Γκριγκόρι Ρομάνοφ
Ο Γκριγκόρι Βασίλιεβιτς Ρομάνοφ (ρωσικά: Григорий Васильевич Романов, 7 Φεβρουαρίου 1923 – 3 Ιουνίου 2008) ήταν Σοβιετικός πολιτικός και μέλος του Πολιτικού Γραφείου και της Γραμματείας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1985, θεωρήθηκε ο κύριος αντίπαλος του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ στον αγώνα διαδοχής μετά τον θάνατο του Κονσταντίν Τσερνιένκο τον Μάρτιο του 1985, του τρίτου σοβιετικού ηγέτη που πέθανε μέσα σε λίγα μόλις χρόνια.
Πρώιμη ζωή και καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρομάνοφ γεννήθηκε το 1923 στο Κυβερνείο του Νόβγκοροντ σε οικογένεια αγροτών.[2] Ήταν στρατιώτης στον Κόκκινο Στρατό κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου και εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) το 1944. Ο Ρομάνοφ αποφοίτησε από το Ναυπηγικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ το 1953,[2] και έγινε σχεδιαστής σε ναυπηγείο. Εκπλήρωσε αρκετές σημαντικές θέσεις στην κομματική επιτροπή της επιχείρησης στην οποία εργαζόταν και αργότερα στις επιτροπές του Λένινγκραντ και στις περιφερειακές κομματικές επιτροπές. Τον Σεπτέμβριο του 1970 εξελέγη Πρώτος Γραμματέας της Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Περιφέρειας του Λένινγκραντ.[2] Σε αυτή τη θέση απέκτησε τη φήμη του καλού οργανωτή και έμπειρου σε οικονομικά θέματα, κερδίζοντας αμυντικές επενδύσεις για το Λένινγκραντ.[2] Εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης στο 24ο συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1971. Έγινε υποψήφιο μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής το 1973 και τακτικό μέλος το 1976.[2] Το 1977 ξεκίνησε μια επιτυχημένη ψηφοφορία για την απομάκρυνση του τότε Προέδρου του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ, Νικολάι Ποντγκόρνι από το Πολιτικό Γραφείο.
Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1983, ο Ρομάνοφ τράβηξε την προσοχή του νέου Γενικού Γραμματέα Γιούρι Αντρόπωφ, ο οποίος στη συνέχεια τον έφερε στη Μόσχα και τον βοήθησε να προωθηθεί τον Ιούνιο του 1983 στην πολύ διάσημη και σημαντική θέση του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, υπεύθυνου για τη βιομηχανία και την στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα. Κατά τη διάρκεια των λίγων εναπομεινάντων μηνών της ζωής του Αντρόπωφ, ο Ρομάνοφ θεωρήθηκε ευρέως ως ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Αντρόπωφ και ήταν ένθερμος υποστηρικτής του ολοκληρωμένου προγράμματος του Αντρόπωφ για τη μεταρρύθμιση, την ανανέωση και την περαιτέρω ανάπτυξη του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση και πέρα από αυτήν, γεγονός που ξεχωρίζει σε αντίθεση με την πραγματική εικόνα του Ρομάνοφ που ο Γκορμπατσώφ και οι συνεργάτες του επρόκειτο αργότερα να αποκαλύψουν ως μέσο για να κερδίσουν πλεονέκτημα στους αγώνες εξουσίας μετά τον θάνατο του Αντρόπωφ τον Φεβρουάριο του 1984.Ο Ρομάνοφ τράβηξε τη διεθνή προσοχή στις 5 Νοεμβρίου 1983, κατά τη διάρκεια της ακμής της επιχείρησης Able Archer. Μίλησε στο Παλάτι των Συνεδρίων του Κρεμλίνου για να τιμήσει τη μνήμη της Οκτωβριανής Επανάστασης, όπου παρατήρησε:
