Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γκέτο του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκέτο του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι
Ανακοίνωση του γκέτο στις 24 Ιανουαρίου 1940 στο Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι.
ΤοποθεσίαΠιότρκουφ Τριμπουνάλσκι, Γερμανοκρατούμενη Πολωνία
Κατατρεγμόςφυλάκιση, καταναγκαστική εργασία, λιμοκτονία
ΟργανισμοίΣούτσσταφφελ (SS)
Στρατόπεδο εξόντωσηςΣτρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα
Στρατόπεδο εξόντωσης Μαϊντάνεκ
Θύματα28.000 Πολωνοεβραίοι

Το Γκέτο του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι (γίντις: פּיִעטריקאָװ) δημιουργήθηκε στο Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι στις 8 Οκτωβρίου 1939, λίγο μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία το 1939 στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν το πρώτο ναζιστικό γκέτο στην κατεχόμενη Ευρώπη.[1] Η πόλη καταλήφθηκε από τη Βέρμαχτ στις 5 Σεπτεμβρίου 1939. Το Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι μετατράπηκε σε επαρχιακή έδρα (Kreis) της νεοσύστατης επαρχίας Λοτζ (Regierungsbezirk Litzmannstadt) της γερμανικής επικράτειας του Ράιχσγκαου Βάρτελαντ.[2] Το γκέτο τέθηκε υπό τη διοίκηση του Χανς Ντρέξλερ, ενός διορισμένου Ναζί Όμπερμπεργκερμαϊστερ (Oberbürgermeister) που δημιούργησε επίσης το Γκέτο.[3] Συνολικά, περίπου 16.500[4] έως και 28.000[5] Εβραίοι πέρασαν από το Γκέτο του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι, το οποίο εκκαθαρίστηκε στις 14 Οκτωβρίου 1942 σε τέσσερις ημέρες απελάσεων προς την Τρεμπλίνκα και το Μαϊντάνεκ με τρένα του Ολοκαυτώματος.[6]

Το Γκέτο του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι ήταν το πρώτο γκέτο του είδους του στον πόλεμο. Χτίστηκε σε μια από τις παλαιότερες πόλεις της Πολωνίας με μια ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα και χρειάστηκε μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου του 1940 ώστε οι νέοι τρόφιμοι να μετακινηθούν σε αυτό.[5] Πρώτα, ιδρύθηκε η Γιούντενρτα (Εβραϊκό Συμβούλιο) και έλαβε διαταγή να εκδώσει ανακοίνωση σχετικά με τη μετεγκατάσταση, αλλά αυτό δεν είχε αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια, οι ίδιοι οι Γερμανοί έδιωξαν τους Εβραίους από τα σπίτια τους, μεταφέροντάς τους στα γκέτο με τη βία.[3] Τελικά, έως και 28.000 Εβραίοι στοιβάχτηκαν σε ένα μέρος της πόλης όπου ζούσαν μόνο 6.000 άνθρωποι. Τα σπίτια που εγκαταλείφθηκαν από τους Εβραίους παραχωρήθηκαν σε χριστιανούς και μέλη της γερμανικής μειονότητας που ανέλαβαν τις επιχειρήσεις τους μετά τη μετεγκατάσταση. Ήταν ένα γκέτο ανοιχτού τύπου - μια πρώιμη παραλλαγή της ναζιστικής γκετοποίησης - χωρίς τα συρματοπλέγματα που εισήχθησαν αργότερα σε όλη την κατεχόμενη Πολωνία. Μόνο προειδοποιητικά σημάδια με κρανία τοποθετήθηκαν κατά μήκος των ορίων και ανεγέρθηκε η κύρια πύλη. Το γκέτο κηρύχθηκε κλειστό από έξω στις 28 Οκτωβρίου 1939.

