Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιατρομάντης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο ιατρομάντης είναι τίτλος που συναντάται στην αρχαία ελληνική και ασιατική παράδοση. Η λέξη είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις ιατρός και μάντης. Είναι η ελληνική εκδοχή του σαμάνου και σχετίζεται με μυθικές φιγούρες όπως οι Άβαρις Υπερβόρειος, Αριστέας, Επιμενίδης και Ερμότιμος Κλαζομενές.

Κατά την αρχαιότητα η μαντική ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιατρική η οποία ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ιερέων μέχρι και την εποχή του Ιπποκράτη. Η κύρια διαλογιστική πράξη του ιατρομάντη ήταν η ἐγκοίμησις[Σημ 1], η οποία του επέτρεπε να βρεθεί στην τέταρτη κατάσταση συνειδητότητας, κάτι περισσότερο από αυτό που αντιλαμβανόμαστε σαν κατάσταση ύπνου, ονείρου και αφύπνισης.

Ο μύθος του Μελάμποδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χαρακτηριστικός είναι ο μύθος του Μελάμπους ο οποίος γεννήθηκε στην Πύλο. Ήταν γιος του Αμυθάονος και της Ειδομένης και σύμφωνα με την παράδοση πήρε το όνομα του επειδή όταν ήταν βρέφος τον άφησε η μητέρα του στην σκιά ενός δένδρου, εκτός των ποδιών του, τα οποία έμειναν εκτεθειμένα στον ήλιο και μαύρισαν. Σύμφωνα με τα λεγόμενα, σε μετέπειτα ηλικία, φίδια τα οποία ο ίδιος είχε προστατέψει και αναθρέψει, καθάρισαν με την γλώσσα τους τα αυτιά του κι έτσι απέκτησε την ιδιότητα να προλέγει τα μέλλοντα. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, την μαντική τέχνη την διδάχθηκε από τον ίδιο τον Απόλλωνα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Κάδμος είναι αυτός που τον μύησε στα μυστήρια του θεού.

Δείγμα της θεραπευτικής του ιδιότητας είναι η θεραπεία των Προιτίδων ή σύμφωνα με τον Παυσανία η θεραπεία των Αργείων γυναικών, που τιμωρήθηκαν με την πάθηση της μανίας [Σημ 2] από τους θεούς. Αυτό το συμβάν συντέλεσε στο να να γίνει ένας από τους τρεις βασιλείς του Άργους και με την θεραπεία του για τη μανία με τον μέλανα ελλέβορο[Σημ 3] κατέκτησε την λαϊκή και επιστημονική ιατρική. Όπως τονίζει ο Απολλόδωρος, ο Μελάμπους, «μάντης ων, και δια φαρμάκων και καθαρμών θεραπείαν πρώτος ευρηκώς».[3]


  1. ρήμα: ἐγκοιμάω, η τελετουργία του ύπνου για αποκάλυψη θείου οράματος[1]
  2. Με την έννοια που την αντιλαμβανόταν στην Αρχαία Ελλάδα
  3. Βότανο (λτνκ: Helleborus officinalis)[2]
  1. Koowon Kim (2011). «Introduction». Incubation as a Type-Scene in the Aqhatu, Kirta, and Hannah Stories. Leiden, The Netherlands: BRILL. σελ. 7. ISBN 9789004202399. 
  2. Sir Robert Christison. A Dispensatory, Or Commentary on the Pharmacopoeias of Great Britain: Comprising the Natural History, Description, Chemistry, Pharmacy, Actions, Uses, and Doses of the Articles of the Materia Medica. Λονδίνο. σελ. 487. 
  3. Αγλαΐα Μπιμπή – Παπασπυροπούλου (7 Ιουνίου 2010). «Μελάμπους, ο μέγας θεραπευτής του Άργους». argolikivivliothiki.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2016.