Βικιπαίδεια:Ιστορία της Ελληνικής Βικιπαίδειας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η σελίδα αυτή φιλοδοξεί να περιγράψει την ιστορία της ελληνικής Βικιπαίδειας.

Περιέχει αρχικά σκόρπιες πληροφορίες που βρέθηκαν σε συζητήσεις και που ευελπιστώ κάποιος να θελήσει να τις διαμορφώσει σε κανονικό κείμενο.

Η δημιουργία της Βικιπαίδειας[επεξεργασία κώδικα]

Κατ' αρχάς μια Βικιαρχαιολογική συζήτηση μπορείτε να δείτε εδώ. Από το ιστορικό της Κύριας Σελίδας προκύπτει ότι δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2002 από ανώνυμη IP (αμερικάνικη). Κάποιος επίσης με αμερικάνικη IP (που όμως κάνει σύνοψη στα ελληνικά αργότερα) κάνει το 2ο edit. Αν δείτε το περιεχόμενο κατά την τρίτη έκδοση, δεν φαίνεται να έχει ζητηθεί απαραίτητα η δημιουργία ελληνικής Βικιπαίδειας, ήδη όμως την επόμενη μέρα κάποιος από Ελλάδα τσιμπάει και φτιάχνει μια μίνι ΚΣ στα ελληνικά. Πιθανόν να μη μάθουμε ποτέ ποιός ήταν αυτός που ζήτησε τη δημιουργία της, ή αν όντως ζητήθηκε.

Δεδομένου ότι η ελληνική βικιπαίδεια δημιουργήθηκε την εποχή που η wikipedia ακόμη ανήκε στην Bomis Inc. και δεν είχε δημιουργηθεί ακόμη το ίδρυμα Wikimedia, τότε μάλλον δημιουργήθηκε με άνωθεν απόφαση του Τζίμι Γουέιλς. Το δημιούργησε είναι πολύ σχετικό λοιπόν, ο Τζίμπο αποφάσισε, και κάποιος προγραμματιστής την έστησε.

Οι πρώτοι χρήστες[επεξεργασία κώδικα]

Από κάτι συζητήσεις στον indymedia (όπου έγινε μια συζήτηση για την ελληνική ΒΠ) προκύπτει ότι για μεγάλο διάστημα ήταν χωρίς κίνηση, πράμα που φαίνεται κι από τα στατιστικά. Από την ίδια συζήτηση βρέθηκε και η έκφραση διορθωπόλεμος για τα edit wars.

Τα στατιστικά δεν βοηθούν στην αναζήτηση των πρώτων χρηστών, επειδή η βάση δεδομένων και διάφοροι κατάλογοι με αυτόματη ενημέρωση δεν περιέχουν στοιχεία για γεγονότα πριν την δημιουργία των καταλόγων. Έτσι παρουσιάζονται στοιχεία που αντικρούονται μεταξύ τους, π.χ. ενώ στο σύνολο των χρηστών μέχρι τον Αύγουστο του 2003 εμφανίζονται 0 (μηδέν) χρήστες και ένας νέος χρήστης τον Αύγουστο, υπάρχει επεξεργασία εγγεγραμμένου χρήστη τον Απρίλιο του 2003. Δεν φαίνεται με κάποιο τρόπο το ποιος ήταν ο πρώτος εγγεγραμμένος.

Επιπλέον με τη λειτουργία μεταφοράς ιστορικού από την αγγλική βικιπαίδεια, εμφανίζονται λήμματα να τα έχουν επεξεργαστεί χρήστες πριν τη λειτουργία της ελληνικής βικιπαίδειας. Αυτό είναι ένα τεχνικό προβληματάκι που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι θελήσουν να ξαναψάξουν τα αρχεία.

Με κάθε επιφύλαξη: Ο Oz~elwiki (συζήτηση • συνεισφορά) ήταν ο 4ος εγγεγραμμένος χρήστης με επεξεργασία (του λήμματος Wikipedia τον Απρίλιο (δεν έχει άλλη συνεισφορά πέρα από τις 6 επεξεργασίες στην Βικιπαίδεια). Ο Ιάπωνας Suisui (συζήτηση • συνεισφορά) είναι ο 6ος εγγεγραμμένος αλλά η πρώτη του επεξεργασία είναι ένα χρόνο μετά (έκανε μόνο προσθήκη διαβικιακών συνδέσμων). Ο Σουηδός Plaudite~elwiki (συζήτηση • συνεισφορά) 7ος και ο Αυστριακός ERNST GRUBER~elwiki (συζήτηση • συνεισφορά) 8ος έχουν κάνει από μία επεξεργασία τον Μάιο και τον Αύγουστο του 2003 αντίστοιχα στις προσωπικές σελίδες χρήστη και είναι ενεργοί σε άλλες βικιπαίδειες. Ο Geraki (συζήτηση • συνεισφορά) 10ος εγγεγραμμένος χρήστης με την πρώτη του επεξεργασία στο Ελευθέριος Βενιζέλος το οποίο είναι ένα από τα 6 πρώτα λήμματα και λογικά η φωτογραφία του Βενιζέλου η πρώτη εικόνα που ανέβηκε στην Βικιπαίδεια (συνεχίζει να συνεισφέρει μέχρι σήμερα).

