Εκκλησία Αγίας Ειρήνης (Οδός Αιόλου)
Συντεταγμένες: 37°58′37″N 23°43′40″E / 37.977063°N 23.727861°E
| Ναός της Αγίας Ειρήνης (Αιόλου) | |
|---|---|
 Ο ναός εξωτερικά | |
 | |
 | |
| Είδος | εκκλησία |
| Διεύθυνση | Οδός Αιóλου (36) |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°58′37″N 23°43′40″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Αθήνα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 1847 |
| Ολοκλήρωση | 1850 |
| Αρχιτέκτονας | Λύσανδρος Καυταντζόγλου |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1] |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η Εκκλησία της Αγίας Ειρήνης στην Οδό Αιόλου 36, στην Αθήνα, είναι εκκλησία η οποία κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1847-1850, πάνω σε προηγούμενο μεσαιωνικό ναό, ο οποίος στις αρχές του 17ου αιώνα ήταν μετόχι της Μονής Πεντέλης.[2][3]
Η παλαιότερη μεσαιωνική εκκλησία της Αγίας Ειρήνης είχε αποτεφρωθεί κατά τον πρώτο χρόνο της επανάστασης και είχε μείνει μόνο το μπροστινό του μέρος[4]. Μετά την επανάσταση και την αναδόμησή της, έγινε ιδιαίτερα σημαντική εκκλησία, δεδομένου ότι εκεί γίνονταν οι επίσημες τελετές όταν η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Η επέκταση και τελικά η ανοικοδόμησή της, ανατέθηκε από τους επιτρόπους της εκκλησίας στον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου.[2] Ο νεότερος ναός σχεδιάστηκε ως τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, με δύο κωδωνοστάσια και χαρακτηρίζεται ως «νεοκλασικού ρυθμού, με αναγεννησιακές αλλά και βυζαντινές επιδράσεις»[2]. Η αρχή των εργασιών έγινε το 1847, και στην κατασκευή του αναφέρεται ότι χρησιμοποιήθηκαν υλικά από παλαιότερες Αθηναϊκές εκκλησίες που είχαν κατεδαφιστεί αλλά και υλικά από τα ερείπια της Ακρόπολης. Τα εγκαίνια του ναού έγιναν τρία χρόνια αργότερα, το 1850, ενώ η εσωτερική διακόσμηση, ολοκληρώθηκε ανάμεσα στα χρόνια 1879-1892.[2] Ο ναός αγιογραφήθηκε από τον ζωγράφο Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλο (1820 – 1905) και η διακόσμηση έγινε από τους κοσμηματογράφους Β. Κώττα και Α. Πέττα[4]. Σε αρκετούς τοίχους του ναού υπάρχουν χωρία της Αγίας Γραφής και οι μορφές των αγίων σε αυτούς είναι ελάχιστες. Υπάρχουν δυο μεγάλες τοιχογραφίες στις κόγχες των εγκάρσιων κλιτών. Στη νότια κόγχη (αριστερά κοιτώντας το ιερό), βρίσκεται η διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου στον Άρειο Πάγο, σημαντικό έργο του Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλου, ενώ στην βόρεια κόγχη του εγκάρσιου κλίτους, βρίσκεται η διδασκαλία του Ιησού στα Ιεροσόλυμα από τον Αθ. Γ. Βασιλείου.[5][4] Το επιχρυσωμένο τέμπλο είναι δωρεά του τσάρου της Ρωσίας Νικόλαου, το 1850.[3]
Την περίοδο 1995-1997 έγινε αποκατάσταση του ναού, από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού με μελέτη της αρχιτέκτονος Α. Μπουλαμάκη-Θωμοπούλου.[2]
Στον ναό της Αγίας Ειρήνης, όταν αυτός ήταν η Μητρόπολη της Αθήνας, είχε γίνει η τελετή ενηλικίωσης του Όθωνα το 1835 και η νεκρώσιμη ακολουθία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη το 1843, η δοξολογία για το ελληνικό σύνταγμα, στην οποία πρωτοστάτησε ο Νεόφυτος Βάμβας και η δοξολογία για τη το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδος το 1850.[6][3]
Στις 19 Ιουλίου 2019, ο σταυρός του τρούλου λύγισε και στην συνέχεια αποκόπηκε τελείως, έπειτα από τον σεισμό της Μαγούλας του 2019, με αποτέλεσμα την πτώση και την καταστροφή του.[7]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ www
.arxaiologikoktimatologio .gov .gr /el /monuments _info?id=147884&type=Monument. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ναός Αγίας Ειρήνης, περιοχή: οδός Αιόλου 36, Αρχείο Νεότερων Μνημείων, Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Ι. Ν. Αγίας Ειρήνης» από Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε 13/06/2018. Ανακτήθηκε 13/06/2018.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Ν. Γραίκος, Η «βελτιωμένη» βυζαντινή ζωγραφική στο 19ο αιώνα. Η περίπτωση του Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλου (τοιχογραφικό έργο), κύρια μεταπτυχιακή εργασία, Θεσσαλονίκη, Α.Π.Θ. -Φιλοσοφική Σχολή – Τμήμα Ιστορία και Αρχαιολογίας – Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, 2003, σελ. 313-381
- ↑ «Η Αγία Ειρήνη τούς χωράει όλους, Της Γιουλης Επτακοιλη | Kathimerini». http://www.kathimerini.gr/486992/article/politismos/arxeio-politismoy/h-agia-eirhnh-toys-xwraei-oloys. Ανακτήθηκε στις 2017-02-19.
- ↑ Η Αγία Ειρήνη νέα Μητρόπολη της Αθήνας Αρχειοθετήθηκε 2017-04-17 στο Wayback Machine., Espresso, 2 Ιουνίου 2008
- ↑ «Σεισμός στην Αθήνα: Έπεσε ο σταυρός στην Αγία Ειρήνη στην Αιόλου». ProtoThema. 19 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020.
Επιπλέον βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γ. Κίζης (επιμ.), Αποκατάσταση μνημείων-Αναβίωση ιστορικών κτιρίων στην Αττική, τόμος 1ος, Αθήνα 2004
- Δ. Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995, σ. 165-179, 317-320.