Κλεοπάτρα (ταινία, 1963)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Κλεοπάτρα (ταινία))
Κλεοπάτρα
(Cleopatra)
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΤζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς
ΠαραγωγήΟυόλτερ Ουένγκερ
ΣενάριοΡάναλντ Μακντούγκαλ, Sidney Buchman, Μπεν Χεκτ και Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς
ΠρωταγωνιστέςΕλίζαμπεθ Τέιλορ, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Ρεξ Χάρισον, Ρόντι ΜακΝτόουαλ, Μάρτιν Λάνταου, Χιουμ Κρόνιν, Τζορτζ Κόουλ, Τσέζαρε Ντανόβα, Ρόμπερτ Στίβενς, Φρανσέσκα Αννίς, Πάμελα Μπράουν, Μάικλ Χόρντερν, Carroll O'Connor, Τζιν Μαρς, Τζον Κάρλσεν, Loris Loddi, Γκρεγκουάρ Ασλάν, Άντριου Κιρ, Gwen Watford, Ντάγκλας Γουίλμερ, Φίνλεϊ Κιούρι, Ντέσμοντ Λιουέλιν, Μπεν Ράιτ, John Doucette, Τζον Χόιτ, Λόρενς Νεϊσμίθ, Μαρίνα Μπέρτι, Marne Maitland, Μάρτιν Μπένσον, Richard O'Sullivan, Κένεθ Χέιγκ[1], Τζακ Τέιλορ[1], Margaret Lee[1], Πάολα Πιταγκόρα[1], Michela Roc[1], Σαλβατόρε Μπίλα[1], Φούριο Μενικόνι[1], Μάικλ Γκουίν, Herbert Berghof, John Alderson, Τζον Κέρνι[1], Κάλβιν Λόκχαρτ[1], John Alderton[1], Rod Dana[1], Ronald Allen[1], Peter Forster[1], Τζον Φρέντερικ[1], Jacqui Chan, Andrew Faulds και Pamela Brown
ΜουσικήΆλεξ Νορθ
ΦωτογραφίαΛέον Σαμρόι και Τζακ Χίλντγιαρντ
ΜοντάζΝτόροθι Σπένσερ
ΕνδυματολόγοςVittorio Nino Novarese
ΧορογραφίαΕρμής Παν
Εταιρεία παραγωγής20th Century Fox
Διανομή20th Century Fox και Netflix
Πρώτη προβολή12 Ιουνίου 1963 (1963-06-12) (Νέα Υόρκη)
Κυκλοφορία 30 Ιανουαρίου 1964 (1964-01-30)
Διάρκεια241 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[2][3][4], Ηνωμένο Βασίλειο[3] και Ελβετία[1]
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός31,1 εκατομμύρια δολάρια [5]
Ακαθάριστα έσοδα57,8 εκατομμύρια δολάρια (ΗΠΑ και Καναδάς)
40,3 εκατομμύρια δολάρια (παγκόσμια έσοδα)
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Κλεοπάτρα (αγγλικά: Cleopatra‎‎) είναι μια αμερικανική επική ιστορική δραματική ταινία του 1963 σε σκηνοθεσία Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς και σε σενάριο προσαρμοσμένο από τους Μάνκιεβιτς , Ράναλντ ΜακΝτούγκαλ και και Σίντνεϊ Μπάχμαν από το βιβλίο Η ζωή και το έργο της Κλεοπάτρας (The Life and Times of Cleopatra) του Κάρλο Μαρία Φρανζέρο του 1957, και από ιστορίες του Πλούταρχου, του Σουητωνίου και του Αππιανού. Στον ομώνυμο ρόλο πρωταγωνιστεί η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, με τους Ρίτσαρντ Μπάρτον, Ρεξ Χάρισον, Ρόντι ΜακΝτάουελ και Μάρτιν Λαντάου να εμφανίζονται σε δεύτερους ρόλους.

Η ταινία περιγράφει τους αγώνες της Κλεοπάτρας, ως νεαρή βασίλισσα της Αιγύπτου, για να αντισταθεί στις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Ρώμης.