Μέσα στους 20 πρώτους εγγεγραμμένους χρήστες είναι ο Brion VIBBER (συζήτηση • συνεισφορά) τεχνικός υπεύθυνος/προγραμματιστής (και έμμισθος υπάλληλος) του Wikimedia. Άλλα γνωστά ονόματα είναι η Άντζελα Μπίσλεϊ, γνωστή και ως Angela (συζήτηση • συνεισφορά) μετέπειτα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Wikimedia Foundation μεταξύ 2004 και 2006, και η Elian (συζήτηση • συνεισφορά) (γνωστή χρήστης και μέλος της Επιτροπής Επικοινωνίας του Wikimedia).

Προς το παρόν είναι αδύνατη η αναγνώριση της ημερομηνίας ή της σειράς εγγραφής χρηστών που εγγράφηκαν πριν την δημιουργία του αρχείου νέων χρηστών παρά μόνο κατά προσέγγιση, και είναι σχεδόν αδύνατο για χρήστες που δεν έχουν κάνει έστω και μία επεξεργασία. Πιθανό να είναι δυνατή η άντληση από την βάση δεδομένων μόνο της σειράς δημιουργίας λογαριασμών (ως UserID) χωρίς βέβαια την ημερομηνία (που δεν καταχωρούνταν τότε) από γνώστες SQL ή XML.

Τα πρώτα λήμματα που δημιουργήθηκαν[επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο λήμμα, από τα στατιστικά φαίνεται ότι γράφτηκε στις 14:53, 1 Δεκεμβρίου του 2002. Η σελίδα που φαίνεται να δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2002 είναι η Πύλη:Κύρια.

Η φωτογραφία αυτή του Ελευθέριου Βενιζέλου ήταν η πρώτη εικόνα που επιφορτώθηκε στην Ελληνική Βικιπαίδεια

Ασφαλέστερα αποτελέσματα μπορούν να βγουν μέσω queries στην βάση δεδομένων, αλλά αφού δεν ξέρω MySQL, έψαξα με την βοήθεια του Wayback και κατέληξα στα παρακάτω:

  • Πρώτο λήμμα που δημιουργήθηκε ήταν το Ολλανδικά (Dutch) 07:24, 1 Φεβρουαρίου 2003, μόνο με interwiki σύνδεσμο προς την Κύρια Σελίδα της Ολλανδικής Wikipedia, και μάλλον δημιουργήθηκε από λάθος, αντί να μπει το interwiki στην ελληνική Κύρια Σελίδα.
  • Δεύτερο: Γεωπονία (15:33, 1 Φεβρουαρίου 2003) αλλά με το παρακάτω κείμενο: "Put your text for the new page here.Μελι". Δεν απέκτησε ποτέ σοβαρό κείμενο και αργότερα διαγράφηκε.
  • Τρίτο: Wikipedia 19:04, 11 Απριλίου 2003 [1] (όχι το Βικιπαίδεια στο οποίο έγινε copy&paste του κειμένου από το προηγούμενο)
  • Τέταρτο: Επιστήμη Υπολογιστών 12:52, 12 Απριλίου 2003 (αλλά δεν είχε κείμενο μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 2004) [2]

Τα στατιστικά μας βεβαιώνουν ότι μέχρι τον Απρίλιο υπήρχε μόνο ένα λήμμα (η Main Page) και Απρίλιο-Μάιο δύο λήμματα. Το δεύτερο είναι το Wikipedia, ενώ τα Ολλανδικά (Dutch), Γεωπονία και Επιστήμη Υπολογιστών δεν μετρούσαν αφού δεν είχαν πάνω από 200 χαρακτήρες κι ένα σύνδεσμο.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο 2003 υπήρχαν μόνο 6 λήμματα και ξαφνικά εκτινάχθηκε ο αριθμός σε 43, αλλά τα περισσότερα από αυτά ήταν απλώς λίστες.

Αυτό που δεν μπόρεσα να βρω είναι ποιο είναι το τρίτο λήμμα που μετρούσε μετά τον Μάιο του 2003, κάτι που πρέπει να αναζητηθεί μεταξύ των 43 λημμάτων που υπήρχαν τον Σεπτέμβριο. Με σχετική σιγουριά όμως μπορούμε να πούμε ότι πρώτο λήμμα ήταν αυτό που αφορούσε την ίδια την Wikipedia, αντιγραμμένο και μερικώς μεταφρασμένο από την αγγλική έκδοση.

Αποποίηση ευθύνης: Όλα τα παραπάνω αποτελούν πρωτότυπη έρευνα. Ό συντάκτης τους κατέβαλε κάθε προσπάθεια για ακρίβεια, αλλά είναι πιθανό κάποια από τα συμπεράσματα να είναι λανθασμένα. Χρησιμοποιήστε τα κατά την κρίση σας.

