Αιθέρας (ουσία)

Αιθέρας σύμφωνα με την αρχαία και την μεσαιωνική αντίληψη ήταν το υλικό που γέμιζε τον χώρο του σύμπαντος γύρω από την γήινη σφαίρα. Στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε η ιδέα του αιθέρα για να εξηγηθούν φαινόμενα διάδοσης του φωτός, ιδέα που απορρίφθηκε μετά το πείραμα των Μάικελσον και Μόρλεϋ. Το πείραμα αυτό απέδειξε ότι το φως ταξιδεύει με σταθερή ταχύτητα, ως εκ τούτου ο αιθέρας δεν υπάρχει.^[1]. Η ιδέα της ύπαρξης του αιθέρα ήταν αποδεχτή μέχρι το συγκεκριμένο πείραμα, ενώ την ιδέα της ύπαρξής του εισήγαγαν οι αρχαίοι Έλληνες, ως το πέμπτο στοιχείο, την πεμπτουσία.

Αρχαίες θεωρίες για τον αιθέρα

Ο αιθέρας ήταν το πέμπτο στοιχείο, μαζί με τη φωτιά, τον αέρα, το νερό και τη γη, από τα οποία ήταν φτιαγμένος ο κόσμος. Ενώ τα προηγούμενα στοιχεία δομούσαν τον κόσμο των ανθρώπων, ο αιθέρας πίστευαν ότι δομούσε τον ουρανό, τους πλανήτες, τα άστρα και γενικά τον υπόλοιπο κόσμο. Ο αιθέρας πίστευαν ότι είχε το σχήμα του κανονικού δωδεκάεδρου, γιατί ήταν το μοναδικό κανονικό στερεό του οποίου το ανάπτυγμα δεν αναλυόταν σε ορθογώνια ή ισοσκελή τρίγωνα. Έτσι, του απέδιδαν ξεχωριστές ιδιότητες, αφού ο κόσμος τον οποίο δομούσε ήταν ιδανικός και η κατοικία των θεών. Η ιδέα αυτή για τον αιθέρα διατηρήθηκε και στο Μεσαίωνα με την Αλχημεία.

Το πείραμα Μίκελσον-Μόρλεϋ

Οι Μίκελσον και Μόρλεϋ επηρεασμένοι από αυτές τις θεωρίες αποφάσισαν να μετρήσουν την ταχύτητα του φωτός μετρώντας ουσιαστικά την ταχύτητα του αιθέρα ως προς τη γη ή για την ακρίβεια ως προς τη διάταξη του πειράματος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο αιθέρας, εφόσον υπήρχε, ήταν ακίνητος ως προς τη γη. Η πιο πειστική θεωρία για την ερμηνεία του φαινομένου ήταν ότι δεν υπήρχε αιθέρας. Η αποτυχία του αιθέρα ενέπνευσε πολλούς επιστήμονες να μελετήσουν τη σταθερότητα της ταχύτητας του φωτός της οποίας το αποτέλεσμα ήταν η εμφάνιση της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας.