Τόνι Σταρκ (Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τόνι Σταρκ
Χαρακτήρας από
Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel
Ο Τόνι Σταρκ, όπως ενσαρκώθηκε από τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στην ταινία Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018)
Πρώτη εμφάνισηIron Man (2008)
Τελευταία εμφάνισηΕκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019)
Δημιουργήθηκε απόΣταν Λι
Λάρι Λίμπερ
Ντον Χεκ
Τζακ Κίρμπι
Βασίζεται σεIron Man
Ενσαρκώθηκε απόΡόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ
Ντέιβιν Ράνσομ (ως νεαρός)
Πληροφορίες χαρακτήρα
Πλήρες όνομαΆντονι Έντουαρντ Σταρκ[1]
Ψευδώνυμο(α)Iron Man
ΕίδοςΆνθρωπος
ΦύλοΆντρας
ΙδιότηταΕυεργέτης των Εκδικητών
Διευθύνων σύμβουλος των Stark Industries
Σύμβουλος της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.
Μέντορας του Πίτερ Πάρκερ
Κατασκευαστής όπλων
ΥπηκοότηταΑμερικανός
Συνδέεται μεΕκδικητές
Damage Control
Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.
Stark Industries
Οικογένεια
ΓονείςΧάουαρντ Σταρκ (πατέρας)
Μαρία Σταρκ (μητέρα)
ΣύζυγοςΠέπερ Ποτς
ΠαιδιάΜόργκαν Σταρκ

Ο Άντονι Έντουαρντ Σταρκ είναι φανταστικός χαρακτήρας τον οποίο ενσαρκώνει ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στη σειρά ταινιών του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel (MCU) και είναι κοινώς γνωστός με το alter ego, Iron Man. Ο χαρακτήρας βασίζεται στον ομώνυμο χαρακτήρα των Marvel Comics. Στις ταινίες, ο Σταρκ είναι βιομήχανος, ιδιοφυής εφευρέτης, ήρωας και πρώην playboy, καθώς και ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας του, Stark Industries. Στο ξεκίνημα του franchise, είναι επικεφαλής στην κατασκευή όπλων για τις Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά στην πορεία αλλάζει γνώμη για την ασχολία του με τα όπλα και ανακατευθύνει τις τεχνολογικές του γνώσεις στη δημιουργία μηχανοποιημένων στολών-πανοπλιών, τις οποίες χρησιμοποιεί εναντίον όσων απειλούν την παγκόσμια ειρήνη.

Ο Σταρκ υπήρξε μία από τις κεντρικές φιγούρες του MCU, έχοντας εμφανιστεί σε έντεκα ταινίες από την πρώτη του εμφάνιση στην ταινία Iron Man (2008). Ο χαρακτήρας και η ερμηνεία του Ντάουνι έχουν πιστωθεί στο ότι βοήθησαν στην καθιέρωση του MCU ως ένα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων franchise, με την εξέλιξη του Σταρκ να θεωρείται συχνά ως καθοριστικό μέρος της εξέλιξης του franchise.[2]

Γενική ιδέα και δημιουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τόνι Σταρκ εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως χαρακτήρας κόμικ στο Tales of Suspense #39 (ημερομηνία εξωφύλλου: Μάρτιος 1963), μια συνεργασία μεταξύ του εκδότη του κόμικ και των Σταν Λι (συγγραφέας ιστορίας), Λάρι Λίμπερ (καλλιγράφος), Ντον Χεκ (καλλιτέχνης ιστορίας) και Τζακ Κίρμπι (καλλιτέχνης εξωφύλλου και σχεδιαστής χαρακτήρα).[3] Ο Λι ήθελε να δημιουργήσει τον «τελειότατο καπιταλιστή», έναν χαρακτήρα που θα πήγαινε ενάντια στο πνεύμα της εποχής και το αναγνωστικό κοινό της Marvel.[4] Ο Λι βάσισε αυτή την playboy εμφάνιση και προσωπικότητα στον Χάουαρντ Χιουζ,[5] «έναν από του πιο έντονους άντρες της εποχής μας. Ήταν εφευρέτης, πολυ-δισεκατομμυριούχος, αποζητούσε την περιπέτεια, του άρεσαν οι γυναίκες και τέλος, ήταν τρελός».[6] Η πρώτη αυθεντική στολή του χαρακτήρα ήταν μία ογκώδης, γκρι, θωρακισμένη πανοπλία, η οποία αντικαταστάθηκε από μία χρυσή εκδοχή στη δεύτερη ιστορία (τεύχος #40, Απρίλιος 1963) κι επανασχεδιάστηκε ως πιο κομψή, χρυσοκόκκινη στολή στο τεύχος #48 (Δεκέμβριος 1963) από τον Στιβ Ντίτκο.[7] Ο Λι και ο Κίρμπι συμπεριέλαβαν τον Iron Man στους Εκδικητές #1 (Σεπτέμβριος 1963) ως ιδρυτικό μέλος της υπερηρωικής ομάδας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, με έναν αριθμό ταινιών με ήρωες της Marvel να έχουν ήδη κυκλοφορήσει από άλλα στούντιο που είχαν την άδεια των συγκεκριμένων χαρακτήρων της Marvel, ο Κέβιν Φάιγκι συνειδητοποίησε πως η Marvel κατείχε ακόμα τα δικαιώματα των βασικών μελών των Εκδικητών, μέσα στα οποία ανήκε και ο Iron Man. Ο Φάιγκι, ο οποίος αυτοαποκαλείται θαυμαστής της Marvel, οραματίστηκε τη δημιουργία ενός κοινού κινηματογραφικού σύμπαντος, όπως είχαν κάνει και οι δημιουργοί Σταν Λι και Τζακ Κίρμπι με τα κόμικ στις αρχές της δεκαετίας του 1960.[8]

Ο Τζον Φαβρό, ο οποίος επιλέχθηκε για να σκηνοθετήσει την πρώτη ταινία Iron Man, θεώρησε πως το παρελθόν του Ντάουνι τον έκανε την πιο κατάλληλη επιλογή για τον ρόλο[9] και πως ο ηθοποιός θα μπορούσε να κάνει τον Σταρκ ένα «αξιαγάπητο κάθαρμα», αλλά και να απεικονίσει επίσης ένα αυθεντικό συναισθηματικό ταξίδι από τη στιγμή που θα κέρδιζε το κοινό.[10]

Τελικά, ο Ντάουνι κατέληξε να είναι η επιλογή των στούντιο για τον πρώτο χαρακτήρα του διαρκώς επεκτατικού τους κινηματογραφικού σύμπαντος. Ο Ντάουνι είχε επίσης κεντρίσει το ενδιαφέρον του Φαβρό από την ερμηνεία του στην ταινία Φιλιά και σφαίρες (Kiss Kiss Bang Bang - 2005), με τον Ντάουνι να συνομιλεί συχνά με τον σκηνοθέτη αυτής της ταινίας, Σέιν Μπλάκ, για το σενάριο και τους διαλόγους του Iron Man.[11]

Βιογραφία φανταστικού χαρακτήρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άντονι Έντουαρντ «Τόνι» Σταρκ γεννήθηκε στις 29 Μαΐου 1970 στο Μανχάταν από τους Χάουαρντ Σταρκ, διάσημο ιδιοφυή εφευρέτη κι επιχειρηματία, και Μαρία Σταρκ (γεννημένη Καρμπονέλ), μέλος της υψηλής κοινωνίας της Νέας Υόρκης και φιλάνθρωπο. Μεγαλώνοντας υπό το βλέμμα του μπάτλερ της οικογένειας, Έντουιν Τζάρβις, η σχέση του με τον πατέρα του χαρακτηρίζεται ως ψυχρή και χωρίς αγάπη. Βλέποντας πως ο γιος του θα μπορούσε να επιτύχει μεγάλα πράγματα, ο Χάουαρντ προσπάθησε να τον εμπνεύσει με συνεχείς αναφορές για τον ρόλο του στη δημιουργία του Captain America. Αντί αυτού όμως, ο Σταρκ ένιωθε πικραμένος γιατί θεωρούσε πως ο πατέρας του μιλούσε με μεγαλύτερη περηφάνια για τις δημιουργίες του παρά για την οικογένειά του. Ο Σταρκ αποδείχτηκε πως ήταν ένα πανέξυπνο και μοναδικό παιδί θαύμα, εισήλθε στο MIT στην ηλικία των δεκατεσσάρων και φοίτησε εκεί για δύο χρόνια.[12]

Στις 16 Δεκεμβρίου 1991, όταν ο Σταρκ ήταν 21, οι γονείς του θα έφευγαν για τις Μπαχάμες αλλά σχεδίαζαν να κάνουν μία στάση στο Πεντάγωνο για να παραδώσουν τον ορό του υπερ-στρατιώτη, τον οποίο ο Χάουαρντ είχε ανακατασκευάσει. Κατά τη διαδρομή τους προς το Πεντάγωνο, σκοτώνονται και οι δύο σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, το οποίο αργότερα αποκαλύπτεται πως ήταν δολοφονία η οποία διεκπεραιώθηκε από τον Winter Soldier, του οποίου το μυαλό έλεγχε η Υ.Δ.Ρ.Α. και στόχος του ήταν να κλέψει τον ορό.[N 1] Ως αποτέλεσμα, ο Σταρκ κληρονόμησε την εταιρία του πατέρα του κι έγινε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Stark Industries. Με τα χρόνια, έγινε γνωστός ως κατασκευαστής όπλων κι εφευρέτης, ενώ ζούσε ως playboy. Το 1999, παρευρέθηκε σε ένα συμβούλιο στη Βέρνη όπου γνώρισε την επιστήμονα Μάγια Χάνσεν, δημιουργό της πειραματικής αναγεννητικής θεραπείας Extremis, αλλά και τον Άλντριτς Κίλιαν, του οποίου απέρριψε την προσφορά να εργαστεί για το Advanced Idea Mechanics (A.I.M.), το οποίο ανήκε στον Κίλιαν.[N 2]

Γέννηση του Iron Man[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Iron Man (ταινία) και Iron Man 2

Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ο Σταρκ ταξιδεύει στο εμπόλεμο Αφγανιστάν μαζί με τον φίλο του και στρατιωτικό συνεργάτη του, Αντισυνταγματάρχη Τζέιμς Ρόουντς, για να κάνει επίδειξη του νέου πυραύλου που έχει φτιάξει με το όνομα «Jericho». Μετά την επίδειξη, η συνοδεία που μεταφέρει τον Σταρκ πέφτει σε ενέδρα, ο Σταρκ τραυματίζεται σοβαρά και αιχμαλωτίζεται από μία τρομοκρατική οργάνωση, γνωστή με το όνομα «Τα Δέκα Δακτυλίδια». Ο Χο Γιένσεν, ένας γιατρός που επίσης κρατείται αιχμάλωτος, εμφυτεύει έναν ηλεκτρομαγνήτη στο στήθος του Σταρκ με σκοπό να κρατήσει τα θραύσματα της χειροβομβίδας μακριά από την καρδιά του για να μην τον σκοτώσουν.

Οι Σταρκ και Γιένσεν κατασκευάζουν κρυφά μια μικρή, ισχυρή, ηλεκτρική γεννήτρια, τον αντιδραστήρα τόξου, η οποία ενισχύει τον ηλεκτρομαγνήτη του Σταρκ, καθώς και μια πρωτότυπη ενισχυμένη στολή η οποία θα τους βοηθήσει να δραπετεύσουν. Όταν τα Δέκα Δακτυλίδια τους ανακαλύπτουν κι επιτίθενται στο εργαστήριό τους, ο Γιένσεν θυσιάζεται για να τους στρέψει μακριά, μέχρι να ολοκληρωθεί η στολή. Φορώντας τη στολή, ο Σταρκ παλεύει με τους άντρες των Δέκα Δακτυλιδιών στην πορεία του προς την έξοδο από τη σπηλιά, όπου βρίσκει τον ετοιμοθάνατο Γιένσεν. Μετά τον θάνατό του, ο Σταρκ θυμωμένος καίει τα όπλα των Δέκα Δακτυλιδιών και στη συνέχεια πετάει μακριά και συντρίβεται στην έρημο καταστρέφοντας τη στολή. Διασώζεται από τον Ρόουντς κι επιστρέφει σπίτι, όπου ανακοινώνει πως η εταιρία του θα σταματήσει την κατασκευή όπλων. Στο εργαστήρι που διατηρεί στο σπίτι του, κατασκευάζει μία πιο κομψή, πιο ισχυρή εκδοχή της στολής που έφτιαξε στη σπηλιά, καθώς κι έναν πιο ισχυρό αντιδραστήρα τόξου.

