Γκέτο του Λούμπλιν
Συντεταγμένες: 51°13′59.999″N 22°34′0.001″E / 51.23333306°N 22.56666694°E
| Γκέτο του Λούμπλιν | |
|---|---|
| Ghetto Lublin | |
 | |
 | |
| Είδος | γκέτο στην κατεχόμενη από τη Ναζιστική Γερμανία Ευρώπη[1] |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 51°14′0″N 22°34′0″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Λούμπλιν |
| Τοποθεσία | Λούμπλιν |
| Χώρα | Πολωνία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Γκέτο του Λούμπλιν (πολωνικά: Getto lubelskie) ήταν ναζιστικό γκέτο που δημιουργήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην πόλη Λούμπλιν, στο έδαφος του Γενικού Κυβερνείου στην κατεχόμενη Πολωνία.[2] Οι κρατούμενοι του γκέτο ήταν ως επί το πλείστον Πολωνοεβραίοι και αρκετοί Ρομά.[3] Αποτέλεσε ένα από τα πρώτα γκέτο της ναζιστικής περιόδου που σχεδιάστηκαν για εκκαθάριση του εβραϊκού πληθυσμού κατά την πιο θανατηφόρα φάση του Ολοκαυτώματος στην κατεχόμενη Πολωνία.[4]
Ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1941 και από τα μέσα Μαρτίου έως τα μέσα Απριλίου 1942 περισσότεροι από 30.000 Εβραίοι στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ και επιπλέον 4.000 στο στρατόπεδο εξόντωσης Μαϊντάνεκ.[5]
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1939, γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στην πόλη, μετά από σύντομη μάχη στα προάστια του Λούμπλιν και τον βομβαρδισμό της στις 8 Σεπτεμβρίου.
Στις 14 Οκτωβρίου 1939, η εβραϊκή κοινότητα έλαβε εντολή να πληρώσει 300.000 ζλότι ως συνεισφορά για τη Βέρμαχτ. Οι Γερμανοί στρατιώτες συνελάμβαναν τους Εβραίους στους δρόμους και τους ανάγκαζαν να εργαστούν. Τα εβραϊκά καταστήματα και διαμερίσματα ληστεύτηκαν και οι Εβραίοι ταπεινώθηκαν ξυλοκοπήθηκαν ή βασανίστηκαν.
Στις 9 Νοεμβρίου 1939, πραγματοποιήθηκε η πρώτη επανεγκατάσταση Εβραίων στην πόλη όταν, τις πρώτες πρωινές ώρες, οι γερμανικές δυνάμεις περικύκλωσαν το κέντρο της πόλης και τους απομάκρυναν από τα διαμερίσματα τους.
Αργότερα τον ίδιο μήνα, οι γερμανικές αρχές διέταξαν όλα τα εβραϊκά καταστήματα, εργαστήρια και εργοστάσια να φέρουν το αστέρι του Δαβίδ. Από τον Δεκέμβριο του 1939 έπρεπε επίσης να φορούν όλοι τους το περιβραχιόνιο με το αστέρι του Δαβίδ (κίτρινο σήμα).
Το 1940, χιλιάδες άντρες στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ. Εκεί έπρεπε να χτίσουν το Ανατολικό Τείχος στα σύνορα με τη Σοβιετική Ένωση. Πολλοί από αυτούς πέθαναν εκεί λόγω πρωτόγονων συνθηκών.[6]
Μέχρι τον Μάρτιο του 1941, πολλοί Εβραίοι ζούσαν ακόμη στα σπίτια τους, εκτός από το κέντρο της πόλης όπου δεν τους επέτρεπαν καν να περπατήσουν στον κεντρικό δρόμο. Έπρεπε να εργαστούν για λογαριασμό των Γερμανών, για παράδειγμα στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στην οδό Λιπόβα 7.
Τον ίδιο μήνα, ο κυβερνήτης του Λούμπλιν, Ζόρνερ, διακήρυξε τη δημιουργία Γκέτο του Λούμπλιν.