Ο παραγωγός Γουόλτερ Γουάνγκερ είχε από καιρό σκεφτεί να δημιουργήσει μια βιογραφική για την Κλεοπάτρα. Το 1958, η εταιρεία παραγωγής του συνεργάστηκε με την 20th Century Fox για την παραγωγή της ταινίας. Μετά από μια εκτεταμένη αναζήτηση κάστινγκ, η Ελίζαμπεθ Τέιλορ δέχτηκε και υπέγραψε για να υποδυθεί τον ομώνυμο ρόλο για αμοιβή ρεκόρ τους ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Ο Ρούμπεν Μαμούλιαν προσλήφθηκε ως σκηνοθέτης και το σενάριο υποβλήθηκε σε πολλές αναθεωρήσεις από τους Νάιτζελ Μπάλτσιν, Ντέιλ Γουάσερμαν και Νούναλι Τζόνσον. Η κύρια κινηματογράφηση ξεκίνησε στα Pinewood Studios στις 28 Σεπτεμβρίου 1960, αλλά τα προβλήματα υγείας της Τέιλορ καθυστέρησαν τα περαιτέρω γυρίσματα. Η παραγωγή διακόπηκε προσωρινά τον Νοέμβριο, αφού είχε ήδη υπερβολικό προϋπολογισμό με μόλις δέκα λεπτά χρήσιμων γυρισμάτων.

Ο Μαμούλιαν παραιτήθηκε από τη σκηνοθεσία και στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από τον Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς, ο οποίος είχε σκηνοθετήσει στο παρελθόν την Τέιλορ στο Ξαφνικά, το περασμένο καλοκαίρι (1959). Η παραγωγή επανατοποθετήθηκε στα στούντιο της Τσινετσιτά, όπου τα γυρίσματα ξανάρχισαν στις 25 Σεπτεμβρίου 1961 χωρίς να έχει ολοκληρωθεί πλήρως. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ένα προσωπικό σκάνδαλο έγινε παγκόσμια πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες όταν αναφέρθηκε ότι οι συμπρωταγωνιστές Τέιλορ και Μπάρτον είχαν ερωτική σχέση. Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν στις 28 Ιουλίου 1962 και έγιναν περαιτέρω επαναλήψεις από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο του 1963. Με το εκτιμώμενο κόστος παραγωγής να ανέρχεται συνολικά σε 31 εκατομμύρια δολάρια, η ταινία έγινε η πιο ακριβή ταινία που έγινε ποτέ μέχρι τότε και σχεδόν χρεοκόπησε το στούντιο της Τσινετσιτά.

Η Κλεοπάτρα έκανε πρεμιέρα στον κινηματογράφο Ριβόλι της Νέας Υόρκης στις 12 Ιουνίου 1963. Έλαβε γενικά ευνοϊκή ανταπόκριση από τους κριτικούς[6] και έγινε η ταινία με τα υψηλότερα κέρδη του 1963 , κερδίζοντας έσοδα 57,7 εκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, και μια από τις ταινίες με τα υψηλότερα κέρδη της δεκαετίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, αρχικά έχασε χρήματα λόγω του κόστους παραγωγής και διανομής 44 εκατομμυρίων δολαρίων. Έλαβε εννέα υποψηφιότητες για τα βραβεία Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένης της Καλύτερης Ταινίας, και κέρδισε τέσσερα βραβεία: Καλύτερης Καλλιτεχνικής Σκηνοθεσίας (Έγχρωμο), Καλύτερης Φωτογραφίας, Καλύτερων Οπτικών Εφέ και Καλύτερου Σχεδιασμού Κοστουμιών.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Μάχη των Φαρσάλων το 48 π.Χ., ο Ιούλιος Καίσαρας καταθφάνει στην Αίγυπτο, με το πρόσχημα ότι είναι ο εκτελεστής της διαθήκης του πατέρα του νεαρού Φαραώ Πτολεμαίου ΙΓ' και της αδελφής του Κλεοπάτρας, η οποία και πείθει τον Καίσαρα να της δώσει τον θρόνο αντί του μικρότερου αδερφού της. Ο Καίσαρας, συναίνει και καταδικάζει σε θάνατο τον Ποτίνο για την οργάνωση μιας απόπειρας δολοφονίας στην Κλεοπάτρα και διώχνει τον νεαρό Πτολεμαίο στην ανατολική έρημο, όπου αυτός και ο μικρός στρατός του θα αντιμετωπίσουν βέβαιο θάνατο εναντίον του Μιθριδάτη.

