Ιερός Ναός του Ελκόμενου Χριστού

Ναός του Ελκόμενου Χριστού
Είδος	εκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	36°41′15″N 23°3′20″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Μονεμβασίας
Χώρα	Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Ιερός Ναός του Ελκόμενου Χριστού είναι ναός της Μεσοβυζαντινής περιόδου, στη Μονεμβασιά. Σε παρεκκλήσι του ναού βρίσκεται η εικόνα του Ελκόμενου Χριστού, του 14ου αιώνα.

Ο ναός γιορτάζει κάθε χρόνο τη Μεγάλη Πέμπτη ενώ στις 23 Μαΐου εορτάζεται η επιστροφή της εικόνας του Ελκόμενου Χριστού, που είχε κλαπεί το 1979.

Ιστορία του ναού και της εικόνας του Ελκόμενου Χριστού

Ο Ναός του Ελκόμενου Χριστού χτίστηκε τον 6ο ή 7ο αιώνα η μορφή που έχει σήμερα όμως διαμορφώθηκε σταδιακά τους επόμενους αιώνες. Αρχικά ήταν τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα. Τον 11ο αιώνα προστέθηκαν οι αψίδες της πρόθεσης και του διακονικού. Το 1520 έγινε επισκευές στο ναό με χρήματα που έδωσε ο καθολικός αρχιεπίσκοπος Αρσένιος. Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα με χρήματα που δώρισε ο κόμης Κορίνθου, δικαιοφύλακας Γεώργιος Κουγκύδας, αντικαταστάθηκαν οι κίονες με πεσσούς, προκειμένου να στηριχθούν οι καμάρες που κτίστηκαν στη θέση της παλαιάς ξύλινης στέγης. Το 1697 κατασκευάστηκαν ο εξωνάρθηκας, το παρεκκλήσι στη νότια πλευρά και ο τρούλος στο μέσο του ναού. Ο ναός καταστράφηκε από Τουρκοαλβανούς κατά την επανάσταση του 1770. Τα επόμενα χρόνια έγιναν επανειλημμένως επισκευές στο ναό και χτίστηκε το κωδωνοστάσιο του. Το 1901 κατασκευάστηκε το μαρμάρινο τέμπλο της εκκλησίας, από τον Τήνιο Γεώργιο Καπαριά.

Στο Ναό του Ελκόμενου Χριστού, και ειδικότερα στο παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη, βρίσκεται η εικόνα του Ελκόμενου Χριστού. Η εικόνα είχε κλαπεί το 1979. Ο δράστης εκτός από τη συγκεκριμένη εικόνα (που τότε η αξία της υπολογιζόταν σε 100.000.000 δρχ) είχε κλέψει και άλλες περίπου 35 εικόνες. Μετέφερε τα κλοπιμαία στην Αθήνα και προσπάθησε να τα πουλήσει. Έγινε όμως αντιληπτός από την Ασφάλεια Αθηνών και τελικά συνελήφθη όταν άντρας της Ασφάλειας εμφανίστηκε ως αγοραστής. Αφού η εικόνα αποκαταστάθηκε, καθώς ο κλέφτης την είχε κόψει σε τρία κομμάτια, μεταφέρθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών όπου φυλασσόταν μέχρι το 2011 οπότε επιστράφηκε στο Ναό του Ελκόμενου Χριστού, στη Μονεμβασιά. Στο ναό βρίσκονται και άλλα έργα του 17ου και 18ου αιώνα.