''Η εξέλιξη των γεγονότων στον παγκόσμιο στίβο απαιτεί από εμάς ύψιστη εγρήγορση, εγκράτεια, σταθερότητα και αδιάκοπη προσοχή στην ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας... Ίσως ποτέ άλλοτε στις μεταπολεμικές δεκαετίες η κατάσταση στον παγκόσμιο στίβο δεν ήταν τόσο τεταμένη όσο είναι τώρα... Σύντροφοι! Η διεθνής κατάσταση επί του παρόντος είναι ασπρόμαυρη, εν τέλει έκρυθμη και εκρηκτική.''[3]
Δυτικοί αναλυτές, αγνοώντας την άσκηση που γινόταν και επομένως αβέβαιοι για το γιατί ο Ρομάνοφ θα περιέγραφε την κατάσταση ως «εκρηκτική», απέρριψαν τις παρατηρήσεις ως σοβιετική προπαγάνδα.[4] Κατά τη σύντομη θητεία του Κονσταντίν Τσερνιένκο ως Γενικού Γραμματέα το 1984-1985, ο Ρομάνοφ κατείχε ήδη μια θέση σαφώς κατώτερη από τον Γκορμπατσώφ, ο οποίος είχε οριστεί ως δεύτερος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής από τον Φεβρουάριο του 1984 και ενεργούσε ως πρόεδρος του Πολιτικού Γραφείου, της Γραμματείας και της Κεντρικής Επιτροπής κατά τη διάρκεια των μακρών περιόδων απουσίας του Τσερνιένκο λόγω της ασθένειάς του.
Γκορμπατσώφ εναντίον Ρομάνοφ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρομάνοφ ήταν το δεύτερο νεότερο μέλος του Πολιτικού Γραφείου μετά τον Γκορμπατσώφ. Τους μήνες που προηγήθηκαν του θανάτου του Κονσταντίν Τσερνιένκο τον Μάρτιο του 1985, ο Ρομάνοφ και ο Γκορμπατσώφ θεωρούνταν συνήθως ως κύριοι αντίπαλοι στον αγώνα διαδοχής για τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Ο Βίκτορ Γκρίσιν θεωρήθηκε επίσης βιώσιμος υποψήφιος. Ωστόσο, μετά το θάνατο του Τσερνιένκο, ο Γκορμπατσώφ εμφανίστηκε με την ισχυρότερη θέση για να διαδεχθεί τον Τσερνιένκο. Ο Αντρέι Γκρομίκο, ένα από τα παλαιότερα και ευρέως σεβαστά μέλη του Πολιτικού Γραφείου, πρότεινε τον Γκορμπατσώφ για τη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΣΕ, τόσο στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου της 11ης Μαρτίου όσο και στη συνέχεια στην Ολομέλεια (συνεδρίαση) του Μαρτίου 1985 της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ. [5] Ούτε ο Ρομάνοφ ούτε ο Γκρίσιν αμφισβήτησαν επίσημα την προσφορά του Γκορμπατσώφ και οι ψήφοι υπέρ του Γκορμπατσώφ, τόσο στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου της 11ης Μαρτίου όσο και στην Ολομέλεια του Μαρτίου, ήταν ομόφωνες.[5]
Τέλος καριέρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γκορμπατσώφ κινήθηκε γρήγορα για να εκδιώξει τον Ρομάνοφ μετά την άνοδό του για να γίνει Γενικός Γραμματέας. Τον ενημέρωσε ότι δεν είχε μέλλον υπό την κυβένηση Γκορμπατσώφ του Πραγματικού Σοσιαλισμού και τον απέλυσε τρεις μήνες αργότερα. Ο Ρομάνοφ αναγκάστηκε να αποσυρθεί από το Πολιτικό Γραφείο την 1η Ιουλίου 1985.[1] Ο Ρομάνοφ έζησε στη συνέχεια ως συνταξιούχος στη Μόσχα. Για αρκετά χρόνια ήταν επικεφαλής του «Συλλόγου των πολιτών του Λένινγκραντ στη Μόσχα».[6]