Μπιορκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπιορκ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Björk (Ισλανδικά)
Γέννηση21  Νοεμβρίου 1965[1][2][3]
Ρέυκιαβικ[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΙσλανδία[5]
Ιδιότητασυνθέτης[5][6], ηθοποιός[7], τραγουδιστής[6], μουσικός παραγωγός, ενορχηστρωτής, ποιητής, συγγραφέας, τραγουδιστής-τραγουδοποιός[8], συνθέτης μουσικών θεμάτων για κινηματογραφικές ταινίες[9] και μουσικός[5][6]
ΣύζυγοςEldon Jónsson (1986–1987)
ΤέκναÍsadóra Bjarkardóttir Barney
ΓονείςGuðmundur Gunnarsson
Όργαναπληκτροφόρο, Φλάουτο, πιάνο, εκκλησιαστικό όργανο, άρπα, σαξόφωνο, κλαβίχορδο, κλαρινέτο, sets of free reeds, Τσελέστα και φωνή[10]
Είδος τέχνηςροκ, εναλλακτική ροκ, πειραματική μουσική, ηλεκτρονική μουσική, art pop και avant-garde music
ΒραβεύσειςΜουσικό Βραβείο της Σκανδιναβικής Επιτροπής (1997), Πολικό Μουσικό Βραβείο (2010), Ιππότης του Εθνικού Τάγματος της Τιμής, βραβείο Μποντίλ Α' γυναικείου ρόλου (2001)[11], Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Α' γυναικείου ρόλου (2000)[12], Jameson People's Choice Award for Best Actress (2000)[12], Edda Award for Best Leading Actor or Actress (2000), Icelandic Music Awards και Qwartz Electronic Music Awards
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μπιορκ Γκουδμουντσντότιρ (Björk Guðmundsdóttir, 21 Νοεμβρίου 1965) είναι Ισλανδή μουσικός και τραγουδίστρια. Καλύπτει πολλά είδη μουσικής, όπως πειραματική, ποπ, Αβάν-γκαρντ, τριπ χοπ, τζαζ, ambient και ηλεκτρονική. Το όνομα της σημαίνει στα ισλανδικά ένα είδος δέντρου, η προφορά του ακριβέστερα αποδίδεται Πιέρκ.

Η καριέρα της, που διανύει τέσσερις δεκαετίες, έχει χαρακτηριστεί από μια ανήσυχη ενέργεια και μια επικρατούσα αίσθηση νεωτερισμού. Πέρα από την διαρκή εξέλιξη του ήχου της με νέους μουσικούς πειραματισμούς, είναι γνωστή για την αξιοποίηση της τεχνολογίας, παρουσιάζοντας νέες καινοτομίες.[13] Χρησιμοποίησε το 3D modelling σε βίντεό της ήδη από τη δεκαετία του '90, σχεδίασε το πρώτο μουσικό άλμπουμ - εφαρμογή για συσκευές αφής που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση και κυκλοφόρησε οπτικοποιημένο άλμπουμ της σε πλατφόρμα εικονικής πραγματικότητας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα Χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπιορκ γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου του 1965 στην πόλη Ρέικιαβικ της Ισλανδίας. Στην ηλικία των πέντε ετών εισήχθηκε στο μουσικό σχολείο Barnamúsikskóli Reykjavikur όπου φοίτησε για τα επόμενα δέκα χρόνια και πέρα από το τραγούδι, έμαθε να παίζει πιάνο και φλάουτο.

Ένας από τους δασκάλους της έδωσε στο RUV, το μοναδικό τότε ραδιοφωνικό σταθμό της Ισλανδίας, μία ηχογραφημένη κασέτα της Μπιορκ στην οποία τραγουδούσε το I love to love της Τίνα Τσαρλς. Η ηχογράφηση αυτή μεταδόθηκε στον αέρα – στο άκουσμα της, ο αντιπρόσωπος της δισκογραφικής εταιρίας Fálkinn επικοινώνησε αμέσως με την Μπιορκ.

Με τη βοήθεια του πατριού της, ο οποίος έπαιζε κιθάρα, ηχογράφησε ένα άλμπουμ (1977) με ισλανδικά παιδικά τραγούδια και διασκευές γνωστών τραγουδιών όπως το The Fool on the Hill των Beatles. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.

Η Πανκ-ροκ άρχισε να επηρεάζει την Μπιορκ στην ηλικία των 14 ετών, σχηματίζοντας έτσι μία κοριτσίστικη μπάντα (Spit and Snot) και γρήγορα ακολούθησε ένα τζαζ συγκρότημα με την ονομασία Exodus (1979). Το 1980, αποφοίτησε από το μουσικό σχολείο και ένα χρόνο αργότερα αυτή και ο μπασίστας Τζέικομπ Μάγκνουσον σχημάτισαν τους Jam-80 που μετονομάστηκαν σε Tappi Tikarrass. Το άλμπουμ τους Miranda κυκλοφόρησε το 1983.

