Θεόδωρος (αδελφός Ηρακλείου)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Θεόδωρος
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος636
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναTheodore
ΓονείςΗράκλειος ο πρεσβύτερος
ΑδέλφιαΗράκλειος
δεδομένα
Θεόδωρος
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος636
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναTheodore
ΓονείςΗράκλειος ο πρεσβύτερος
ΑδέλφιαΗράκλειος
δεδομένα

Ο Θεόδωρος, λατιν. Theodorus (άκμασε π. 610-636) από τη Δυναστεία του Ηρακλείου ήταν αδελφός τού Ηρακλείου Αυτοκράτορα των Ρωμαίων (βασ. 610-641), κουροπαλάτης και αρχιστράτηγος τού Ηρακλείου στους πολέμους του εναντίον των Περσών και των Αραβικών εισβολών.[1][2][3]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν γιος τού Ηρακλείου τού Πρεσβύτερου εξάρχου της Αφρικής. Ο Ηράκλειος Αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν αδελφός του· ο Ιωάννης Νικίου τον θεωρεί ετεροθαλή αδελφό του. Όταν ο Ηράκλειος ο Πρεσβύτερος εκτοπίστηκε από έξαρχος από τον Φωκά (βασ. 602-610), ο Θεόδωρος τοποθετήθηκε στο σημαντικό αξίωμα τού κουροπαλάτη, δηλ. διοικητή τού παλατιού, που την εποχή αυτή ήταν σε σημασία δεύτερο, μόλις μετά από το αξίωμα τού Αυτοκράτορα.

Ο αδελφός τού Θεοδώρου, ο Ηράκλειος, σε χρυσό σόλιδο, μαζί με τον γιο του και συναυτοκράτορα Ηρακλωνά. DDNN HERACLIUS ET HERA. CONST. PP AV.

Το 612, έπειτα από την εκτόπιση και φυλάκιση τού Πρίσκου αρχιστράτηγου της Ανατολής (magister militum per Orientem), η διοίκηση των στρατευμάτων εκείνου ανατέθηκε στον Θεόδωρο και τον Φιλιππικό.[4] Στα τέλη τού 613 ο Θεόδωρος συνόδευσε τον αδελφό του σε εκστρατεία εναντίον των Σασσανιδών, κοντά στην Αντιόχεια. Αν και στην αρχή ήταν επιτυχείς, οι Ρωμαίοι τελικά ηττήθηκαν και το μεγαλύτερο μέρος της Κιλικίας κατακτήθηκε από τους Πέρσες.[5][6]

Ο Θεόδωρος επανεμφανίζεται το 626, όταν εστάλη με τμήμα τού στρατού τού Ηρακλείου εναντίον των δυνάμεων τού Σαχίν στρατηγού των Περσών. Ο Θεόδωρος ηττήθηκε βαριά από τον Σαχίν στη βορειοανατολική Μ. Ασία και έπλευσε προς την Κωνσταντινούπολη, η οποία επολιορκείτο από τους Αβάρους και τους Σασσανίδες. Όταν έφθασε, η πολιορκία έφθανε επιτυχώς στη λήξη της και ο Θεόδωρος τέθηκε στις διαπραγματεύσεις με τον χαγάνο των Αβάρων.[7][8][9] Έπειτα από τη σύναψη ειρήνης με τον Καβάδη Β΄ της Περσίας το 628, ο Θεόδωρος εστάλη ως απεσταλμένος τού αδελφού του να επιβλέψει την Περσική απόσυρση από τη Συρία και τη Μεσοποταμία. Σύμφωνα με τους χρονικογράφους, οι Περσικές φρουρές ήταν απρόθυμες να φύγουν, παρά τις επιστολές που έλαβαν από τον Καβάδη Β΄. Ειδικά στην περίπτωση της Έδεσσας το 629/630, οι Εβραίοι της πόλης ενθάρρυναν τους Πέρσες να μείνουν. Έτσι οι Ρωμαίοι έπρεπε να βάλουν πολιορκητικές μηχανές και να αρχίσουν να βομβαρδίζουν την πόλη, ώσπου οι Πέρσες συμφώνησαν να αποχωρήσουν. Όταν τα στρατεύματα τού Θεοδώρου εισήλθαν στην Έδεσσα, άρχισαν να επιτίθενται και να σκοτώνουν στους Εβραίους, ώσπου ο Ηράκλειος -όταν τού το ζήτησε ένας Εβραίος που είχε καταφέρει να ξεφύγει- έστειλε διαταγή να σταματήσει αυτό.[10][11][12]

