Θεοφάνης Νόννος

Θεοφάνης Χρυσοβαλάντης
Γενικές πληροφορίες
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	μεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιατρός συγγραφέας

Ο Θεοφάνης Χρυσοβαλάντης, λανθασμένα γνωστός με το όνομα Θεοφάνης Νόννος σε μεταβυζαντινές πηγές ήταν Βυζαντινός ιατρός των μέσων του 10ου αιώνα, που έγραψε μια σύνοψη της ιατρικής αφιερωμένη στον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ Πορφυρογέννητο.

Τα σωζόμενα χειρόγραφα κατονομάζουν τον συγγραφέα του έργου αυτού ως «Θεοφάνη». Το όνομα «Νόννος» μάλλον επινοήθηκε από τον αντιγραφέα του 16ου αιώνα Ανδρέα Δαρμάριο. Η επωνυμία «Χρυσοβαλάντης» ήταν είτε το ακριβές επίθετό του, είτε μια παραλλαγή του βυζαντινού οικογενειακού ονόματος Χρυσοβαλαντίτης. Ορισμένα αντίγραφα του χειρογράφου είναι ανώνυμα ή αποδίδουν λανθασμένα το έργο στον Μιχαήλ Ψελλό.

Οι γνώσεις όπως εκτίθενται στο παραπάνω έργο στηρίζουν ισχυρά τη θέση ότι ο Θεοφάνης ήταν το πιθανότερο ο ίδιος ιατρός. Δύο ακόμα έργα τον αναφέρουν ως συγγραφέα τους, τα εξής:

• Μια σύνοψη παλαιότερων ιατρικών πραγματειών με τίτλο Ἐπιτομαὶ περὶ τῆς τῶν ἰατρικῶν θεωρημάτων συναγωγῆς (λατινικός τίτλος Epitome de curatione morborum), με προσθήκη πρωτογενούς υλικού από τον ίδιο τον Χρυσοβαλάντη
• Η πραγματεία Περὶ διαίτης (λατιν. De alimentis)

Εκός αυτών, πιθανότατα μια ανώνυμη σύνοψη ιατρικών θεραπειών με τίτλο Σύνοψις ἐν ἐπιτόμῳ περὶ τῶν βοηθημάτων (λατιν. Synopsis de remediis) έχει συγγραφέα τον Χρυσοβαλάντη, αν ληφθούν υπόψη οι ομοιότητες στον πρόλογό της με τους προλόγους των δύο παραπάνω έργων, αλλά και η θεματική συνοχή που αντιπροσωπεύει το σύνολο.

Δείτε επίσης

• Νόννος (αποσαφήνιση), για άλλα πρόσωπα με το όνομα Νόννος

Πηγές

• Lilie, Ralph-Johannes, Claudia Ludwig, Thomas Pratsch και Beate Zielke: Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online, έκδοση De Gruyter για την Ακαδημία Επιστημών του Βερολίνου-Βρανδεμβούργου, Βερολίνο και Βοστώνη 2013 (στη γερμανική γλώσσα)
• Sonderkamp, Joseph A.M. (1984). «Theophanes Nonnus: Medicine in the Circle of Constantine Porphyrogenitus». Dumbarton Oaks Papers 38: 29-41. doi:10.2307/1291492.