Γιεβλάχ
| Γιεβλάχ | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Γιεβλάχ | ||
 | ||
| Χώρα | Αζερμπαϊτζάν | |
| Διοικητική υπαγωγή | Γιεβλάκ | |
| Έκταση | 95 km² | |
| Υψόμετρο | 17 μέτρα | |
| Πληθυσμός | 59.036 (2012) | |
| Ταχ. κωδ. | AZ 6600 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+04:00 | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Το Γιεβλάχ (αζερ. Yevlax) ή Εβλάχ είναι πόλη στην ενδοχώρα του Αζερμπαϊτζάν, 265 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Μπακού. Περιβάλλεται από το ομώνυμο Διαμέρισμα Γιεβλάχ, αλλά δεν υπάγεται διοικητικά σε αυτό. Στην απογραφή του 2020 η πόλη είχε 69.798 κατοίκους, που αποκαλούνται Γιεβλαχλί. Είναι η ένατη σε πληθυσμό πόλη του Αζερμπαϊτζάν.
Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο οικισμός αναφέρεται από τον Αρμένιο ιστορικό του 13ου αιώνα Στέφανο Ορμπελιάν με τη μορφή Εβα(γ)ιλάχ (αρμενικά: Եւայլախ).[1] Η ονομασία Γιεβλάχ προέρχεται από την παλαιοτουρκική γλώσσα και σημαίνει «υγρότοπος» σύμφωνα με τον Σοβιετικό γεωγράφο Γιεβγκένι Ποσπέλοφ.[2]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη του Γιεβλάχ ιδρύθηκε ως σιδηροδρομικός σταθμός τη δεκαετία του 1880 και ήταν γνωστή ως Βαγκζάλ για πολλά χρόνια από τον τοπικό πληθυσμό. Στα επίσημα έγγραφα και πηγές του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού η πόλη αναφέρεται ως «Σταθμός Γιεβλάχ» του Κυβερνείου της Ελισαβετούπολης, ενώ από το 1920 χαρακτηρίζεται ως χωριό Γιεβλάχ στην επαρχία Γιαβανσίρ. Την 1η Φεβρουαρίου 1939, με απόφαση του Ανωτάτου Σοβιέτ της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, ανακηρύχθηκε πόλη. Από εκεί και πέρα αναπτύχθηκε σε βιομηχανική πόλη, ιδίως μετά από σχετική απόφαση του προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ της Σ.Σ.Δ. του Αζερμπαϊτζάν στις 6 Ιανουαρίου 1965. Σήμερα η πόλη διαθέτει κεντρικές λεωφόρους μήκους 4.200 και 5.500 μέτρων, καθώς και 168 οδούς.[3]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Γιεβλάχ είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 17 μέτρα πάνω από την επιφάνεια των ωκεανών (46 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της Κασπίας Θάλασσας) και σε γεωγραφικές συντεταγμένες του κέντρου του 40°37΄ Βόρειο πλάτος και 47°09΄ Ανατολικό μήκος, στην Οικονομική Περιοχή Αράν. Η πόλη είναι πυκνοκατοικημένη, με έκταση μόλις 1,47 τετραγωνικό χιλιόμετρο. Η θέση της είναι στη δυτική πλευρά της πεδιάδας που διαρρέει ο μεγάλος ποταμός Κύρος (Κούρα), στη δεξιά όχθη του οποίου είναι κτισμένο το Γιεβλάχ.
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Γιεβλάχ έχει ημίξηρο κλίμα (BSk κατά Köppen), το οποίο περιγράφεται επίσης επιστημονικώς ως «ξηρό υποτροπικό»[4] Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 339 χιλιοστόμετρα.
Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η βιομηχανία του Γιεβλάχ είναι προσανατολισμένη στην επεξεργασία της αγροτικής παραγωγής της περιοχής, π.χ. στη βιομηχανία τροφίμων, ενώ υπάρχει και κατασκευαστικός κλάδος.[5] Ο ποταμός έχει προσφέρει σημαντικά αποθέματα πρώτων υλών, όπως είναι ο πηλός, η άμμος και το χαλίκι, με την τουβλοποιία να αποτελεί παραδοσιακή ασχολία.
Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη διαθέτει μικρό αεροδρόμιο με έναν διάδρομο μήκους 2,5 χιλιομέτρων, πολύ κοντά στο κέντρο της, ακριβώς στα βόρεια σύνορά της.[6] Γίνονται σχεδόν μόνο εσωτερικές πτήσεις, από και προς την πρωτευούσα Μπακού. Αντιθέτως, ο σιδηρόδρομος προσφέρει σύνδεση με τις γειτονικές χώρες, με τη νέα Γραμμή Μπακού-Τιφλίδας-Καρς, τα εγκαίνια της οποίας έγιναν το 2017, να διέρχεται από την πόλη και να τη συνδέει με τη Γεωργία και την Τουρκία.[7]
Αξιοσημείωτοι άνθρωποι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Γιεβλάχ είναι η γενέτειρα μεταξύ άλλων των:
- Πάβελ Φλορένσκι (1882-1937), Ορθόδοξου Χριστιανού θεολόγου, ιερέα, φιλοσόφου, φυσικομαθηματικού, ηλεκτρολόγου μηχανικού, εφευρέτη και νεομάρτυρα
- Ιλχάμ Μαντάτοφ (γενν. 1952), πολιτικού, ιστορικού και πρύτανη
- Εμάρ Βαλίγιεφ (γενν. 1960), δημάρχου της Γκαντζά
- Ανάρ Μαμαντλί (γενν. 1978), βραβευμένου ακτιβιστή για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Acharian, Hrachia (1967). Կյանքիս Հուշերից (στα αρμένικα). Միտք հրատարակչություն. σελ. 254.
Ստեփանոս Օրբելյանի պատմության մեջ գտել եմ «Եւայլախ» տեղանունը, որ անշուշտ սրա հետ նույն է
- ↑ Pospelov, Evgeny Mikhailovich (1998). Географические названия мира: топонимический словарь: свыше 5000 единиц (στα Ρωσικά). Μόσχα: Russkie slovari. σελ. 149. ISBN 978-5-89216-029-2. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2022.
- ↑ «Tarixi | Azərbaycan Respublikası Yevlax şəhər İcra Hakimiyyəti». yevlax-ih.gov.az.
- ↑ «INTERNATIONAL GEOGRAPHER. Kur-Araz natural-economic zones. Aran (Kur-Araz) economic region (2012)». 19 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ «Ərazi | Azərbaycan Respublikası Yevlax şəhər İcra Hakimiyyəti». yevlax-ih.gov.az.
- ↑ «İlham Əliyev Yevlax hava limanının açılışında iştirak etmişdir». www.president.az. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2014.
- ↑ «Azerbaijani FM: Baku-Tbilisi-Kars railroad to be built in 2012». trend.az. 15 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2011.
|