Εγκυκλοπαίδεια της ζωής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εγκυκλοπαίδεια της ζωής
URLeol.org/el
ΕμπορικόςΌχι
Τύπος ιστότοπουΔιαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια
ΕγγραφήΠροαιρετική
Γλώσσα19 γλώσσες
ΙδρυτήςΜουσείο Φηλντ Φυσικής Ιστορίας
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Ίδρυμα Μακάρθουρ
<Εργαστήριο Θαλάσσιας Βιολογίαςbr>Βοτανικός Κήπος του Μιζούρι
Ίδρυμα Σλόουν
Ίδρυμα Σμιθσόνιαν
Ημερομηνία έναρξης26 Φεβρουαρίου 2008, πριν 16 έτη (2008--2-26)
Τρέχουσα κατάστασηΕνεργή

Η Εγκυκλοπαίδεια της ζωής (αγγλ. Encyclopedia of Life, EOL) είναι δωρεάν διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια, που προτίθεται να καταγράψει τεκμηριωμένα όλα τα είδη ζωντανών οργανισμών που είναι γνωστά σήμερα στην επιστήμη, περίπου 1,9 εκατομμύριο. Συντάσσεται με βάση υπάρχουσες αξιόπιστες βάσεις δεδομένων που επιμελούνται ειδικοί επιστήμονες, καθώς και με τη βοήθεια μη ειδικών από όλο τον κόσμο.[1][2] Στόχος της είναι να δημιουργήσει μία «επ' άπειρον επεκτάσιμη» ιστοσελίδα για το κάθε είδος, που θα περιλαμβάνει, εκτός από κείμενο, αρχεία απλής και κινούμενης εικόνας, ήχου, γραφικών, κ.ά..[3] Επιπροσθέτως η εγκυκλοπαίδεια ενσωματώνει περιεχόμενο από την ψηφιακή Biodiversity Heritage Library, η οποία ψηφιοποιεί εκατομμύρια σελίδες τυπωμένης βιβλιογραφίας από τις μείζονες βιβλιοθήκες φυσικής ιστορίας παγκοσμίως. Το εγχείρημα της Εγκυκλοπαίδειας της ζωής υποστηρίχθηκε αρχικώς από μια σύμβαση χρηματοδοτήσεως 50 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, κυρίως από το Ίδρυμα Μακάρθουρ και το Ίδρυμα Άλφρεντ Π. Σλόουν (20 και 5 εκατομμύρια αντιστοίχως), καθώς και άλλα πέντε ιδρύματα (Μουσείο Φηλντ Φυσικής Ιστορίας του Σικάγου, Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Εργαστήριο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βοτανικός Κήπος του Μιζούρι και Ίδρυμα Σμιθσόνιαν). Επικεφαλής του εγχειρήματος τέθηκε αρχικώς ο Τζιμ Έντουαρντς[4] και επικεφαλής της ομάδας αναπτύξεως ο Βορειοϊρλανδός ταξινομικός βιολόγος Ντέιβιντ Τζ. Πάτερσον. Τα συμμετέχοντα ιδρύματα συνεχίζουν να υποστηρίζουν την EOL με χρηματικές συνεισφορές, αλλά σημαντικό ρόλο παίζουν και οι δωρεές ανεξάρτητων δωρητών.

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Εγκυκλοπαίδεια της ζωής «ανέβηκε» στο διαδίκτυο στις 26 Φεβρουαρίου 2008 με 30.000 λήμματα.[5] Ο ιστότοπος αποδείχθηκε αμέσως ότι ήταν εξαιρετικά δημοφιλής και αναγκάσθηκε να επανέλθει σε σελίδες επιδείξεως επί δύο ημέρες όταν είχε 11 εκατομμύρια επισκέπτες.

Ο ιστότοπος «ανέβηκε» και πάλι ανανεωμένος στις 5 Σεπτεμβρίου 2011 με επανασχεδιασμένη διεπαφή και εργαλεία. Η νέα μορφή (αναφερόμενη ως EOLv2) αναπτύχθηκε ως αποτέλεσμα αιτημάτων από το γενικό κοινό, επιστήμονες, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες ερευνητές βιολόγους για έναν πιο προσβάσιμο και ελκυστικό ιστότοπο. Η EOLv2 σχεδιάσθηκε έτσι ώστε να είναι πιο χρηστική και να ενθαρρύνει συνεισφορές και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χρηστών. Επιπλέον «διεθνοποιήθηκε» με διεπαφές για τη γερμανική, την ισπανική, τη γαλλική, τη γαλικιανή, την ελληνική, τη σερβική, τη σλαβομακεδονική, την αραβική, την κινεζική, την κορεατική και την ουκρανική γλώσσα. Στις 16 Ιανουαρίου 2014 η EOL εγκαινίασε την TraitBank, ένα ευρετικό ανοικτό ψηφιακό αποθετήριο για τάσεις, μετρήσεις, αλληλεπιδράσεις και άλλα δεδομένα των ζωντανών οργανισμών.[6] Η σημερινή της μορφή είναι πλέον η