Στη συνέχεια η Μπιορκ μαζί με τους Έιναρ Ερν Μπένεντικτσον, Έιναρ Μέλαξ, Γκουλάουγκουρ Όταρσον και τον Μπιργκίρ Μόργκενσεν δημιούργησαν τους KUKL (στα ισλανδικά σημαίνει μαγεία), που ο ήχος τους έμοιαζε αρκετά με Γκόθικ ροκ. Το συγκρότημα περιόδευσε στην Ισλανδία με το αναρχικό γκρουπ Crass και αργότερα επισκέφτηκαν τη Μεγάλη Βρετανία για μία σειρά εμφανίσεων με τους Flux of the Pink Indians. Η μπάντα παρουσίασε δύο άλμπουμ (The Eye (1984), Holidays in Europe (1986)). Το καλοκαίρι του 1986, μερικά μέλη των KUKL σχημάτισαν τους Puk1, που αργότερα μετονομάστηκαν σε Sugarcubes.

The Sugarcubes[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο σινγκλ των Sugarcubes, Ammaeli, έγινε επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία και έτσι υπέγραψαν συμβόλαιο με την One Little Indian (Μεγάλη Βρετανία) και την Elektra Records (ΗΠΑ). Ηχογράφησαν τον πρώτο δίσκο τους Life’s Too Good το 1988, κάνοντας τους το πιο επιτυχημένο ισλανδικό συγκρότημα. Παράλληλα η Μπιορκ συμμετείχε σε διάφορους σχεδιασμούς που αφορούσαν την τζαζ και τη χάουζ μουσική.

1992-1996 Debut και Post[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εξώφυλλο του άλμπουμ Post

Το 1992, οι εντάσεις μεταξύ της Μπιορκ και του Einar Örn Benediktsson οδήγησαν στη διάλυση της μπάντας. Η Μπιορκ μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου και ξεκίνησε σόλο καριέρα, προσεγγίζοντας αρχικά τον Νιλ Χούπερ, παραγωγό των Massive Attack. Η πρώτη της επιτυχία "Human Behaviour" συμπεριλήφθηκε στο πρώτο σόλο άλμπουμ της, Debut (1993), το οποίο δέχτηκε θετικές κριτικές και ψηφίστηκε ως Άλμπουμ της Χρονιάς από την NME και έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ.

Εκείνη την περίοδο συνεργάστηκε και με άλλους καλλιτέχνες όπως με τον Ντέιβιντ Άρνολντ στο "Play Dead", το θέμα της ταινίας The Young Americans (1993), και ένα χρόνο αργότερα έγραψε το "Bedtime Story" για το άλμπουμ της Μαντόνα, Bedtime Stories (1994).

Το 1994 η Μπιορκ επέστρεψε στο στούντιο για τον επόμενο δίσκο της με τους Νίλι Χούπερ, Tricky, Γκράχαμ Μόσεϊ (808 State) και τον παραγωγό ηλεκτρονικής μουσικής Howie B. Το άλμπουμ Post (1995) έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ και κατατάχθηκε στο #373 στη λίστα με τα 500 Καλύτερα Άλμπουμ όλων των εποχών σύμφωνα με το περιοδικό Rolling Stone (2003). Θεωρείται ότι η Μπιορκ ονόμασε το δίσκο Post επειδή τα τραγούδια που το αποτελούσαν ήταν σαν γράμματα που η ίδια έστελνε από το Λονδίνο πίσω στην Ισλανδία.

1997-2003 Homogenic, Selmasongs και Vespertine[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 1997 κυκλοφόρησε το Telegram, ένα άλμπουμ με ρεμίξ τραγουδιών του Post και ένα νέο τραγούδι με τίτλο My Spine.

Το εξώφυλλο του άλμπουμ Homogenic

Αργότερα την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το άλμπουμ Homogenic σε συνεργασία με τους παραγωγούς Μαρκ Μπελ και Howie B. Το Homogenic θεωρείται η πιο πειραματική και εξωστρεφής δουλειά της Μπιορκ ως σήμερα. Περιελάμβανε ηλεκτρονικά μπιτς που «απεικόνιζαν» τα ισλανδικά τοπία, κυρίως στο τραγούδι "Jóga", το οποίο συνδύαζε αισθησιακά έγχορδα όργανα με ηλεκτρονικά ξεσπάσματα. Μέσα από το Homogenic δημιουργήθηκαν αξιομνημόνευτα βίντεο, ειδικά το επικό "Bachelorette" (σκηνοθεσίας Μάικλ Γκούντριχ) και το "All is Full of Love" (σκηνοθεσίας Κρις Κάνιγκχαμ).

