Κοτσάμπ
| Κοτσάμπ (β Μικράς Άρκτου) | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Μικρά Άρκτος | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 14h:50m:42,3s , δ = +74°.09΄.20΄΄ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | +2,08 | |
| Φασματικός τύπος: | K4 III | |
| Απόσταση από τη Γη: | 130,9 ± 0,6 έτη φωτός[1] | |
| Εναλλακτικές ονομασίες: | 7 UMi, BD +74°595, FK5 550, HD 131873, HIP 72607, HR 5563, SAO 8102 | |
Κοτσάμπ (Kochab) είναι το ιδιαίτερο όνομα του αστέρα β (βήτα) του αστερισμού Μικρά Άρκτος. Είναι ο δεύτερος σε φωτεινότητα αστέρας του αστερισμού μετά τον α, τον περίφημο Πολικό Αστέρα, με τον οποίο έχει μικρή διαφορά στη φωτεινότητα (μόλις 10,7%) και απέχει από αυτόν, όπως φαίνεται από τη Γη, 16,5 μοίρες περίπου.
Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι μπορούν να μεταχειρίζονται τον Κοτσάμπ ως ακριβή καθοδήγηση για την πολική ευθυγράμμιση ενός τηλεσκοπίου, καθώς στην εποχή μας ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος απέχει 43 λεπτά της μοίρας από τον Πολικό Αστέρα, και κείται πάρα πολύ κοντά στη γραμμή που ενώνει τον Πολικό Αστέρα με τον Κοτσάμπ.[2]
Ονομασίες και ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ονομασία «Κοτσάμπ» εμφανίσθηκε κατά την Αναγέννηση και η σημασία της είναι αβέβαιη. Μπορεί να προέρχεται από την αραβική λέξη al-kawkab ή από την εβραϊκή kōkhāv (כוכב), που σημαίνουν αμφότερες «αστέρι». Πιθανότατα επίσης προήλθε από τις ονομασίες Alrucaba ή Rucaba του αστέρα θ Μεγάλης Άρκτου.[3]
Στην αρχαία Κίνα, υπήρχε μια ομάδα αστέρων που ονομαζόταν Πέι-τζι (北極), δηλαδή «Βόρειος Πόλος», και αποτελείτο από τα β και γ Μικράς Άρκτου, τα 5 και 4 Μικράς Άρκτου, και τον αστέρα Σ 1694.[4] Για αυτό, ο β Μικράς Άρκτου ήταν γνωστός ως 北極二 (Πέι-τζι ερ), δηλαδή «ο Δεύτερος αστέρας του Βόρειου Πόλου[5], αντιπροσωπεύοντας τον Αυτοκράτορα.[6]
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κοτσάμπ είναι πορτοκαλί[7] γίγαντας αστέρας, με φασματικό τύπο K4 III.[8] Ο αστέρας έχει φθάσει σε ένα εξελικτικό στάδιο στο οποίο έχει διογκωθεί σε 42 φορές[9] τη διάμετρο του Ήλιου. Η αντίστοιχη μεγάλη επιφάνεια ακτινοβολεί με απόλυτη λαμπρότητά 390 φορές[9] μεγαλύτερη αυτής του Ήλιου, καθώς η ενεργός θερμοκρασία του ανέρχεται σε 4.030 K.[9]
Με βάση θεωρητικά εξελικτικά πρότυπα, η μάζα του β Μικράς Άρκτου εκτιμάται σε 2,2 ± 0,3 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή. Ο αστέρας είναι ελαφρώς μεταβλητός αστέρας με περίοδο μεταβολής 4,6 ημέρες, και επειδή οι αστεροσεισμολογικές συχνότητες είναι συνάρτηση της μάζας του, υπολογίζεται από αυτό μία άλλη, μικρότερη τιμή για τη μάζα: 1,3 ± 0,3 ηλιακή.[10]
Από το 1500 π.Χ. περίπου μέχρι και τους πρώτους αιώνες μ.Χ. ο Κοτσάμπ και ο γειτονικός του γ Μικράς Άρκτου επείχαν τη θέση δίδυμων πολικών αστέρων. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αστρονόμοι αναφέρονταν σε αυτούς με την επωνυμία «οι αδύνατο να καταστραφούν».[11] Ωστόσο, κανένας από τους δύο αυτούς αστέρες ήταν εξίσου κοντά στον Βόρειο Ουράνιο Πόλο, όσο είναι σήμερα ο Πολικός.[12] Σήμερα αναφέρονται κάποτε ως οι «Φρουροί του Πόλου».[12] Η ηλικία του Κοτσάμπ εκτιμάται σε 2 ως 4 δισεκατομμύρια έτη.
Πλανήτης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2014 ανακοινώθηκε η ανακάλυψη ενός μεγάλου πλανήτη που περιφέρεται γύρω από τον Κοτσάμπ μία φορά κάθε 522 γήινες ημέρες, έχοντας μάζα μεγαλύτερη των 6,1 μαζών Δία.[13] Η μέση απόσταση πλανήτη-αστέρα είναι 1,4 ± 0,1 AU, ενώ η εκκεντρότητα της τροχιάς του πλανήτη είναι 0,19 ± 0,02[14]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ van Leeuwen, F. (Νοέμβριος 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:
- ↑ Sherrod, Clay (2001). «"Clay's Kochab Clock": Precise Portable Polar Alignment EVERY Time!». Arkansas Sky Observatories. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2013.
- ↑ Kunitzsch, Paul· Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2η αναθ. έκδοση). Cambridge, Massachusetts: Sky Publishing. σελ. 58. ISBN 978-1-931559-44-7.
- ↑ 中國星座神話, written by 陳久金. Published by 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
- ↑ 北極 (星官)
- ↑ 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Αρχειοθετήθηκε 2010-08-10 στο Wayback Machine., Hong Kong Space Museum. Ανακτήθηκε online στις 23 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ The Colour of Stars, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, 21 Δεκεμβρίου 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, ανακτήθηκε στις 2012-01-16
- ↑ Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), «Spectral Classification», Annual Review of Astronomy and Astrophysics 11: 29, doi:
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Piau, L.; Kervella, P.; Dib, S.; Hauschildt, P. (February 2011), «Surface convection and red-giant radius measurements», Astronomy and Astrophysics 526: A100, doi:
- ↑ Tarrant, N.J.; Chaplin, W.J.; Elsworth, Y.; Spreckley, S.A.; Stevens, I.R. (June 2008), «Oscillations in ß Ursae Minoris. Observations with SMEI», Astronomy and Astrophysics 483 (3, 2008): L43–L46, doi:
- ↑ article "Planet Earth: Ancient Astronomy Calendars, Navigation, Predictions"
- ↑ 12,0 12,1 Benningfield, Damond (14 Ιουνίου 2015). «Kochab». Stardate Magazine (University of Texas McDonald Observatory). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-04. https://web.archive.org/web/20150904080408/http://stardate.org/radio/program/2015-06-14. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2015.
- ↑ Lee, B.-C.; Han, I.; Park, M.-G.; Mkrtichian, D.E.; Hatzes, A.P.; Kim, K.-M. (2014). «Planetary Companions in K giants β Cancri, μ Leonis, and β Ursae Minoris». Astronomy & Astrophysics 566: 7. doi:. A67. Bibcode: 2014A&A...566A..67L.
- ↑ Schneider, Jean. «Notes on Planet beta Umi b». Extrasolar Planets Encyclopaedia. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2017.