Η Κλεοπάτρα στέφεται βασίλισσα της Αιγύπτου και αρχίζει να αναπτύσσει μεγάλα όνειρα να κυβερνήσει τον κόσμο μαζί με τον Καίσαρα, ο οποίος με τη σειρά του επιθυμεί να γίνει αυτοκράτορας της Ρώμης. Παντρεύονται και όταν γεννιέται ο γιος τους ο Καισάριος, ο Καίσαρας τον αποδέχεται δημόσια, κάτι που γίνεται θέμα στην Ρώμη και στην Γερουσία. Καθώς ανακυρήσσεται ισόβιος δικτάτορας, ο Καίσαρας προσκαλεί την Κλεοπάτρα, η οποία όταν φτάνει στη Ρώμη με μια πολυτελή πομπή κερδίζει τον θαυμασμό του ρωμαϊκού λαού. Η Γερουσία γίνεται όλο και πιο δυσαρεστημένη εν μέσω φήμων ότι ο Καίσαρας επιθυμεί να γίνει αυτοκράτορας, κάτι που είναι ανάθεμα για τους Ρωμαίους. Τον Μαρτίο του 44 π.Χ., μια ομάδα συνωμοτών δολοφονούν τον Καίσαρα και φεύγουν από την πόλη, ξεκινώντας μια εξέγερση. Μια συμμαχία μεταξύ του Οκταβιανού, του υιοθετημένου γιο του Καίσαρα, του Μάρκου Αντώνιου, το δεξί χέρι του Καίσαρα και του Μάρκου Λέπιδου καταστέλλει την εξέγερση. Η Κλεοπάτρα εξοργίζεται όταν μαθαίνει ότι η διαθήκη του Καίσαρα αναγνωρίζει τον Οκταβιανό αντί του Καισαρίωνα ως επίσημο κληρονόμο του και επιστρέφει στην Αίγυπτο.

Μετά το θάνατο του δικτάτορα, η διοίκηση των επαρχιών της αυτοκρατορίας μοιράστηκε σε πολλούς υψηλόβαθμους Ρωμαίους και ο έλεγχος της Αιγύπτου πέρασε στον Μάρκο Αντώνιο. Για να πραγματοποιήσει τις πολιτικές και στρατιωτικές του φιλοδοξίες, ο Αντώνιος χρειάζεται χρήματα και πόρους και το μόνο μέρος όπου μπορεί να τα αποκτήσει είναι στην Αίγυπτο. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα συναντιούνται και συνάπτουν μια ερωτική και πολιτική συμμαχία. Αυτή η εξέλιξη των γεγονότων δεν περιλαμβάνεται καθόλου στα σχέδια του Οκταβιανού και όταν ο Αντώνιος φτάνει στη Ρώμη, κανονίζει έναν σύντομο γάμο μεταξύ της αδερφής του και του Αντώνιου. Όταν μαθαίνει την προδοσία του αγαπημένου της, η Κλεοπάτρα αρνείται να αποτίσει φόρο τιμής στην Ρώμη. Προσπαθώντας να βρει συμβιβασμό, ο Αντώνιος επιστρέφει στην Αιγύπτο και συναντά την Κλεοπάτρα στο πολυτελές βασιλικό πλοίο στην Ταρσό. Η σχέση αγάπης τους αναβιώνει και ο Ρωμαίος υπακούει στη θέληση της Κλεοπάτρας. Στη Γερουσία, η είδηση αυτή προκαλεί οργή, όπου ο Οκταβιανός το χειρίζεται επιδέξια σε τέτοιο βαθμό ώστε η Ρώμη να είναι έτοιμη να προχωρήσει σε στρατιωτική δράση.