Ο αρχικός πληθυσμός περίπου 10.000 Εβραίων δεν ήταν υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει άδειες για να μετακινηθεί στην πόλη, αλλά οι πυροβολισμοί από την Όρντνουνσπολιτσαϊ έγιναν συνηθισμένοι και καθιερώθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στο γκέτο.[3] Η εισροή προσφύγων που εκδιώχθηκε από άλλα μέρη, όπως η Βαρσοβία, το Λοτζ, το Μπεουχάτουφ, το Κάλις, το Γκνιέζνο και το Πουότσκ, προκάλεσαν τον υπερδιπλασιασμό του πληθυσμού έως το 1942.[5] Οι Εβραίοι δεν επιτρέπονταν να χρησιμοποιούν κεντρικούς δρόμους. Πολλοί εστάλησαν για καταναγκαστική εργασία σε προπολεμικά εργοστάσια που αναλήφθηκαν από τους Γερμανούς, συμπεριλαμβανομένων των Hortensja Glassworks (pl), του βιομηχανικού εργοστασίου γυαλιού Kara και του εργοστασίου ξύλου Bugaj στη λίμνη (pl). Οι συλληφθέντες Εβραίοι στέλνονταν να χτίσουν νέες οχυρώσεις και τάφρους. Επίσης, περισσότεροι Εβραίοι πρόσφυγες και εκτοπισμένοι ήρθαν από γειτονικά χωριά.

Εκκαθάριση του γκέτο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναμνηστική πλάκα στο πρώην ιστορικό εβραϊκό νεκροταφείο.

Η δράση εκκαθάρισης του γκέτο ξεκίνησε τη νύχτα της 13ης Οκτωβρίου 1942, με εντολή του SS-Hauptsturmführer Βίλι Μπλουμ. Περίπου 1.000 Εβραίοι που δεν μπορούσαν να μετακινηθούν πυροβολήθηκαν στα σπίτια τους για «ανυποταξία». Μέχρι το επόμενο πρωί, περίπου 22.000 Εβραίοι μπήκαν στην πλατεία από τη Συναγωγή για να υποβληθούν σε «επιλογή». Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών, οι Εβραίοι βάδισαν σε σειρά προς το σιδηροδρομικό σταθμό και φορτώθηκαν στα τρένα που περίμεναν χωρίς φαγητό ή νερό, 150 σε κάθε βαγόνι.[5]

Μετά τις απελάσεις του 1942 στα στρατόπεδα εξόντωσης του Μαϊντάνεκ και της Τρεμπλίνκα, περίπου 3.500 Εβραίοι εργάτες παρέμειναν στο μικρό Γκέτο. Ωστόσο, οι μαζικές εκτελέσεις έγιναν συχνότερες το 1943, ακόμη και μέσα στην Συναγωγή, στο εβραϊκό νεκροταφείο και σε έναν τόπο εκτέλεσης κοντά στο Ράκουφ. Μέχρι το 1944 μόνο 1.000 Εβραίοι ήταν ακόμα ζωντανοί. Καθώς το σοβιετικό μέτωπο άρχισε να πλησιάζει, φορτώθηκαν σε φορτηγά τρένα και στάλθηκαν στο Μπούχενβαλντ και στο Ράβενσμπρικ, για να μην επιστρέψουν ποτέ.

  1. Γιαντ Βασσέμ, Piotrkow Trybunalski, Shoah Resource Center, The International School for Holocaust Studies, http://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%205700.pdf, ανακτήθηκε στις 2020-09-11 
  2. Αλεξάντερ Ζβιέλι, Down to the last ghetto. The Jerusalem Post 2012.
  3. 3,0 3,1 3,2 October 8: First Jewish ghetto established in Piotrkow Trybunalski Αρχειοθετήθηκε 2018-10-30 στο Wayback Machine., Γιαντ Βασσέμ The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority
  4. October 8: First Jewish ghetto established in Piotrkow Trybunalski Αρχειοθετήθηκε 2018-10-30 στο Wayback Machine., Γιαντ Βασσέμ The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Piotrkow Trybunalski Ghetto. ARC 2005. Sources: Γκούτμαν, Γκίλμπερτ, Γκιλ, Τρανκ.
  6. Piotrków Trybunalski – Getto w Piotrkowie Trybunalskim. Αρχειοθετήθηκε 2011-10-07 στο Wayback Machine. Virtual Shtetl. Μουσείο της Ιστορίας των Πολωνοεβραίων. 1 Ιουλίου 2011.