Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κήρες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κήρες
Θεότητες του βίαιου θανάτου και της καταστροφής
ΓονείςΝυξ
ΑδέλφιαΑπάτη, Μόρος, Μώμος, Νέμεσις, Έρις, Φιλότης, Οϊζύς, Γήρας, οι Εσπερίδες (πιθανόν) και Όνειρος

Οι Κήρες (ενικός κηρ) κατά την Ελληνική μυθολογία ήταν δαίμονες του βίαιου θανάτου, κόρες της Νύκτας. Κατά τον Ησίοδο στη "Θεογονία" ήταν πτερωτά πνεύματα του θανάτου και της εκδίκησης. Έφεραν μαύρες πτέρυγες, ερυθρά ενδύματα, μεγάλους κυνόδοντες και γαμψά νύχια[1].

Μυθολογικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την περιγραφή του Ησιόδου, «οι μαύρες Κήρες, τρίζοντας τα άσπρα δόντια τους, με μάτια τρομερά, ματωμένες, αχόρταγες, μάλωναν ποια θα πάρει αυτούς που έπεφταν στις μάχες και στις ένοπλες συμπλοκές. Όλες λαχταρούσαν να πιουν το μαύρο αίμα. Όταν κρατούσαν έναν πολεμιστή που είχε πέσει νεκρός ή τραυματίας, βύθιζαν τα μεγάλα νύχια τους στη σάρκα του και η ψυχή του πήγαινε στον Άδη και στον παγωμένο Τάρταρο, (κρυόεντα Τάρταρον). Αφού ρουφούσαν το αίμα του, πετούσαν το κουφάρι του πίσω τους και έτρεχαν, μέσα στο σάλαγο και τη σφαγή, να πέσουν πάνω σε καινούργια λεία» (βλ. Βικιθήκη, "Ἀσπὶς Ἡρακλέους", 248 - 263).

Ο μανδύας τους ήταν κατακόκκινος από το αίμα των πολεμιστών, που έπεφταν στο πεδίο της μάχης. Χτυπούσαν παντού τον άνθρωπο, τόσο στο κρεβάτι του, όσο και πάνω στα κύματα της θάλασσας. Μερικές φορές τις ονόμαζαν σκύλες και κόρες του Άδη. Συνεπώς, οι Κήρες αποτελούσαν, αλληγορικά, τις ανθρωπόμορφες εκείνες δυνάμεις που επιφέρουν το μοιραίο τέλος των βαριά τραυματισμένων καθώς και την τελευταία όψη αυτών, όπως π.χ. οι ανοικτές πληγές, η ακατάσχετη αιμορραγία, ο ιδρώτας, ο βογγυτός κ,λπ. Κατ΄ έννοια οι Κήρες αποτελούν το αυτό που λέγεται σήμερα «κακιά μοίρα» που κατά τη λαϊκή αντίληψη συνοδεύει τον κάθε άνθρωπο σε όλη του τη ζωή μέχρι να της δοθεί η ευκαιρία να προσδιορίσει τον βίαιο θάνατό του.

Κατά τον Όμηρο στην "Ιλιάδα", οι Κήρες μοιάζουν με τις Μοίρες, του πεπρωμένου που θα επιλέξει ο θνητός μια για πάντα[1]. Έτσι ο Αχιλλέας είχε να διαλέξει ανάμεσα στη καλή μοίρα και στη κακή μοίρα. Η μια θα του εξασφάλιζε μακρά ζωή με άδοξο τέλος αν δεν έφευγε από τον τόπο της γέννησής του και δεν εκτίθετο σε κινδύνους, ενώ η άλλη του πρόσφερε σύντομη ζωή με ένδοξο τέλος, και εξ αυτού αθανασία, αν πήγαινε να πολεμήσει κάτω από τα τείχη της Τροίας.

Ιστορικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Παυσανίας αναφέρει γυναίκα με το όνομα Κήρα και με «δόντια άγριου θηρίου και γαμψα νύχια» να στέκεται πίσω από τον Πολυνείκη στη μονομαχία του με τον Ετεοκλή[2].

Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος ονομάζει τις Κήρες «γρήγορες σκύλες του Άδη, που από τις ομίχλες όπου περιστρέφονται, ρίχνονται πάνω στους ζωντανούς»[3], ήταν δαίμονες που τις φοβόνταν όλοι κι ήταν πάντοτε έτοιμες να ορμήσουν. Κανένας θνητός δεν μπορούσε να γλιτώσει από τις Κήρες. Διέτρεχαν τα πεδία των μαχών μαζί με τους γύπες και σκόρπιζαν προς κάθε κατεύθυνση την καταστροφή.

  1. 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 87, τομ. 17. 
  2. "τῶν δὲ Οἰδίποδος παίδων Πολυνείκει πεπτωκότι ἐς γόνυ ἔπεισιν Ἐτεοκλῆς. τοῦ Πολυνείκους δὲ ὄπισθεν <γυνὴ> ἕστηκεν ὀδόντας τε ἔχουσα οὐδὲν ἡμερωτέρους θηρίου καί οἱ τῶν χειρῶν εἰσιν ἐπικαμπεῖς οἱ ὄνυχες: ἐπίγραμμα δὲ ἐπ' αὐτῇ εἶναί φησι Κῆρα, ὡς τὸν μὲν ὑπὸ τοῦ πεπρωμένου τὸν Πολυνείκην ἀπαχθέντα, ..." - Παυσανίας, "Ἑλλάδος περιήγησις/ Ἠλιακῶν Α", 19.6
  3. "... μέλπε δὲ Κῆρας θυμοβόρους, Ἀίδαο θοὰς κύνας, αἳ περὶ πᾶσαν ἠέρα δινεύουσαι ἐπὶ ζωοῖσιν ἄγονται." - Απολλώνιος ο Ρόδιος, "Αργοναυτικά", 1665