Εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς

Ο θεσμός του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς δημιουργήθηκε στις 20 Μαρτίου 2013 με τον νόμο υπ'αριθμόν 4139, άρθρο 75 ως προσθήκη στον νόμο 4022 του 2011. από τον τότε Υπουργό Δικαιοσύνης, της κυβέρνησης Σαμαρά, Αντώνη Ρουπακιώτη.

Με βάση το νόμο 4022, της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, που στόχο είχε την ταχύτερη διερεύνηση και περαίωση υποθέσεων μεγάλου κοινωνικού ενδιαφέροντος και μείζονος δημοσίου συμφέροντος όπως χαρακτηριστικά ονομάστηκαν, δημιουργήθηκε ο θεσμός του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς, ο οποίος και θα ασχολούνταν αποκλειστικά και σε μόνιμη βάση, με την διερεύνηση τέτοιου είδους υποθέσεων.
Συγκεκριμένα στην αρμοδιότητα των Εισαγγελέων Διαφθοράς υπάγονταν η διερεύνηση τυχόν κακουργημάτων που με πράξη του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου χαρακτηρίζονταν ως ,(δηλαδή κακουργήματα που εκδικάζονται από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων) που διεπράχθησαν από υπουργούς, υφυπουργούς και βουλευτές.

Με την ύπαρξη του νέου αυτού θεσμού, ο προηγούμενος θεσμός του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, περιορίστηκε σε φορολογικά εγκλήματα μόνο.

Η Ελένη Ράικου θήτευσε ως πρώτη Εισαγγελέας Διαφθοράς Αθηνών και ο Αργύρης Δημόπουλος, ως πρώτος Εισαγγελέας Θεσσαλονίκης. Η Ελένη Ράικου παραιτήθηκε τον Μάρτιο του 2017 και τη θέση της ανέλαβε τον Απρίλιο του ίδιου έτους, η Ελένη Τουλουπάκη.

Η θέση του Εισαγγελέα Διαφθοράς μαζί με τη θέση του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος καταργήθηκαν τον Νοέμβριο του 2020 επί κυβερνήσεως Κυριάκου Μητσοτάκη. Στη θέση τους δημιουργήθηκε, η Οικονομική Εισαγγελία.

Ιστορικό

Το 2011 η κυβέρνηση Παπανδρέου και συγκεκριμένα ο τότε Υπουργός Δικαιοσύνης, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, κατέθεσε νομοσχέδιο, βασικός σκοπός του οποίου ήταν η ταχύτατη διερεύνηση και περαίωση κακουργηματικών υποθέσεων, στα πλαίσια της καταπολέμησης του φαινομένου της διαφθοράς . Με αυτή τη διαδικασία, κακουργηματικές πράξεις που αφορούσαν σε υπουργούς, υφυπουργούς, βουλευτές, γενικούς και ειδικούς γραμματείς Υπουργείων, διοικητές, υποδιοικητές ή διευθύνοντες σύμβουλοι Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, δημοσίων επιχειρήσεων, δημοσίων οργανισμών αλλά και Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το κράτος, καθώς και αιρετά μονοπρόσωπα όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και που ενέπιπταν στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, διαχειρίζονταν πλέον από ένα αρμόδιο γραφείο στελεχωμένο με μόνιμο και αποκλειστικό προσωπικό από Εισαγγελείς.

Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν θέσεις Εισαγγελέων Διαφθοράς (με βαθμό αντεισαγγελέα εφετών) στις Εισαγγελίες Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Οι θέσεις πληρώνονταν ανάμεσα στους εν ενεργεία Εισαγγελείς των δυο Εισαγγελειών αντίστοιχα, ενώ για τον διορισμό των προσώπων αρμόδιο ήταν το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Ο διορισμός επικυρωνόταν με Προεδρικό Διάταγμα. Ανώτερος στην ιεραρχία, εποπτεύων και συντονίζων το γραφείο της Εισαγγελείας Διαφθοράς ήταν ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου που οριζόταν με πλήρη ή μερική απασχόληση από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Σε αυτό το γραφείο ο Εισαγγελέας Διαφθοράς συντόνιζε, επόπτευε και διεύθυνε σε προδικαστικό επίπεδο το έργο των ανακριτών και το σχηματισμό ποινικών δικογραφιών για υποθέσεις διαφθοράς.

Προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο τους, οι ανακριτές και οι εισαγγελείς διαφθοράς είχαν ελεύθερη πρόσβαση σε μια πληθώρα στοιχείων, αφού δεν υπόκεινταν στους περιορισμούς της νομοθεσίας περί φορολογικού, τραπεζικού, χρηματιστηριακού και κάθε άλλου απορρήτου, καθώς και σε κάθε μορφής αρχείο Δημόσιας Αρχής ή Οργανισμού που τηρεί και επεξεργάζεται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Με αιτιολογημένη έκθεση μπορούσαν να διατάξουν την άρση οποιουδήποτε απορρήτου.

Πηγές

• Ελένη Σίσκου (2018). μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, επιμ. Οι δικονομικές ρυθμίσεις για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος (PDF). Κομοτηνή: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. σελ. 179. 

• Ευτέρπη Κουτζαμάνη (2016). «Crime in Crisis Τιμητικός Τόμος Νέστορα Κουράκη». Στο: Μαργαρίτα Γασπαρινάτου. Διαφθορά και Φοροδιαφυγή (PDF). Αθήνα: Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα. σελ. 2867.