Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς

Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς
Γέννηση	3ος αιώνας Νικομήδεια
Κοίμηση	289 Νικομήδεια
Εορτασμός	7 Ιουλίου
δεδομένα ()

Η Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς ήταν Μικρασιάτισσα αγία, που έζησε κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ. στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας.

Βίος

Γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας, μοναδικό παιδί του Δωρόθεου και της Ευσεβίας. Οι γονείς της ήταν Έλληνες, ευσεβείς χριστιανοί, πλούσιοι, αλλά χωρίς απογόνους. Σύμφωνα με τη διήγηση του βίου της από την Εκκλησία, προσευχόμενοι αδιαλείπτως, απέκτησαν ένα παιδί εκ Θεού. Εφόσον γεννήθηκε ημέρα Κυριακή (την ημέρα του Κυρίου), της δόθηκε το όνομα Κυριακή.

Από την παιδική της ηλικία η Κυριακή ήταν αφιερωμένη στον Θεό. Ήταν όμορφη στο σώμα και στην ψυχή. Πολλοί μνηστήρες τη ζήτησαν σε γάμο, αλλά απέρριπτε όλες τις προτάσεις, λέγοντας ότι είναι αρραβωνιασμένη με τον Χριστό τον Κύριο και ότι δεν επιθυμούσε τίποτε περισσότερο από το να πεθάνει εν παρθενία. Ένας δικαστής στη Νικομήδεια ήθελε να αρραβωνιάσει την Κυριακή με τον γιο του, δεδομένου μάλιστα ότι εκείνη προερχόταν από πλούσια οικογένεια. Καθώς και η δική του πρόταση απορρίφθηκε, κατήγγειλε την Κυριακή και τους γονείς της ως Χριστιανούς στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό.

Ο αυτοκράτορας διέταξε οι γονείς της να υποβληθούν σε βασανιστήρια. Ο Δωρόθεος ξυλοκοπήθηκε άγρια, μέχρι του σημείου οι στρατιώτες από την κούραση να σταματήσουν να τον χτυπούν. Επειδή ούτε η κολακεία, ούτε τα μαρτύρια είχαν αποτέλεσμα, ο Δωρόθεος και η Ευσεβία εξορίστηκαν στη Μελιτηνή, μεταξύ Καππαδοκίας και Αρμενίας, όπου πέθαναν υπομένοντας πολλά δεινά για τον Χριστό. Έστειλε τότε ο αυτοκράτορας την Κυριακή να ανακριθεί από τον Μαξιμιανό.

Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής στην Κωνσταντινούπολη.

Η Κυριακή αρνήθηκε να αποκηρύξει την πίστη της. Ως αποτέλεσμα ο Μαξιμιανός διέταξε να τη μαστιγώσουν. Οι άνδρες του αυτοκράτορα τη βασάνισαν με κάθε δυνατό τρόπο, αλλά η πίστη της ήταν ακλόνητη. Ένα βράδυ, καθώς κείτονταν στο πάτωμα του κελιού της, άκουσε τη φωνή του Θεού να της λέει: «Μη φοβάσαι τα βασανιστήρια Κυριακή, το πνεύμα μου είναι μαζί σου». Έπειτα από πολλές και τρομερές δοκιμασίες, ο Μαξιμιανός απέτυχε να πείσει τη νεαρή γυναίκα να αλλάξει την πίστη της. Την έστειλε τότε στον έπαρχο της Βιθυνίας Ιλαριανό, από τον οποίο ζήτησε να κάνει την Κυριακή ειδωλολάτρη ή να του την ξαναστείλει.

Ο Ιλαριανός έβαλε τα δυνατά του για να το πετύχει αυτό. Ένα από τα βασανιστήρια που δοκίμασε ήταν να τη βάζει να κρέμεται από τα μαλλιά της αρκετές ώρες ενώ στρατιώτες της έκαιγαν το σώμα με αναμμένες δάδες. Τέλος, την έριξαν σε ένα κελί φυλακής. Σύμφωνα με τη διήγηση του βίου της από την Εκκλησία, εκείνη τη νύχτα ο Χριστός εμφανίστηκε και της θεράπευσε τις πληγές. Βλέποντας τη θαυματουργή σωτηρία της Κυριακής πολλοί ειδωλολάτρες πίστεψαν στον Χριστό· ως συνέπεια αποκεφαλίστηκαν.