Παιδική ηλικία της Βικιπαίδειας[επεξεργασία κώδικα]

Σε ηλικία 3,5 ετών, στις 16 Μαΐου 2006, η Βικιπαίδεια έφτασε τα 10.000 λήμματα, ενώ τα 20.000 λήμματα , τα έκλεισε το Σάββατο 17 Μαρτίου 2007, σε ηλικία 4,5 ετών περίπου με 7-8.000 χρήστες. Στις 11 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου πέρασε τις 30.000 λήμματα.

Το Νοέμβριο του 2005, άρχισε η πρώτη συλλογική προσπάθεια, μέσα από την Επιχείρηση Παυσανίας, κάνοντας μια αρχή στις Βικιεπιχειρήσεις. Μέχρι τότε ο συντονισμός κοινών δράσεων γινόταν από την Αγορά. Μέχρι τα μέσα του 2007, υπήρχαν 7 βικιεπιχειρήσεις.

Το 2006 ξεκίνησε να συνεισφέρει ο χρήστης Diu, ο οποίος είναι ο μόνος χρήστης της ελληνικής Βικιπαίδειας που εξελέγη διαχειριστής σε ηλικία κάτω των 18 ετών ως σήμερα.

Στις αρχές του 2007[επεξεργασία κώδικα]

Ακολουθεί ένα collage από κείμενα που γράφτηκαν εδώ με αφορμή μια συνέντευξη και τα οποία δίνουν μια χαρακτηριστική εικόνα της Βικιπαίδειας στις αρχές του 2007. Ο επόμενος Βικι-ιστορικός ίσως επιμεληθεί καλύτερα το κείμενο.

