Γλυκό δόντι (μυθιστόρημα)
 Ο Ίαν ΜακΓιούαν το 2011 | |
| Συγγραφέας | Ίαν ΜακΓιούαν |
|---|---|
| Τίτλος | Sweet Tooth |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 2012 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| Τόπος | Λονδίνο Μπράιτον |
| LC Class | OL25283275M |
| Πρώτη έκδοση | Τζόναθαν Κέιπ |
| δεδομένα () | |
Γλυκό δόντι (αγγλικός τίτλος: Sweet Tooth) είναι μυθιστόρημα του Ίαν ΜακΓιούαν που δημοσιεύθηκε το 2012. Στα ελληνικά μεταφράστηκε το 2013 με τίτλο Επιχείρηση Ζάχαρη.[1]
Διαδραματίζεται στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '70, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου, και αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής Αγγλίδας, που μετά την αποφοίτησή της από το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στρατολογήθηκε από την MI5, μυστική υπηρεσία που την ενέπλεξε στο πρόγραμμα με την κωδική ονομασία Γλυκό δόντι [2]που χρηματοδοτούσε ανερχόμενους συγγραφείς για τη συγγραφή κατάλληλων ιδεολογικά έργων.[3]
Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιστορία ξεκινά στις αρχές του 1970 στην Αγγλία. Η Σερίνα Φρουμ, κόρη ενός Αγγλικανού επισκόπου, δείχνει ταλέντο στα μαθηματικά και γίνεται δεκτή στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Ήθελε να σπουδάσει φιλολογία, αλλά η μητέρα της την πίεσε να σπουδάσει μαθηματικά, δυσκολεύεται ακαδημαϊκά και αποφοιτά με μέτριο βαθμό. Ενώ είναι ακόμη φοιτήτρια, δημιουργεί δεσμό με τον καθηγητή της Τόνι Κάνινγκ, ο οποίος πριν τελειώσει απότομα τη σχέση εξασφαλίζει μια θέση για τη Σερίνα στο MI5. Αρχικά αναλαμβάνει μια χαμηλόβαθμη εργασία γραφείου, αλλά μια πιο συναρπαστική ευκαιρία εμφανίζεται όταν της προσφέρεται η ευκαιρία να λάβει μέρος σε ένα νέο μυστικό πρόγραμμα με την κωδική ονομασία Γλυκό δόντι.[2] Για να αντιμετωπίσει την κομμουνιστική προπαγάνδα, η υπηρεσία προσφέρει οικονομική βοήθεια σε νέους συγγραφείς, ακαδημαϊκούς και δημοσιογράφους για έργα με αντισοβιετικό προσανατολισμό. Η Σερίνα, η οποία είναι μανιώδης αναγνώστρια, αναλαμβάνει το καθήκον να προσεγγίσει τον ανερχόμενο συγγραφέα Τομ Χάλεϊ. [4]
Στο στάδιο της προετοιμασίας, η Σερίνα μελετά τα διηγήματα του Χάλεϊ και συναρπάζεται. Τον συναντά στο πανεπιστήμιο του Σάσεξ και του προσφέρει μια επιχορήγηση από ένα φανταστικό πολιτιστικό ίδρυμα, στο οποίο υποτίθεται ότι εργάζεται. Σύντομα οι δυο τους ερωτεύονται και ξεκινούν μια ερωτική ιστορία, αλλά τα πράγματα σταδιακά περιπλέκονται. Η Σερίνα ανακαλύπτει ότι ο καθηγητής Κάνινγκ ήταν στην πραγματικότητα Σοβιετικός κατάσκοπος. Εν τω μεταξύ, το πρώτο μυθιστόρημα του Χάλεϊ σημειώνει μεγάλη επιτυχία, το ζευγάρι δείχνει ερωτευμένο και όλα πάνε καλά. Η κοπέλα ανησυχεί και αναρωτιέται αν πρέπει να αποκαλύψει ποια είναι πραγματικά ή να ολοκληρώσει την αποστολή της. Μέχρι που ένας από τους απορριφθέντες συναδέλφους της αποκαλύπτει στον Τύπο την εμπλοκή των Μυστικών υπηρεσιών, το δημοσίευμα εκθέτει τον νεαρό συγγραφέα και την ερωμένη του. Όλο το πρόγραμμα Γλυκό δόντι απειλείται, η Σερίνα χάνει τη δουλειά της και είναι σίγουρη ότι έχει χάσει και την αγάπη του Χάλεϊ αλλά... με μια θεατρική κίνηση, ο συγγραφέας αντιστρέφει τα γεγονότα, αφήνοντας ανοιχτή μια λάμψη ελπίδας για ένα ευτυχές τέλος.[5]
Αυτοβιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρκετοί κριτικοί έχουν επισημάνει ότι ο χαρακτήρας του Τομ Χάλεϊ μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά και βιογραφικά στοιχεία με τον συγγραφέα. Όπως ο Χάλεϊ, έτσι και ο ΜακΓιούαν σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Σάσεξ. Τα διηγήματα του Χάλεϊ είναι σε αρκετές περιπτώσεις εντυπωσιακά παρόμοια με κάποια από τα πρώιμα έργα του ΜακΓιούαν. Το μυθιστόρημα του Χάλεϊ κερδίζει το φανταστικό Βραβείο Μυθιστορήματος Τζέιν Όστεν, ακριβώς όπως η πρώτη συλλογή διηγημάτων του ΜακΓιούαν βραβεύτηκε με το βραβείο Σόμερσετ Μομ το 1976. Αρκετοί από τους φίλους του συγγραφέα από εκείνη την περίοδο κάνουν επίσης κάποιες εμφανίσεις στο μυθιστόρημα, όπως ο συγγραφέας Μάρτιν Έιμις και ο πρώτος του εκδότης Τομ Μάσλερ.[6]
Ο ΜακΓιούαν δεν αρνήθηκε τα αυτοβιογραφικά στοιχεία του βιβλίου και το αποκάλεσε «μια κρυφή και τροποποιημένη αυτοβιογραφία» και «απομνημονεύματα του εαυτού μου ως νεαρός συγγραφέας». Υπάρχουν, ωστόσο, σημαντικές διαφορές μεταξύ συγγραφέα και χαρακτήρα. Ο Χάλεϊ είναι ταυτόχρονα ακαδημαϊκός και συγγραφέας, ενώ ο ΜακΓιούαν υπήρξε επαγγελματίας συγγραφέας για όλη την καριέρα του. Η εμπλοκή της υπηρεσίας πληροφοριών είναι επίσης εντελώς φανταστική. Δεν υπήρξε ποτέ μυστικό πρόγραμμα όπως αυτό που περιγράφεται στο βιβλίο να εκτελείται από την MI5. Όπως ανέφερε χαριτολογώντας ο ίδιος ο συγγραφέας «δυστυχώς καμιά όμορφη γυναίκα δεν μπήκε ποτέ στο δωμάτιό μου και δεν μου πρόσφερε ένα επίδομα».[6]
Το παρασκήνιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δεκαετία του 1970, μια διαμορφωτική περίοδο στη ζωή του ΜακΓιούαν, ήταν για το Ηνωμένο Βασίλειο μια ταραχώδης περίοδος, με απεργίες ανθρακωρύχων, ενεργειακή κρίση, κλιμάκωση της σύγκρουσης για τη Βόρεια Ιρλανδία με εκρήξεις βομβών του IRA, επαναλαμβανόμενες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και οικονομική κρίση. Ήταν επίσης η περίοδος του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι δυτικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να κερδίσουν τον πόλεμο της ιδεολογικής υπεροχής της αριστεράς ενάντια σε μια εξαιρετικά ριζοσπαστικοποιημένη διανόηση. Η επιχείρηση της ΜΙ5 είναι εντελώς φανταστική, αλλά η ιστορία είναι εμπνευσμένη από ένα πραγματικό σκάνδαλο που ξέσπασε όταν το 1967 αποκαλύφθηκε ότι το λογοτεχνικό περιοδικό Encounter είχε λάβει μυστική χρηματοδότηση από τη CIA. Ο ΜακΓιούαν χρησιμοποιεί αυτό το παρασκήνιο για να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ καλλιτέχνη και κυβέρνησης και την ανάγκη η λογοτεχνία να παραμείνει ανεξάρτητη. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το πρόβλημα δεν ήταν η ίδια η αντικομμουνιστική σταυροφορία, αλλά η μυστικότητα με την οποία διεξήχθη. [4]
Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επιχείρηση Ζάχαρη, μτφ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Πατάκη, 2013 [7]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «lifo.gr/culture/vivlio/epiheirisi-zahari-toy-ian-makgioyan-mia-kataskopeytiki-kai-mia-erotiki-istoria».
- ↑ 2,0 2,1 Sweet Tooth - σημαίνει έντονη λαιμαργία, ειδικά για τα γλυκά, αίσθημα λαχτάρας για κάτι, για ικανοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων επιθυμιών [1]
- ↑ . «supersummary.com/sweet-tooth/summary/».
- ↑ 4,0 4,1 . «full-stop.net/2013/01/11/reviews/lacey-n-dunham/sweet-tooth-ian-mcewan/».
- ↑ . «thtswhatsheread.wordpress.com/2019/07/01/fiction-sweet-tooth-by-ian-mcewan/».
- ↑ 6,0 6,1 . «theguardian.com/books/2012/aug/23/sweet-tooth-ian-mcewan-review».
- ↑ . «mybook.gr/epicheirisi-zachari/».