Ευθύτονο

Ο ευθύτονος καταπέλτης ήταν πολεμική καταπελτική μηχανή των αρχαίων Ελλήνων.

Η ιστορία του ευθύτονου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι καταπελτικές μηχανές αποτελούσαν πολεμικό εξάρτημα του στρατού από τον 4ο αι. π.Χ.. Για πρώτη φορά μνημονεύεται οτι ο Διονύσιος ο Πρεσβύτερος χρησιμοποίησε καταπέλτες.

Περιγραφή του ευθύτονου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ακριβής περιγραφή του ευθύτονου καταπέλτη δεν έχει διασωθεί. Λίγες αναφορές έχουμε που παριστάνουν κυρίως την μπροστινή όψη, έτσι όπως την έβλεπε ο εχθρός. Από ανακατασκευαστικές εργασίες έχουμε κάποιες τεχνικές περιγραφές, που θέλουν το ευθύτονο να είναι ως εξής. Το ευθύτονο λειτουργεί όπως και το τόξο, είναι όμως πιο σύνθετο στην κατασκευή και χρήση του. Η χορδή ήταν κατασκευασμένη από ανθρώπινα μαλλιά ή ζωικές ίνες, ενώ τον ρόλο της ελαστικής βέργας αναλάμβαναν δύο σιδερένια άκρα που ήταν προσαρμοσμένα σε γερό πλαίσιο. Με την βοήθεια γρύλων, τα μεταλλικά άκρα τεντώνονταν, ενώ γερά σχοινιά αποθήκευαν την ενέργεια, έτσι ώστε, η απελευθέρωσή τους να εκτινάζει το βέλος, το οποίο ήταν τοποθετημένο επάνω σε μια οριζόντια θέση. Από την οριζόντια αυτή θέση και την εκτόξευση του βέλους πήρε το ευθύτονο την ονομασία του. Το πλαίσιο ήταν προσαρμοσμένο πάνω σε μια σταθερή βάση και έστριβε σε όλες τις κατευθύνσεις. Το βέλος του ευθύτονου είχε διάφορα μήκη, και η βολή είχε βεληνεκές πάνω από 400 μέτρα. Η δύναμη κρούσης του ήταν ολέθρια. Σύμφωνα με τον Αρριανό, ο Μέγας Αλέξανδρος είχε πληγωθεί στην μάχη της Γάζας από το βέλος ενός ευθύτονου, το οποίο τρύπησε και διαπέρασε την ασπίδα και την πανοπλία του. Σε μια άλλη μάχη ένας Σκύθης σκοτώθηκε από βέλος ευθύτονου, ενώ βρίσκονταν στην απέναντι όχθη ενός φαρδιού ποταμού και φορούσε την πανοπλία του. Επίσης ο βασιλιάς Πώρος που πολέμησε εναντίον του Μεγάλου Αλέξανδρου στην Μάχη του Υδάσπη λένε ότι είχε τόση δύναμη που εξακόντιζε το δόρυ του λες και ήταν βέλος από ευθύτονο.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Martin Fickelscherer, επιμ. (1888). Das Kriegswesen der Alten (στα Γερμανικά). Λειψία: A. Seemann. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2009.