Η Βικιπαίδεια άρχισε να έχει έντονη δραστηριότητα περίπου από το 2005 και πολύ έντονη περίπου από το καλοκαίρι του 2006 (τα edits ξεπερνούν πλέον τα 1.000 τη μέρα). Το Σεπτέμβρη του '05, είχε 5.000 λήμματα, έκλεισε τα 10.000 το Μάιο του '06 και σε λιγότερο από ένα χρόνο διπλασιάστηκε φτάνοντας τα 20.000 (μέσα Μαρτίου '07). Το crew είναι περίπου 30-50 ενεργοί χρήστες (εναλλασσόμενοι βέβαια κατά 50% περίπου-οι "μόνιμοι" είναι γύρω στους 15-20) και αρκετοί ακόμα που γράφουν π.χ. έναν κύκλο συγκεκριμένης θεματολογίας και μετά δεν επανεμφανίζονται.
Πάρα πολλές διαμάχες δεν υπάρχουν -υπήρξε μια κόντρα που συνεχιζόταν για αρκετό καιρό για ορισμένα θέματα πίστης ανάμεσα σε συγκεκριμένους χρήστες, αλλά ευτυχώς τα πράγματα φαίνεται να έχουν εξομαλυνθεί. Μικροτσακωμοί υπάρχουν κατά καιρούς, όπως είναι φυσικό σε κάθε wiki:) Αποχωρήσεις χρηστών είναι σχετικά σπάνιες, αλλά όχι ανύπαρκτες. Θεσμός ban δεν υπάρχει, ενώ δεν χρειάστηκε μέχρι τώρα να ζητήσουμε και checkuser. Έχουμε 11 διαχειριστές, από τους οποίους οκτώ ενεργοί, οι οποίοι έχουν γενικά την αποδοχή των χρηστών. Γενικώς το κλίμα είναι συνήθως ήρεμο.
Σχετικά με τους διαχειριστές , προτείνει κάποιος κάποιον και όποιος χρήστης θέλει ψηφίζει ή αρνητικά ή θετικά. Μέχρι τώρα όλοι οι υποψήφιοι βγήκαν χωρίς αρνητική ψήφο διαχειριστές. Σαν χρήστες είχαν μεγάλη συνεισφορά ήταν γνωστοί στους υπόλοιπους χρήστες όλοι τους έδιναν άμεσα την βοήθειά τους σε όποιον το ζητούσε αλλά και χωρίς να το ζητήσει. Βέβαια υπάρχουν κάποιες κόντρες με χρήστες κάποιες ύβρεις (μικρές).
Ένα θέμα που έχει έντονα απασχολήσει την κοινότητα είναι αυτό της notability: έχουμε κάπως πιο αυστηρά κριτήρια από την αγγλική π.χ. ή ορισμένες άλλες Βικιπαίδειες και αρκετές διαγραφές για Notability γίνονται μετά από αρκετή συζήτηση, μερικές φορές έντονη. Σιγά-σιγά η Βικιπαίδεια διαμορφώνει συγκεκριμένες πολιτικές γύρω από διάφορα θέματα (μουσική, βιογραφίες, περιοδικά κλπ).
Όσον αφορά την ποιότητα, υπάρχουν ακόμα πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Το μέσο μέγεθος λήμματος είναι γύρω στα 2kB, και τα δικά μας Featured (Αξιόλογα Λήμματα) είναι περίπου κάτι ανάμεσα σε Α και FΑ Class λήμματα της αγγλικής (υπάρχουν βέβαια μερικές φορές και καλύτερα από τα FA της αγγλικής). Εδώ να σημειώσω ότι μέχρι πρόσφατα είχαμε δυο διαδικασίες, μια για Επιλεγμένα Λήμματα που έμπαιναν στην Κύρια Σελίδα, και είχαν κάπως πιο χαλαρά κριτήρια από τα Αξιόλογα, και μια για Αξιόλογα Λήμματα (με κριτήρια ανάλογα με τα FA), οπότε το φθινόπωρο καταργήθηκαν τα πρώτα και δόθηκε βάρος στα δεύτερα, από τα οποία έχουν ψηφιστεί 28 (υπάρχουν βέβαια και άλλα που δεν έχουν περάσει ακόμα, και καμιά 50αριά Επιλεγμένα). Έχει γίνει καλή δουλειά με τις κατηγορίες, με περίπου 92% των λημμάτων κατηγοριοποιημένα. Υπάρχουν αρκετά λήμματα για θέματα που έχουν σχέση με θεωρητικές επιστήμες (φιλολογία/ιστορία κλπ) ενώ στις θετικές είμαστε λίγο πίσω. Δεν υπάρχουν άλλα wikies ελληνικής θεματολογίας, εκτός από τη Βικιθήκη και τη Βικιπαίδεια στα Αρχαία, που έγιναν προτάσεις για να ξεκινήσουν αλλά τελικά απορρίφθηκαν με βάση το Meta:Language proposal policy.
Μια αξιοσημείωτη διαφοροποίηση στην ελληνική από την αγγλική Βικιπαίδεια είναι πως υπάρχει μάλλον η τάση να είμαστε λίγο πιο αυστηροί σε ζητήματα που άπτονται της σπουδαιότητας των λημμάτων. Σχετικά πρόσφατα δημιουργήθηκε η οδηγία w:el:Βικιπαίδεια:Σπουδαιότητα και λογικά στο μέλλον θα επεκταθεί σε εξειδικευμένα θέματα (για μουσικούς/συγκροτήματα, λήμματα για δίσκους κ.λπ.). Προς το παρόν υπάρχουν εξειδικευμένες οδηγίες για βιογραφίες, πανεπιστημιακούς και τεύχη περιοδικών. Π.χ. σύμφωνα με την ελληνική οδηγία, έχουμε συμφωνήσει πως για τεύχη περιοδικών ή κόμικς, η Βικιπαίδεια μπορεί να έχει λήμμα και για κάποιο/α ιδιαίτερα αξιοσημείωτο/α τεύχος/η περιοδικού με αναγνωρισμένη καλλιτεχνική, ιστορική ή επιστημονική αξία και για τα οποία υπάρχουν αναφορές σε τρίτες ανεξάρτητες πηγές, αλλά κατά κανόνα όχι και για κάθε τεύχος του περιοδικού. Η ίδια φιλοσοφία λογικά θα ισχύσει και για επεισόδια τηλεοπτικών σειρών, τα οποία στην αγγλική συχνά έχουν ξεχωριστό λήμμα. Έχουν γίνει αρκετές σχετικές συζητήσεις. Στην ελληνική δεν υπάρχει μέχρι στιγμής mediation ή arbitration όπως στην αγγλική (δεν είναι σίγουρο ότι χρειάζονται στην παρούσα φάση και με την ανάπτυξη που έχει μέχρι σήμερα η Βικιπαίδεια). Ένα ζήτημα που απασχολεί την ελληνική Βικιπαίδεια είναι η συχνή ανάρτηση λημμάτων (ή εικόνων) που προέρχονται από άλλες ιστοσελίδες και αποτελούν παραβιάσεις copyright και φαίνεται αρκετά συχνό φαινόμενο. Διαγράφονται αρκετά τέτοια λήμματα ενώ εδώ και μερικούς μήνες τρεις διαχειριστές λειτουργούν το OTRS για τη διαχείριση των αδειών. Σε ότι αφορά τα στατιστικά στοιχεία, έχουμε περίπου 8500 εγγεγραμμένους χρήστες (11 διαχειριστές, 6 από αυτούς είναι ενεργοί το τελευταίο διάστημα) και περίπου 30 πολύ ενεργούς χρήστες (>100 edits/month). Η Βικιθήκη πρόσφατα ξεπέρασε τις 1000 σελίδες ενώ και το Βικιλεξικό έχει νομίζω σχετικά γρήγορη ανάπτυξη. Σχετικά με άλλα ελληνικά wiki/εγκυκλοπαίδειες που λειτουργούν, θα μπορούσα να αναφέρω τη Livepedia (http://www.livepedia.gr) που είναι σχεδόν πανομοιότυπο εγχείρημα, επίσης GFDL. Αρκετά λήμματα της Βικιπαίδειας έχουν μεταφερθεί εκεί (πρόσφατα μεταφέρθηκαν και όλες οι εικόνες), αλλά και εμείς έχουμε περίπου 250 λήμματα που μεταφέρθηκαν από τη Livepedia.
Η Βικιπαίδεια έχει κατά καιρούς παρουσιαστεί στον ελληνικό τύπο (βλ. w:el:Βικιπαίδεια:Δημοσιεύματα)
Υπάρχει σημαντική προσπάθεια για λήμματα με NPOV. Οι διορθω-μάχες που και που εμφανίζονται άλλοτε με ένταση (και αποκλεισμούς), άλλοτε πολιτισμένα. Κάτι σημαντικό είναι ότι εκτός από τον σκληρό πυρήνα των 30 περίπου χρηστών, υπάρχουν αρκετοί που συνεισφέρουν αραιότερα και κάποιοι που συνεισφέρουν μέσω IP, χωρίς να εγγραφούν. Ορισμένοι από αυτούς κάνουν την πλάκα τους, αλλά υπάρχουν αρκετοί που κάνουν παρεμβάσεις, γράφουν λήμματα και σοβαρές παρατηρήσεις. Πλάκα-πλάκα, με 20-21.000 λήμματα, έχουμε κάνει μόνο από την αρχή του χρόνου (ούτε τρεις μήνες) 2.500 χιλιάδες διαγραφές!!! Ακόμη κάτι ενδιαφέρον, έχουμε και μια ομάδα ενεργών ξενόγλωσσων χρηστών (ένα Γερμανό που έζησε στην Ελλάδα, ένα Βούλγαρο νομίζω, ένα Ρώσο και ίσως κάποιους που ξέχασα, που όλοι χωρίς τέλεια ελληνικά, τα κουτσοκαταφέρνουν και συνεισφέρουν).
Από τα παραπάνω μπορείς να έχει κανείς μια εικόνα της Βικιπαίδειας number based. Όσον αφορά στη φιλοσοφία της, σίγουρα διαμορφώνεται βάσει των γενικών προδιαγραφών στις οποίες στηρίζεται η αγγλική (αμερικανική) Βικιπαίδεια, χάρη σε εκείνους που την αποδέχονται αβίαστα. Η wikipedia παραμένει ένα εντυπωσιακό συμμετοχικό εγχείρημα και κυρίως ένα εργαλείο για το ευρύ κοινό -το τελευταίο με ώθησε σε ενεργή συμμετοχή. Η ελληνική Βικιπαίδεια παρουσιάζει επί του παρόντος εξαιρετικές κατά την άποψή μου ανομοιότητες σε ζητήματα ποιότητας, έκτασης λημμάτων, επαλήθευσης και συναφών παραμέτρων που ρυθμίζουν τη χρηστικότητα του εγκυκλοπαιδικού εργαλείου. Φυσικά με την πάροδο του χρόνου οι διαφορές θα εξομαλυνθούν και με αρκετή δουλειά η Βικιπαίδεια θα γίνει αξιόπιστη. Στη συγκεκριμένη περίοδο είναι πολλές οι POV απόψεις, κυρίως σε ζητήματα θρησκευτικού ενδιαφέροντος, αρκετές οι τάσεις αυτοδιαφήμισης σε ζητήματα καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος -εξ ου και η περισσή αυστηρότητα- ή προβολής ιδεολογιών. Επί της ουσίας, όμως, δεν πιστεύω ότι η Wikipedia συνολικά έχει επιλύσει τα συγκεκριμένα ζητήματα, οπότε δεν ανησυχώ ιδιαίτερα για την ελληνική εκδοχή της.

