Ελληνικό τόξο
Το Ελληνικό τόξο ή το Αιγιακό τόξο είναι μια τοξοειδής οροσειρά του νότιου Αιγαίου Πελάγους που βρίσκεται στο νότιο όριο της πλάκας του Αιγαίου. Γεωλογικά προκύπτει από την βύθιση της αφρικανικής πλάκας πιάτου κάτω από αυτό. Η ζώνη βύθισης, που ονομάζεται Ελληνική τάφρος, τρέχει παράλληλα προς τη νότια πλευρά του. Η πλάκα του Αιγαίου, μια μικροπλάκα, θεωρείται συχνά μέρος της Ευρασιατικής Πλάκας από την οποία βρίσκεται στη διαδικασία απόκλισης. Το ίδιο το τόξο είναι κυρίως θαλάσσιο, οι βουνοκορφές εμφανίζονται ως τα νησιά στο Ιόνιο Πέλαγος, την Κρήτη, ή στην ομάδα των Δωδεκανήσων. Περιλαμβάνει σε ηπειρωτικό έδαφος την Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στη Ρόδο, και στη νότια ακτή της Ανατολίας, περιλαμβάνοντας έτσι τόσο την Ελλάδα όσο και την Τουρκία.
Η κατεύθυνση της καταβύθισης είναι βόρεια. Οι θέσεις στο τόξο ή κοντά σε αυτήν στη βόρεια πλευρά ονομάζονται επομένως «εξωτερικές» καθώς βρίσκονται στο εξωτερικό περιθώριο της πλάκας. Οι τοποθεσίες πιο βόρεια είναι "εσωτερικές". Γενικά η κίνηση της καταβύθισης είναι από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Αυτό συμβαίνει ότι, λόγω της επέκτασης του τόξου, το Ελληνικό τόξο και η τάφρος κινούνται προς την αντίστροφη κατεύθυνση, από το εσωτερικό στο εξωτερικό, προκαλώντας το σχήμα του τόξου. Στην ουσία υπάρχουν δύο στρώματα στη ζώνη καταβύθισης, ένα κάτω που κινείται από εξωτερικό προς εσωτερικό και ένα πάνω που κινείται από εσωτερικό σε εξωτερικό.
Η επέκταση του ανώτερου στρώματος που απαιτείται για αυτήν την κίνηση του τόξου και της τάφρου προέρχεται από την αραίωση του οπίσθιου τόξου ("στο πίσω μέρος του τόξου"), αποδυναμώντας τον φλοιό εκεί. Υπήρχε ήδη μια οροσειρά βόρεια του τόξου, αποτέλεσμα της Αλπικής ορογέννεσης, που ονομάζεται «εσωτερικό τόξο». Οι κορυφές του είναι οι Κυκλάδες. Επιπλέον, έχει εμφανιστεί μια αλυσίδα ηφαιστείων, λόγω του μάγματος που διαπερνά τον φλοιό. Ως εκ τούτου, αυτό το «εσωτερικό τόξο» ονομάζεται «ηφαιστειακό τόξο Νοτίου Αιγαίου», και περιλαμβάνει ηφαίστεια όπως η Σαντορίνη και η Νίσυρος. Τα δύο τόξα θεωρούνται διακριτά, από διαφορετικές ορογένειες. Ο όρος «Ελληνικό τόξο» αναφέρεται συχνότερα στο περιθωριακό ή «μη ηφαιστειακό» τόξο.
Το ελληνικό τόξο εκτείνεται από τα νησιά του Ιονίου στα δυτικά έως ανατολικά του νησιού της Ρόδου στα ανατολικά, όπου συνδέεται με το κυπριακό τόξο .
Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τρέχουσα γεωμετρία του ελληνικού τόξου είναι αποτέλεσμα της νότιας μετανάστευσης της ζώνης καταβύθισης. [1] Αυτό οδήγησε σε επέκταση τόσο κατά μήκος της γραμμής του τόξου όσο επεκτεινόταν προς τα έξω και επέκταση κάθετα προς το τόξο, που είναι η τρέχουσα τεκτονική κατάσταση.
Σεισμικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ελληνικό τόξο είναι μια από τις πιο ενεργές σεισμικές ζώνες στη δυτική Ευρασία. [2] Ήταν τακτικά η πηγή σεισμών μεγέθους 7 τα τελευταία εκατό χρόνια της οργανοληπτικής καταγραφής και η τοποθεσία όπου έλαβαν χώρα τουλάχιστον δύο ιστορικά γεγονότα που ήταν πιθανώς περίπου μεγέθους 8 ή περισσότερο, ο σεισμός της Κρήτης του 365, ο σεισμός της Κρήτης το 1303[3] και ο σεισμός στη Ρόδο το 1856.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ ten Veen, J.H.; Kleinspehn, K.L. (2003). «Incipient continental collision and plate-boundary curvature: Late Pliocene–Holocene transtensional Hellenic forearc, Crete, Greece». Journal of the Geological Society 160 (2): 161–181. doi:. Bibcode: 2003JGSoc.160..161T. http://jgs.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/160/2/161. Ανακτήθηκε στις 26 July 2010.
- ↑ Papadopoulos, G. A.; Ganas, A.; Karastathis, C. (2004). «Seismicity Properties as a Marker of the Active Plate Convergence in the western Hellenic Arc». American Geophysical Union, Fall Meeting Abstracts 53: 0483. Bibcode: 2004AGUFM.T53B0483P.
- ↑ [https://pubs.usgs.gov/of/2016/1192/ofr20161192.pdf Tectonic Summaries of Magnitude 7 and Greater Earthquakes from 2000 to 2015] (2017) USGS