Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βακάι Χαϊριγιέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Με την τουρκική ονομασία «Βακάι Χαϊριγιέ» (Vaka-i Hayriye) που σημαίνει κατά λέξη γεγονός ευνοϊκό ή ευτυχές (ευτυχές γεγονός) φέρεται στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η διάλυση των Γενιτσάρων που συνέβη τον Ιούνιο του 1826 κατόπιν διαταγής του Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄.

Συγκεκριμένα όταν την εποχή εκείνη ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ αποφάσισε την ανασυγκρότηση του οθωμανικού στρατού κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα που θα είχε ως συνέπεια τη διάλυση των Γενιτσάρων, οι τελευταίοι θεωρώντας δεδομένο ότι θα έχαναν όλες τις απολαβές που είχαν μέχρι τότε προκάλεσαν επανάσταση κατά του Σουλτάνου περικυκλώνοντας τα ανάκτορα. Ο Σουλτάνος όμως που περίμενε μια τέτοια εξέλιξη είχε καλέσει γύρω από την Κωνσταντινούπολη μεγάλες στρατιωτικές μονάδες και πυροβολικό τις οποίες και διέταξε να διαλύσουν τους επαναστάτες και να καταστρέψουν το στρατόπεδό τους.
Κατά τη μάχη που ακολούθησε περικυκλώθηκαν οι Γενίτσαροι όπου και ακολούθησε ο όλεθρος αυτών. Περίπου 4.000 φονεύτηκαν μέσα σε μία ημέρα ενώ οι εκκαθαρίσεις συνεχίστηκαν εντός και γύρω από την Κωνσταντινούπολη τις επόμενες ημέρες όπου εκατοντάδες συνελήφθησαν και εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν είτε δι΄ αποκεφαλισμού είτε δια στραγγαλισμού. Οι δε περιουσίες των Γενιτσάρων δημεύτηκαν και όσοι επέζησαν της καταστροφής διέφυγαν στη Βαλκανική. Κάποιοι ελάχιστοι μόνο που δήλωσαν υποταγή φέρονταν να σώθηκαν.

Ήταν γεγονός ότι τελευταία οι Γενίτσαροι από άλλοτε αυτοκρατορικά τάγματα (ελίτ) είχαν μεταβληθεί σε φόβο και τρόμο των Σουλτάνων σε κάθε διοικητική αλλαγή προς εκσυγχρονισμό που προέβαιναν σε σημείο που να φαίνεται αυτοί να διοικούσαν φθάνοντας στο σημείο άλλους Σουλτάνους να καθαιρούν και άλλους ακόμα και να φονεύουν. Παράλληλα την ίδια εποχή υπήρχε ενα γενικότερο αντι-γενιτσαρικό κλίμα σ΄ όλη τη δυτική αυτοκρατορία που και αυτό βοήθησε την ολοκληρωτική καταστροφή τους.

Οι στρατιωτικές δυνάμεις που έλαβαν τότε μέρος στο «βακάι χαϊρίγιε» αποτέλεσαν την αρχή του νέου σουλτανικού στρατού που έλαβε το όνομα «Ασκέρι Μανσούρι Μωχαμεντιγιέ» (= Νικηφόρος στρατός του Μωχάμεντ) (Asakir-i Mansure-i Muhammediye).

Στη τουρκική γλώσσα το αντίθετο του «Βακάι Χαϊριγιέ» είναι το Βακάι Σεριϊγιέ (= ατυχές γεγονός – (Vaka-i Şerriyye).