Η αποφασιστική αναμέτρηση ξεκινά με τον τελευταίο πόλεμο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας να λαμβάνει χώρα στη θάλασσα με την Μάχη του Ακτίου. Ο Αντώνιος, πιο συνηθισμένος να μάχεται στη στεριά, ηττάται. Όταν γίνεται γνωστό αυτό, η Κλεοπάτρα ενημερώνεται ψευδώς για τον θάνατο του Αντώνιου και εγκαταλείπει την περιοχή της μάχης. Ο Αντώνιος, του οποίου το πλοίο παρασύρθηκε σε παγίδα, καταφέρνει να διαφύγει και πηγαίνει στην Αίγυπτο.

Εν τω μεταξύ, ο στρατός του Οκταβιανού, χωρίς αντίσταση, εισέρχεται στην Αίγυπτο και πλησιάζει γρήγορα την πρωτεύουσα. Ο Αντώνιος προσπαθεί ανεπιτυχώς να αντισταθεί στον Οκταβιανό, αλλά η μικρή του ομάδα παραδίδεται στο έλεος του εχθρού, με τον συνεργάτη του Αντώνου Ρούφιο να αυτοκτονεί [7]. Ο Αντώνιος επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, αλλά δεν βρίσκει την Κλεοπάτρα στο παλάτι. Θεωρώντας ότι και η αγαπημένη του τον εγκατέλειψε, αποφασίζει να δώσει τέλος στην ζωή του με ένα σπαθί. Θανάσιμα τραυματισμένος, ο Αντώνιος μεταφέρεται στον ναό όπου κρυβόταν η Κλεοπάτρα και εκείνος πεθαίνει στην αγκαλιά της. Τα ρωμαϊκά στρατεύματα καταλαμβάνουν την πόλη. Εκεί ο Οκταβιανός προσπαθεί να κάνει μια συμφωνία με την Κλεοπάτρα, λεγόντας της ότι θα της επιτρέψει να κυβερνήσει την Αίγυπτο ως ρωμαϊκή επαρχία με αντάλλαγμα να συμφωνήσει να τον συνοδεύσει στη Ρώμη. Η Κλεοπάτρα συνειδητοποιεί ότι ο γιος της δεν είναι πια ζωντανός και αποφασίζει για να μην πάει ως έπαθλο του Οκταβιανού στην Ρώμη, να βάλει τέλος στην ζωή της, τοποθετώντας το χέρι της σε ένα καλάθι με ένα δηλητηριώδες φίδι. [8].

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ ως Κλεοπάτρα

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κλεοπάτρα έκανε πρεμιέρα στον κινηματογράφο Ριβόλι της Νέας Υόρκης στις 12 Ιουνίου 1963, με εκτιμώμενο κοινό 10.000 θεατών που συγκεντρώθηκαν έξω. Μεταξύ των παρόντων στην πρεμιέρα ήταν οι Ρεξ Χάρισον, Γουόλτερ Ουάγκνερ, Ντάριλ Ζάνουκ, Jacob Javits, Richard Rodgers, Τζόαν Φοντέιν, Louis Nizer και Μπεατρίς Μίλερ. Οι Μπάρτον και Τέιλορ δεν ήταν παρόντες. Η Τέιλορ ήταν στο Λονδίνο και ο Μπάρτον γύριζε τον Μπέκετ (1964). [9] Οι μεγαλύτερες τιμές εισιτηρίων στο Ριβόλι ήταν ρεκόρ 5,50 δολάρια. [6] Λίγο μετά την πρεμιέρα της ταινίας, ο χρόνος προβολής της μειώθηκε από 244 σε 221 λεπτά. Δύο εβδομάδες μετά το άνοιγμα της ταινίας στη Νέα Υόρκη, η κυκλοφορία της ταινίας επεκτάθηκε σε 37 πόλεις. [6] Για τη γενική της κυκλοφορία στις Ηνωμένες Πολιτείες, η διάρκεια της ταινίας ήταν 184 λεπτά. [6]

