Κρικηλασία
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Κρικηλασία ήταν ομαδικό παιγνίδι, (παιδιά), των αρχαίων Ελλήνων, περισσότερο με αθλητικό χαρακτήρα, είναι ο σημερινός λεγόμενος τροχός, κοινώς ξυλίκι.
Ο Άντυλλος περιγράφει την παιδιά αυτή σημειώνοντας ότι ο τροχός της κρικηλασίας ήταν ξύλινος, είχε ύψος μέχρι το στήθος αυτών που συμμετείχαν και που τον οδηγούσαν με μια μεταλλική ράβδο που έφερε ξύλινη λαβή καλούμενη «ελατήρ».
Ιδιαίτερα όμως οι αρχαίοι Έλληνες, κατά τον Άντυλλο, προτιμούσαν τον τροχό που έφερε «κρίκους παρακείμενους». Οι κρίκοι αυτοί ήταν μικροί μεταλλικοί που περιέρχονταν ελεύθερα γύρω από τη στεφάνη του τροχού που ήταν μεταλλικός ή ξύλινος. Κατά τη διαδρομή δε του τροχού προστριβόμενοι οι κρίκοι αυτοί προκαλούσαν έντονο θόρυβο. Κατά τη κρικηλασία ο παίκτης δεν οδηγούσε τον τροχό σε ευθεία διαδρομή αλλά σε μαιανδρική. Για το σκοπό αυτό και ο αρχικά χρησιμοποιούμενος ευθύς ελατήρας αντικαταστάθηκε με κυρτό μεταλλικό και μάλιστα διπλά κυρτό προκειμένου ο παίκτης να κανονίζει προσφορότερα την ταχύτητα και τη διεύθυνση του τροχού.
Παραστάσεις της κρικηλασίας φέρονται σε πλήθος αγγείων από τα οποία και συμπεραίνεται ότι η παιδιά αυτή ήταν πολύ προσφιλής τόσο σε μικρά παιδιά όσο και σε νέους. Στις παραστάσεις αυτές φέρονται συνηθέστερα νεαρά μυθικά πρόσωπα όπως ο Γανυμήδης, νεαρές θεότητες, νύμφες ακόμη και ο Έρως.