Ο Σταρκ μαθαίνει πως ο συνέταιρός του, Ομπαντάια Στέιν, κάνει συμφωνίες κάτω από το τραπέζι και προμηθεύει τρομοκράτες σε όλο τον κόσμο με όπλα, ενώ στήνει πραξικόπημα για να αναλάβει εκείνος ως Γενικός Διευθυντής της Stark Industries. Ο Σταρκ, φορώντας τη νέα του στολή, πετάει στο Αφγανιστάν και σώζει τους κατοίκους του χωριού που δέχονται επίθεση από τα Δέκα Δακτυλίδια. Αργότερα, πίσω στο σπίτι, ο Στέιν τον αιφνιδιάζει και παίρνει τον αντιδραστήρα από το στήθος του αφήνοντάς τον να πεθάνει, ενώ αποκαλύπτεται επίσης πως εκείνος ήταν ο εγκέφαλος πίσω από την απαγωγή του Σταρκ. Ο Σταρκ καταφέρνει να φτάσει στον πρωτότυπο αντιδραστήρα του και να σωθεί, ενώ στη συνέχεια κυνηγάει και νικάει τον Στέιν. Την επόμενη μέρα, σε συνέντευξη τύπου, ο Σταρκ παραδέχεται δημοσίως πως εκείνος είναι ο «Iron Man».

Έξι μήνες αργότερα, ο Σταρκ έχει γίνει σούπερσταρ και χρησιμοποιεί τη στολή του Iron Man για ειρηνικούς σκοπούς, αρνούμενος να ενδώσει στις πιέσεις της κυβέρνησης και να πωλήσει στον στρατό τα σχέδια της στολής. Αρχίζει και πάλι τη λειτουργία της Stark Expo για να συνεχίσει την κληρονομιά του πατέρα του, ενώ στο μεταξύ ανακαλύπτει πως ο πυρήνας παλλαδίου στον αντιδραστήρα που τον κρατάει ζωντανό και δίνει ενέργεια στη στολή, τον δηλητηριάζει σιγά σιγά. Γινόμενος όλο και πιο απερίσκεπτος και απελπισμένος με τον επικείμενο θάνατό του, διορίζει την προσωπική του βοηθό, Πέπερ Ποτς, γενική διευθύντρια των Stark Industries.

Αποφασίζει να διαγωνιστεί στο ιστορικό Grand Prix του Μονακό, όπου δέχεται επίθεση στη μέση του αγώνα από τον Ιβάν Βάνκο, ο οποίος χειρίζεται ηλεκτροφόρα μαστίγια τα οποία παίρνουν ενέργεια από έναν αντιδραστήρα τόξου μινιατούρα. Ο Σταρκ φοράει την Mark V στολή του και νικάει τον Βάνκο, αλλά η στολή παθαίνει σοβαρές ζημιές. Στο πάρτι γενεθλίων του, ο Σταρκ μεθάει φορώντας τη στολή Mark IV και ο Ρόουντς φοράει την πρωτότυπη στολή Mark II σε μια προσπάθεια να τον συνετίσει. Ο καυγάς καταλήγει σε αδιέξοδο και ο Ρόουντς κατάσχει τη Mark II στολή για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ.

Ο Σταρκ ανακαλύπτει ένα κρυμμένο μήνυμα που άφησε για αυτόν ο πατέρας του, το οποίο περιέχει ένα διάγραμμα για τη δομή ενός νέου στοιχείου, το οποίο ο Σταρκ συνθέτει και αντικαθιστά το παλλάδιο. Στη Stark Expo, ο αντίπαλος του Σταρκ, Τζάστιν Χάμερ, παρουσιάζει τις στολές που δημιούργησε για εκείνον ο Βάνκο, με επικεφαλής τον Ρόουντς ο οποίος φοράει μια βαριά οπλισμένη εκδοχή της στολής Mark II του Σταρκ. Ο Σταρκ φτάνει φορώντας την Mark VI στολή του για να προειδοποιήσει τον Ρόουντς για τον Βάνκο, αλλά δεν προλαβαίνει μιας και ο Βάνκο παίρνει τον έλεγχο όλων των στολών που έφτιαξε, αλλά και αυτής που φοράει ο Ρόουντς, και επιτίθεται στον Iron Man. Ο Σταρκ και ο Ρόουντς αντιμετωπίζουν μαζί τον Βάνκο και τις στολές του και καταφέρνουν να τον νικήσουν. Μόλις ο Σταρκ σώζει την Πέπερ Ποτς από μία στολή του Βάνκο η οποία αυτοανατινάζεται, οι δυο τους αρχίζουν μία ερωτική σχέση.

Μάχη της Νέας Υόρκης κι επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Οι Εκδικητές (ταινία, 2012) και Iron Man 3

Όταν ο Ασγκαρντιανός Λόκι καταφθάνει και αρχίζει να απειλεί τη Γη κατάσχοντας το Τεσσεράκτιο από τις εγκαταστάσεις της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., ο Νικ Φιούρι θέτει σε εφαρμογή την «Πρωτοβουλία Εκδικητές» και μαζί με τον Πράκτορα Φίλιπ Κόλσον επισκέπτονται τον Σταρκ, ζητώντας του να μελετήσει την έρευνα του Έρικ Σέλβιγκ πάνω στο Τεσσεράκτιο. Στη Στουτγκάρδη, ο Ρότζερς αντιμετωπίζει τον Λόκι πριν καταφτάσει ο Σταρκ ως Iron Man, οδηγώντας στην παράδοση του Λόκι. Ενώ ο Λόκι μεταφέρεται στην Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., ο Θορ καταφτάνει και τον απελευθερώνει, ελπίζοντας να τον πείσει να εγκαταλείψει τα σχέδιά του και να επιστρέψει στο Άσγκαρντ. Έπειτα από μία αναμέτρηση μαζί με τους Σταρκ και Ρότζερς, ο Θορ συμφωνεί να πάνε τον Λόκι στο αεροπλανοφόρο Helicarrier της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.

Οι Εκδικητές διχάζονται, τόσο για το πως να προσεγγίσουν τον Λόκι όσο και για την αποκάλυψη πως η Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. σχεδιάζει να εκμεταλλευτεί το Τεσσεράκτιο για να δημιουργήσει όπλα. Στο μεταξύ, Πράκτορες της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. οι οποίοι βρίσκονται υπό την επιρροή του Λόκι, επιτίθενται στο Helicarrier απενεργοποιώντας έναν από τους κινητήρες ενώ βρίσκεται σε πτήση. Καθώς ο Σταρκ δουλεύει μαζί με τον Ρότζερς προσπαθώντας να επανεκκινήσουν τον κινητήρα και στο χάος που επικρατεί, ο Λόκι καταφέρνει να δραπετεύσει. Οι Εκδικητές συνειδητοποιούν πως το να τους νικήσει απλά ο Λόκι δεν θα ήταν αρκετό για εκείνον, καθώς θα πρέπει να αποδείξει στον κόσμο τη δύναμή του ώστε να γίνει ο κυρίαρχος της Γης. Ο Λόκι χρησιμοποιεί το Τεσσεράκτιο για να ανοίξει μία πύλη στη Νέα Υόρκη, πάνω από τον Πύργο Σταρκ, επιτρέποντας στον στρατό των Τσιτάουρι να εισβάλει στη Γη. Ενώ οι Εκδικητές αντιμετωπίζουν τους Τσιτάουρι, οι ανώτεροι του Φιούρι από το Συμβούλιο Παγκόσμιας Ασφάλειας προσπαθούν να σταματήσουν την εισβολή εκτοξεύοντας έναν πυρηνικό πύραυλο στο Μανχάταν. Ο Σταρκ αναχαιτίζει τον πύραυλο και με αυτοθυσία τον οδηγεί μέσω της πύλης στον στόλο των Τσιτάουρι. Ο πύραυλος εκρήγνυται καταστρέφοντας το επικεφαλής διαστημόπλοιο των Τσιτάουρι και διακόπτοντας την επίθεσή τους στη Γη. Η στολή του Σταρκ μένει από ενέργεια και ο Σταρκ, χάνοντας τις αισθήσεις του, πέφτει προς την πύλη και με ελεύθερη πτώση κατευθύνεται προς τη Γη, αλλά ο Χαλκ τον πιάνει πριν κτυπήσει στο έδαφος.

Μετά τα γεγονότα της Νέας Υόρκης, ο Σταρκ αναπτύσσει διαταραχή μετατραυματικού στρες και έχει συχνά κρίσεις πανικού. Χωρίς να ξεκουράζεται αρκετά, περνάει τον χρόνο του στο εργαστήριό του κατασκευάζοντας δεκάδες νέες στολές Iron Man, κάτι το οποίο δημιουργεί τριβή στη σχέση του με την Πέπερ. Όταν ο Χάπι Χόγκαν τραυματίζεται σοβαρά σε μία σειρά βομβιστικών επιθέσεων, την ευθύνη των οποίων αναλαμβάνει ένας τρομοκράτης γνωστός ως Mandarin, ο Σταρκ τον απειλεί ανοικτά στην τηλεόραση αποκαλύπτοντας τη διεύθυνσή του. Αυτό οδηγεί στο να επιτεθεί ο Mandarin στο σπίτι του καταστρέφοντάς το και ο Σταρκ να καταφέρει να το σκάσει φορώντας μία από τις νέες πειραματικές στολές Iron Man. Φτάνει στο Τενεσί, αλλά η νέα στολή δεν έχει την απαραίτητη ενέργεια για να επιστρέψει στην Καλιφόρνια, με αποτέλεσμα ο κόσμος να θεωρεί πως ο Σταρκ πέθανε στην επίθεση.

Ο Σταρκ εντοπίζει τον Mandarin στο Μαϊάμι και διεισδύει στην έδρα του. Εκεί ανακαλύπτει πως ο Mandarin ήταν απλά ένας ηθοποιός με το όνομα Τρέβορ Σλάτερι, ενώ ο Άλντριτς Κίλιαν αποκαλύπτει πως εκείνος είναι ο πραγματικός Mandarin και αιχμαλωτίζει τον Σταρκ. Ο Σταρκ καταφέρνει να δραπετεύσει και μαζί με τον Ρόουντς ανακαλύπτουν πως ο Κίλιαν σχεδιάζει να επιτεθεί στον Πρόεδρο Έλις ενόσω βρίσκεται στον αέρα με το Air Force One. Ο Σταρκ διασώζει τους επιβάτες και το πλήρωμα, αλλά δεν καταφέρνει να σταματήσει τον Κίλιαν από το να απαγάγει τον Έλις και να καταστρέψει το αεροπλάνο. Ο Κίλιαν πάει τον Έλις σε ένα κατεστραμμένο πετρελαιοφόρο, όπου σκοπεύει να τον σκοτώσει ζωντανά στην τηλεόραση. Ενώ ο Ρόουντς προσπαθεί να σώσει τον Πρόεδρο, ο Σταρκ προσπαθεί να σώσει την Πέπερ, την οποία έχει απαγάγει ο Κίλιαν και της χορήγησε το Extremis. Ο Σταρκ καλεί όλες τις στολές Iron Man που δημιούργησε ως ενισχύσεις, τις οποίες ελέγχει ηλεκτρονικά ο J.A.R.V.I.S., ενώ η Πέπερ έχοντας επιβιώσει τη διαδικασία του Extremis, σκοτώνει τον Κίλιαν. Ο Σταρκ διατάζει τον J.A.R.V.I.S. να ανατινάξει όλες τις στολές που απέμειναν μετά τη μάχη, ως ένδειξη της αφοσίωσής του στην Πέπερ, κι έπειτα αποφασίζει να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για να αφαιρέσει τα θραύσματα της χειροβομβίδας που υπάρχουν κοντά στην καρδιά του. Πετάει τον αντιδραστήρα που είχε στο στήθος του στη θάλασσα, λέγοντας πως θα είναι πάντα ο Iron Man.

Μάχη στη Σοκόβια και Εμφύλιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron, Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος, και Spider-Man: Η Επιστροφή Στον Τόπο Του

Ο Σταρκ και οι Εκδικητές κάνουν επιδρομή σε μία από τις εγκαταστάσεις της Υ.Δ.Ρ.Α. όπου διοικητής είναι ο Μπάρον Στράκερ, και ο οποίος έκανε πειράματα στα αδέλφια Πιέτρο και Γουάντα Μάξιμοφ χρησιμοποιώντας το σκήπτρο που κρατούσε ο Λόκι κατά την επίθεσή του στη Νέα Υόρκη. Ενώ η ομάδα πολεμάει έξω από το κτίριο, ο Σταρκ εισέρχεται στο εργαστήριο και βρίσκει το σκήπτρο, αλλά και διάφορα αεροσκάφη των Τσιτάουρι από τη μάχη της Νέας Υόρκης να είναι υπό κατασκευή. Η Γουάντα τρυπώνει στο εργαστήριο και χρησιμοποιεί την ικανότητα χειραγώγησης μυαλού που έχει, κάνοντας τον Σταρκ να δει ένα όραμα που τον στοιχειώνει: τον θάνατο όλων των Εκδικητών εκτός του δικού του. Ο Σταρκ επανέρχεται στην πραγματικότητα και παίρνει το σκήπτρο του Λόκι μαζί του.