Οικιακά μέσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κλεοπάτρα έχει κυκλοφορήσει σε βίντεο στο σπίτι σε αρκετές περιπτώσεις. Η ταινία κυκλοφόρησε σε βιντεοκασέτα από την 20th Century-Fox Video το 1982. Το 2001 κυκλοφόρησε μια έκδοση DVD με τρεις δίσκους. Η κυκλοφορία περιελάμβανε πολλές συμπληρωματικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένου του δίωρου ντοκιμαντέρ Cleopatra: The Film That Changed Hollywood . [10]

Ο Σον Μπέλστον, ανώτερος αντιπρόεδρος αρχείων και τεχνικών υπηρεσιών στην Fox, επιμελήθηκε μια διετή διαδικασία που αποκατέστησε μια έκδοση τεσσάρων ωρών και οκτώ λεπτών το 2013. Το αρχικό αρνητικό κάμερας 65 mm εντοπίστηκε και χρησιμοποιήθηκε ως πηγή. Το ξεθώριασμα και η ζημιά στο αρνητικό διορθώθηκαν ψηφιακά αλλά με προσοχή για τη διατήρηση της λεπτομέρειας και της αυθεντικότητας. [11] Η ομάδα του Μπέλστον διέθετε επίσης τις αυθεντικές μαγνητικές εκτυπώσεις και δημιούργησαν ένα κομμάτι ήχου surround 5.1 . [11]

Στις 21 Μαΐου 2013, η αναπαλαιωμένη ταινία προβλήθηκε σε ειδική προβολή στο Φεστιβάλ των Καννών 2013 για τον εορτασμό της 50ής επετείου της ταινίας. [12] Αργότερα κυκλοφόρησε ως έκδοση για την 50η επέτειο διαθέσιμη σε DVD και Blu-ray . Τα πακέτα οικιακών μέσων περιελάμβαναν κομμάτια σχολίων και δύο ταινίες μικρού μήκους: The Cleopatra Papers και μια ταινία του 1963 για τα περίτεχνα σκηνικά, The Fourth Star of Cleopatra . [11]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπόσλει Κράουδερ των New York Times χαρακτήρισε την Κλεοπάτρα «μία από τις σπουδαίες επικές ταινίες της εποχής μας», πιστώνοντας στον Μάνκιεβιτς «την κατασκευή πολύχρωμων χαρακτήρων και βάθους, οι οποίοι εμφανίζονται σε ένα φόντο υπέροχου θεάματος, που δίνει ζωντάνια σε αυτή την ταινία και είναι το κλειδί της επιτυχίας της». [13] Ο Βίνσεντ Κάνμπι, γράφοντας μια κριτική για το Variety, είπε ότι η Κλεοπάτρα «δεν είναι μόνο μια υπερκολοσσιαία γέμιση ματιών (ο άνευ προηγουμένου προϋπολογισμός φαίνεται στη φυσική χλιδή σε όλη τη διάρκεια), αλλά είναι επίσης μια εξαιρετικά κινηματογραφική αναπαράσταση μιας ιστορικής εποχής». Για τους Los Angeles Times, ο Φιλιπ Σιούρερ δήλωσε ότι η Κλεοπάτρα ήταν «μια εξαιρετικά όμορφη ταινία και ένα δράμα που δεν χρειάζεται να κρύβει το έξυπνο πρόσωπό της επειδή τυχαίνει να έχει γραφτεί, όχι από τον Σαίξπηρ ή τον Σο, αλλά από τρεις συναδέλφους που ονομάζονταν Τζόζεφ Μάνκιεβιτς, ο οποίος το σκηνοθέτησε και τον Ράναλντ ΜακΝτούγκαλ και Σίντνεϊ Μπούτσαμ. Αυτά είναι, εν πάση περιπτώσει, τα ονόματα που εμφανίζονται στην οθόνη και έχουν κάνει τη δουλειά τους με ακεραιότητα.»

