Κήποι Τίβολι (Παρίσι)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η θέση των κήπων Τίβολι, 1826, από το Panorama de la ville de Paris par AM Perrot

Οι κήποι του Τίβολι στο Παρίσι ήταν πάρκα αναψυχής κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα ο σταθμός Σαιν Λαζάρ. Πήραν το όνομά τους από τους περίφημους κήπους της Βίλα ντ'Έστε στο Τίβολι, κοντά στην Ρώμη. Υπήρχαν διάφοροι κήποι διαδοχικά την περίοδο 1795-1842, αλλά κανένας τους δεν σώζεται σήμερα.

Folie-Boutin ή Μεγάλο Τίβολι (1795-1810)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1766, ο Σιμόν Γκαμπριέλ Μπουτέν (1720-1794), γιος του πλούσιου μισθωτή δημοσίων προσόδων Μπουτέν, δημιούργησε ένα πάρκο οκτώ εκταρίων διακοσμημένο με σπάνια φυτά, αγγλικούς, ιταλικούς και ολλανδικούς κήπους, χώρο για υπαίθριο μπόουλινγκ, διάσπαρτα βράχια και καταρράκτη. Έχτισε επίσης διάφορα οικήματα, μιμήσεις ερειπωμένων ναών, πύργων κττ. (folies). Ονόμασε την περιοχή Τίβολι από την ομώνυμη πόλη της περιοχής της Ρώμης, που φιλοξενεί περίφημους κήπους και ιδιαίτερα αυτούς της Βίλας ντ'Έστε. Το Folie Boutin, όπως αποκαλούνταν συχνά, έγινε γρήγορα γνωστό για τους λαμπρούς κήπους του. Η κύρια είσοδός του βρισκόταν στην οδό Clichy, και η δευτερεύουσα στην οδό Saint-Lazare. Δύο κύρια κτίρια βρισκόταν στον αριθμό 102 της οδού Saint-Lazare, και στον αριθμό 27, της οδού Clichy. Ένα περίπτερο, αποδιδόμενο στον αρχιτέκτονα Φρανσουά Ντομινίκ Μπαρώ ντε Σεφντεβίλ (Barreau de Chefdeville) (1725-1765), στέγαζε ορυκτολογική συλλογή. Εκεί κάθε Πέμπτη ο Μπουτέν υποδεχόταν τους φίλους τους, στους οποίους περιλαμβανόταν ο ζωγράφος Υμπέρ Ρομπέρ και ο αρχιτέκτονας Αλεξάντρ-Τεοντόρ Μπρονιάρ (Brongniart).[1][2]

Ο Μπουτέν καρατομήθηκε στις 17 Ιουλίου 1794, κατά την διάρκεια της Τρομοκρατίας, και το πάρκο δημεύτηκε. Το 1795, το Folie Boutin άνοιξε για το κοινό, παίρνοντας επισήμως το όνομα του Τίβολι και έγινε πρόγονος των σύγχρονων πάρκων αναψυχής. Την περίοδο που ήταν δημόσιος κήπος, αποτελούσε αγαπημένο σημείο αναψυχής για την Παριζιάνικη αριστοκρατία. Στο πάρκο λάμβαναν χώρα παραστάσεις με πανοράματα, μαριονέτες και μαγικούς φακούς. Την περίοδο 1796-1797 μια αντεπαναστατική ομάδα, με την ονομασία Clichy, κατέλαβε τον χώρο, αλλά οι κληρονόμοι του Μπουτέν ανέκτησαν το Τίβολι ύστερα από δίκη το 1797.[3] Το 1799, εγκαινιάστηκε στον χώρο ένα λουτρό (Les eaux thermales et minérales de Tivoli - Τα θερμά και μεταλλικά νερά του Τίβολι).[4] Μετά την καταστροφή που προκλήθηκε από την στρατοπεδεία των δυνάμεων του Ναπολέοντος πριν την αναχώρησή τους για την Ισπανία, ο κήπος έκλεισε στις 30 Αυγούστου 1810.

Folie-Richelieu ή Δεύτερο Τίβολι (1810-1826)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης του κήπου Τίβολι το 1823

Μετά το κλείσιμο του πρώτου Τίβολι, ο μουσικός Μπανώ το άνοιξε ξανά με πιο λιτό περιεχόμενο ως Folie-Richelieu ή Δεύτερο Τίβολι, μεταξύ των αριθμών 18 και 38 της οδού Clichy, έως την οδό Blanche, σε μια περιοχή που δημιουργήθηκε το 1730 από τον στρατάρχη Ρισελιέ για την προσωπική του ψυχαγωγία, ενώ στη συνέχεια ανήκε στην Φορτουνέ Αμελέν (Fortunée Hamelin). Το 1812, ενώθηκε με τον χώρο του Μεγάλου Τίβολι. Μέρος της γης πωλήθηκε στον τραπεζίτη Πιερ-Λωράν Αινγκερλό και στη συνέχεια στην ισπανική πρεσβεία. Το Δεύτερο Τίβολι εξαφανίστηκε το 1825, μετά από γιορτή για την στέψη του Καρόλου Ι΄ στις 7 Ιουνίου. Στις 2 Φεβρουαρίου 1826, οι κληρονόμοι του Μπουτέν πούλησαν το κτήμα στους Jonas-Philip Hagerman και τον Συλβαίν Μινιόν, και έγινε το Quartier de l'Europe (Η συνοικία της Ευρώπης).[5]

Folie-Bouxière ή Νέο Τίβολι (1826-1842)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ετιέν Γκασπάρ Ρομπέρ (Étienne-Gaspard Robert) άνοιξε το τρίτο Τίβολι το 1826. Διατηρήθηκε μέχρι το 1842 όταν κατασκευάστηκαν η οδός Ballu και άλλες. Επρόκειτο για ένα πραγματικό πάρκο αναψυχής με περιστρεφόμενες ρόδες, παντομίμες, λαβυρίνθους και πυροτεχνήματα από τον αρχιτεχνίτη Claude Ruggierri. Το 1831 εισήχθη από την Αγγλία η σκοποβολή σε περιστέρια, η οποία είχε αποτέλεσμα τον θάνατο 300.000 περιστεριών.[6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Robida, Albert (1896). Paris à travers l'histoire. Paris: La Librairie Illustrée. σελ. 393. 
  2. Laffont, Robert (1957). Histoire de Paris Et Des Parisiens. Paris: Editions du Pont Royal. σελ. 140. 
  3. Fournier, Albert (1954). Chemins et parchemins de Paris. Paris: Jeheber. σελ. 143. 
  4. Cousin, Mary (2014). Ma terre natale: Le Destin fabuleux de personnages peu ou méconnus originaires de Carrouges. Saint-Denis: Editions Edilivre. σελ. 186. ISBN 9782332751843. 
  5. «Les jardins Tivoli Paris méconnu». www.faget-benard.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2017. 
  6. Hazan, Eric (2011). The Invention of Paris: A History in Footsteps. London: Verso Books. σελ. 146. ISBN 9781844678006. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Gilbert-Antoine Langlois, Folies, Tivolis et attractions, Paris: Délégation à l'Action Artistique de la Ville de Paris, 1991 (ISBN 978-2-905118-35-6) (Γαλλικά)
  • Bruno Centorame (επιμ.), La Nouvelle Athènes: Haut-lieu du Romantisme, Paris: Délégation à l'Action Artistique de la Ville de Paris, 2001 (ISBN 978-2-913246-35-5) (Γαλλικά)
  • Jacques Hillairet, Connaissance du vieux Paris, 1951 (Γαλλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]