Επιστρέφοντας στον Πύργο Σταρκ, ο Σταρκ μαζί με τον Μπρους Μπάνερ ανακαλύπτουν πως η πέτρα που βρίσκεται μέσα στο σκήπτρο διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη και αποφασίζουν, κρυφά από τους υπόλοιπους, να τη χρησιμοποιήσουν για να ολοκληρώσουν το παγκόσμιο πρόγραμμα άμυνας του Σταρκ που φέρει το όνομα «Ultron». Η απροσδόκητη αίσθηση του Ultron όμως, ο οποίος πιστεύει πως για να σώσει τη Γη πρέπει να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος, τον οδηγεί στο να εξολοθρεύσει τον J.A.R.V.I.S. και να επιτεθεί στους Εκδικητές. Φεύγοντας με το σκήπτρο, ο Ultron δημιουργεί ένα στρατό από ρομπότ, σκοτώνει τον Στράκερ και στρατολογεί τα αδέλφια Μάξιμοφ, τα οποία θεωρούν υπεύθυνο για τον θάνατο των γονιών τους τον Σταρκ και θέλουν να εκδικηθούν. Οι Εκδικητές βρίσκουν τον Ultron και του επιτίθενται, αλλά η Γουάντα καταφέρνει να στοιχειώσει τον καθένα με προσωπικά οράματα που τους διαταράσσουν, οδηγώντας τον Μπάνερ να μεταμορφωθεί σε Hulk και αφηνιασμένος να επιτεθεί στην πόλη, μέχρι που ο Σταρκ τον σταματάει με την αντι-Hulk στολή του.

Κρυμμένοι σε ένα ασφαλές μέρος, ο Νικ Φιούρι καταφτάνει και ενθαρρύνει τον Σταρκ και τους άλλους να καταστρώσουν ένα σχέδιο για να σταματήσουν τον Ultron, ο οποίος φαίνεται να έχει αναγκάσει τη Δρ. Έλεν Τσο να τελειοποιήσει το νέο του σώμα. Οι Ρότζερς, Ρόμανοφ και Μπάρτον εντοπίζουν τον Ultron και παίρνουν το συνθετικό σώμα που φτιάχνει, αλλά ο Ultron αιχμαλωτίζει τη Ρόμανοφ. Επιστρέφοντας στο αρχηγείο τους στη Νέα Υόρκη, οι Εκδικητές τσακώνονται μεταξύ τους όταν μαθαίνουν πως ο Σταρκ και ο Μπάνερ προσπαθούν κρυφά να φορτώσουν τον J.A.R.V.I.S. - ο οποίος είχε κρυφτεί στο διαδίκτυο μετά την επίθεση του Ultron και τον πολεμούσε από εκεί - στο σώμα που έφτιαχνε ο Ultron. Κατά τη διαμάχη, καταφτάνει ο Θορ ο οποίος ενεργοποιεί το σώμα εξηγώντας πως το πετράδι που τώρα βρίσκεται στο μέτωπο του σώματος, ήταν μέρος του δικού του οράματος. Με τον Vision (το νέο ρομπότ που δημιουργήθηκε) και τους Μάξιμοφ πια στο πλευρό τους, ο Σταρκ και οι Εκδικητές φτάνουν στη Σοκόβια, όπου ο Ultron χρησιμοποίησε το υπόλοιπο βιμπράνιο για να χτίσει μια μηχανή η οποία ανυψώνει μεγάλο κομμάτι της πόλης στον αέρα, έχοντας σκοπό να το αφήσει να πέσει από μεγάλο ύψος προκαλώντας παγκόσμιο αφανισμό. Ένα από τα ρομπότ του Ultron ενεργοποιήσει τη μηχανή και η αιωρούμενη πόλη αρχίζει να πέφτει, αλλά ο Σταρκ και ο Θορ υπερφορτώνουν τη μηχανή και καταστρέφουν το τεράστιο κομμάτι γης πριν φτάσει στο έδαφος. Οι Εκδικητές εγκαθιδρύουν μία νέα βάση, την οποία ο Σταρκ αφήνει στα χέρια των Ρότζερς και Ρόμανοφ.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα, ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Θαδαίος Ρος, ενημερώνει τους Εκδικητές πως τα Ηνωμένα Έθνη (UN) ετοιμάζονται να ψηφίσουν τη Συμφωνία της Σοκόβια, η οποία θα απαγορεύει στην ομάδα να δρα από μόνη της και θα ελέγχεται από τα UN. Οι Εκδικητές διχάζονται με τον Σταρκ να υποστηρίζει πως πρέπει να αποδεχτούν τη συμφωνία νιώθοντας ενοχές για τον ρόλο που έπαιξε στη δημιουργία του Ultron και την καταστροφή της Σοκόβια, ενώ ο Ρότζερς έχει περισσότερη εμπιστοσύνη στη δική του κρίση παρά της κυβέρνησης και διαφωνεί με τη συμφωνία. Οι καταστάσεις οδηγούν τον Ρότζερς και τον υπερ-στρατιώτη φίλο του, Μπάκι Μπαρνς, ο οποίος κατηγορείται για τρομοκρατική επίθεση χωρίς όμως να ευθύνεται για αυτήν, μαζί με τους Σαμ Γουίλσον, Γουάντα Μάξιμοφ, Μπάρτον και Σκοτ Λανγκ, να παραβιάσουν τη συμφωνία. Ο Σταρκ συγκεντρώνει τη δική του ομάδα, αποτελούμενη από τους Ρόμανοφ, Τ'Τσάλα, Ρόουντς, Vision και Πίτερ Πάρκερ, για να σταματήσουν και να συλλάβουν την ομάδα του Ρότζερς στο αεροδρόμιο Leipzig/Halle στη Γερμανία. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της μάχης, ο Ρότζερς και ο Μπαρνς καταφέρνουν να το σκάσουν. Ο Σταρκ μαθαίνει πως όντως παγίδευσαν τον Μπαρνς για την επίθεση και πείθει τον Γουίλσον να του πει πού βρίσκονται οι δυο τους. Χωρίς να ενημερώσει τον Ρος, ο Σταρκ πηγαίνει στις εγκαταστάσεις της Υ.Δ.Ρ.Α. στη Σιβηρία και αποζητά μία ανακωχή μεταξύ εκείνου και των Ρότζερς-Μπαρνς. Εκεί, οι τρεις τους ανακαλύπτουν πως οι υπόλοιποι υπερ-στρατιώτες έχουν δολοφονηθεί από τον Χέλμουτ Ζίμο, ο οποίος αποκαλύπτει στον Σταρκ μέσω ενός βίντεο πως ο Μπαρνς ήταν αυτός που σκότωσε τους γονείς του. Έπειτα από αυτό, κι αφού επιβεβαιώνει πως ο Ρότζερς γνώριζε ήδη την αλήθεια, ο Σταρκ στρέφεται εναντίον τους διαμελίζοντας το ρομποτικό χέρι του Μπαρνς. Έπειτα από μία έντονη μάχη, ο Ρότζερς καταφέρνει τελικά να απενεργοποιήσει τη στολή Iron Man του Σταρκ και να φύγει με τον Μπαρνς, αφήνοντας πίσω την ασπίδα του. Ο Σταρκ επιστρέφει στη Νέα Υόρκη για να δουλέψει πάνω στο τεχνητό πόδι που χρειάζεται ο Ρόουντς για να περπατήσει ξανά, ενώ ο Ρότζερς του στέλνει ένα γράμμα όπου απολογείται μαζί με ένα κινητό τηλέφωνο, έτσι ώστε αν ποτέ χρειαστεί τη βοήθειά του να μπορεί να επικοινωνήσει. Όταν ο Ρος τον καλεί για να τον ενημερώσει πως ο Μπάρτον και οι άλλοι δραπέτευσαν, ο Σταρκ αρνείται να βοηθήσει.

Ο Πίτερ Πάρκερ, μετά τη μάχη στη Γερμανία, επιστρέφει στο σχολείο καθώς ο Σταρκ του λέει πως δεν είναι ακόμα έτοιμος για να γίνει μέλος των Εκδικητών. Έπειτα από μια σύγκρουση με τον Έιντριαν Τουμς, ο Σταρκ σώζει τη ζωή του Πάρκερ και τον προειδοποιεί να μην εμπλακεί περισσότερο με εγκληματίες, κάτι το οποίο δεν κάνει. Κατά τη διάρκεια μιας άλλης αναμέτρησης με τον Τουμς, ένα όπλο του Τουμς δυσλειτουργεί κόβοντας το Staten Island Ferry στα δύο. Ο Σταρκ για ακόμη μία φορά επεμβαίνει και σώζει τους επιβάτες πριν επιπλήξει τον Πάρκερ για την απερισκεψία του και του πάρει τη στολή που του χάρισε. Στην πορεία, ο Πάρκερ συνειδητοποιεί πως ο Τουμς σκοπεύει να ληστέψει ένα αεροπλάνο των Εκδικητών, το οποίο μεταφέρει όπλα από τον Πύργο Σταρκ στο νέο αρχηγείο των Εκδικητών. Όταν αποτρέπει αυτά τα σχέδια και σώζει και τη ζωή του Τουμς από μία έκρηξη, ο Σταρκ παραδέχεται πως έκανε λάθος για εκείνον και τον καλεί στο αρχηγείο για να τον ανακοινώσει επίσημα στον Τύπο ως το νέο μέλος των Εκδικητών. Ωστόσο, ο Πάρκερ απορρίπτει αυτή την πρόταση καθώς πιστεύει πως δεν είναι έτοιμος κι έτσι ο Σταρκ σκέφτεται να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να κάνει πρόταση γάμου στην Ποτς, για να καλύψει έτσι και το κάλεσμα του Τύπου και την ανακοίνωση που αναμένουν. Στο τέλος της ταινίας, ο Σταρκ επιστρέφει τη στολή του Spiderman στον Πάρκερ.

Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας και Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη

Ο Σταρκ και η Ποτς βρίσκονται στο πάρκο της Νέας Υόρκης συζητώντας για το αν θα αποκτήσουν παιδιά, όταν ο Μπάνερ, ο οποίος είναι εξαφανισμένος από τη μάχη στη Σοκόβια, προσγειώνεται στο Sanctum Sanctorum. Αφού ο Στίβεν Στρέιντζ πηγαίνει στο Sanctum και τον Σταρκ, ο Μπάνερ τους ενημερώνει πως ο τρελός Τιτάνας Θάνος σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τις Πέτρες της Αιωνιότητας για να σκοτώσει το μισό πληθυσμό του σύμπαντος. Ο Έμπονι Μο και Καλ Ομπσίντιαν φτάνουν στη Γη για να πάρουν την Πέτρα του Χρόνου και συγκρούονται με τους Στρέιντζ, Σταρκ, Γουόνγκ και Πάρκερ. Αν και καταφέρνουν να ξεφορτωθούν τον Ομπσίντιαν και να τον στείλουν στην Ανταρκτική, ο Μο αιχμαλωτίζει τον Στρέιντζ και τον μεταφέρει στο διαστημόπλοιο για να τον πάει στον Θάνος, με τον Σταρκ και τον Πάρκερ τρυπώνουν μέσα σε αυτό για να τον σώσουν.

Όταν καταφέρνουν να ελευθερώσουν τον Στρέιντζ και να σκοτώσουν τον Μο, οι τρεις τους αποφασίζουν να πάνε στον πλανήτη του Θάνος, τον Τιτάνα, για να τον αντιμετωπίσουν μακριά από τη Γη. Εκεί συναντούν κάποια από τα μέλη των Φυλάκων του Γαλαξία. Όλοι μαζί καταστρώνουν ένα σχέδιο για να αντιμετωπίσουν τον Θάνος και να πάρουν το Γάντι της Αιωνιότητας που φοράει, αλλά ο Θάνος καταφέρνει να τους νικήσει και κατά τη διάρκεια της μάχης, μαχαιρώνει τον Σταρκ. Ο Στρέιντζ αποφασίζει να παραδώσει την Πέτρα του Χρόνου στον Θάνος με αντάλλαγμα εκείνος να μην σκοτώσει τον Σταρκ. Ο Θάνος παίρνει την πέτρα και φεύγει για τη Γη, όπου καταφέρνει να πάρει και την τελευταία πέτρα και να ενεργοποιήσει το Γάντι. Πίσω στον Τιτάνα, οι Σταρκ και Νέμπιουλα απομονωμένοι, βλέπουν τον Πάρκερ και τους υπόλοιπους να μετατρέπονται σε σκόνη.

Μετά τη νίκη του Θάνος, ο Σταρκ και η Νέμπιουλα βρίσκονται να αιωρούνται για μέρες στο διάστημα μέσα στο διαστημόπλοιο των Φυλάκων, από όπου τους διασώζει η Κάρολ Ντάνβερς κι επιστρέφουν στη Γη. Ο Σταρκ για τα επόμενα πέντε χρόνια αποφασίζει να απομακρυνθεί και να ζήσει μαζί με την Πέπερ και την κόρη τους, Μόργκαν. Το 2023, ο Σκοτ Λανγκ καταφέρνει να βγει από το κβαντικό επίπεδο όπου είχε παγιδευτεί και βρίσκει έναν τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να φέρουν πίσω όσους έχασαν, οι Εκδικητές προσεγγίζουν και πάλι τον Σταρκ για βοήθεια. Αν κι ο Σταρκ αρχικά αρνείται να βοηθήσει επειδή βρίσκει την ιδέα ριψοκίνδυνη και υποθετική, τελικά μελετάει μόνος αν κάτι τέτοιο είναι δυνατό να επιτευχθεί. Όταν τα αποτελέσματά του είναι επιτυχή, συναντά τους Εκδικητές και συμφωνεί να βοηθήσει. Ταξιδεύοντας στον χρόνο, οι Σταρκ, Ρότζερς και Λανγκ δεν καταφέρνουν να πάρουν την Πέτρα του Διαστήματος από τη μάχη στη Νέα Υόρκη, κι έτσι μαζί με τον Ρότζερς ταξιδεύουν ακόμα πιο πίσω στον χρόνο, στη δεκαετία του 1970, για να την κλέψουν από τις εγκαταστάσεις της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. Εκεί, ο Σταρκ συναντά τον πατέρα του, Χάουαρντ, σε πιο νεαρή ηλικία και οι δυο τους έχουν μια συγκινητική συνομιλία, χωρίς ο Χάουαρντ να γνωρίζει πως συνομιλεί με τον γιο του.