Το περιοδικό Time έγραψε μια σκληρή κριτική: «Ως δράμα και ως κινηματογράφος, η Κλεοπάτρα είναι γεμάτη ελαττώματα. Δεν έχει στυλ τόσο στην εικόνα όσο και στη δράση. Ποτέ για μια στιγμή δεν στροβιλίζεται πάνω στα φτερά του επικού πλάνου, γενικά απλώς χτυπά από σκηνή σε βαρετή σκηνή στους τετράγωνους τροχούς της έκθεσης." Ο Τζέιμς Πάουερς του Hollywood Reporter έγραψε: «Η Κλεοπάτρα δεν είναι σπουδαία ταινία. Αλλά είναι πρωτίστως μια τεράστια, δημοφιλής ψυχαγωγία που παρακάμπτει το απόλυτο μεγαλείο για ευρύτερη απήχηση. Δεν πρόκειται για αρνητική κριτική, αλλά για μια ένδειξη επιτευγμάτων.» [14] Η Claudia Cassidy της Chicago Tribune συνόψισε την Κλεοπάτρα ως μια «τεράστια και απογοητευτική ταινία». Από το καστ, επαίνεσε τον «έξοχα ιδιόρρυθμο Καίσαρα του Ρεξ Χάρισον, τον καλύτερα γραπτό ρόλο στο ασταθές σενάριο του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς και στοιχειωμένη από τον τραγικό Μαρκ Άντονι του Ρίτσαρντ Μπάρτον, τον θρίαμβο ενός ηθοποιού έναντι της μετριότητας ενός συγγραφέα. Και με μια άσωτη χειρονομία ματαιότητας, όλα είναι επικεντρωμένα στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, απελπιστικά έξω από τα βάθη της ως Κλεοπάτρα.»

Η Penelope Houston, κάνοντας κριτική για το Sight & Sound, αναγνώρισε ότι ο Μάνκιεβιτς προσπάθησε «να κάνει αυτή μια ταινία για τους ανθρώπους και τα συναισθήματά τους και όχι για μια σειρά από παρενέργειες. Αλλά για να αντέξει αυτή η φιλοδοξία, πάνω από τα υπέροχα πλάνα της ταινίας, χρειαζόταν ένα οπτικό ύφος που θα ήταν κάτι περισσότερο από απλώς ενδεικτικό, ένας διάλογος που άξιζε πραγματικά να μιλήσει και οι ηθοποιοί συνολικά πιο πειστικοί. Καθώς τα σκηνικά φαίνονται να γίνονται όλο και μεγαλύτερα, τόσο σταδιακά οι ηθοποιοί λιγοστεύουν» Η Judith Crist, στην κριτική της για τη New York Herald Tribune, συμφώνησε: «Τόσο μεγαλειώδη και μεγαλεπήβολα είναι τα σκηνικά που οι χαρακτήρες είναι νάνοι, και τόσο φαρδιά η οθόνη του που αυτή η συγκέντρωση στον χαρακτήρα οδηγεί σε ένα παράξενα στατικό έπος στο οποίο το υπερφυσικό με τα κοντινά πλάνα διακόπτονται στην καλύτερη περίπτωση από ένα διαγωνισμό ή έναν χορό, πιο συχνά από μη συναρπαστικά κομμάτια εξόδων, εισόδων, πορειών ή μαχών». [15] Ακόμη και η Ελίζαμπεθ Τέιλορ το βρήκε ανυπόφορο, λέγοντας: «Είχαν αποκόψει την καρδιά, την ουσία, τα κίνητρα, τον πυρήνα, και ασχολήθηκαν με όλες αυτές τις σκηνές μάχης. Θα έπρεπε να ήταν για τρία μεγάλα άτομα, αλλά του έλειπε η πραγματικότητα και το πάθος. Το βρήκα χυδαίο» [16]

