι Κωνσταντινουπολίτες Καραΐτες είχαν μεγάλη επιρροή στον Καραϊτικό Ιουδαϊσμό μέσω της λογοτεχνικής τους παραγωγής. Οι κοινότητες της Κωνσταντινούπολης και της Αδριανούπολης παρήγαγαν εξέχουσες προσωπικότητες για το κίνημα των Καραϊτών, όπως ο Ααρών μπεν Ελιγιά και άλλοι.[8][9] Αυτοί οι συγγραφείς έχουν δημιουργήσει εξέχοντα θεολογικά, λειτουργικά και φιλοσοφικά έργα, τα οποία ήταν εξέχοντα για την ανάπτυξη του ευρύτερου Καραϊτικού Ιουδαϊσμού. Ήταν το έργο «Seder Tefillot» (Βιβλίο Προσευχών και Ύμνων) του Ααρών μπεν Ιωσήφ της Κωνσταντινούπολης που υιοθετήθηκε από τις περισσότερες εκκλησίες των Καραϊτών ως το τυπικό βιβλίο προσευχής, και αυτό πιθανότατα του κέρδισε το επίθετο «ha-Kadosh» (ο Άγιος). Προκειμένου να διευθετηθούν οι θρησκευτικοί νόμοι, ο Ελιγιά Μπασιαζί συνέταξε έναν κώδικα με τίτλο «Aderet Eliyahu» (Ο μανδύας του Ηλία). Αυτός ο κώδικας, ο οποίος περιείχε τόσο τις υποχρεωτικές όσο και τις απαγορευτικές επιταγές, δικαίως θεωρείται από τους Καραΐτες ως η μεγαλύτερη αρχή σε αυτά τα θέματα. Ο Σλόμο μπεν Αφέντα Χα-Κοέν, ο οποίος θεωρείται ο τελευταίος από τους Καραΐτες σοφούς της Κωνσταντινούπολης,[10] έγραψε μια σύντμηση του «Aderet Eliyahu» το 1860, με το όνομα «Yeriot Shelomo».
Σχέσεις με άλλες ομάδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπήρχαν στενές σχέσεις (αν και όχι πάντα ευγνώμονες) μεταξύ των Ραβανιτών και Καραϊτών «Ρωμανιωτών» της Κωνσταντινούπολης, όπως φαίνεται στην ανταλλαγή πιγιούτ για τις λειτουργίες τους, οι οποίες ήταν αμφίδρομες, αλλά αποτελούνταν κυρίως από καραϊτικά δάνεια από το λειτουργικό ρεπερτόριο των Ραβανιτών.[11][12]
Προέλευση των Καραϊτών της Κριμαίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι πιθανό οι Κριμαίοι Καραΐτες να είναι απόγονοι Καραϊτών εμπόρων που μετανάστευσαν στην Κριμαία από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.[13] Σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, η μετανάστευση των Καραϊτών από την Κωνσταντινούπολη στην Κριμαία τεκμηριώνεται μετά από πυρκαγιά στην εβραϊκή συνοικία της Κωνσταντινούπολης το 1203.[14]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ "Istanbul Karaylari". Istanbul Enstitüsü Dergisi. 3: 97–102. 1957.
- ↑ Bowman, S. The Jews of Byzantium 1204-1453. Tuscaloosa, Alabama: University of Alabama Press, 1985.
- ↑ Ankori, Z. Karaites in Byzantium the formative years, 970-1100, New York 1959
- ↑ Wexler, P. Jewish and Non-Jewish Creators of "Jewish" Languages, σελ. 17. 2006
- ↑ Danon, A. 1914. Meirath 'Enaim. Version en neo-grec et en caracteres hebraiques du caraite Afeda Beghi. Journal Asiatique 4:5-65.
- ↑ Danon, A. 1912. Notice sur la littérature gréco-caraïte. Revue des Études Juives 127: 147-151.
- ↑ Harviainen, T. The Karaite community in Istanbul and their Hebrew, σελ. 355–356. and Three Hebrew Primers, σελ. 113. Όσλο, 1997.
- ↑ Frank, D. . “Karaite Exegetical and Halakhic Literature in Byzantium and Turkey,” In Karaite Judaism, ed. Meira Polliack (Λέιντεν: Brill, 2003), σελ. 529–558
- ↑ Astren, F. Karaite Judaism and Historical Understanding, σελ. 123-ff., 2004
- ↑ Karaite Judaism: A Guide to the History and Literary Sources, ed. των Meira Polliack, D. Frank, σελ. 552
- ↑ Weinberger, L. A Note on Karaite Adaptations of Rabbinic Prayers The Jewish Quarterly Review, v74 n3 (19840101): 267-279 and his other works about Karaite liturgical Poetry
- ↑ Weinberger, L. Rabbanite and Karaite Liturgical Poetry in South-Eastern Europe. Σινσινάτι: Hebrew Union College Press 1991
- ↑ (Schur 1995)
- ↑ Tsoffar 2006 and Tütüncü et al. 1998
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αβραάμ Κεφέλη, Τατιάνα Κεφέλη. Τα αδέρφια μας — Istanbul Karaites // Άλμπουμ «Karaites of Turkey»/ συλλογή Β. Κεφέλη — Simferopol-Slippery Rock: International Institute of Crimean Karaites, 2005. — σελ. 6–10