Στις 16 Μαΐου του 2008 η Ελληνική Βικιπαίδεια για πρώτη φορά έγινε θέμα στην Ελληνική τηλεόραση (και συγκεκριμένα στο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ).

Τον Αύγουστο του 2008 ξεσπά η πρώτη μεγάλη κρίση για το ελληνικό εγχείρημα, η οποία έμελλε να κρατήσει μέχρι τον Ιούλιο του επόμενου έτους. Συγκεκριμένα, στις 6 Αυγούστου του 2008 προτάθηκε στην Αγορά να αποφασίζει η κοινότητα για τον αποκλεισμό ή μη χρηστών που έχουν ιστορικό μη εποικοδομητικών επεξεργασιών σε λήμματα διαφορών θεματολογιών, με αφορμή διαφωνίες που προέκυψαν σε άρθρα θρησκευτικού περιεχομένου. Στις 8 Οκτωβρίου του ίδιου έτους κατατέθηκαν τρεις προτάσεις για φραγή χρηστών, αλλά μόνο στην δεύτερη περίπτωση επιβλήθηκε διετής αποκλεισμός.

Στις 8 Απριλίου του 2009 έγινε η τέταρτη πρόταση για φραγή χρήστη ενώ ακολούθησε αυτή της 14ης Ιουνίου και αυτή της 24ης του ίδιου μηνός. Η συζήτηση της 14ης Ιουνίου έκλεισε στις 2 Ιουλίου του 2009, με την πρώτη επιβολή θεματικού αποκλεισμού (για ένα έτος). Η πρώτη κρίση είχε φτάσει στο τέλος της.