Ο Ηράκλειος τον άφησε στην πράξη αντιβασιλιά της Ανατολής και του εμπιστεύτηκε τις Ρωμαϊκές δυνάμεις και την αποκατάσταση της αυτοκρατορικής εξουσίας εκεί. Στη δικαιοδοσία του αυτή ο Θεόδωρος αντιμετώπισε τις πρώτες Μουσουλμανικές επιδρομές στις Ρωμαϊκές επαρχίες. Υποτίμησε την απειλή (αναφερόταν στους Άραβες ως "ψόφια σκυλιά") και δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις λεηλασίες τους.[13] Μάλλον ήταν ο Ρωμαίος διοικητής στη μάχη τού Μουτάχ το 529, την πρώτη μεγάλη αναμέτρηση των Αράβων με τους Ρωμαίους.[14] Το 634 οδήγησε τις δυνάμεις του από τη Μεσοποταμία στη Συρία, όπου υπέστη δεινή ήττα στη μάχη κοντά στη Γαβιθά (ίσως τη μάχη τού Αγιναννταΰν στις 30 Ιουλίου, αν και άλλες πηγές αναφέρουν ότι ηττήθηκε τον Οκτώβριο). Έπειτα αποσύρθηκε στην Έδεσσα ή την Αντιόχεια, όπου ενώθηκε με τον Ηράκλειο.[15][16][17] Κατά τη ρωμαϊκή αντεπίθεση τού 636 ανακατέλαβε την Έδεσσα και τη Δαμασκό, που είχαν εγκαταληφθεί από τους Μουσουλμάνους. Μάλλον δεν συμμετείχε στην τελική μάχη τού Γιαρμούκ στις 20 Αυγούστου 636, αντίθετα με τις μουσουλμανικές πηγές (που αναφέρουν ότι σκοτώθηκε σε αυτή).[18][19]

Η αποτυχία του να αντιμετωπίσει τις Αραβικές επιθέσεις προκάλεσε ρήγμα στις σχέσεις του με τον Ηράκλειο και ο Θεόδωρος λέγεται, ότι επέκρινε τον αμφιλεγόμενο γάμο τού αδελφού του με την ανιψιά του Μαρτίνα.[20][21][22] Σε απάντηση ο Ηράκλειος τον ανακάλεσε στην Κωνσταντινούπολη και διέταξε τον γιο του Ηρακλωνά να ταπεινώσει τον Θεόδωρο δημόσια και να τον φυλακίσει. O εξευτελισμός αυτός έκανε τον γιο τού Θεοδώρου, επίσης Θεόδωρο, να συμμετάσχει στο ανεπιτυχές σχέδιο τού Ιωάννη Αθαλάριχου για να εκτοπίσει τον Ηράκλειο το 637.[23][24][25] Ο άλλος γιος τού Θεοδώρου, ο Γρηγόριος, αναφέρεται μόνο το 649, σε εξαρτώμενους από τον Θεόφιλο της Έδεσσας ιστορικούς, όπως είναι ο Θεοφάνης ο Ομολογητής. Ο τελευταίος αναφέρει, ότι ο Γρηγόριος υπηρέτησε ως όμηρος στην Αυλή τού Μου'αβίγια Α΄ ως μέρος των όρων της συνθήκης, που ο Κώνστας Β΄ διαπραγματεύθηκε με τον χαλίφη, αλλά η συμφωνία κατέρρευσε το 651, όταν ο Γρηγόριος απεβίωσε στην Ηλιούπολη.[26]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είχε γιους:

  • Θόδωρος.
  • Γρηγόριος.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σσ. 584, 1278
  2. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1278
  3. ↑ Kaegi (2003), σσ. 70–71
  4. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1278
  5. ↑ Kaegi (2003), σ. 77
  6. ↑ Greatrex & Lieu (2002), σ. 189
  7. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1278
  8. ↑ Greatrex & Lieu (2002), σ. 207
  9. ↑ Kaegi (2003), σσ. 132, 138
  10. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1278
  11. ↑ Greatrex & Lieu (2002), σσ. 225–227
  12. ↑ Kaegi (2003), σσ. 180, 202–203, 250
  13. ↑ Kaegi (2003), σσ. 226, 230–231
  14. ↑ Kazhdan (1991), σ. 2039
  15. ↑ Kazhdan (1991), σ. 2039
  16. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σσ. 1278–1279
  17. ↑ Kaegi (2003), σ. 244
  18. ↑ Kazhdan (1991), σ. 2039
  19. ↑ Kaegi (2003), σ. 242
  20. ↑ Kazhdan (1991), σ. 2039
  21. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1279
  22. ↑ Kaegi (2003), σσ. 260–261
  23. ↑ Kazhdan (1991), σ. 2039
  24. ↑ Martindale, Jones & Morris (1992), σ. 1279
  25. ↑ Kaegi (2003), σσ. 260–261
  26. ↑ Mango (1997), σσ. 479–480

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press.
  • Martindale, John R.; Jones, A.H.M.; Morris, John (1992), The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: AD 527–641, Cambridge University Press.
  • Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State. Oxford: Basil Blackwell.
  • Mango, Cyril (1997). The Chronicle of Theophanes Confessor. New York: Oxford University Press.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Θεόδωρος_(αδελφός_Ηρακλείου)&oldid=9413253"