Οι Εκδικητές καταφέρνουν με επιτυχία να μαζέψουν και τις έξι Πέτρες της Αιωνιότητας πριν επιστρέψουν στο παρόν. Τις ενσωματώνουν στο ειδικό γάντι που έφτιαξε ο Σταρκ και ο Μπάνερ το χρησιμοποιεί για να επαναφέρει όσους εξαφανίστηκαν, όταν ο Θάνος ενεργοποίησε το δικό του γάντι. Ωστόσο, η εκδοχή του Θάνος από το 2014 έχει καταλάβει τα σχέδιά τους και με τη βοήθεια της Νέμπιουλα από το 2014, εκείνος και ο στρατός του ακολουθούν τους Εκδικητές στο 2023. Κατά τη διάρκεια της μάχης που ακολουθεί, ο Θάνος καταφέρνει να πάρει το γάντι με τις πέτρες. Ο Σταρκ προσπαθεί να το πάρει πίσω αλλά ο Θάνος τον πετάει μακριά κι επιχειρεί να χρησιμοποιήσει τις πέτρες για ακόμα μία φορά. Ωστόσο, σε αυτή του την προσπάθεια ανακαλύπτει πως όταν ο Σταρκ προσπάθησε να πάρει πίσω το γάντι, αντί αυτού πήρε τις Πέτρες της Αιωνιότητας και τις ενσωμάτωσε στην ίδια του τη στολή. Έπειτα, ο Σταρκ χρησιμοποιεί τις πέτρες κι εξαφανίζει τον Θάνος και τον στρατό του σώζοντας το σύμπαν, αλλά τραυματίζεται θανάσιμα. Περιτριγυρισμένος από τους Ρόουντς, Πάρκερ και Ποτς, αλλά και όλους τους Εκδικητές, ο Σταρκ ο πεθαίνει στο πεδίο της μάχης. Στην κηδεία του που γίνεται αργότερα στο σπίτι που διέμενε με την Ποτς τα τελευταία πέντε χρόνια, παρευρίσκονται όλοι οι υπερήρωες και όχι μόνο, που εμφανίστηκαν σε προηγούμενες ταινίες.

Οκτώ μήνες αργότερα, ο κόσμος συνεχίζει να θρηνεί την απώλεια του Σταρκ. Ο Πάρκερ λαμβάνει ένα ζευγάρι γυαλιά τα οποία του δίνουν πρόσβαση στο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης E.D.I.T.H. που είχε δημιουργήσει ο Σταρκ, μαζί με ένα μήνυμα που τον καθιερώνει ως τον διάδοχό του.[N 3]

Εμφανίσεις σε ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ενσαρκώνει τον Τόνι Σταρκ στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel στις ταινίες Iron Man (2008),[13] Iron Man 2 (2010),[14] Οι Εκδικητές (2012),[15] Iron Man 3 (2013),[16] Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron (2015),[17] Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος (2016),[18] Spider-Man: Η Επιστροφή Στον Τόπο Του (2017),[19] Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018)[17] και Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019).[18] Επιπρόσθετα, ο Ντάουνι κάνει μία μικρή εμφάνιση στην ταινία Ο Απίθανος Hulk (2008).[20]

Αναφορές σε άλλες ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Στην ταινία Captain America 2: Ο Στρατιώτης του Χειμώνα (2014), ο Φιούρι αναφέρει πως ο Σταρκ βοήθησε στον σχεδιασμό των κινητήριων μηχανών των νέων Helicarriers, μετά την πιο «κοντινή ματιά» που είχε μαζί τους στην ταινία Οι Εκδικητές.[21]
  • Στην ταινία Thor: Ragnarok (2017), ο κωδικός επικύρωσης του Θορ για το Quinjet είναι «Point Break», μία αναφορά στο παρατσούκλι με το οποίο ο Σταρκ αναφέρθηκε στον Θορ στην ταινία Οι Εκδικητές. Επιπρόσθετα, ο Μπάνερ μετά την επαναφορά στην ανθρώπινη μορφή του, φοράει ρούχα του Σταρκ.[22]
  • Στην ταινία Spider-Man: Μακριά Από τον Τόπο του (2019), ο Σταρκ αποτελεί το βασικό κίνητρο πίσω από τις κινήσεις του ανταγωνιστή της ταινίας, Mysterio, ενώ ένα σημαντικό μέρος της πλοκής έχει να κάνει με το πώς ο Πάρκερ προσπαθεί να αντιμετωπίσει και να αποδεχτεί τον θάνατο του Σταρκ. Επίσης, ο Σταρκ εμφανίζεται σε αρχειακό υλικό από την ταινία Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος, αναφέρεται στο αφιέρωμα που γίνεται στους ήρωες που έπεσαν πολεμώντας τον Θάνος, εμφανίζεται σε τοιχογραφίες και έχει ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο σε εκείνον. Τέλος, ακούγεται το τραγούδι «Back in Black» των AC/DC, το οποίο είχε ακουστεί και στην ταινία Iron Man.[23]

Άλλα μέσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σταρκ εμφανίζεται μέσω αρχειακού υλικού στην ταινία μικρού μήκους (one-shot) της Marvel, The Consultant (2011).[24]

Χαρακτήρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εμφάνιση και προσωπικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στην Comic Con του 2007, αφού έχει ήδη προσληφθεί για τον ρόλο του Τόνι Σταρκ στην ταινία Iron Man.

Ο Ντάουνι είχε ένα γραφείο δίπλα στου Φαβρό κατά τη διάρκεια της προ-παραγωγής της πρώτης ταινίας, κάτι που του επέτρεπε να συμμετέχει πιο ενεργά στη διαδικασία συγγραφής του σεναρίου,[25] ειδικά όσον αφορούσε την προσθήκη του χιούμορ στην ταινία.[26] Ο Ντάουνι εξήγησε: «Αυτό που συνήθως μισώ σε αυτές τις ταινίες με υπερήρωες είναι το γεγονός πως ξαφνικά ο τύπος που υποστήριζες μετατρέπεται στον «Κύριο Τα-κάνω-όλα-σωστά» και εσύ υποτίθεται πρέπει να το αποδεχτείς όλο αυτό επειδή τώρα 'Πάμε να κάνουμε κάτι καλό'! Αυτό το τύπου Έλιοτ Νες-με-κάπα-υπερήρωα πράγμα. Αυτό που ήταν πραγματικά σημαντικό για μένα ήταν αυτός ο ήρωας να μην αλλάξει τόσο πολύ που να μην τον αναγνωρίζεις. Όταν κάποιος συνήθιζε να είναι περιφρονητικός και ξαφνικά δεν είναι, ελπίζω πως τουλάχιστον διατηρεί ακόμα την αίσθηση του χιούμορ».[27] Για να προετοιμαστεί για τον ρόλο, ο Ντάουνι έκανε πέντε μέρες την εβδομάδα προπόνηση με βάρη και συμμετείχε σε πολεμικές τέχνες έτσι ώστε να είναι σε φόρμα,[9] κάτι το οποίο, όπως είπε, τον ωφέλησε επειδή «είναι δύσκολο να μην επέλθει κατάρρευση της προσωπικότητας [...] έπειτα από αρκετές ώρες μέσα σε εκείνη τη στολή. Επικαλούμαι κάθε θεραπευτική στιγμή που μπορώ να σκεφτώ έτσι ώστε απλά να βγάλω τη μέρα».[28]

Στον Iron Man 2, προσπαθεί να κρατήσει αυτή του την τεχνολογία μακριά από τα χέρια της κυβέρνησης. Ο Ντάουνι και ο Φαβρό, στους οποίους είχε παραδοθεί ένα σενάριο και δούλεψαν πάνω σε αυτό από την πρώτη ταινία, συνέλαβαν την ιστορία της ταινίας οι ίδιοι.[14] Σχετικά με τον Σταρκ να είναι ο ήρωας, ο Ντάουνι είπε: «Είναι κάπως ηρωικό, αλλά πραγματικά κάπως για δικό του λογαριασμό. Για αυτό πιστεύω πως πάσχει λίγο από το σύνδρομο του απατεώνα και όχι πολύ σύντομα από τότε που είπε 'Είμαι ο Iron Man', τώρα πραγματικά αναρωτιέται τι σημαίνει αυτό. Αν έχεις όλη αυτή την ασφάλεια όπως εκείνος και ο κόσμος βρίσκεται στο πλευρό σου και έχεις τεράστιο πλούτο και εξουσία, πιστεύω πως είναι πολύ απομονωμένος για να είναι εντάξει».[29]

Η ταινία των Εκδικητών σύστησε τον Σταρκ ως ένα από τα μέλη της ομάδας των ηρώων που έπρεπε να συνεργαστούν για να υπερασπιστούν τη Γη απέναντι στην εισβολή εξωγήινων, τους οποίους καθοδηγούσε ο θεός Λόκι. Ο Ντάουνι αρχικά πίεσε τον σκηνοθέτη Τζος Γουίντον να κάνει τον Σταρκ τον αρχηγό της ομάδας στην ταινία: «Λοιπόν, είπα, 'Πρέπει να είμαι στην πρώτη σκηνή. Δεν ξέρω τι σκέφτεται, αλλά ο Τόνι πρέπει να είναι αυτός που θα καθοδηγεί όλο αυτό το πράγμα'. Και μου είπε, 'Εντάξει, ας το δοκιμάσουμε'. Το δοκιμάσαμε και δεν δούλεψε, επειδή αυτό είναι ένα διαφορετικό πράγμα, η ιστορία και η ιδέα και το θέμα είναι το θέμα και όλοι είναι απλά ένα πόδι από το χταπόδι».[30] Σχετικά με την εξέλιξη του χαρακτήρα σε σχέση με τις προηγούμενες ταινίες, ο Ντάουνι είπε: «Στον Iron Man, ο οποίος αποτελούσε την αρχική ιστορία, ο Τόνι είχε κατά κάποιο τρόπο τη δική του φώτιση και λύτρωση. Στον Iron Man 2 έχει να κάνει με το να μην είναι μόνος, αντιμετωπίζοντας θέματα κληρονομιάς και κάνοντας χώρο για τους άλλους ... Στους Εκδικητές, μπαίνει σε μια ομάδα και συνεργάζεται μαζί τους».[31] Στην κλιμάκωση της ταινίας, ο Σταρκ οδηγεί έναν πυρηνικό πύραυλο μέσω μίας διαστρικής πύλης για να καταστρέψει το μητρικό αεροσκάφος των εξωγήινων, επιδεικνύοντας μία αυταπάρνηση να θυσιάσει τη δική του ζωή για να σώσει τη Γη.[32]

Στον Iron Man 3, ο Σταρκ δυσκολεύεται να ξεπεράσει την εμπειρία του και το πόσο κοντά έφτασε στον θάνατο στους Εκδικητές,[33] υποφέροντας από κρίσεις πανικού. Κάνοντας την τρίτη ταινία Iron Man, ο Ντάουνι είπε: «Η αίσθησή μου για [την τρίτη ταινία] είναι πως πρέπει να τα αφήσουμε όλα ανοικτά - ό,τι κι αν αυτό σημαίνει στο τέλος. Μπορείς να επιλέξεις πολλά διαφορετικά σημεία αναχώρησης για αυτό».[16] Στο ότι ακολουθεί τα γεγονότα των Εκδικητών, ο Ντάουνι είπε πως «προσπαθήσαμε να είμαστε πρακτικοί, σε ένα μετα-Εκδικητών κόσμο. Ποιες είναι οι προκλήσεις του τώρα; Ποιοι είναι οι περιορισμοί που μπορεί να έχει τώρα; Και ποιου είδους απειλή θα μπορούσε να τον κάνει, ως συνήθως, να αγνοήσει αυτούς τους περιορισμούς;»[34] Ο σεναριογράφος Ντρου Πιρς συνέκρινε τον Σταρκ από τον Iron Man 3 με έναν Αμερικανό Τζέιμς Μποντ, λέγοντας πως οι δύο τους είναι «ήρωες με μια αίσθηση κινδύνου για αυτούς, και απρόβλεπτοι», ακόμα κι αν ο Σταρκ ήταν ένας «ελεύθερος πράκτορας» αντί μια φιγούρα εξουσίας όπως ο Μποντ. Παρομοίωσε επίσης τον Σταρκ με τους πρωταγωνιστές των ταινιών της δεκαετίας του 1970, όπως για παράδειγμα την ταινία Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (1971), όπου «οι ιδιοσυγκρασίες των ηρώων είναι το τι τους έκανε συναρπαστικούς».[35]