Στις 18 Ιανουαρίου του 2012 πραγματοποιείται μεγάλη διαμαρτυρία σε πολλές γλωσσικές εκδόσεις της Βικιπαίδειας, ενάντια σε ένα νομοσχέδιο, το οποίο αφορά τα πνευματικά δικαιώματα και απειλεί την ύπαρξη της Βικιπαίδειας. Η Ελληνική Βικιπαίδεια μετείχε στην παγκόσμια διαμαρτυρία (δείτε: Βικιπαίδεια:Διαμαρτυρία κατά της SOPA και PIPA). Τον Φεβρουάριο του 2012 η Ελληνική Βικιπαίδεια γιόρτασε τα 70.000 λήμματα και τον Νοέμβριο του 2012 τα 80.000. Το 2012 η Ελληνική Βικιπαίδεια συμπλήρωσε τα 10 χρόνια λειτουργίας της, στις 1 Δεκεμβρίου 2012, και ήταν μια περίπτωση όπου η Βικιπαίδεια έτυχε σημαντικής κάλυψης, έστω και πρόσκαιρη. Για το 2013 υπήρχε πρόταση διεξαγωγής συνεδρίου της Ελληνικής Βικιπαίδειας με τη συμμετοχή Βικιπαιδιστών, εκπροσώπων του εγχειρήματος Wikimedia (ενώ είχε προστεθεί η ιδέα της πρόσκληση αξιόλογων ανθρώπων για να τύχει μεγαλύτερης προσοχής το συνέδριο) χωρίς να προχωρήσει κάτι.

Στις 13 Φεβρουαρίου 2014 εκδικάστηκε η αγωγή που έκανε στις 26 Ιανουαρίου 2013 ο Θεόδωρος Κατσανέβας κατά του βικιπαιδιστή Diu και της ΕΕΛ/ΛΑΚ, ζητώντας να αφαιρέσει από το λήμμα την λέξη όνειδος, συγκεκριμένα από την παράγραφο για την διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου όπου ο ίδιος αναφερόταν στο Κατσανέβα σαν όνειδος για την οικογένεια του. Η απόφαση ήταν να αφαιρέσει ο Diu το κείμενο, αν και βικιπαιδιστές το επανέφεραν αργότερα. Η εκδίκαση της αγωγής και η απόφαση αφαίρεσης του κειμένου οδήγησε στην εκδήλωση ενός κύματος συμπαράστασης στην Ελληνική Βικιπαίδεια υπέρ του χρήστη. Τον Μάρτιο του 2018 ο Κατσανέβας παραιτήθηκε από την αγωγή. Το τότε αμφιλεγόμενο κείμενο παραμένει μέχρι σήμερα στην Βικιπαίδεια. Ήδη στις 1 Σεπτεμβρίου 2014 το μονομελές πρωτοδικείο Αθηνών είχε απορρίψει τα ασφαλιστικά μέτρα που ζήτησε ο Κατσανέβας κατά του βικιπαιδιστή Diu και της ΕΕΛ/ΛΑΚ.

Στις 9 Απριλίου 2014 η Ελληνική Βικιπαίδεια γιόρτασε τα 100.000 λήμματα, μετά από μια απότομη εκτίναξη των λημμάτων από τα 99.480 περίπου στα 100.000. Τον Μάρτιο του 2015 η Ελληνική Βικιπαίδεια έπεσε από τα 119.500 λήμματα στα 104.000, καθώς κατά περιόδους, υπήρχαν απότομες εκτινάξεις των λημμάτων κατά εκατοντάδες και είχαν προσμετρηθεί περίπου 15.000 λήμματα που δεν ήταν λήμματα.

Γενικότερα από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 η Ελληνική Βικιπαίδεια έχει λάβει πρωτοβουλίες ανοίγματος της σε εκπαιδευτικούς και μη φορείς.

Ιστορικό συναντήσεων[επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Ιανουαρίου του 2008 προτάθηκε για πρώτη φορά στην Αγορά να γίνει συνάντηση των Βικιπαιδιστών του ελληνικού εγχειρήματος (όπως βλέπουμε εδώ). Έκτοτε έχουν ακολουθήσει κι άλλες συναντήσεις. Από το 2020 και έπειτα πραγματοποιούνται αποκλειστικά και μόνο διαδικτυακές συναντήσεις.

Στατιστικά και τεχνολογική εξέλιξη[επεξεργασία κώδικα]

2007-2018[επεξεργασία κώδικα]

Από το 2007 μέχρι το 2018 η Βικιπαίδεια πέρασε από τα 30.000 στα 155.000 λήμματα με σημαντική πρόοδο στα θέματα αντικειμενικότητας και κάλυψης. Οι ιδιαίτερα ενεργοί χρήστες έφτασαν αρκετά γρήγορα στους 40, σε ένα σύνολο 200-300 χρηστών με λίγες επεξεργασίες το μήνα. Τα στατιστικά αναφέρουν σήμερα 1.073 χρήστες με μια τουλάχιστον επεξεργασία στις τελευταίες ημέρες. Οι Βικιεπιχειρήσεις έγιναν πάνω από 40 και βοηθούν σημαντικά σε συντονισμό χρηστών με ίδια ενδιαφέροντα. Η Κοινότητα των Βικιπαιδιστών απέκτησε άποψη και ζητά συχνά-πυκνά την καθιέρωση της Ελευθερίας Πανοράματος στην Ελλάδα και παρουσιάστηκε στα ελληνικά δρώμενα και εκτός Βικιπαίδειας. Αρχικά με εκδηλώσεις - εκπαιδεύσεις οργανωμένες από εξωτερικό παράγοντα (την ΕΛΛΑΚ), οι οποίες δημιούργησαν ενδιαφέρον αλλά και αντίδραση στην κοινότητα, βοήθησαν όμως στην απόκτηση εμπειρίας από μέλη της κοινότητας. Στη συνέχεια οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν με ευκαιρία της παρουσίας εκπρόσωπου του ιδρύματος Wikimedia (Ασάφ Μπάρτοφ). /Σημείωση: εδώ να βάλουμε ημερομηνίες και εσωτερικούς συνδέσμους στα δρώμενα /. Με την υποστήριξη του ιδρύματος, ιδρύθηκε μια ομάδα χρηστών, το πρώτο σχολείο της Βικιπαίδειας στην Αθήνα και έτρεξαν μικρά projects. Στο μεταξύ η τεράστια αλλαγή των Wikidata - Βικιδεδομένων επηρέασε όλους τους χρήστες καθώς επίσης και το περιεχόμενο γιατί το 2015, τα κουτιά πληροφοριών εξελίχθηκαν ώστε να προσφέρουν αυτόματη ανάκτηση δεδομένων από τα Βικιδεδομένα.