Οι New York Times υπολόγισαν ότι το 80% των κριτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν θετικές, αλλά μόνο το 20% των κριτικών στην Ευρώπη ήταν θετικές. [6] Ο Αμερικανός κριτικός κινηματογράφου Emanuel Levy έγραψε αναδρομικά: «Πολύ κακοποιημένη για διάφορους λόγους, [...] Η Κλεοπάτρα μπορεί να είναι η πιο ακριβή ταινία που γυρίστηκε ποτέ, αλλά σίγουρα όχι η χειρότερη, απλώς μια περίεργη, μπερδεμένη υπόθεση που δεν είναι ούτε διασκεδαστική ως όχημα σταρ για την Τέιλορ και τον Μπάρτον.» [17] Ο Billy Mowbray του βρετανικού τηλεοπτικού καναλιού Film4 παρατήρησε ότι η ταινία είναι «[ένας] γίγαντας μιας ταινίας που μερικές φορές είναι κουραστική, αλλά πάντα παρακολουθήσιμη χάρη στην ανεμπόδιστη φιλοδοξία, το μέγεθος και την αίγλη της». [18] Το Rotten Tomatoes συγκέντρωσε 42 κριτικές με μέσο όρο 57%. Η συναίνεση του ιστότοπου λέει: «Η Κλεοπάτρα είναι ένα πλούσιο, επιδεικτικό, ατελείωτα εντυπωσιακό έπος που πέφτει και καταρρέει από μια (και πώς δεν θα μπορούσε;) τετράωρη διάρκεια». [17]

Box office[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τρεις εβδομάδες μετά την κυκλοφορία της στους κινηματογράφους, η Κλεοπάτρα έγινε η νούμερο ένα ταινία εισιτηρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, με εισπράξεις 725.000 δολαρίων σε 17 βασικές πόλεις. Διατήρησε την κορυφαία θέση για τις επόμενες δώδεκα εβδομάδες προτού εκθρονιστεί από το Διεθνές Ξενοδοχείο, στην οποία πρωταγωνιστούσαν επίσης η Τέιλορ και ο Μπάρτον. Κατέκτησε ξανά την πρώτη θέση τρεις εβδομάδες αργότερα, και αποδείχθηκε ότι ήταν η ταινία με τις υψηλότερες εισπράξεις του 1963. [19] Μέχρι τον Ιανουάριο του 1964, η ταινία είχε κερδίσει 15,7 εκατομμύρια δολάρια σε έσοδα από 55 αίθουσες στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Ολοκλήρωσε την κυκλοφορία του στο box office με ενοικιάσεις 26 εκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Η ταινία ήταν επίσης μεγάλη επιτυχία στην Ιταλία, όπου πούλησε 10,9 εκατομμύρια εισιτήρια. [20] Πούλησε άλλα 5,4 εκατομμύρια εισιτήρια στη Γαλλία και τη Γερμανία, [20] και 32,9 εκατομμύρια εισιτήρια στη Σοβιετική Ένωση όταν κυκλοφόρησε εκεί το 1978 [21]