Μέχρι τον Μάρτιο του 1942, το γκέτο δεν είχε κλείσει αυστηρά και πολλές εβραϊκές οικογένειες, ειδικά εκείνες που εργάζονταν για τους Γερμανούς, έμεναν ακόμα έξω από το γκέτο.
Οι συνθήκες δεν ήταν τόσο φρικτές όσο στο Γκέτο της Βαρσοβίας ή στο Γκέτο του Λοτζ σχετικά με την έλλειψη τροφής, αλλά τα σοβαρά προβλήματα αποτελούσαν η επιδημία τύφου και τα υπερκορεσμένα διαμερίσματα.[6]
Τον Δεκέμβριο του 1941, ομάδες νεαρών Εβραίων στάλθηκαν στο Μαϊντάνεκ για την κατασκευή καταυλισμού.
Στις αρχές του 1942, το γκέτο χωρίστηκε σε δύο μέρη: το Α, το λεγόμενο Μεγάλο Γκέτο, με Εβραίους που δεν είχαν δουλειά και το Β, το Γκέτο Β, που περιφράχτηκε με συρματοπλέγματα. Οι Εβραίοι, που ζούσαν και στα δύο μέρη του γκέτο, είχαν τη δυνατότητα να επισκέπτονται ο ένας τον άλλον με ειδική άδεια.
Εκκαθάριση του Γκέτο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νωρίς το πρωί της 17ης Μαρτίου 1942, οι πρώτοι Εβραίοι του Λούμπλιν μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ.
Μέχρι τις 14 Απριλίου 1942, περίπου 26.000 Εβραίοι του Λούμπλιν είχαν σταλεί στο Μπέλζεκ, όπου θανατώθηκαν σε θαλάμους αερίων από εξάτμιση κινητήρων μετά την άφιξή τους. Περίπου 200 παιδιά από το Εβραϊκό Ορφανοτροφείο εκτελέστηκαν μαζί με τους δασκάλους τους σε προάστιο του Λούμπλιν. Πυροβολήθηκαν εκατοντάδες ασθενείς από τα νοσοκομεία στο δάσος Νίμτσε (15 χλμ. από το Λούμπλιν), μαζί με τους ιατρούς και τις νοσοκόμες τους.
Όλοι όσοι εργάζονταν για τους Γερμανούς στο γκέτο έπρεπε να αλλάξουν την ταυτότητά τους σε Juden-Ausweis. Αυτοί οι άνθρωποι εξαιρέθηκαν από τις επόμενες μεταγωγές. Σύμφωνα με αυτήν την εντολή της Σούτσσταφφελ, μόνο σε 2.500 Εβραίους επετράπη να παραμείνουν στο γκέτο επίσημα.[7][6]
Οι μεταγωγές τελικά σταμάτησαν στις 14 Απριλίου 1942, ωστόσο η Σούτσσταφφελ γνώριζε ότι περίπου 7.000-8.000 Εβραίοι εξακολουθούσαν να προσπαθούν να κρύβονται σε κελάρια στις παλιές κατοικίες του γκέτο. Ως εκ τούτου, το προσωπικό της Γκεστάπο διέταξε τη μεταγωγή όλων των εναπομείναντων Εβραίων στο μικρό γκέτο του Μαιντάν Τατάρσκι.
Στις 22 Απριλίου 1942 περίπου 2.500-3.000 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες με παιδιά, χωρίς J-Ausweis (δελτίο ταυτότητας για τους Εβραίους), μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μαϊντάνεκ. Μετά από αυτήν την επιλογή, περίπου 2.000-2.500 άτομα πυροβολήθηκαν στο δάσος Κρέπιετς.
Μετά από αυτές τις επιλογές, περίπου 4.000 Εβραίοι παρέμειναν στο Γκέτο του Μαιντάν Τατάρσκι, το οποίο τότε περιφράχθηκε με συρματοπλέγματα. Αυτό το γκέτο διαλύθηκε επίσης από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 1942.
