Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ίτων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ίτων ονομαζόταν πόλη της Θεσσαλίας στην αρχαία Ελλάδα, αναφερόμενη από τα χρόνια τον Ομήρου, μέχρι και τα χρόνια του Στεφάνου του Βυζαντίου.

Από τον Όμηρο αναφέρεται ως Ίτων και χαρακτηρίζεται ως διαθέτουσα πολλά πρόβατα («Ἴτωνά τε μητέρα μήλων»), ως μια από τις πόλεις που έστειλαν πολεμιστές για τον πόλεμο στο Ίλιον μαζί με τις πόλεις Φυλάκη, Πύρασο, Αντρώνα και Πτελεό, ηγεμόνας των οποίων ήταν ο Πρωτεσίλαος (στον κατάλογο των πλοίων της β΄ ραψωδίας της Ιλιάδας[1].

Αναφέρεται από πολλούς συγγραφείς μέχρι και περίπου 1500 αργότερα, τον 5ο αιώνα, οπότε αναφέρεται από τον Στέφανο τον Βυζάντιο ως Ίτων (παραπέμποντας στον Όμηρο), αλλά σημειώνεται ότι από τους ντόπιους αποκαλούνταν Ιτών (τονιζόταν στη λήγουσα) ή Σιτών (επειδή είναι σιτοφόρος)[2].

Το όνομα της Ίτωνος αναφέρεται ότι προέρχεται από τον Ίτωνο και το όνομα αυτού και της πόλης είχε και η Ιτωνία Αθηνά[2][3] , η οποία λατρευόταν εκεί. Ο αρχαιολογικός χώρος ο οποίος έχει ταυτιστεί με το ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς βρίσκεται κοντά στο χωριό Φιλία Καρδίτσας.[4]

Άλλες πόλεις με το ίδιο όνομα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφέρονται και άλλες πόλεις με το όνομα Ίτων, στη Βοιωτία και στην Ήπειρο, αλλά η πιο γνωστή ήταν αυτή της Θεσσαλίας[5].

  1. Όμηρος, Ιλιάδα, 2, 696
    Οἳ δ' εἶχον Φυλάκην καὶ Πύρασον ἀνθεμόεντα
    Δήμητρος τέμενος, Ἴτωνά τε μητέρα μήλων,
    ἀγχίαλόν τ' Ἀντρῶνα ἰδὲ Πτελεὸν λεχεποίην,
    τῶν αὖ Πρωτεσίλαος ἀρήϊος ἡγεμόνευε
    μετάφραση Πολυλά 2, 696:
    Ἄνδρες ἡ Πύρασος χλωρή, ποὺ ἡ Δήμητρα ἔχει δάσος,
    ἡ ῎Ιτων ἡ πολύαρνη καὶ ἡ Φυλάκη ἐστεῖλαν,
    καὶ τῆς ᾽Αντρῶνος οἱ γιαλοὶ καὶ ἡ Πτελεὸς χλοώδης·
    ὁ ἀνδρεῖος Πρωτεσίλαος ἦτο ἀρχηγός τους πρῶτα·
  2. 2,0 2,1 Στέφανος Βυζάντιος, Stephani Byzantii ΕΘΝΙΚΩΝ quae supersunt edidit Antonius Westermann, έκδοση B.G. Teubneri, 1839, σελ. 151, 11
    Ίτων, πόλις Θεσσαλίας
    Ἴτωνά τε μητέρα μήλων σημείωση:όπως την αναφέρει ο Όμηρος
    «οι εγχώριοι αυτήν οξυτόνως αυτήν φασίν Ιτών. τινές δε Σιτώνα αυτή φασι δια το σιτοφόρον. λέγεται και η Ίτωνος από Ιτώνου ήρωος αφ'ου και Ιτωνία η Αθηνά, ή τις και Ιτώνη. το εθνικόν Ιτωναίος και Ιτωναία η Αθηνά...»
  3. Απολλώνιος ο Ρόδιος 1.551α
    «Αρμενίδας δε εν τοις Θηβαϊκοίς, Αμφικτύονος υιόν Ίτωνον εν Θεσσαλία γεννηθήναι, αφ' ου Ίτων πόλις και Ιτωνία Αθηνά»
    μετάφραση:
    «Ο Αρμενίδας δε, στα Θηβαϊκά (το βιβλίο του), του Αμφικτύονα ο γιος Ίτωνος, στη Θεσσαλία γεννήθηκε, από τον οποίο (προέρχεται) η πόλη Ίτων και η Ιτωνία Αθηνά.»
  4. «Ιερό Ιτωνίας Αθηνάς». Εφορεία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας. Υπουργείο Πολιτισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2017. 
  5. A Companion to Greek Mythology, Ken Dowden, Niall Livingstone, εκδ. John Wiley & Sons, 2011 σελ. 216