Βαλλίστρα
Η βαλλίστρα είναι όπλο που χρησιμοποιεί μια ελαστική διάταξη εκτόξευσης που αποτελείται από ένα εξάρτημα που μοιάζει με τόξο , τοποθετημένο οριζόντια σε ένα κύριο πλαίσιο, το οποίο κρατείται στο χέρι με παρόμοιο τρόπο με τη λαβή ενός μακρού πυροβόλου όπλου. Οι βαλλίστρες ρίχνουν βλήματα που μοιάζουν με βέλη.
Η επαναφορά της χορδής μπορεί να γίνει είτε με το χέρι είτε με μηχανισμό. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι μηχανισμών επαναφοράς, αλλά ο βασικός σκοπός είναι να επιστρέφει τη χορδή ή τον μηχανισμό εκτόξευσης στην αρχική του θέση μετά από κάθε εκτόξευση.
Αρχαίοι μηχανισμοί επαναφοράς στις βαλλίστρες περιλάμβαναν συχνά ελατήρια ή συστήματα βαρών και γραναζιών. Στις μέρες μας, σε σύγχρονες εκδοχές των βαλλίστρων, μπορεί να χρησιμοποιούνται επανατατικά συστήματα, όπως ελατήρια ή πιέσεις αερίου, για τη γρήγορη και αποτελεσματική επαναφορά του μηχανισμού.
Αν και βαλλίστρες και τόξα χρησιμοποιούν την ίδια αρχή εκτόξευσης, η διαφορά είναι ότι ένας τοξότης πρέπει να διατηρήσει ένα τόξο τεντομένο κρατώντας τη χορδή με τα δάχτυλα, τραβώντας την πίσω με τους μυς του χεριού και της πλάτης, στη συνέχεια, κρατώντας την ίδια μορφή, προκειμένου στοχεύσει (η οποία ζορίζει το σώμα και απαιτεί σημαντική φυσική δύναμη και αντοχή ). Αντίθετα η βαλλίστρα χρησιμοποιεί μηχανισμό κλειδώματος για να διατηρήσει την έλξη, περιορίζοντας την προσπάθεια του σκοπευτή μόνο στο τράβηγμα της χορδής στην κλειδαριά και στη συνέχεια να απελευθερώσει τη βολή πατώντας ένα μοχλό/ σκανδάλη. Αυτό όχι μόνο δίνει τη δυνατότητα στον χειριστή να διαχειριστεί ισχυρότερο βάρος έλξης, αλλά και να το διατηρήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με σημαντικά μικρότερη σωματική καταπόνηση, επιτυγχάνοντας έτσι καλύτερη ακρίβεια. Με τον τρόπο αυτό η εκπαίδευση και εξάσκηση που χρειάζεται για την χρήση αυτού του όπλου είναι σημαντικά μικρότερη συγκριτικά με το τόξο.
Ιστορικά, οι βαλλίστρες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον πόλεμο της Ανατολικής Ασίας και της Ευρώπης.[1] Οι παλαιότερες γνωστές βαλλίστρες εφευρέθηκαν την πρώτη χιλιετία π.Χ., το αργότερο τον 7ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Κίνα, και το αργότερο τον 4ο αιώνα π.Χ. στην Ελλάδα (ως γαστραφέτες). Η λέξη βαλλίστρα (Ballista) έχει λατινική ρίζα, ενδεχομένως όμως να αποτελεί αντιδάνειο απο το αρχαίο ελληνικό βάλλω (ballō) που σημαίνει πετώ/εκτοξεύω.Αξίζει να σημειωθεί οτι στα αγγλικά η λέξη "ballista" αναφέρεται στην πολιορκητική μηχανή ενώ για το ατομικό όπλο συνήθως χρησιμοποιείται ο όρος "crossbow".
Οι βαλλίστρες επέφεραν σημαντική αλλαγή στον ρόλο των βλητικών όπλων σε πολέμους, όπως κατά τη διάρκεια των πολέμων ενοποίησης του Τσιν και αργότερα των εκστρατειών των Χαν εναντίον των βορείων νομάδων και δυτικών κρατών. Το όνομα βαλλίστρα προέρχεται από την βαλλίστα μια αρχαιοελληνική πολιορκητική μηχανή στρέψης παρόμοια στην εμφάνιση αλλά διαφορετική ως προς την αρχή του σχεδιασμού.[2] Το παραδοσιακό τόξο και βέλος ήταν ένα εξειδικευμένο όπλο που απαιτούσε σημαντική εκπαίδευση, φυσική δύναμη και τεχνογνωσία για να λειτουργήσει με οποιοδήποτε βαθμό πρακτικής αποτελεσματικότητας. Πολλοί πολιτισμοί αντιμετώπιζαν τους τοξότες ως ξεχωριστή και ανώτερη κάστα πολεμιστών, αν και συνήθως προέρχονταν από την κοινή τάξη, καθώς το σύνολο των δεξιοτήτων τοξοβολίας τους προέρχεται από εκπαίδευση από την παιδική ηλικία (παρόμοια με πολλούς πολιτισμούς προσανατολισμένους στο ιππικό) και ήταν αδύνατο να αναπαραχθεί εκτός προκαθορισμένης πολιτιστικής παράδοσης, την οποία δεν είχαν πολλοί πολιτισμοί. Αντίθετα, η βαλλίστρα ήταν το πρώτο βλητικό όπλο που ήταν απλό, φθηνό και σωματικά μη απαιτητικό για να το χειριστούν μεγάλος αριθμός στρατολογημένων στρατιωτών που δεν έχουν εκπαιδευτεί, επιτρέποντας έτσι σχεδόν σε κάθε στρατιωτικό σώμα να έχει μεγάλη ισχύ με λίγα έξοδα πέρα από το κόστος τα ίδια τα όπλα.[3]
Στη σύγχρονη εποχή, τα πυροβόλα όπλα έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα τόξα και τις βαλλίστρες ως όπλα πολέμου. Ωστόσο, οι βαλλίστρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε ανταγωνιστικά αθλήματα σκοποβολής και κυνήγι ή για σχετικά αθόρυβη σκοποβολή.[4]
Στη σύγχρονη εποχή, τα πυροβόλα όπλα έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα τόξα και τις βαλλίστρες ως όπλα πολέμου. Ωστόσο, οι βαλλίστρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε ανταγωνιστικά αθλήματα σκοποβολής και κυνήγι ή για σχετικά αθόρυβη σκοποβολή.[5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Tom Ukinski (23 May 2013). «Drones: Mankind's Always Had Them». Guardian Liberty Voice. http://guardianlv.com/2013/05/drones-mankinds-always-had-them/. Ανακτήθηκε στις 1 March 2015.
- ↑ Payne-Gallwey, Ralph (2007), The Crossbow, Skyhorse Publishing Inc., σελ. 2, ISBN 978-1-60239-010-2
- ↑ «Facts and interesting information about Medieval Weapons, Armor and arms, specifically, the Crossbow». medieval-life-and-times.info. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2015.
- ↑ http://digital.outdoornebraska.gov/nebraskaland-magazine/the-rise-of-the-modern-crossbow
- ↑ http://digital.outdoornebraska.gov/nebraskaland-magazine/the-rise-of-the-modern-crossbow
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Crossbows στο Wikimedia Commons
|