Η εκτελεστική επιτροπή της Εγκυκλοπαίδειας της ζωής περιλαμβάνει ανώτερους υπαλλήλους από τον «Άτλαντα της Ζωντανής Αυστραλίας», τη σύμπραξη Biodiversity Heritage Library, την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, την «Εθνική Επιτροπή για τη Γνώση και τη Χρήση της Βιοποικιλότητας» (Comisión Nacional para el Conocimiento y Uso de la Biodiversidad, CONABIO, Μεξικό), το Μουσείο Φηλντ Φυσικής Ιστορίας, το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Ίδρυμα Μακάρθουρ, το Εργαστήριο Θαλάσσιας Βιολογίας, τον Βοτανικό Κήπο του Μιζούρι, το Ίδρυμα Σλόουν και από το Ίδρυμα Σμιθσόνιαν.[7]

Σκοπός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πληροφορίες σχετικώς με πολλά είδη είναι ήδη διαθέσιμες από ποικιλία πηγών, ιδιαιτέρως για τη μεγαπανίδα. Η συλλογή όλων των διαθέσιμων σήμερα δεδομένων για όλα τα είδη θα χρειασθεί περίπου δέκα έτη.[8] Τον Σεπτέμβριο του 2011 η EOL διέθετε πληροφορίες για περισσότερα από 700 χιλιάδες είδη, με περισσότερες από 600.000 φωτογραφίες και εκατομμύρια σελίδες σαρωμένης βιβλιογραφίας, ενώ σήμερα (Νοέμβριος 2022) στην TraitBank υπάρχουν δεδομένα για 1.999.030 είδη ή ανώτερες ταξινομικές βαθμίδες. Βασίζεται στην καταχώρηση πληροφοριών που έχει συλλεγεί από άλλα εγχειρήματα, όπως το Sp2000, το ITIS, ο «Κατάλογος της ζωής», η FishBase, το AmphibiaWeb, το Mushroom explorer και άλλα. Ο αρχικός σκοπός εστίαζε μόνο στα ζώντα σήμερα είδη, αλλά αργότερα η εγκυκλοπαίδεια θα συμπεριλάβει και εξαφανισμένα προϊστορικά είδη. Καθώς η ανακάλυψη νέων άγνωστων ειδών αναμένεται να συνεχισθεί (ο σημερινός ρυθμός τέτοιων ανακαλύψεων είναι περίπου 20.000 ανά έτος), η EOL θα συνεχίσει να αυξάνεται σε μέγεθος. Καθώς επίσης ο κλάδος της ταξινομικής έχει πλέον νέους τρόπους να ταξινομεί σε νέα είδη με βάση τις μοριακές τεχνικές (ανάλυση του DNA ή του RNA), ο ρυθμός των νέων προσθηκών θα αυξηθεί, ιδίως όσον αφορά τα βακτήρια και τους ιούς.

Σκοπός της Εγκυκλοπαίδειας της ζωής είναι να χρησιμεύσει ως πηγή πληροφοριών για το γενικό κοινό, για ενθουσιώδεις ερασιτέχνες φυσιοδίφες, για εκπαιδευτικούς, για φοιτητές, αλλά και για ερευνητές επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο.[2]

Πόροι και συνεργασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Εγκυκλοπαίδεια της ζωής παρέχει πλήρη πρόσβαση για πληροφόρηση μέσα από παραπομπές στις αξιόπιστες βάσεις δεδομένων που αποτελούν τις πηγές της. Οι επαγγελματίες ερευνητές που δημοσιεύουν επιστημονικές έρευνες θα πρέπει να παραπέμπουν κατευθείαν στις υποκείμενες αυτές πηγές.[9] Οι χρήστες δεν μπορούν να τροποποιήσουν τα λήμματα της EOL απευθείας, αλλά μπορούν να εγγραφούν στον ιστότοπο, ώστε να συναντήσουν διαδικτυακά κοινότητες ειδικών και να συζητήσουν με εκείνους σχετικές πληροφορίες, ερωτήσεις, πιθανές διορθώσεις ή βελτιώσεις, πηγές και επικαιροποιήσεις, να συνεισφέρουν εικόνες και ήχους, ή να προσφέρουν εθελοντικά υπηρεσίες τεχνικής υποστηρίξεως.[10]

Η διεπαφή της Εγκυκλοπαίδειας της ζωής είναι μεταφρασμένη στο translatewiki.net.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Encyclopedia of Life - Smithsonian National Museum of Natural History». naturalhistory.si.edu. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2021. 
  2. 2,0 2,1 «EOL History». Eol.org. 28 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2012. 
  3. Odling-Smee, Lucy (2007). «Encyclopedia of Life launched». Nature. doi:10.1038/news070508-7. http://www.nature.com/news/2007/070508/full/070508-7.html. Ανακτήθηκε στις 2007-05-09. 
  4. «James Edwards - Encyclopedia of Life». Eol.org. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2015. 
  5. Zimmer, Carl (2008-02-26). «The Encyclopedia of Life, No Bookshelf Required». The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/02/26/science/26ency.html. Ανακτήθηκε στις 2008-02-27. 
  6. «TraitBank: Practical semantics for organism attribute data». Semantic-web-journal.net. 28 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2015. 
  7. «Scientists compile 'book of life'». BBC News. 2007-05-09. http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6638017.stm. Ανακτήθηκε στις 2007-05-09. 
  8. «Encyclopédie de la vie: Une arche de Noé virtuelle!». Radio-Canada. 9 May 2007. http://www.radio-canada.ca/nouvelles/Science-Sante/2007/05/09/001-encyclopedie-vie.shtml?ref=rss. Ανακτήθηκε στις 2009-05-12. 
  9. «Encyclopedia of Life». eol.org. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2021. 
  10. «Encyclopedia of Life». eol.org. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]