Στην ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron, ο Σταρκ έχει γίνει ο ευεργέτης των Εκδικητών.[36][37][38] Σχετικά με την εξέλιξη του χαρακτήρα του μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man 3, ο Ντάουνι ανέφερε: «Νομίζω συνειδητοποιεί πως το να φτιάξει όλες τις στολές του κόσμου - κάτι το οποίο προσπαθούσε να κάνει - δεν θα βοηθήσει στο καθήκον του να σώσει τον κόσμο και του άφησε κάπως λίγο μετατραυματικό στρες. Έτσι, τώρα επικεντρώνεται περισσότερο στο πώς θα μπορούσαμε να το κάνουμε ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα εξαρχής. Όπως ξέρετε, υπάρχει πάντα κάποιος που προσπαθεί να απωθήσει τους ταραχοποιούς στον πλανήτη μας. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ιδέα».[39] Τα γεγονότα της Εποχής του Ultron οδήγησαν απευθείας στη διαμάχη της ταινίας Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος, όπου ο Σταρκ δημιουργεί μία ρωγμή ανάμεσα στους Εκδικητές, όταν υποστηρίζει πως θα πρέπει να αποδεχτούν την επίβλεψη της κυβέρνησης όσων αφορά άτομα με υπερδυνάμεις.[40][41] Ο Άντονι Ρούσο είπε πως η εγωμανία του Σταρκ επέτρεψε στους σεναριογράφους «να τον φτάσουν σε ένα σημείο στη ζωή του όπου ήταν πρόθυμος να υποταγεί σε μία αρχή εξουσίας, αφού ένιωθε πως αυτό θα ήταν το σωστό». Ο Τζο Ρούσο πρόσθεσε πως εξαιτίας των οραμάτων που είδε ο Σταρκ στην Εποχή του Ultron, τώρα νιώθει ενοχές και «οδηγείται στο να πάρει αυτές τις συγκεκριμένες αποφάσεις», αποκαλώντας το συναισθηματικό του εύρος «πολύ περίπλοκο».[42] Ο προσωπικός εκπαιδευτής του Ντάουνι, Έρικ Όραμ, δήλωσε πως το τέχνασμα του να βάλουν τον Ρότζερς εναντίον του Σταρκ «είναι για να δείξουν τον Iron Man να χρησιμοποιεί την 'ελάχιστη δύναμη' που απαιτείται για να κερδίσει μία μάχη».[43] Η Marvel ήθελε αρχικά ο ρόλος του Ντάουνι στην ταινία να είναι μικρότερος, αλλά «ο Ντάουνι ήθελε ο Σταρκ να έχει έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στην πλοκή της ταινίας». Το περιοδικό Variety σημείωσε πως ο Ντάουνι θα λάμβανε $40 εκατομμύρια για τη συμμετοχή του στην ταινία, αλλά κι επιπλέον πληρωμή αν η ταινία ξεπερνούσε σε έσοδα την ταινία Captain America 2: Ο Στρατιώτης του Χειμώνα, καθώς η Marvel θα απέδιδε αυτή την επιτυχία στην παρουσία του Ντάουνι.[18]

Στην ταινία Spider-Man: Η Επιστροφή Στον Τόπο Του, ο Σταρκ είναι ο μέντορας του Πίτερ Πάρκερ και ο δημιουργός του Τμήματος Ελέγχου Ζημιών της Αμερικανικής Κυβέρνησης.[19][44] Ο Πρόεδρος της Sony Pictures Motion Picture Group, Τομ Ρόθμαν, σημείωσε πως πέραν του εμπορικού πλεονεκτήματος του να έχεις τον Ντάουνι στην ταινία, η συμπερίληψη του Σταρκ ήταν σημαντική λόγω της σχέσης που καθιερώθηκε μεταξύ εκείνου και του Πάρκερ στην ταινία Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος.[45] Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Τζον Γουότς, ανέφερε πως μετά τις πράξεις του Σταρκ στον Εμφύλιο Πόλεμο και το να συστήσει στον Πάρκερ τη ζωή ενός Εκδικητή, αυτό «επέφερε πολλές επιπτώσεις. Είναι αυτό ένα πρώτο βήμα στο να γίνει ο Τόνι κάποιου είδους μέντορας; Είναι άνετος με αυτό;»[46] Ο συν-σεναριογράφος Τζόναθαν Γκόλντσταϊν, συνέκρινε τον Σταρκ με τον χαρακτήρα του πατέρα, που υποδύεται ο Ήθαν Χοκ, στην ταινία Μεγαλώνοντας (2014).[47]

Ο Ντάουνι επανέλαβε τον ρόλο του ως Τόνι Σταρκ στις ταινίες Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (2018) και Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (2019).[17][19] Τον Μάρτιο του 2013, ο σκηνοθέτης της ταινίας Iron Man 3, Σέιν Μπλακ, δήλωσε: «Υπήρξε μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτό: 'Είναι η τελευταία εμφάνιση σε ταινία Iron Man για τον Ρόμπερτ [Ντάουνι Τζούνιορ];' Κάτι μου λέει πως δεν θα είναι και πως θα τον δούμε σε μία τέταρτη, ή πέμπτη». Ο Πρόεδρος των Marvel Studios, Κέβιν Φάιγκι, είπε πως ο χαρακτήρας του Σταρκ θα συνέχιζε να εμφανίζεται στο Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel ανεξαιρέτως με το αν εμπλέκεται ή όχι ο Ντάουνι.[48] Επίσης τον Μάρτιο, ο Ντάουνι είπε πως ήταν ανοικτός στο να επεκτείνει το συμβόλαιό του, δηλώνοντας πως αισθάνεται «πως υπάρχουν ένα δυο άλλα πράγματα που πρέπει να κάνουμε» με τον χαρακτήρα.[49] Τον Ιούνιο του 2013, όταν ο Ντάουνι υπέγραψε για να επιστρέψει ως Iron Man στην ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron, υπέγραψε επίσης για μία τρίτη ταινία Εκδικητών.[17] Σε μία συνέντευξη τον Ιούλιο του 2014, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της Εποχής του Ultron, ο Ντάουνι εξέφρασε το ενδιαφέρον του στο να συνεχίσει να ενσαρκώνει τον Iron Man, λέγοντας: «Είναι στο χέρι του Κέβιν [Φάιγκι] και του Άικ [Άιζακ Περλμούτερ, Διευθύνων Σύμβουλος της Marvel Entertainment] και της Disney να έρθουν σε εμάς με μία πρόταση και είναι στο χέρι μας το να συμφωνήσουμε ή όχι. [...] Όταν τα πράγματα πάνε εξαιρετικά, υπάρχει πολλή συμφωνία». Πρόσθεσε: «Είναι αυτή η αίσθηση: Γιατί να παραδώσεις τα όπλα όταν αισθάνεσαι πως μπορείς να συνεχίσεις;»[50] Τον Απρίλιο του 2016, ο Ντάουνι εξέφρασε πως είναι ανοικτός σε μία πιθανή τέταρτη ταινία Iron Man λέγοντας: «Θα μπορούσα να κάνω μία ακόμα».[51] Το συμβόλαιο του Ντάουνι έληξε μετά την εμφάνισή του στην ταινία Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη, όπου ο Σταρκ πεθαίνει.[52]

Η αίσθηση της μόδας του Σταρκ εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια των ταινιών και περιγράφηκε αρχικά ως «θλιβερά βασική... κυρίως τζιν και μπλουζάκια-περιστασιακά κοστούμια», αλλά βελτιώθηκε με τον χρόνο και φτάνοντας στους Εκδικητές,[53] ενώ έγινε πιο εκλεπτυσμένη μέχρι τον Εμφύλιο Πόλεμο, καθώς ο Σταρκ ωρίμασε και αποδέχτηκε πως έχει μεγαλύτερη ευθύνη για τις πράξεις του, οι οποίες επιφέρουν συνέπειες.[54] Ο Ντάουνι εξέφρασε την επιθυμία του σχετικά με το ντύσιμό του να αντανακλά στο ότι «συνεχίζεις να ξέρεις πως πρόκειται για τον Τόνι Σταρκ, συνεχίζεις να ξέρεις πως είναι ο πλουσιότερος άντρας στον κόσμο».[54] Το ντύσιμο του Σταρκ έχει περιγραφεί ως κάτι που εναλλάσσεται μεταξύ «ενός γλυκού κοστουμιού με μερικές σκιάσεις» κατά τις επαγγελματικές του συναντήσεις και «ένα μπλουζάκι, τζιν και έναν αντιδραστήρα τόξου» για τις προσωπικές του στιγμές.[55] Η αίσθηση της μόδας του έχει επίσης αναφερθεί ως «μέρος αφεντικού της μαφίας και μέρος χαρακτήρα της σειράς The Big Bang Theory» και εναλλάσσεται «από σκούρα ριγέ κοστούμια σε ψευτο-ειρωνικά βίντατζ μπλουζάκια».[53]

Στολή και ειδικά εφέ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η στολή Iron Man του Τόνι Σταρκ, όπως απεικονίζεται στην ταινία Iron Man (2008)

Ο Φαβρό ήθελε να κάνει την πρώτη ταινία πιστευτή δείχνοντας την κατασκευή της στολής του Iron Man και στα τρία στάδιά της.[56] Ο Σταν Γουίνστον, θαυμαστής του κόμικ, και η εταιρία του, με τον οποίο ο Φάβρο είχε δουλέψει μαζί για την ταινία Zathura (2005), κατασκεύασαν μεταλλικές και λαστιχένιες εκδοχές των στολών.[57] Ο σχεδιασμός της Mark I στολής είχε σκοπό να μοιάζει λες και κατασκευάστηκε από ανταλλακτικά. Το πίσω μέρος είναι λιγότερο εξοπλισμένο από το μπροστινό, επειδή ο Σταρκ θα χρησιμοποιούσε τους πόρους που είχε για κατά μέτωπο επίθεση. Η κατασκευή της προανήγγειλε επίσης τη στολή του Στέιν. Μια μοναδική εκδοχή που κατασκευάστηκε και ζύγιζε 41Kg, προκάλεσε ανησυχία όταν ένας κασκαντέρ έπεσε φορώντας την, χωρίς όμως εκείνος να τραυματιστεί και η στολή να μην πάθει κάτι. Η στολή σχεδιάστηκε επίσης με τέτοιο τρόπο ώστε μερικές φορές να φοριέται μόνο το πάνω μέρος της.[57] Τα Stan Winston Studios κατασκεύασαν επίσης μια animatronic εκδοχή της στολής του «Iron Monger» με ύψος 3m και βάρος 360Kg,[57] η οποία όμως στην πραγματικότητα δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ στην ταινία. Το animatronic απαιτούσε πέντε χειριστές για το χέρι και κατασκευάστηκε πάνω σε μηχανισμό gimbal έτσι ώστε να προσομοιωθεί το περπάτημα.[57] Για τα πλάνα της κατασκευής της χρησιμοποιήθηκε μία μακέτα.[58] Η Mark II στολή μοιάζει με πρωτότυπο αεροπλάνου, με ορατά πτερύγια.[58]

Ο καλλιτέχνης Iron Man κόμικ, Άντι Γκράνοφ, σχεδίασε τη Mark III στολή μαζί με τον εικονογράφο Φιλ Σόντερς.[59] Τα σχέδια του Γκράνοφ ήταν η κύρια έμπνευση για την ταινία και ο Γκράνοφ προστέθηκε στην ομάδα της ταινίας όταν αναγνώρισε τη δουλειά του στη σελίδα MySpace του Φαβρό.[60] Ο Σόντερς μετέτρεψε την τέχνη της στολής του Γκράνοφ σε πιο αεροδυναμική, κάνοντάς την πιο μυστικιστική και λιγότερο καρτουνίστικη στις αναλογίες της.[57] Σχεδίασε επίσης τη στολή του War Machine, αλλά «αφαιρέθηκε από το σενάριο περίπου στο μέσο της προ-παραγωγής». Εξήγησε πως η στολή του War Machine «θα ονομαζόταν Mark IV και θα είχε οπτικά ανταλλακτικά που θα προστίθενται πάνω στην αυθεντική Mark III στολή» και «θα φοριόταν από τον Τόνι Σταρκ στη σκηνή της τελευταίας μάχης».[61] Ανησυχώντας για τη μετάβαση ανάμεσα στα εφέ από υπολογιστή και στα πρακτικά κοστούμια, ο Φαβρό προσέλαβε την εταιρία οπτικών εφέ Industrial Light & Magic (ILM) για τη δημιουργία του μεγαλύτερου όγκου των οπτικών εφέ της ταινίας, όταν είδε τη δουλειά τους στις ταινίες Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Στο Τέλος του Κόσμου και Transformers.[62] Οι εταιρίες The Orphanage και The Embassy έκαναν επιπρόσθετη δουλειά στα εφέ.[57] Για να βοηθηθούν με την κίνηση των πιο εξειδικευμένων στολών, μερικές φορές κατέγραφαν πληροφορίες έχοντας τον Ντάουνι να φοράει μόνο το κράνος, τα μανίκια και τον θώρακα της στολής πάνω από μία στολή καταγραφής κίνησης.[57]

