Βενετία και Ιστρία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Βενετία και Ιστρία, λατινικά: Regio X Venetia et Histria, ήταν διοικητική υποδιαίρεση στα βορειοανατολικά της Ρωμαϊκής Ιταλίας. Δημιουργήθηκε αρχικά από τον Aύγουστο ως η 10η περιοχή (regio Χ) το 7 μ.Χ., μαζί με άλλες εννέα περιοχές. Η περιοχή ήταν μία από τις τελευταίες περιοχές της Ιταλίας, που ενσωματώθηκαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. [1] Αργότερα μετονομάστηκε από τον Διοκλητιανό ως 8η επαρχία Βενετία και Ιστρία (VIII Provincia Venetia et Histria) τον 3ο αι. Η πρωτεύουσά της ήταν η Ακυληία (Aquileia) και εκτεινόταν γεωγραφικά από τον ποταμό Aρσία στα ανατολικά (στη σημερινή Κροατία) έως τον Άδβουα στη σημερινή ιταλική περιοχή της Λομβαρδίας, και από τις Άλπεις έως την Αδριατική Θάλασσα. [2]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα Βενετία και Ιστρία που χρησιμοποιήθηκε για την περιοχή, ήταν εν μέρει λόγω της «πρώιμης και ακλόνητης» πίστης των εντόπιων Βενετών στο ρωμαϊκό κράτος. [3] Αυτό το όνομα προτιμήθηκε επίσης από τη χρήση τού ονόματος μίας πιο επαναστατικής ομάδας, όπως οι Κέλτες Κενομάνοι, λόγω της ρωμαϊκής πίστης σε μία κοινή με τους Ρωμαίους καταγωγή των Βενετών από τους Τρώες.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ήταν ο μόνος Ρωμαίος συγγραφέας, που αναφέρεται απευθείας στην από τον Αύγουστο υποδιαίρεση της Ιταλίας σε περιοχές (regiones) και το κάνει στη Φυσική Ιστορία του. [4] Τα νέα σύνορα της περιοχής δεν προσκολλήθηκαν άμεσα στα προϋπάρχοντα όρια περιφερειών. Η Βερόνα, η οποία παραδοσιακά θεωρούνταν μέρος της Πέραν των Άλπεων Γαλατίας, καθώς ήταν βόρεια τού Πάδου, δεν ενσωματώθηκε στην περιοχή με το όνομά της 11η περιοχή (regio XI), αλλά έγινε μέρος της 10ης περιοχής (regio X).

Ο Νεράτιος Πάνσα, Ρωμαίος συγκλητικός στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ., πιστεύεται, βάσει επιγραφικών μαρτυριών, ότι διηύθυνε μία απογραφή εδώ κατά τη βασιλεία τού Αυτοκράτορα Βεσπασιανού το 73-74. [5]

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγχρονος χάρτης της 10ης περιοχής (regio Χ).

Ερχόμαστε τώρα στη 10η περιοχή της Ιταλίας, που βρίσκεται στην Αδριατική Θάλασσα. Σε αυτή την περιοχή βρίσκονται η Βενετία, ο ποταμός Σίλις, που ανατέλλει στα βουνά Tαρβισάνιαν, η πόλη Aλτίνουμ, ο ποταμός Λικουεντία που υψώνεται στα βουνά Oπιτέργιουμ και ένα λιμάνι με το ίδιο όνομα, η αποικία Κονκορδία, τα ποτάμια και τα λιμάνια του Ροματίνουμ, το μεγαλύτερο και μικρότερο Tιλιαβέντουμ, το Aνάξουμ, στο οποίο ρέει το Βαράμους, το Άλσα και το Nατίσο με το Tούρρους, που περνούν από την αποικία της Aκουιλέια σε απόσταση 15 μιλίων από τη θάλασσα. Αυτή είναι η χώρα των Κάρνι, και δίπλα της είναι αυτή των Λαπυδών, ο ποταμός Tιμάβους, το φρούριο Πουκίνουμ, διάσημο για τα κρασιά του, ο κόλπος της Tεργέστε και η ομώνυμη αποικία, 33 μίλια από την Aκουίλε.

— Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Φυσική Ιστορία.

Στα τέλη τού 1ου αι. μ.Χ. ο Πλίνιος εντόπισε 36 πόλεις στην περιοχή, ενώ ο Στράβων 12 στην ίδια περιοχή. Το Σώμα Λατινικών Επιγραφών έχει εντοπίσει 16 ξεχωριστούς οικισμούς, χρησιμοποιώντας επιγραφικά στοιχεία, και άλλοι ιστορικοί υποστήριξαν, ότι «η πυκνότητα των πόλεων για την περιοχή δεν είναι υψηλή, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ιταλία». [6]

Ενώ η πρωτεύουσα της περιοχής, η Aκυληία, ήταν ένα σημαντικό κέντρο για το εμπόριο, τις μεταφορές και τη δημόσια ζωή στη βορειοανατολική Ιταλία με ένα αμφιθέατρο που μπορούσε να φιλοξενήσει περισσότερους από 27.000 και η οποία είχε θέση στο κέντρο ενός ευρέος δικτύου δρόμων, άλλες πόλεις όπως η Κονκορδία, η Tεργέστη και το Aλτίνουμ ήταν επίσης σημαντικοί περιφερειακοί κόμβοι.

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. BISPHAM, EDWARD (2007). «Pliny the Elder's Italy». Bulletin of the Institute of Classical Studies (100): 46. https://www.jstor.org/stable/43767660. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 
  2. Berto, Luigi (2013). «"Venetia (Venice)": Its Formation and Meaning in the Middle Ages». NeMLA Italian Studies 35: 1–2. https://www.buffalo.edu/content/dam/www/nemla/NIS/XXXV/NIS2013_Berto.pdf. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 
  3. BISPHAM, EDWARD (2007). «Pliny the Elder's Italy». Bulletin of the Institute of Classical Studies (100): 48–49. https://www.jstor.org/stable/43767660. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 
  4. POCCETTI, PAOLO (2016). «THE AUGUSTAN PLANNING OF ITALY: REAL AND FICTITIOUS IDENTITIES». Bollettino della Società Geografica Italiana 9 (8): 2. http://societageografica.net/wp/wp-content/uploads/2017/10/POCCETTI_INGLESE.pdf. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 
  5. Syme, Ronald (1985). «Transpadana Italia». Athenaeum 63: 30. https://www.proquest.com/openview/1ef13630d92119ea5f93a473fcc92371/1?pq-origsite=gscholar&cbl=1817799. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 
  6. BISPHAM, EDWARD (2007). «Pliny the Elder's Italy». Bulletin of the Institute of Classical Studies (100): 58. https://www.jstor.org/stable/43767660. Ανακτήθηκε στις 14 January 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]