Κανάλια του Άμστερνταμ

Seventeenth-Century Canal Ring Area of Amsterdam inside the Singelgracht
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO
	Boats on the Prinsengracht, 2018
Τοποθεσία	Amsterdam, North Holland, Netherlands
Κριτήρια	Πολιτισμικό: (i)(ii)(iv)
Παραπομπή	1349
Καταγραφή	2010 (34ο Συνεδρίαση)
Έκταση	198,2 ha (490 acres)
Νεκρή ζώνη	481,7 ha (1,190 acres)
Συντεταγμένες	52°21′54″N 4°53′16″E / 52.36500°N 4.88778°EΣυντεταγμένες: 52°21′54″N 4°53′16″E / 52.36500°N 4.88778°E

Το Άμστερνταμ, πρωτεύουσα των Κάτω Χωρών, έχει κανάλια άνω των 100 χλμ (62 μίλια), περίπου 90 νησιά και 1500 γέφυρες. Τα τρία κύρια κανάλια (Herengracht, Prinsengracht και Keizersgracht), που σκάφτηκαν τον 17ο αιώνα κατά την ολλανδική χρυσή εποχή, σχηματίζουν ομόκεντρες ζώνες γύρω από την πόλη, γνωστή ως Grachtengordel. Όλη η περιοχή με τα κανάλια του 17ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των Prinsengracht, Keizersgracht, Herengracht και Jordaan μπήκαν το 2010 στην λίστα με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, συμβάλλοντας έτσι στην φήμη του Άμστερνταμ ως "Βενετία του βορρά".

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Numerous tourists view Amsterdam from canal boat tours (2015)

Η δημιουργία και λειτουργία των καναλιών στο Άμστερνταμ αποτελούν την επιτυχή έκβαση του πολεοδομικού σχεδιασμού της πόλης. Στις αρχές του 17ου αιώνα, με την αύξηση της μετανάστευσης, συντάχθηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πόλης σύμφωνα με το οποίο σχηματίστηκαν τέσσερα ομόκεντρα κυκλικά κανάλια που κατέληγαν στην αποβάθρα IJ. Αυτό το σχήμα είναι γνωστό ως "grachtengordel" ενώ τρία από τα κανάλια προορίζονται για οικιστική χρήση (Herengracht ; Keizersgracht ; Prinsengracht) ενώ το τέταρτο, εξωτερικό κανάλι, το Singelgracht, προορίζεται για λόγους άμυνας και διαχείρισης των υδάτων. Το σχέδιο πόλης προέβλεπε επίσης την διασύνδεση των καναλιών μέσω ακτίνων ; ένα σύνολο παράλληλων καναλιών στην περιοχή Jordaan (κυρίως για την μεταφορά εμπορευμάτων, όπως μπύρας) ; την μετατροπή του υπάρχοντος εντός της πόλης καναλιού Singel από την χρήση του για αμυντικούς σκοπούς σε οικιστική και εμπορική χρήση ; το χτίσιμο περισσότερων από εκατό γεφυρών. Ο αμυντικός σκοπός του καναλιού Nassau/Stadhouderskade εξυπηρετήθηκε από τάφρους και χωματώσεις, με πύλες στα σημεία διέλευσης αλλά όχι με κατασκευές τοιχοποιΐας.

Η κατασκευή πραγματοποιήθηκε από τα δυτικά προς τα ανατολικά, σε όλο το πλάτος της διάταξης, σαν ένας γιγάντιος υαλοκαθαριστήρας, όπως τον ονομάζει ο ιστορικός Geert Mak - όχι από το κέντρο προς τα προάστια, όπως παρουσιάζεται στους λαϊκούς μύθους. Η κατασκευή του βορειοδυτικού τομέα ξεκίνησε το 1613 και ολοκληρώθηκε γύρω στο 1625. Το 1664 ξεκίνησε η κατασκευή του νότιου τομέα. Το ανατολικό τμήμα του ομόκεντρου καναλιού, που καλύπτει την περιοχή από τον ποταμό Amstel μέχρι τον κόλπο IJ, δεν υλοποιήθηκε επί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Στους επόμενους αιώνες, η γη χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως πάρκο, βοτανικός κήπος, γηροκομείο, θέατρο και άλλες δημόσιες εγκαταστάσεις - αλλά και ως πλωτοί δρόμοι.