Η Ελληνική Βικιπαίδεια διαβάζεται πάνω από 20 εκατομμύρια φορές το μήνα στο 2015 (χωρίς τις αναγνώσεις από προγράμματα συλλογής δεδομένων) με πάνω από 1/3 από φορητές συσκευές όπως τηλέφωνα και tablets. Από το 2016 έως το 2018 η Βικιπαίδεια πέρασε από τα 113.000 στα 155.000 λήμματα, με περαιτέρω σημαντική πρόοδο στη κάλυψη διαφόρων θεμάτων. Παράλληλα, η Ελληνική Βικιπαίδεια ξεκίνησε να συμμετέχει σε διεθνείς διαγωνισμούς λημματογράφησης, με πάνω από το 50% των αναγνώσεων να γίνεται από τηλέφωνα και tablets, ενώ διαβάζεται περίπου 28 εκατομμύρια φορές τον μήνα.

2017-σήμερα[επεξεργασία κώδικα]

Από το 2017 έως το 2019 η Βικιπαίδεια πέρασε από τα 127.000 στα 161.000 λήμματα, με σημαντική πρόοδο στον αριθμό λημμάτων, αλλά και στην αντικειμενικότητα, ποιότητα και κάλυψη.[εκκρεμεί παραπομπή] Οι εγγεγραμμένοι χρήστες που κάνουν μια επεξεργασία έχουν σταθεροποιηθεί στους 100-110 την ημέρα, ενώ παρόμοιος αριθμός παρατηρείται και για τις διευθύνσεις I.P. Σε καθημερινό επίπεδο, γίνονται κατά μέσο όρο 1.000 με 1.200 επεξεργασίες. Επίσης, η κοινότητα των Βικιπαιδιστών συνεχίζει την παρουσία της στην ελληνική κοινωνία και διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις (κυρίως μαθήματα Βικιπαίδειας). Η συμμετοχή της Ελληνικής Βικιπαίδειας σε διεθνείς διαγωνισμούς λημματογράφησης έχει συνεχιστεί (επίσης έχει ξεκινήσει και διεξαγωγή πρωτότυπων διαγωνισμών), ενώ έχουν λάβει χώρα και νέα προγράμματα μαθημάτων στην Βικιπαίδεια συμπεριλαμβανομένων και προγραμμάτων για μαθητές[1]. Τέλος, η Ελληνική Βικιπαίδεια διαβάζεται περίπου 33-37 εκατομμύρια φορές τον μήνα, με πάνω από το 50% να γίνεται σε κινητές συσκευές (μόνο κινητά και ταμπλέτες). Ακόμη, η μηνιαία άνοδος λημμάτων έχει σταθεροποιηθεί σε νούμερα άνω των 1.000 λημμάτων, ξεπερνώντας τα 15.000 λήμματα ανά έτος. Επίσης, ο αριθμός των χρηστών αυξάνεται και πλησιάζει τους 7.000 ανά έτος.

Βασικό πρόβλημα είναι η συχνή παρουσία τρολ, υπό την μορφή μαριονετών, που έχει πάρει σημαντικές διαστάσεις από το 2018 και εντεύθεν, κυρίως σε λήμματα αθλητικού περιεχομένου, εργογραφίας ηθοποιών και εθνικών θεμάτων. Σε θέματα τεκμηρίωσης, πηγών και θεμάτων ιστορίας και πολιτικής, έχουν λάβει χώρα κατά καιρούς τεταμένες συζητήσεις.

Από το 2019 έως σήμερα (29 Ιανουαρίου 2021) ο αριθμός των λημμάτων έχει αυξηθεί από τα 158.000 λήμματα σε πάνω από 187.600 λήμματα. Ο αριθμός των θεάσεων συνεχίζει να αυξάνεται με σταθερά βήματα καθώς όλο και περισσότερα θέματα, ελληνικού, κυπριακού και διεθνούς ενδιαφέροντος και παντός θεματολογίας γράφονται καθημερινά. Το 2020 ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού η οποία οδήγησε σε επιβολή απαγορευτικού σε πολλές χώρες του κόσμου, μεταξύ άλλων στις 23 Μαρτίου 2020 για την Ελλάδα, ενώ νωρίτερα είχαν κλείσει τα σχολεία και άλλες κοινωνικές δραστηριότητες, κλείνοντας τους περισσότερους Έλληνες στο σπίτι και οδηγώντας σε νέα ρεκόρ στις θεάσεις, φτάνοντας τα 41 εκατομμύρια θεάσεων τον Μάρτιο και σχεδόν 50 εκατομμυρίων τον Απρίλιο, φτάνοντας τα 2 εκατομμύρια θεάσεις την ημέρα για πρώτη φορά στις 25 Μαρτίου (2.048.582 θεάσεις) λόγω της Επανάστασης.

