Ατθιδογράφοι
Ως ατθιδογράφοι ή αττικογράφοι αναφέρονται ιστορικοί και χρονικογράφοι που κατά την διάρκεια του του 4ου και του 3ου αιώνα π.Χ.[1] καλλιέργησαν μια παράδοση αττικής συγγραφικής δραστηριότητας (Αττική συγγραφή) με θέμα τη θρησκευτική και πολιτική ιστορία και την τοπογραφία της Αθήνας και της Αττικής.[2]
Έγραψαν Ατθίδες (από το αρχαίο ελληνικό Ατθίς), δηλαδή χρονικά και έρευνες υπό μορφή μονογραφίας ή ειδικής πραγματείας που αναφέρονται στις τοπικές λατρείες, μύθους, ήθη και έθιμα, εορτές κ.λπ. της Αττικής και των Αθηνών.[3] Σκοπός τους ήταν να καθορίσουν με απλή και κατανοητή γλώσσα οτιδήποτε αξιοσημείωτο υπήρχε σε σχέση με τους θρύλους, την ιστορία, το σύνταγμα, τη θρησκεία και τον πολιτισμό της Αττικής και να αναζωογονήσουν την παλιά δόξα της πόλεως που είχε αρχίσει να κάμπτεται. Οι Ατθίδες λάμβαναν κυρίως τη μορφή της γραμμικής αφήγησης επεισοδίων κατακόρυφα οριοθετημένων, ανακατεύοντας πολιτικές και στρατιωτικές ιστορίες τονίζοντας το μεγάλο λαό της Αθήνας, καθώς και παρατηρήσεις σχετικά με την τοπογραφία ή τις θρησκευτικές τελετές.[4]
Πρώτος γνωστός ατθιδογράφος θεωρείται ο Ελλάνικος ο Λέσβιος ο οποίος στο έργο του «Ατθίς» συνέταξε κατάλογο Αθηναίων βασιλιάδων, με πρόθεση να μειώσει το χάσμα ανάμεσα μυθολογία και στα ιστορικά γεγονότα αν και κατηγορήθηκε από τον Θουκυδίδη για χρονολογικές ανακρίβειες.[5] Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. πολλοί συγγραφείς στράφηκαν προς το παρελθόν και έγραψαν Ατθίδες, αλλά στην επιστήμη της γραμματολογίας ως "ατθιδογράφοι" αναφέρονται μόνον οι εξής οκτώ (τα ονόματα κατά χρονολογική σειρά δημοσίευσης των έργων τους): Κλείδημος (ή Κλειτόδημος), Ανδροτίων, Φανόδημος, Μελάνθιος (άγνωστο έτος), Δήμων, Άνδρων,ο Ίστρος και Φιλόχορος.[3] Ο Αττικός λόγος του Κλείδημου περιελάμβανε τουλάχιστον 12 βιβλία, με στοιχεία για την πολιτική ζωή και τα τοπικά γεγονότα των Αθηνών στις αρχές του 4ου αι. και ο Φιλόχορος έγραψε την ιστορία των Αθηνών από την ίδρυση της πόλης έως το 266 π.Χ.
Οι Ατθίδες χρησίμευσαν στον Αριστοτέλη για την συγγραφή της Αθηναίων Πολιτείας του. Αν και αναξιόπιστοι ή προκατειλημμένοι,[6] οι ατθιδογράφοι με τα έργα τους πρόσφεραν σημαντικά στοιχεία στην ιστοριογραφία και στις μεταγενέστερες έρευνες για τους μύθους, τις λατρείες και τις παραδόσεις της Αττικής.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Encyclopædia Britannica, The Project Gutenberg, ATTHIS EBook of Encyclopaedia Britannica
- ↑ Harding, Phillip (26 Οκτωβρίου 2012). Atthidographers The Encyclopedia of Ancient History. Blackwell Publishing Ltd. doi:10.1002/9781444338386.wbeah08020.
- ↑ 3,0 3,1 Harding, Phillip (2007). The Story of Athens: The Fragments of the Local Chronicles of Attika. Routledge. σελ. 1. ISBN 9781134304479.
- ↑ Harding, Phillip (2007). The Story of Athens: The Fragments of the Local Chronicles of Attika. Routledge. σελ. 3. ISBN 9781134304479.
- ↑ «τούτων δὲ ὅσπερ καὶ ἥψατο ἐν τῇ Ἀττικῇ ξυγγραφῇ Ἑλλάνικος, βραχέως τε καὶ τοῖς χρόνοις οὐκ ἀκριβῶς ἐπεμνήσθη», Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Α.97
- ↑ Harding, Phillip (1977). «Atthis and Politeia». Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. Franz Steiner Verlag. σελίδες 148–160.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιστορία των Ελλήνων, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, εκδ.Δομή, τόμος 23, σελ.545
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, εκδ.Δομή, τόμος 2, σελ.439
- Felix Jacoby, Atthis: The Local Chronicles of Ancient Athens, Arno Press, 1949