Μέχρι τον Μάρτιο του 1966, η Κλεοπάτρα είχε κερδίσει παγκόσμια έσοδα 38,04 εκατομμυρίων δολαρίων, αφήνοντάς της 3 εκατομμύρια δολάρια ελάχιστα για να τα καταφέρει. [22] Η Fox τελικά ανέκτησε την επένδυσή της την ίδια χρονιά όταν πούλησε τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης στο ABC για 5 εκατομμύρια δολάρια, [23] ένα ποσό ρεκόρ τότε που καταβλήθηκε για μία ταινία. Η ταινία κέρδισε τελικά 40,3 δολάρια εκατομμύρια σε έσοδα παγκοσμίως από τηνκινηματογραφική της πορεία. [23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. ↑ The American Film Institute Catalog of Motion Pictures. 23209. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 BFI Film & TV Database. 4ce2b701ea47f. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2020.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 164598510. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2020.
  5. ↑ Hall, Sheldon· Neale, Stephen (2010). Epics, spectacles, and blockbusters: a Hollywood history. Wayne State University Press. σελ. 166. ISBN 978-0-8143-3008-1. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Gross of Movie Rises». The New York Times: σελ. 31. March 27, 1964. https://www.nytimes.com/1964/03/27/archives/gross-of-movie-rises.html. Ανακτήθηκε στις August 13, 2021. 
  7. ↑ Geis 1978, σελ. 338.
  8. ↑ Holston 2012, σελ. 164.
  9. ↑ Archer, Eugene (June 13, 1963). «'Cleopatra' Lures 10,000 to Broadway». The New York Times: σελ. 29. https://www.nytimes.com/1963/06/13/archives/cleopatra-lures-10000-to-broadway.html. Ανακτήθηκε στις August 12, 2021. 
  10. ↑ Nichols, Peter M. (August 5, 2001). «Extravagant (Except in Quality)». The New York Times. https://www.nytimes.com/2001/08/05/movies/film-extravagant-except-in-quality.html. Ανακτήθηκε στις August 12, 2021. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Atkinson, Nathalie (May 21, 2013). «Queen of the Nile: Inside 20th Century Fox's restoration of Cleopatra». National Post (Toronto). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 20, 2021. https://web.archive.org/web/20210520190935/https://nationalpost.com/entertainment/movies/queen-of-the-nile-inside-20th-century-foxs-restoration-of-cleopatra. Ανακτήθηκε στις June 22, 2020.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " Atkinson " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  12. ↑ Rosser, Michael· Wiseman, Andreas (29 Απριλίου 2013). «Cannes Classics 2013 line-up unveiled». Screen Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2016. 
  13. ↑ Crowther, Bosley (June 13, 1963). «The Screen: 'Cleopatra' Has Premiere at Rivoli». The New York Times: σελ. 29. https://www.nytimes.com/1963/06/13/archives/the-screen-cleopatra-has-premiere-at-rivoli4hour-epic-is-tribute-to.html. Ανακτήθηκε στις June 6, 2021. 
  14. ↑ Powers, James (December 7, 2014). «'Cleopatra' is Colossal Box Office Attraction — Wanger-Mankiewicz Production Vast Popular Entertainment; Performances Outstanding; Elizabeth Taylor Tops». The Hollywood Reporter. https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/cleopatra-1963-movie-review-754694/. Ανακτήθηκε στις June 6, 2021. 
  15. ↑ Crist, Judith (June 13, 1963). «Cleopatra: A Monumental Mouse». The New York Herald Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-12-03. https://web.archive.org/web/20131203102029/http://centennial.journalism.columbia.edu/1963-the-movies-as-art/. Ανακτήθηκε στις 2014-11-25. 
  16. ↑ Rice, E. Lacey. «Cleopatra (1963)». Turner Classic Movies. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  17. ↑ 17,0 17,1 «Cleopatra (1963)». Rotten Tomatoes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2022. 
  18. ↑ Mowbray, Billy. «Cleopatra». Channel 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021. 
  19. ↑ Patterson, John (15 July 2013). «Cleopatra, the film that killed off big-budget epics». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 December 2020. https://web.archive.org/web/20201217115038/https://www.theguardian.com/film/2013/jul/15/cleopatra-killed-big-budget-epics. 
  20. ↑ 20,0 20,1 «Cleopatra (1963)». JP's Box-Office. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2019. 
  21. ↑ «"Клеопатра" (Cleopatra, 1963)». KinoPoisk (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2019. 
  22. ↑ Canby, Vincent (March 25, 1966). «Costly 'Cleopatra' Is Nearing Its Break-Even Point». The New York Times: σελ. 32. https://www.nytimes.com/1966/03/25/archives/costly-cleopatra-is-nearing-its-breakeven-point.html. Ανακτήθηκε στις August 13, 2021. 
  23. ↑ 23,0 23,1 Block, Alex Ben, επιμ. (2010). George Lucas's Blockbusting: A Decade-by-Decade Survey of Timeless Movies Including Untold Secrets of Their Financial and Cultural Success. HarperCollins. σελίδες 434 & 461. ISBN 978-0061778896. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κλεοπάτρα_(ταινία,_1963)&oldid=10503984"