Για τον Iron Man 2, η ILM ανέλαβε και πάλι το μεγαλύτερο μέρος των εφέ όπως και στην πρώτη ταινία.[63] Ο επικεφαλής των οπτικών εφέ για την ταινία από την εταιρία, ο Μπεν Σνόου, είπε πως η δουλειά τους στην ταινία ήταν «δυσκολότερη» από τη δουλειά τους στην πρώτη ταινία, δηλώνοντας πως ο Φαβρό ζήτησε περισσότερα από εκείνους αυτή τη φορά. Ο Σνόου περιέγραψε τη διαδικασία της ψηφιακής δημιουργίας των στολών ως εξής:

Στην πρώτη ταινία Iron Man προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα Legacy [Studios, η εταιρία για εφέ του Σταν Γουίνστον] και στολές του Σταν Γουίνστον όσο περισσότερο μπορούσαμε. Για τη δεύτερη, ο Τζον [Φαβρό] ήταν πεπεισμένος πως μπορούσαμε να δημιουργήσουμε τις στολές και τη δράση που συνοδευόταν από τη χρησιμοποίησή τους μέσω υπολογιστή. Έτσι, η Legacy δημιούργησε αυτό που αποκαλούμε «ποδοσφαιρικές στολές» για τον κορμό του σώματος με μια πλάκα στο στήθος και κράνος. Συνήθως θα προσθέταμε κάποια κομμάτια στα μπράτσα, αλλά όχι σε ολόκληρο το μπράτσο. Στη σκηνή μάχης στο σπίτι, όπου ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ σκοντάφτει τριγύρω ζαλισμένος, χρησιμοποιήσαμε λίγο από την κανονική στολή και την επεκτείναμε ψηφιακά. Το ίδιο κάναμε και στη σκηνή στο Randy's Donuts. Αλλά στην υπόλοιπη ταινία, χρησιμοποιήσαμε τη στολή ολοκληρωτικά μέσω υπολογιστή. Με την τεχνική Double Negative δημιουργήσαμε μια εξ'ολοκλήρου ψηφιακή στολή για τη σκηνή στο Μόνακο.[63]

Στους Εκδικητές, την εικονογράφηση του Iron Man για τη σκηνή της σύγκρουσης στο δάσος ανέλαβε η Weta Digital. Ο Γκάι Γουίλιαμς, ο επικεφαλής των οπτικών εφέ της Weta Digital, είπε: «Μοιραζόμασταν εργατικό δυναμικό και στοιχεία με την ILM για αυτό, αλλά οι γραμμές μας είναι μοναδικές και είναι δύσκολο για άλλα στοιχεία να δέσουν μαζί τους. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, πήραμε τα μοντέλα τους και έπρεπε να δημιουργήσουμε ξανά τους χώρους υφής επειδή ο τρόπος που δημιουργούμε είναι διαφορετικός».[64] Ο Γουίλιαμς είπε πως το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν η επαναδημιουργία των ανακλαστικών μεταλλικών επιφανειών της στολής του Iron Man.[65]

Στον Iron Man 3, τα στούντιο Digital Domain, Scanline VFX και Trixter δούλεψαν το καθένα σε ξεχωριστές λήψεις που περιλάμβαναν τη στολή Mark 42, με διαφορετικά ψηφιακά μοντέλα. Μοιράστηκαν ωστόσο κάποια από τα αρχεία τους για να διασφαλίσουν τη συνοχή ανάμεσα στις λήψεις. Για τις στολές Mark 42 και Iron Patriot, το στούντιο Legacy Effects κατασκεύασε κάποια μέρη των στολών, τα οποία φορέθηκαν από τους ηθοποιούς κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Ο Τάουνσεντ εξήγησε πως «Κατά κανόνα θα γυρίζαμε σκηνές με τον Ρόμπερτ να φοράει μια μαλακιά στολή και θα προσθέταμε επίσης δείκτες παρακολούθησης στο παντελόνι του για να καταγράφουν τις κινήσεις του. Επίσης, ο Ρόμπερτ φορούσε ειδικά παπούτσια ή στεκόταν σε ένα κουτί ώστε να έχει το σωστό ύψος - ο Iron Man έχει ύψος περίπου 1.95μ. Κατά τη διάρκεια του γυρίσματος χρησιμοποιήσαμε πολλαπλές κάμερες μάρτυρες, όπως η Canon C300s, και είχαμε δύο ή τρεις κάμερες να κινούνται και να ακολουθούν κάθε σημείο που υπήρχε ένας Iron Man ή ένας χαρακτήρας Extremis».[66] Για τα χαρακτηριστικά προβολής του εσωτερικού του σώματος, οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από απεικονιστικές τεχνικές όπως την αναγνώριση διαγνωστικών προτύπων MRI και τη θεωρία γραφημάτων, και ειδικά από το connectogram, ένα κυκλικό γράφημα που χαρτογραφεί όλες τις συνδέσεις της λευκής ουσίας του ανθρώπινου εγκεφάλου.[67]

Διαφορές με κόμικ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία προέλευσης του Iron Man έχει ανανεωθεί για τις ταινίες. Στα κόμικ, ο Σταρκ γίνεται ο Iron Man έπειτα από μία εμπειρία που είχε στον πόλεμο του Βιετνάμ, ενώ στην ταινία έχει αλλάξει και τα αντίστοιχα γεγονότα συμβαίνουν στον πόλεμο του Αφγανιστάν.[68] Στα κόμικ, ο Τζάρβις είναι ο μπάτλερ της οικογένειας, ενώ στις ταινίες ο J.A.R.V.I.S. είναι ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης το οποίο δημιούργησε ο Σταρκ,[69] αν και για το όνομά του ο Σταρκ εμπνεύστηκε από τον μπάτλερ που είχε η οικογένεια κατά την παιδική του ηλικία και όπως αποκαλύπτεται, έχει πεθάνει πριν λάβουν χώρα τα γεγονότα της πρώτης ταινίας.[68] Επίσης, ο Σταρκ προχωρά από τις αρχικές επαναλήψεις δημιουργίας των πρώτων στολών του φτάνοντας στην τώρα-οικεία χρυσοκόκκινη στολή πολύ πιο γρήγορα. Η προσωπικότητά του είναι πιο κοντά σε αυτήν της Ultimate Comics εκδοχής.[68]

Η εκδοχή του J.A.R.V.I.S ως πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, στις ταινίες τελικά φορτώνεται τελικά από τον Σταρκ και τον Μπάνερ σε ένα τεχνητό σώμα και δημιουργείται ο Vision. Αυτό το έκαναν για να έχουν έναν ακόμα αντίπαλο απέναντι στον Ultron. Ωστόσο, στα κόμικ, ο Ultron δημιουργείται από ένα άλλο μέλος των Εκδικητών, τον Χανκ Πιμ, και πτυχές της προσωπικότητας του Πιμ ενσωματώνονται στην κινηματογραφική εκδοχή του Ultron, όπως η επιθυμία για ειρήνη.[70] Μία άλλη διαφορά στις ταινίες αποτελεί η ρομαντική σχέση μεταξύ του Σταρκ και της Πέπερ Ποτς. Στα κόμικ, τα αισθήματα που τρέφει η Ποτς για τον Σταρκ είναι χωρίς ανταπόκριση και τελικά, εμπλέκεται ερωτικά με τον σοφέρ και σωματοφύλακα του Σταρκ, Χάπι Χόγκαν.[69][70]

Μία νέα προσέγγιση που δεν υπάρχει στα κόμικ, είναι η συμβουλευτική σχέση που δημιουργείται μεταξύ του Σταρκ και του Πίτερ Πάρκερ. Στα Ultimate Comics, η σχέση μεταξύ Σταρκ και Πάρκερ δεν ξεπερνά το φυσιολογικό στάδιο του εκπαιδευτή-εκπαιδευόμενου. Στο MCU, ο Σταρκ είναι επίσης ο δημιουργός αρκετών από τις αρχικές στολές Spider-Man του Πάρκερ, σε αντίθεση με τα κόμικ όπου δημιουργεί μόνο τη στολή Iron Spider Armor με τον Πάρκερ να δημιουργεί όλες τις άλλες στολές του από μόνος του.[71] Ο Σταρκ απεικονίζεται επίσης να έχει προηγούμενα με τους εχθρούς του Πάρκερ, Vulture και Mysterio· και οι δύο απεικονίζονται να μετατρέπονται σε κακούς έπειτα από πράξεις του Σταρκ. Αν και ο Σταρκ δεν καταλήγει να τους αντιμετωπίσει, το κάνει ο προστατευόμενός του, Πάρκερ.[72][73]

Ο Mandarin, ένας επαναλαμβανόμενος κακός του Iron Man στα κόμικ, μετατρέπεται στον Iron Man 3 σε απλά έναν ηθοποιό που προσποιείται να είναι ο συγκεκριμένος χαρακτήρας, με τον πραγματικό κακό και εγκέφαλο πίσω από όλες τις πράξεις του «Mandarin» να είναι ο Άλντριτς Κίλιαν - ένας πολύ μικρός χαρακτήρας στα κόμικ.[70][74] Ωστόσο, στην ταινία μικρού μήκους (one-shot) All Hail the King, αποκαλύπτεται πως ο Mandarin είναι υπαρκτό πρόσωπο[75] και αυτή η εκδοχή του ενσαρκώνεται ως εχθρός του Shang-Chi στην ταινία Ο Shang-Chi και ο Θρύλος των Δέκα Δαχτυλιδιών.[76]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ενσάρκωση του χαρακτήρα από τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ είχε θετική ανταπόκριση τόσο από τους θαυμαστές όσο και από τους κριτικούς. Ο Ρότζερ Ίμπερτ επαίνεσε την ερμηνεία του Ντάουνι στον Iron Man λέγοντας: «Σε τελική ανάλυση, είναι ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ που απογειώνει την ταινία ξεχωρίζοντάς την από τις περισσότερες άλλες ταινίες με υπερήρωες».[77] Ο Φρανκ Λόβες από το περιοδικό Film Journal International και ο οποίος υπήρξε συγγραφέας στα κόμικ της Marvel, σχολίασε πως ο Iron Man 2 «δεν μας βρίσκει με έναν αλλαγμένο άνθρωπο. Πίσω από το μέταλλο, η ατελής ανθρωπιά μεγαλώνει περισσότερο καθώς οι απορίες που προκαλούν σκέψη για την ταυτότητα συναντούν την σάρκα που είναι φτιαγμένη από τεχνολογία και φαντασία».[78]

Για την ταινία Εκδικητές, ο Τζο Μόργκενσταϊν από την εφημερίδα The Wall Street Journal — παρά το ότι συνεχάρη την ερμηνεία του Ντάουνι - ευνόησε τη δουλειά του στον Iron Man περισσότερο από αυτήν στους Εκδικητές: «Ο Iron Man του [Ντάουνι] είναι σίγουρα ομαδικός παίκτης, αλλά ο κύριος Ντάουνι εισέρχεται στο πάρτι με δύο ανυπέρβλητες υπερδυνάμεις: έναν χαρακτήρα καθιερωμένης πολυπλοκότητας - ο βιομήχανος/εφευρέτης Τόνι Σταρκ, ένας άντρας με αιχμηρή γλώσσα - και τη δική του γρήγορη παρουσία που βρίσκει την καλύτερη έκφραση στην αυτο-ειρωνεία».[79] Στην κριτική του για την ταινία Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη, ο Μόργκενσταϊν εγκωμίασε τόσο τον ηθοποιό όσο και τον χαρακτήρα, επαινώντας: «Ο στρατηγικά έξυπνος Τόνι Σταρκ του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ» ο οποίος μαζί με τους Captain America του Κρις Έβανς και τον Θορ του Κρις Χέμσγουορθ, συνέβαλαν στην «οικογενειακή αίσθηση της ταινίας ... επειδή τα ντεμπούτα των πιο εξεχόντων μελών της παραμένουν ζωντανά μέχρι σήμερα».[80]

Το 2015, το κινηματογραφικό περιοδικό Empire ονόμασε τον Τόνι Σταρκ τον 13ο καλύτερο κινηματογραφικό χαρακτήρα όλων των εποχών.[81] Το 2019, μετά τον θάνατο του Σταρκ στην ταινία Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη, ένα άγαλμα το οποίο αντιπροσώπευε τον χαρακτήρα μέσα στην Iron Man στολή του, ανεγέρθηκε στην πόλη Φόρτε ντέι Μάρμι στην Ιταλία.[82]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντάουνι έλαβε αρκετές υποψηφιότητες και βραβεία για την ερμηνεία του ως Τόνι Σταρκ. Αξιοσημείωτα, κέρδισε τρεις φορές το βραβείο Saturn στην κατηγορία του «Καλύτερου Ηθοποιού»,[83][84][85] κάνοντάς τον να κατέχει το ρεκόρ των τεσσάρων συνολικά νικών στην καριέρα του (είχε κερδίσει μία φορά το βραβείο το 1993 για την ερμηνεία του στην τηλεοπτική σειρά Heart and Souls).[86] Κατέχει επίσης το ρεκόρ για τις περισσότερες νίκες για ερμηνεία του ίδιου χαρακτήρα, σε ισοπαλία με τον Μαρκ Χάμιλ για την ερμηνεία του ως Λουκ Σκαϊγουώκερ.[87][88][89]