Ύστερα από εξαντλητική ανάκριση, οδήγησαν την Κυριακή στον ναό να θυσιάσει στα είδωλα. Εκείνη, εισερχόμενη, παρακαλούσε μέσα της τον Χριστό να τη βοηθήσει. Ένας δυνατός σεισμός κατατρόμαξε τους δημίους και τα αγάλματα του ναού έπεσαν από τα βάθρα τους κι έγιναν θρύψαλα. Η Κυριακή βασανίστηκε ξανά από τον Απολλώνιο, ο οποίος διαδέχθηκε τον Ιλαριανό. Όταν όμως την έριχναν στη φωτιά, οι φλόγες δεν την έκαιγαν. Όταν την έριχναν στα άγρια ​​θηρία αυτά ημέρευαν. Εν τέλει, ο Απολλώνιος την καταδίκασε σε αποκεφαλισμό. Της δόθηκαν λίγα λεπτά για να προσευχηθεί, και ζήτησε από τον Θεό να παραλάβει την ψυχή της, μνημόνευε δε αυτούς που εξαιτίας τους είχε την τιμή να μαρτυρήσει για τον Χριστό· ύστερα έγειρε στη γη. Όταν ο δήμιος πλησίασε για να εκτελέσει τη διαταγή, είδε ότι η Κυριακή ήταν ήδη νεκρή· ήταν μόλις 21 χρονών. Η μνήμη της εορτάζεται στις 7 Ιουλίου.

Η Αγία Κυριακή τιμάται στη συνοικία Βόσπορος Μενεμένης Θεσσαλονίκης, στα Σέρβια ως πολιούχος και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπου υπάρχουν εκκλησάκια που γιορτάζουν τη μνήμη της όπως στην ανατολική πλευρά της Λευκάδας, στην είσοδο του κόλπου του Βλυχού, ακριβώς απέναντι από το χωριό Νυδρί και στην άκρη της χερσονήσου Γένι, όπου και βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι. Εκεί πραγματοποιείται προσκύνημα από κατοίκους του νησιού αλλά και των γύρω νομών, αφού θεωρείται μία απο τις μεγαλύτερες γιορτές στη Δυτική Ελλάδα. Επίσης στον οικισμό Βραΐλα Δωρίδας και στον Πύργο Ηλείας όπου υπάρχει λαμπρός και περικαλλής Ιερός Ναός με πρωτοβουλία των Γορτυνίων στην καταγωγή κατοίκων του, καθώς επίσης εορτάζεται με μεγαλοπρέπεια ανήμερα της εορτής της στην Καρίτσα Πιερίας στον Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής με συμμετοχή πλήθους κόσμου από την Πιερία και όχι μόνο.

Απολυτίκιο

Ήχος δ.Ταχύ Προκατάλαβε.

Ως βρύσις πολύκρουνος παρθενομάρτυς Χριστού, κατήρδευσας πάνσοφε την Εκκλησίαν αυτού, και ήθλησας άριστα. Έσωσας τους εν σκότει της ειδωλομανίας, αίγλη των σων θαυμάτων, Κυριακή αθλοφόρε. Διό εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.

Πηγές

• Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου Δ. Ψαριανού, Εικόνες έμψυχοι, Εκδ. Αποστ. Διακονίας, σ.93-95
• (Αγγλικά) Βιογραφίες Αγίων, Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιόχειας Βόρειας Αμερικής [2]
• (Αγγλικά) Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία της Δυτικής Αμερικής [3]

Εικόνες

• 
  Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής στα Σέρβια της Κοζάνης.
• 
  Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής στο Μαυρονόρος Γρεβενών.
• 
  Η Αγία Κυριακή στη Βραϊλα Δωρίδος.
• 
  Βυζαντινός ναός Αγίας Κυριακής Νάξου (9ος αι.)