Καστράκι της Παναγίας του Ποταμιού (Καρλόβασι Σάμου)
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: ορθοσυντακτικά Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Το Καστράκι της Παναγίας του Ποταμιού είναι φρουριακή εγκατάσταση η οποία βρίσκεται τρία χιλιόμετρα δυτικά από το Καρλόβασι Σάμου.
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Καστράκι της Παναγίας του Ποταμιού βρίσκεται τρία χιλιόμετρα δυτικά από το Καρλόβασι Σάμου και συγκεκριμένα στην παραθαλάσσια θέση Ποτάμι-ποταμάκι που αρδεύει την γύρω μικρή γεωργική περιοχή. Στην αρχαιότητα ίσως το ποτάμι αυτό είχε την ονομασία Κερκήτιος.[1] Το τοπωνύμιο Κατράκι απαντάται σε σιγιλλίωδες γράμμα του Ιανουαρίου 1776 του Οικουμενικού Πατριάρχη Σωφρόνιου.[2]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόκειται για φρουριακή κατασκευή άνω σε βραχώδες έξαρμα και με κάτοψη ενός ακανόνιστου μακρόστενου ορθογώνιου, διαστάσεων 15Χ 45 μ. γερτού από βορειο-ανατολικά σε υψόμετρο 60 μ. πάνω από τη θάλασσα,προς νοτιοδυτικά σε υψόμετρο 40 μ, με ομαλότερο έδαφος στην περιοχή πρόσβασής του. Εκτείνεται σε μια επιφάνεια 700 μέτρων περίπου.[3]Η έλλειψη χώρων φρουράς και διοίκησης και καταλοίπων κατοικιών μαρτυρά πως δεν είχε χρησιμεύσει ως μονιμότερη εγκατάσταση. Το πιο πιθανό χρησίμευε ως καταφύγιο των περιοίκων προς αντιμετώπιση βραχυχρόνιων πειρατικών επιδρομών ή κινδύνων και ως φυλάκιο ελέγχου των προσεγγιζόντων πλοίων, χωρίς να αποκλείεται και ως τόπος διαμονής τοπάρχη.[4] Βορειοανατολικά στο ομαλό έδαφος κτίστηκε στην στενή πλευρά το κυρίως αμυντικό τείχος και η πύλη εισόδου Το μετωπικό αυτό τείχος κατασκευάστηκε με κοινή λιθοδομή ενδιάμεσα τούβλα και ισχυρό κονίαμα και έχει ύψος περίπου 71/2-8 μ. Η εξωτερική παρειά του τοίχους δεν είναι επίπεδη καθώς διαρθρώνεται οριζοντίως σε βάση ύψους 2 1/2-3 μ.,κυρίως τοίχο και επάλξεις. Τέσσερις κατακόρυφες πλατιές ισοπλατείς παραστάδες ενισχύουν τον τοίχο. Αυτές κατανέμουν άνισα τον τοίχο: οι τρεις ανατολικότερες είναι σε ίσες αποστάσεις με την ανατολικότερη να είναι στη γωνία.[5]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Καστράκι ήταν αμυντική εγκατάσταση της βυζαντινής περιόδου. Επρόκειτο για καταφύγιο των κατοίκων του ατοίχιστου οικισμού στο Ποτάμι. Χρονικά η δημιουργία του πρέπει να τοποθετηθεί στα χρόνια των Λασκαρίδων αυτοκρατόρων της Νικαίας στα μέσα ή στο β μισό του 13ου αι. ή λιγότερο πιθανό στο α μισό του 14ου αι. Στη χρονολόγηση αυτή βοηθάνε οι γειτονικοί ναοί Αγίου Νικολάου και Παναγίας στο Ποτάμι.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 455
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 457
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 457
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 463
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 458
- ↑ Πετρονώτης 2012, σελ. 463
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πετρονώτης, Αργύρης (2012). «Το «Καστράκι» της «Παναγίας του Ποταμού» στο Καρλόβασι Σάμου». Η Οχυρωματική Αρχιτεκτονική στο Αιγαίο και ο Μεσαιωνικός Οικισμός Αναβάτου Χίου. Χίος: Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων - Επιστημονική Επιτροπή «Αποκατάστασης και Ανάδειξης Αναβάτου και Κάστρου Χίου». σελ. 455-464.