Το δεύτερο κύμα που άρχισε να έρχεται από τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο οδήγησε σε νέο απαγορευτικό στις 7 Νοεμβρίου στην Ελλάδα (την ίδια περίοδο με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες) με κλείσιμο των σχολείων και άλλων δραστηριοτήτων για δεύτερη φορά. Ο αριθμός των θεάσεων ξεπέρασε και πάλι τα 40 εκατομμύρια τον Νοέμβριο (41 εκατομμύρια) και τον Δεκέμβριο τα 45 εκατομμύρια, ενώ τον Ιανουάριο αναμένεται ότι για πρώτη φορά θα ξεπεράσει τα 50 εκατομμύρια, λόγω της συνεχούς αύξησης. Οι θεάσεις της ελληνικής Βικιπαίδειας προέρχονται κατά κύριο λόγο από κινητά και ταμπλέτες.

Ο αριθμός των νέων λημμάτων κινήθηκε στα 1.300 λήμματα περίπου τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο, με σταδιακή και μεγάλη αύξηση τον Μάρτιο και Απρίλιο (όπου είχαμε σχεδόν 2.000 λήμματα), ωστόσο από τον Μάιο άρχισε καθοδική πορεία και έφτασε τα 720 λήμματα τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Από τον Αύγουστο του 2020 έχει επανέλθει στην κανονικότητα η άνοδος με πάνω από 1.000 λήμματα, αν και τον Οκτώβριο τα λήμματα μειώθηκαν σε 850 περίπου. Από τον Νοέμβριο, λόγω της νέας καραντίνας αλλά και του ερχομού του χειμώνα, ο αριθμός των νέων λημμάτων επέστρεψε στα επίπεδα του Ιανουαρίου ξεπερνώντας τα 1.500 τον Νοέμβριο, τα 1.250 τον Δεκέμβριο και τα 1.700 τον Ιανουάριο. Ο αριθμός των ενεργών χρηστών επίσης αυξάνεται, ξεπερνώντας τους 1.400 τον Φεβρουάριο του 2020 και ως τα τέλη του Ιανουαρίου 2021 πλησιάζει τους 1.300, λόγω της υψηλότερης θεαματικότητας και του μεγαλύτερου αριθμού λημμάτων, όπως συμβαίνει στις περισσότερες Βικιπαίδειες. Οι επεξεργασίας κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 1.100 και 2.000 την ημέρα.

Η συμμετοχή της Ελληνικής κοινότητας σε διεθνείς διαγωνισμούς λημματογράφησης συνεχίζεται. Επίσης έχουν διεξαχθεί νέοι με νέες θεματολογίες. Παρά την πανδημία έχουν συνεχιστεί και τα προγράμματα εκπαίδευσης για νέους χρήστες, διαδικτυακά όμως, ενώ τρέχουν και μαραθώνιοι μεταφόρτωσης εικόνων (Wiki Loves Earth, Wiki Loves Monuments). Επίσης στις 20 Δεκεμβρίου έλαβε χώρα και η πρώτη συνάντηση τηλεδιάσκεψης των μελών της Βικιπαίδειας, η πρώτη συνάντηση μετά από σχεδόν 8 χρόνια. Στις 17 Ιανουαρίου 2021 έγινε δεύτερη για τα εικοστά γενέθλια της αγγλικής Βικιπαίδειας, αλλά και γιατί σχεδιάζονται τακτικές συναντήσεις.

Παράλληλα, στις 27 Νοεμβρίου 2021 η Ελληνική Βικιπαίδεια έφτασε τα 200.000 λήμματα με το άρθρο Δημόσιες συντάξεις στην Ελλάδα, μετάφραση του αντίστοιχου αγγλικού λήμματος. Σήμερα, το 2022, η Ελληνική Βικιπαίδεια συνεχίζει να δημιουργεί νέα λήμματα και να επεκτείνει τα υπάρχοντα. Η άνοδος των ενεργών χρηστών συνεχίζεται και το 2021 η Ελληνική Βικιπαίδεια ξεπέρασε τους 8.000 ενεργούς χρήστες, φτάνοντας πάνω από τους 8.000, ενώ φέτος αναμένεται η επίτευξη αριθμού κοντά στις 9.000.

  1. https://outreach.wikimedia.org/wiki/Education/News/July_2017/A_class_of_26_8-year-old_Wikipedia_article_creators Μια τάξη 26 οχτάχρονων δημιουργών λημμάτων της Βικιπαίδειας - outreach.wikimedia.org (στα αγγλικά)