Έτος Ταινία Βραβεία Κατηγορία Αποτέλεσμα
2008 Iron Man Βραβεία Teen Choice[90] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Βραβεία Scream[91][92] Καλύτερος Άντρας Ηθοποιός σε Επιστημονική Φαντασία Νίκη
Καλύτερος Υπερήρωας Υποψηφιότητα
2009 Βραβεία People's Choice[93] Αγαπημένος Άντρας Σταρ Δράσης Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Σταρ Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Υπερήρωας Υποψηφιότητα
Βραβεία Empire[94] Καλύτερος Ηθοποιός Υποψηφιότητα
Βραβεία MTV[95] Καλύτερη Αντρική Ερμηνεία Υποψηφιότητα
Βραβεία Saturn[83] Καλύτερος Ηθοποιός Νίκη
2010 Iron Man 2 Βραβεία Teen Choice[96][97] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας Υποψηφιότητα
Επιλογή Ταινία: Χορός Υποψηφιότητα
Επιλογή Ταινία: Μάχη (με Ντον Τσιντλ) Υποψηφιότητα
Βραβεία Scream[98][99] Καλύτερος Άντρας Ηθοποιός σε Επιστημονική Φαντασία Υποψηφιότητα
Καλύτερος Υπερήρωας Νίκη
2011 Βραβεία People's Choice[100] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Σταρ Δράσης Υποψηφιότητα
Αγαπημένη Ομάδα στην Οθόνη (με Ντον Τσιντλ) Υποψηφιότητα
Βραβεία MTV[101] Καλύτερος Badass Σταρ Υποψηφιότητα
Βραβεία Saturn[102] Καλύτερος Άντρας Ηθοποιός Υποψηφιότητα
2012 Οι Εκδικητές Βραβεία Teen Choice[103] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας/Φαντασίας Υποψηφιότητα
Επιλογή Άντρας Κινηματογραφικός Σταρ του Καλοκαιριού Υποψηφιότητα
2013 Βραβεία People's Choice[104] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Νίκη
Αγαπημένος Άντρας Σταρ Σε Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Υπερήρωας σε Ταινία Νίκη
Βραβεία Critics' Choice[105] Καλύτερος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Βραβεία Kids' Choice[106] Αγαπημένος Άντρας Buttkicker Υποψηφιότητα
Βραβεία Empire[107] Καλύτερος Άντρας Ηθοποιός Υποψηφιότητα
Βραβεία MTV[108] Καλύτερο Ντουέτο στην Οθόνη (με Μαρκ Ράφαλο) Υποψηφιότητα
Καλύτερη Μάχη (με το καστ) Νίκη
Καλύτερος Ήρωας Υποψηφιότητα
Iron Man 3 Βραβεία Teen Choice[109] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Νίκη
Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας/Φαντασίας Υποψηφιότητα
Επιλογή Ταινία: Χημεία (με Ντον Τσιντλ) Υποψηφιότητα
2014 Βραβεία People's Choice[110] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Αγαπημένο Ντουέτο σε Ταινία (με Γκουίνεθ Πάλτροου) Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Σταρ Σε Ταινία Δράσης Νίκη
Βραβεία Critics' Choice[111] Καλύτερος Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Βραβεία Kids' Choice[112] Αγαπημένος Άντρας Buttkicker Νίκη
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Βραβεία MTV[113] Καλύτερος Ήρωας Υποψηφιότητα
Βραβεία Saturn[84] Καλύτερος Ηθοποιός Νίκη
2015 Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Βραβεία Teen Choice[114] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας/Φαντασίας Υποψηφιότητα
2016 Βραβεία People's Choice[115] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Βραβεία Kids' Choice[116] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Βραβεία MTV[117] Καλύτερη Μάχη (με Μαρκ Ράφαλο) Υποψηφιότητα
Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος Βραβεία Teen Choice[118][119] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας/Φαντασίας Υποψηφιότητα
Επιλογή Ταινία: Χημεία (με καστ) Υποψηφιότητα
2017 Βραβεία People's Choice[120] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Νίκη
Βραβεία Kids' Choice[121] Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Υποψηφιότητα
Αγαπημένοι Φίλοι/Εχθροί (με Κρις Έβανς) Υποψηφιότητα
#Squad (με καστ) Υποψηφιότητα
2018 Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας Βραβεία Teen Choice[122] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Νίκη
Βραβεία People's Choice[123] Άντρας Σταρ Ταινίας για το 2018 Υποψηφιότητα
2019 Βραβεία Kids' Choice[124] Αγαπημένος Υπερήρωας Νίκη
Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη Βραβεία MTV[125] Αγαπημένος Ήρωας Νίκη
Βραβεία Teen Choice[126] Επιλογή Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Νίκη
Βραβεία Saturn[85] Καλύτερος Ηθοποιός Νίκη
Βραβεία People's Choice[127] Άντρας Σταρ Ταινίας για το 2019 Νίκη
Σταρ Ταινίας Δράσης για το 2019 Υποψηφιότητα

