Γεώργιος Μετοχίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γεώργιος Μετοχίτης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1250 (περίπου)[1]
Θάνατος1328 (περίπου)[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιάκονος[2]
Οικογένεια
ΤέκναΘεόδωρος Μετοχίτης

O Γεώργιος Μετοχίτης (π. 1250 - 1328) ήταν αρχιδιάκονος στην Κωνσταντινούπολη κατά τη δεκαετία του 1270 και τις αρχές αυτής του 1280. Έγινε σημαντικός, θερμός υποστηρικτής της ένωσης των Εκκλησιών, όπως αυτή είχε αποφασιστεί το 1274 στη Λυών.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για τα πρώτα έτη του δεν έχουμε πληροφορίες. Εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1273 στην Ιστορία του Γεωργίου Παχυμέρη ως ένας από τους λίγους κληρικούς, που υποστήριξαν τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο στην ένωση με τη Δυτική Εκκλησία. Μετά τη Σύνοδο της Λυών, υπηρέτησε ως πρέσβης του Αυτοκράτορα στην Αυλή των παπών Γρηγορίου Ι΄, Ιννοκεντίου Ε΄, Ιωάννη ΚΑ΄ και Νικολάου Γ΄, όπου μεταξύ άλλων συζητιόταν και μία από κοινού Σταυροφορία εναντίον των Τούρκων. Το 1282 απεβίωσε ο Μιχαήλ Η΄ και ο γιος του Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος διέλυσε την Ένωση της Λυών. Ο Γεώργιος περιέπεσε σε δυσμένεια, μαζί με τον Πατριάρχη Ιωάννη ΙΑ΄ Βέκκο και τον αρχιδιάκονο Κωνσταντίνο Μελιτηνιώτη. Στην Κωνσταντινούπολη έγιναν το 1283 και το 1285 Σύνοδοι κατά της ένωσης. που τον υποβίβασαν σε βοηθό και τον κατηγόρησαν για αίρεση. Πέρασε 45 έτη (το μεγαλύτερο μέρος) από τη ζωή του στη φυλακή, μένοντας πιστός στις αντιλήψεις του περί ενώσεως.

Ο γιος του Θεόδωρος Μετοχίτης, που δεν συμμεριζόταν την άποψη του πατέρα του για την ένωση, απέκτησε μεγάλη επιρροή και πλούτο υπό τον Ανδρόνικο Β΄ και ήταν διάσημος Ανθρωπιστής. Μεταξύ των μαθητών του ήταν ο Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός και αντι-Ησυχαστής θεολόγος. Φαίνεται πως ο Θεόδωρος προμήθευε τον πατέρα του με βιβλία και γραφική ύλη· όπως και να έχει το πράγμα, ο Γεώργιος έγραψε έναν αριθμό βιβλίων αυτά τα 45 έτη, δίνοντας θεολογικές και ιστορικές δικαιολογίες για την ένωση. Τα έργα του λίγο έλαβαν την προσοχή των λογίων, ένεκα του περίεργου, δύσκολου τρόπου των Ελληνικών, στα οποία είναι γραμμένα.

Έργα και Εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικά έργα του μεταφράστηκαν στα λατινικά από τον Λέοντα Αλλάτιο τον 11ο αι. Τον 19ο αι. τυπώθηκαν από τον Ζακ Πολ Μιν στο έργο του Patrologia Graeca vol. 141. Εκεί περιλαμβάνονται τα εξής:

  • Κατά του Μαξίμου Πλανούδη.
  • Κατά του Μανουήλ Μοσχόπουλου.

Σε αυτά εκθέτει τους λόγους, ότι η Λατινική άποψη "της εκπόρευσης του Αγ. Πνεύματος από τον Πατέρα και τον Υιό" δεν έρχεται σε αντίθεση με τη λογική ή την Παράδοση των Ελλήνων Πατέρων. Άλλο έργο του είναι:

  • Περί της εκπορεύσεως του Αγ. Πνεύματος.

Ο Φρανσουά Κομπεφί (17ος αι.) αναφέρει ότι είναι το καλύτερο του είδους του. Βρίσκεται στην έκδοση του Μιν, στον τόμο 141. Επίσης έγραψε έργα ιστορικά για το σχίσμα, τις απαρχές του και τις προσπάθειες θεραπείας του· τις προετοιμασίες της Λυών, την προσπάθεια εφαρμογής της ένωσης στην Κωνσταντινούπολη και την αντίδραση που προκλήθηκε, μετά την αποβίωση του Μιχαήλ Η΄. Αυτά μεταφράστηκαν από τον Γιόζεφ Κότσα-Λούτσι υπό τον τίτλο Δογματική ιστορία τόμ. VIII-X και ο πρώτος τόμος της εργασίας αυτής εκδόθηκε από τον Α. Μάι με τον τίτλο Nova Patrum Bibliotheca (Ρώμη, 1871 και 1905).

Αντικείμενο των επιθέσεων του Γεωργίου είναι ο Γρηγόριος Β΄ Κύπριος, Πατριάρχης που διαδέχθηκε τον Βέκκο και περιγράφεται ως αιρετικός κακοποιός. Στην εποχή μας δεν υπάρχουν μεταφράσεις των έργων του σε σύγχρονη γλώσσα. Είναι μία από τις κύριες πηγές της εποχής και γνώριζε προσωπικά τα περισσότερα πρόσωπα, που δραστηριοποιήθηκαν την περίοδο αυτή.

Το ύφος του Γεωργίου Μετοχίτου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λέων Αλλάτιος περιγράφει το ύφος του ως εξής: "η γραφή του είναι δύσκολη, σκληρή στη σύνθεση, χωρίς να ελαφρύνεται από διακοσμητικά στοιχεία. Οι δύσκολες, δύστροπες απόψεις του και τα σκληρά επιχειρήματά του χρησιμοποιούν τρομερές λέξεις για να αποδειχθεί αυτό, που πιστεύει ο Μετοχίτης".

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Geanakoplos, D. J. Emperor Michael Palaeologus and the West (Cambridge, Mass., 1959), pp. 287–291.
  • Laurent, M.-H. "Georges le Métochite, ambassadeur de Michel VIII Paléologue auprès d'Innocent V," in: Miscellanea G. Mercati III (Vatican 1946), 136-156.
  • Laurent, M.-H. Le Bienheureux Innocent V (Pierre de Tarentaise) et son temps (Vatican City, 1947), pp. 419–443. (Contains C. Gianelli's edition of Metochites' report of his mission to Pope Gregory X.)
  • Laurent, V. "Grégoire X et le projet d'une ligue antiturque," Échos d'Orient 37 (1938), 257-273.
  • Loenertz, R. J. "Théodore Métochite et son père.," in: Byzantina et Franco-Graeca : series altera : articles choisis parus de 1936 à 1969 (Rome 1978), pp. 39–50.
  • Loenertz, R. J. "Notes d'histoire et de chronologie byzantines: Georges Métochites à Beaucaire (automne 1275)," Revue des études byzantines 20 (1962), 177-178.
  • Salaville, S. "Georges le Métochite," in: Dictionnaire de Théologie Catholique VI (Paris, 1924), cols. 1238-39.
  • Sathas, K., ed. Μεσαιωνικὴ Βιβλιοθήκη I (Venice, 1872), pp. 154–193.
  • Seton, K. M. The Papacy and the Levant, 1204-1571. Vol. 1: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (Philadelphia, 1976), pp. 121 f.