Οι περισσότεροι Εβραίοι στάλθηκαν στο Μαϊντάνεκ ή από εκεί σε μικρότερα στρατόπεδα. Μετά την εκκαθάριση του γκέτο, οι γερμανικές αρχές χρησιμοποίησαν κάποιους από αυτούς ως εργάτες για να κατεδαφίσουν και να διαλύσουν την περιοχή του πρώην γκέτο, συμπεριλαμβανομένου του γειτονικού χωριού Βιενιάβα και της περιοχής Ποντζάμτσε. Η Συναγωγή του Μαχαράμ (χτίστηκε τον 17ο αιώνα προς τιμήν του Meir Lublin) ανατινάχτηκε. Αρκετοί αιώνες εβραϊκής κουλτούρας και κοινωνίας στο Λούμπλιν τερματίστηκαν. Ο εβραϊκός προπολεμικός πληθυσμός των 45.000 ατόμων, που αποτελούσε περίπου το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της πόλης των 120.000 το 1939, εξαλείφθηκε.[8][9]
Μερικά άτομα κατάφεραν να ξεφύγουν από την εκκαθάριση του Γκέτο του Λούμπλιν και έφτασαν στο Γκέτο της Βαρσοβίας, φέρνοντας τα νέα για την καταστροφή του Λούμπλιν. Οι μαρτυρίες έπεισαν μερικούς Εβραίους της Βαρσοβίας ότι στην πραγματικότητα οι Γερμανοί σκόπευαν να εξοντώσουν ολόκληρο τον εβραϊκό πληθυσμό στην Πολωνία.[10] Ωστόσο, άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του Γιούντενρατ της Βαρσοβίας, Άνταμ Τσερνιάκουφ, χαρακτήρισε αυτές τις πεποιθήσεις υπερβολικές.
Οι περισσότεροι από τους εναπομείναντες επιζώντες δολοφονήθηκαν τον Νοέμβριο του 1943 από το Εφεδρικό Τάγμα Αστυνομίας 101 και τη Σούτσσταφφελ . Μόνο 230 Εβραίοι του Λούμπλιν είναι γνωστό ότι επέζησαν από τη γερμανική κατοχή.[11][12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «The Yad Vashem encyclopedia of the ghettos during the Holocaust» (Αγγλικά) Γιαντ Βασσέμ. Ιερουσαλήμ. 2009. ISBN-13 978-965-308-345-5. ISBN-10 965-308-345-7.
- ↑ Fischel, Jack. (1998). The Holocaust. Westport, Conn.: Greenwood Press. σελ. 58. ISBN 0-313-29879-3. 37361712.
- ↑ Bergen, Doris L. (2003). War & genocide : a concise history of the Holocaust. Lanham: Rowman & Littlefield. σελ. 144. ISBN 0-8476-9630-8. 49959232.
- ↑ Powell, Lawrence N. (2002). Troubled memory : Anne Levy, the Holocaust, and David Duke's Louisiana. Chapel Hill, N.C.: University of North Carolina Press. σελ. 125. ISBN 0-8078-5374-7. 48884932.
- ↑ «The ARC Ghetto List». www.deathcamps.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Lublin Ghetto». www.deathcamps.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ «Lublin Under Occupation www.HolocaustResearchProject.org». www.holocaustresearchproject.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ Grodzka Gate Centre, History of Grodzka Gate (the Jewish Gate). Remembrance of Lublin's multicultural history. Also: "Operation Reinhard" in Lublin
- ↑ Salter, Mark. (2002). Poland (5th ed έκδοση). London: Rough Guides. σελ. 304. ISBN 1-85828-849-5. 49986887.
- ↑ Garbarini, Alexandra, 1973- (2006). Numbered days : diaries and the Holocaust. New Haven: Yale University Press. σελ. 49. ISBN 978-0-300-13503-9. 191735212.
- ↑ Fischel, Jack. (1998). The Holocaust. Westport, Conn.: Greenwood Press. σελ. 58. ISBN 0-313-29879-3. 37361712.
- ↑ «Lublin Ghetto». www.deathcamps.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.