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Όπως απεικονίζεται στην ταινία Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος που κυκλοφόρησε το 2016.
  2. ↑ Όπως απεικονίζεται στην ταινία Iron Man 3 που κυκλοφόρησε το 2013.
  3. ↑ Όπως απεικονίζεται στην ταινία Spider-Man: Μακριά Από τον Τόπο του, η οποία κυκλοφόρησε το 2019.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Abad-Santos, Alex (27 Ιουνίου 2019). «Spider-Man: Far From Home starts slow. Then it swings for the stars». Vox. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  2. ↑ Lubin, Gus (28 Μαΐου 2015). «Tony Stark's evolution is the defining arc of the Marvel Cinematic Universe». Business Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  3. ↑ DeFalco, Tom (2008). «1960s». Στο: Laura Gilbert. Marvel Chronicle A Year by Year History. London, United Kingdom: Dorling Kindersley. σελ. 91. ISBN 978-0756641238. 
  4. ↑ Lee, Stan· Mair, George (2002). Excelsior!: The Amazing Life of Stan Lee. New York: Simon & Schuster. σελ. 160. ISBN 978-0684873053. 
  5. ↑ «Mask of the Iron Man». Game Informer (177): 81. Ιανουάριος 2008. 
  6. ↑ Lee, Stan (Δεκέμβριος 1997). «Stan's Soapbox». Bullpen Bulletins (Marvel Comics). 
  7. ↑ Peel, John (Μάρτιος–Απρίλιος 1985). «A Signing Session with Don Heck». Comics Feature (34): σελ. 18. 
  8. ↑ Russo, Tom (25 Απριλίου 2012). «Super Groups». Boston Globe. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Bowles, Scott (27 Απριλίου 2007). «First look: Downey forges a bond with 'Iron Man' role». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  10. ↑ Allsletter, Rob (3 Μαρτίου 2008). «Iron Man's Jon Favreau». Comics Continuum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  11. ↑ Svetkey, Benjamin (13 Μαΐου 2016). «'Lethal Weapon' Wunderkind (and Former Party Boy) Shane Black Is Back ... and Still Looking for Action». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2020. 
  12. ↑ O'Sullivan, Mike (2017). Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative. Ohotmu Team. σελ. 6. 
  13. ↑ Moriarty (29 Σεπτεμβρίου 2006). «AICN Exclusive!! Iron Man Has Found Its Tony Stark!!». Ain't It Cool News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Fure, Robert (2008-08-04). «Robert Downey Jr. Talks Iron Man 2, The Dark Knight and Colin Farrell». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-03-24. https://web.archive.org/web/20200324192649/https://filmschoolrejects.com/robert-downey-jr-on-iron-man-2-the-dark-knight-colin-farrell/. Ανακτήθηκε στις 2012-08-03. 
  15. ↑ (2008-10-28). Downey Jr., Favreau & Cheadle Suit Up for The Avengers!. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26.
  16. ↑ 16,0 16,1 Boucher, Geoff (18 Αυγούστου 2011). «'Iron Man 3' and Robert Downey Jr. start Shane Black era». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2012. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 «Robert Downey Jr. To Return As Marvel's Iron Man». Marvel.com. 20 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2013. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Graser, Marc (13 Οκτωβρίου 2014). «Robert Downey Jr. to Join 'Captain America 3' (Exclusive)». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Kit, Borys (21 Απριλίου 2016). «Robert Downey Jr. Joins 'Spider-Man: Homecoming'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  20. ↑ Edward Douglas (2 Μαΐου 2008). «Robert Downey Jr. is Iron Man!». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  21. ↑ Dyce, Andrew (7 Απριλίου 2014). «'Captain America: The Winter Soldier' Easter Eggs, Trivia & References». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  22. ↑ Pritchard, Tom (29 Οκτωβρίου 2017). «All The Easter Eggs and References Hiding in Thor: Ragnarok». Gizmodo UK. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  23. ↑ Dumaraog, Ana (13 Ιουλίου 2019). «Every Iron Man Tribute Hidden In Spider-Man: Far From Home». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  24. ↑ White, Cindy (29 Αυγούστου 2011). «First Impression: Thor 3D Blu-ray Special Features». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  25. ↑ Tom Ambrose (2007-07-26). «The Man in the Iron Mask». Empire: 69. 
  26. ↑ Hewitt, Chris (Απρίλιος 2008). «Super Fly Guy». Empire: 66–72. 
  27. ↑ Carroll, Larry (2008-03-18). «'Iron Man' Star Robert Downey Jr. Talks About 'Incredible Hulk' Cameo, Controversial 'Tropic Thunder' Pics». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-09. https://web.archive.org/web/20141009230839/http://www.mtv.com/news/1583534/iron-man-star-robert-downey-jr-talks-about-incredible-hulk-cameo-controversial-tropic-thunder-pics. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. 
  28. ↑ Shapiro, Marc (Απρίλιος 2008). «Pumping Iron». Starlog: σελ. 47–50. 
  29. ↑ Weintraub, Steve (2009-07-28). «Robert Downey Jr. Comic-Con Interview Iron Man 2». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-01-07. https://web.archive.org/web/20160107201354/http://collider.com/robert-downey-jr-comic-con-interview-iron-man-2/. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. 
  30. ↑ Breznican, Anthony (29 Σεπτεμβρίου 2011). «'Avengers': Thor, Hulk, Iron Man, Captain America — Exclusive Pics». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  31. ↑ Adamek, Pauline (Ιανουάριος–Φεβρουάριος 2012). «Avengers Assemble!». Filmink (FKP International Exports): 70–75. 
  32. ↑ Lavradio, Salvador (16 Απριλίου 2019). «10 Most Important Scenes For Iron Man's MCU Journey». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  33. ↑ «Iron Man (Tony Stark) On Screen Powers, Enemies, History». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  34. ↑ Radish, Christina (15 Ιουλίου 2012). «Comic-Con: Robert Downey Jr., Don Cheadle, Shane Black and Kevin Feige Talk 'Iron Man 3', How 'The Avengers' Impacts the Film, Iron Patriot and More». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  35. ↑ Harding, Oscar (30 Μαΐου 2013). «Iron Man 3 Exclusive Interview: Screenwriter Drew Pearce Talks The Mandarin Controversy, Mission Impossible 5, Sherlock Holmes 3 & More!». WhatCulture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  36. ↑ Wigler, Josh (2013-09-06). «'Avengers: Age Of Ultron' And Iron Man: New Movie, Same Tony». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-05-08. https://web.archive.org/web/20160508221656/http://www.mtv.com/news/2603113/avengers-age-of-ultron-iron-man/. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. 
  37. ↑ Tilly, Chris (16 Ιουλίου 2014). «Marvel's Kevin Feige Discusses Avengers Tower And Hulkbuster Armour In Age Of Ultron». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  38. ↑ Dibdin, Emma (31 Ιανουαρίου 2015). «25 things we learned on the set of Avengers: Age of Ultron». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  39. ↑ Keyes, Rob (28 Οκτωβρίου 2014). «'Avengers 2' Set Interview: Robert Downey Jr. Talks Ultron & Vision». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  40. ↑ Kroll, Justin (27 Αυγούστου 2015). «'Captain America: Civil War' Concept Art Shows Where Each Avenger's Loyalties Lie». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  41. ↑ Davis, Erik (7 Μαρτίου 2016). «'Captain America: Civil War' Set Visit: "This Is the 'Godfather' of Superhero Movies"». Fandango. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  42. ↑ Hewitt, Chris (25 Νοεμβρίου 2015). «Captain America: Civil War trailer breakdown». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  43. ↑ Burlingame, Russ (3 Οκτωβρίου 2015). «Robert Downey Jr.'s Fight Coordinator Eric Oram On The Unique Challenges of Captain America: Civil War». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  44. ↑ Sciretta, Peter (3 Απριλίου 2017). «'Spider-Man: Homecoming' Set Visit: Everything We Learned». /Film. σελ. 2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  45. ↑ Jay Jayson (11 Ιουλίου 2016). «Tom Rothman On Why Tom Holland's Spider-Man Is The Best Incarnation». Comicbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  46. ↑ Davis, Erik (28 Μαρτίου 2017). «Exclusive Interview: 'Spider-Man: Homecoming' Director Jon Watts On Easter Eggs, Iron Man, John Hughes And More». Fandango. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  47. ↑ McKittrick, Christopher (7 Ιουλίου 2017). «No Cookie-Cutter One-Liners – Spider-Man: Homecoming». Creative Screenwriting. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  48. ↑ Keyes, Rob (1 Μαρτίου 2013). «Shane Black Teases Robert Downey Jr.'s Return For 'Iron Man 4 & 5'». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  49. ↑ Nicholson, Amy (6 Μαρτίου 2013). «Robert Downey Jr. Likely Returning for Avengers 2; Likes Being 'Company Man'». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  50. ↑ Breznican, Anthony (23 Ιουλίου 2014). «Robert Downey Jr. optimistic on 'Iron Man 4'». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  51. ↑ Melrose, Kevin (27 Απριλίου 2016). «Robert Downey Jr. Hints at "Iron Man 4": "I Could Do One More"». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  52. ↑ Gonzalez, Carlos Rosario (24 Ιουνίου 2018). «8 Actors Leaving The MCU (And 12 That Still Have Contracts)». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  53. ↑ 53,0 53,1 Dworken, Arye (23 Απριλίου 2018). «A Serious Critique of the MCU's Street Style». New York. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  54. ↑ 54,0 54,1 Buchanan, Kyle (5 Μαΐου 2016). «What Do Superheroes Wear In Off-Hours? Captain America: Civil War's Costume Designer Explains». New York. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  55. ↑ Karner, Jen (26 Απριλίου 2019). «5 Simple cosplays you can put together to watch Avengers: Endgame». TechnoBuffalo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  56. ↑ Quint (9 Φεβρουαρίου 2007). «Quint visits the Iron Man production offices! Art! Favreau speaks about sequels (?!?), casting and more!!!». Ain't It Cool News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 57,3 57,4 57,5 57,6 «Iron Man Production Notes». SciFi Japan. 30 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  58. ↑ 58,0 58,1 Douglas, Edward (29 Απριλίου 2008). «Exclusive: An In-Depth Iron Man Talk with Jon Favreau». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  59. ↑ «Who Designed the Iron Man Suit?». Superhero Hype. 6 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  60. ↑ Vespe, Eric (28 Ιουλίου 2007). «Quint goes one on one with Jon Favreau about Iron Man at Comic-Con!!!». Ain't It Cool News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  61. ↑ Sciretta, Peter (21 Οκτωβρίου 2008). «Iron Man: Official War Machine Concept Art». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  62. ↑ Rotten, Ryan (1 Απριλίου 2008). «Iron Man: The Set Visit - Jon Favreau». Superhero Hype. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Robertson, Barbara (21 Φεβρουαρίου 2011). «ILM VFX Supervisor Ben Snow on Iron Man 2». Studio Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  64. ↑ Desowitz, Bill (4 Μαΐου 2012). «Getting Animated Over The Avengers». Animation World Network. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  65. ↑ Seymour, Mike (6 Μαΐου 2012). «VFX roll call for The Avengers (updated)». Fxguide. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  66. ↑ Failes, Ian (6 Μαΐου 2013). «'Iron Man 3': more suits to play with». Fxguide. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  67. ↑ Barbas, Helen (Οκτώβριος 2017). «VR, AR, MR Simulations and Inspirations from 'Iron Man 3'». Στο: Goncalves, Paulo J.S., επιμ. European Simulation and Modelling Conference, p. 26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-12-13. https://web.archive.org/web/20171213011305/http://helenabarbas.net/papers/2017_VR_AR_MR_Simulation_IronMan_H_Barbas.pdf. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. «According to the VRX creators (Cantina.co), the design work was inspired by medical MRI diagnostic pattern-recognition and graph theory...» 
  68. ↑ 68,0 68,1 68,2 Erao, Matthew (6 Ιανουαρίου 2017). «The Avengers: How 15 Movie Heroes Compare To The Comics». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  69. ↑ 69,0 69,1 Howard, James (31 Αυγούστου 2014). «Iron Man in Comic vs Movies». Comics Beat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 Browne, Ben (18 Ιανουαρίου 2017). «Iron Man: 15 Worst Changes From The Comic Books To The Movies». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  71. ↑ McMillan, Graeme (6 Ιουλίου 2017). «Spider-Man: Homecoming: Where Did Spidey and Iron Man's Bromance Come From? Not the Comics». Wired. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  72. ↑ Casteele, John (6 Απριλίου 2017). «Is Spider-Man: Homecoming's Vulture Really an Iron Man Villain?». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  73. ↑ Keaney, Quinn (8 Ιουλίου 2019). «Spider-Man: How Does Jake Gyllenhaal's Mysterio Stack Up to the Comics? Let's Compare». PopSugar. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  74. ↑ Sullivan, Kevin (2 Μαΐου 2013). «Does 'Iron Man 3' Stay True To The Comic Books?». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  75. ↑ Keyes, Rob (27 Φεβρουαρίου 2014). «Drew Pearce Talks 'All Hail The King', Runaways, The Real Mandarin & Marvel Future». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  76. ↑ Lee, Chris (21 Ιουλίου 2019). «Marvel Phase 4: Everything We Know About the Future of the MCU». Vulture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  77. ↑ Ebert, Roger (2008-12-05). «Iron Man movie review & film summary». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-17. https://web.archive.org/web/20130417103103/http://www.rogerebert.com/reviews/iron-man-2008. Ανακτήθηκε στις 2020-0826. 
  78. ↑ Lovece, Frank (6 Μαΐου 2010). «Film Review: Iron Man 2». Film Journal International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2010. 
  79. ↑ Morgenstern, Joe (2012-05-04). «'Avengers': Multiple Marvels, Diminished Fun». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-01-23. https://web.archive.org/web/20150123012554/http://www.wsj.com/articles/SB10001424052702303916904577378881752158826. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. 
  80. ↑ Morgenstern, Joe (2019-04-25). «'Avengers: Endgame' Review: A Marvelous Wrap». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-04-24. https://web.archive.org/web/20190424190122/https://www.wsj.com/articles/avengers-endgame-review-a-marvelous-wrap-11556124677. Ανακτήθηκε στις 2020-08-26. 
  81. ↑ «The 100 Greatest Movie Characters». Empire. 31 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  82. ↑ Weiss, Josh (6 Σεπτεμβρίου 2019). «Italy erects Iron Man statue to honor Tony Stark's noble death in Avengers: Endgame». Syfy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2020. 
  83. ↑ 83,0 83,1 Sciretta, Peter (25 Ιουνίου 2009). «2009 Saturn Awards Winners». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  84. ↑ 84,0 84,1 Cohen, David S. (27 Ιουνίου 2014). «Saturn Awards: A Genre Reunion and More Gold for 'Gravity'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  85. ↑ 85,0 85,1 Anderton, Ethan (14 Σεπτεμβρίου 2019). «2019 Saturn Awards Winners: 'Avengers: Endgame' Dominates with Six Total Awards». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  86. ↑ «20th Saturn Awards». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2020. 
  87. ↑ «8th Saturn Awards». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2020. 
  88. ↑ «11th Saturn Awards». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2020. 
  89. ↑ Hammond, Pete (27 Ιουνίου 2018). «'Black Panther' Tops 44th Saturn Awards With Five; 'Blade Runner 2049' , 'Shape Of Water', 'Get Out' Also Score». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  90. ↑ «2008 Teen Choice Awards winners and nominees». Los Angeles Times. 17 Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2013. 
  91. ↑ Seijas, Casey (15 Σεπτεμβρίου 2008). «Comics Take Over '2008 Scream Awards' as Nominees Announced». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  92. ↑ Sciretta, Peter (20 Οκτωβρίου 2008). «2008 Scream Award Winners». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  93. ↑ «Nominees Announced for the 2009 People's Choice Awards». Chicago Tribune. 10 Νοεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  94. ↑ Reynolds, Simon (2 Μαρτίου 2009). «'Sweeney Todd' leads Empire noms». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  95. ↑ «MTV's 2009 Movie Award Nominations Are Packed with Comic Book Nods -- Vote Now!». MTV. 9 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  96. ↑ Soll, Lindsay (14 Ιουνίου 2010). «Teen Choice Awards 2010: First Round of Nominees Announced». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  97. ↑ «Teen Choice Awards 2010: Second (Giant) Wave of Nominees Announced». MTV. 28 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  98. ↑ Miller, Ross (1 Σεπτεμβρίου 2010). «2010 Scream Award Nominations». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  99. ↑ Castillo, Michelle (21 Οκτωβρίου 2010). «And Your 2010 Scream Awards Winners Are…». Time. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  100. ↑ «Nominees Announced for People's Choice Awards 2011». P&G. 9 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2019. 
  101. ↑ «2011 MTV Movie Awards: The Full Nomination List». MTV. 3 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  102. ↑ Bettinger, Brendan (23 Φεβρουαρίου 2011). «Inception, Let Me In, Tron, and The Walkind Dead Top the 2011 Saturn Award Nominations». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  103. ↑ Chung, Gabrielle (22 Ιουλίου 2012). «Teen Choice Awards 2012: Nominees and Winners (Complete List)». Celebuzz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  104. ↑ «People's Choice Awards 2013: The Complete Winners List». MTV. 9 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  105. ↑ Hammond, Pete (11 Δεκεμβρίου 2012). «'Lincoln', 'Les Miserables', 'Silver Linings' Top List Of Nominees For 18th Annual Critics Choice Movie Awards». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  106. ↑ «Nickelodeon Unveils 2013 Kids' Choice Awards Nominees». PR Newswire. 13 Φεβρουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  107. ↑ O'Hara, Helen (1 Μαρτίου 2013). «Jameson Empire Awards 2013 Are Go!». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  108. ↑ Ellwood, Gregory (14 Απριλίου 2013). «2013 MTV Movie Awards winners and nominees – complete list». Uproxx. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  109. ↑ Brandt, Jaclyn (11 Αυγούστου 2013). «2013 Teen Choice Awards: The complete list of winners». SheKnows. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2019. 
  110. ↑ «People's Choice Awards 2014: The winners list». CNN. 9 Ιανουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  111. ↑ Gray, Tim (16 Δεκεμβρίου 2013). «Critics Choice Awards: '12 Years,' 'American Hustle' Earn 13 Nominations Each». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  112. ↑ Couch, Aaron· Washington, Arlene (29 Μαρτίου 2014). «Nickelodeon's Kids' Choice Awards: The Winners». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  113. ↑ «2014 MTV Movie Awards: Full Nominations List». MTV. 6 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  114. ↑ «Teen Choice Awards 2015 Winners: Full List». Variety. 16 Αυγούστου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  115. ↑ «People's Choice Awards 2016: See the Full List of Winners Here». Billboard. 6 Ιανουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  116. ↑ Grant, Stacey (2 Φεβρουαρίου 2016). «Here Are The Nominees For The 2016 Kids' Choice Awards». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  117. ↑ Khatchatourian, Maane (8 Μαρτίου 2016). «MTV Movie Awards 2016: Complete List of Nominees». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  118. ↑ Vulpo, Mike (24 Μαΐου 2016). «Teen Choice Awards 2016 Nominations Announced: See the "First Wave" of Potential Winners». E!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  119. ↑ Eliahou, Maya (9 Ιουνίου 2016). «Teen Choice Awards 2016--Captain America: Civil War Leads Second Wave of Nominations». E!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  120. ↑ Raphael Chestang (18 Ιανουαρίου 2017). «People's Choice Awards 2017: The Complete Winners List». Entertainment Tonight. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  121. ↑ Vulpo, Mike (11 Μαρτίου 2017). «Kids' Choice Awards 2017 Winners: The Complete List». E!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  122. ↑ «Teen Choice Awards: Winners List». The Hollywood Reporter. 12 Αυγούστου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  123. ↑ «People's Choice Awards: Complete List of Winners». The Hollywood Reporter. 11 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  124. ↑ Howard, Annie (26 Φεβρουαρίου 2019). «Kids' Choice Awards: 'Avengers: Infinity War' Tops Nominees; DJ Khaled to Host». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  125. ↑ Nickolai, Nate (17 Ιουνίου 2019). «MTV Movie & TV Awards Winners: The Complete List». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
  126. ↑ Clarendon, Dan (2019-08-11). «Teen Choice Awards 2019: Complete List of Winners and Nominees». Us Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-08-12. https://web.archive.org/web/20190812031734/https://www.usmagazine.com/entertainment/news/teen-choice-awards-2019-complete-list-of-winners-and-nominees/. Ανακτήθηκε στις 2020-08-27. 
  127. ↑ Nordyke, Kimberly· Howard, Annie (10 Νοεμβρίου 2019). «People's Choice Awards: 'Avengers: Endgame' Named Best Movie». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020. 
π • σ • ε Iron Man
Δημιουργοί
Χαρακτήρες
Ταινίες
Άλλα
  • Iron Man VR (2020)
    • Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τόνι_Σταρκ_(Κινηματογραφικό_Σύμπαν_της_Marvel)&oldid=10183068"