Το 2000 η Μπιορκ έπαιξε το ρόλο της τυφλής Σέλμα στην ταινία Dancer in the Dark του Λαρς Φον Τρίερ και ηχογράφησε το σάουντρακ της ταινίας, με τίτλο Selmasongs. Για το τραγούδι "I've seen it all" ήταν υποψήφια για το Oscar καλύτερού τραγουδιού το 2001 .

Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το άλμπουμ Vespertine (2001). Ήταν μία εσωστρεφής δουλειά που περιλάμβανε ορχήστρα δωματίου, χορωδίες και ήπια φωνητικά. Το βίντεο για το σινγκλ "Pagan Poetry", το οποίο σκηνοθέτησε ο Nick Knight, λογοκρίθηκε λόγω των καλυμμένων σκηνών sex που περιείχε. Το ίδιο και το αμέσως επόμενο σίνγκλ, "Cocoon".

Το 2002 κυκλοφόρησε ένα box set, το Family Tree, που περιλάμβανε μια ανασκόπηση στην καριέρα της Μπιορκ με παλιότερες ακυκλοφόρητες εκδοχές των συνθέσεων της και μία συνεργασία με το κουαρτέτο Brodsky Quartet. Συγχρόνως κυκλοφόρησε και το Greatest Hits, μια συλλογή της οποίας τα τραγούδια επιλέχτηκαν από μία ψηφοφορία των φαν της Μπιορκ στην ιστοσελίδα της. Ένα χρόνο αργότερα έγινε διαθέσιμο το Live Box (2003), που περιλάμβανε τέσσερα CD με τις ζωντανές ερμηνείες των ως τότε άλμπουμ της,

2004-2010 Medúlla και Volta[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εξώφυλλο του άλμπουμ Medúlla

Τον Αύγουστο του 2004 η Μπιορκ ερμήνευσε το τραγούδι "Oceania" στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Καθώς τραγουδούσε το φόρεμα της ξετυλιγόταν σε έκταση 900 τ.μ. καλύπτοντας όλους τους αθλητές. Το "Oceania" γράφτηκε ειδικά για το γεγονός και συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ Medúlla (2004) το οποίο περιείχε κυρίως φωνητικά και η πλειοψηφία των ήχων ήταν ηλεκτρονικά επεξεργασμένες φωνές. Το Medúlla είχε μία ακατέργαστη, λαρυγγική και πρωτόγονη αίσθηση.

Μετά το καταστροφικό τσουνάμι στη Νοτιοανατολική Ασία, στα τέλη του 2004, η Μπιορκ ξεκίνησε να δουλεύει πάνω σε ένα νέο σχεδιασμό, Army of Mixes. Ο σχεδιασμός επιστράτευσε φαν και μουσικούς απ’όλο τον κόσμο να διασκευάσουν ή να κάνουν ρεμίξ στο κομμάτι Army of me. Το Army of Mixes συγκέντρωσε £250.000 για το έργο της UNICEF στην περιοχή της πληγείσας περιοχής.

Το 2005 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Drawing Restraint 9. Ήταν το ηχητικό μέρος της ομότιτλης ταινίας του συντρόφου της, Matthew Barney, και ήταν επηρεασμένο από τη γιαπωνέζικη παραδοσιακή μουσική. Στην ταινία, δύο εραστές σ’ένα φαλαινοθηρικό, κόβουν και τρώνε τα πόδια τους, πριν κάνουν έρωτα, μετατραπούν σε φάλαινες και κολυμπήσουν μακριά στη θάλασσα.

Οι Sugarcubes ενώθηκαν ξανά για μία συναυλία στο Ρέικιαβικ στις 17 Νοεμβρίου, 2006. Τα έσοδα θα δοθούν στη δισκογραφική εταιρία Smekkleysa SM.

Το Μάιο του 2007 κυκλοφόρησε το Volta σε συνεργασία με τους Timbaland, Antony Hegarty και Sjon. Για την προώθηση του άλμπουμ μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει τα σινγκλς Earth Intruders, Innocence, Declare Independence, Wanderlust και The Dull Flame of Desire. Μάλιστα, το Earth Intruders έγινε το δεύτερο τραγούδι της που κατόρθωσε να μπει στο Billboard Hot100. Είναι ένα από τα άλμπουμ της με τη μεγαλύτερη αποδοχή στην Αμερική, και το μόνο που μπήκε στη δεκάδα του Billboard 200, στην ένατη θέση.

Το άλμπουμ επανακυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2009 σε εκτεταμένες εκδοχές, υπό το όνομα Voltaïc. Πέντε διαφορετικές εκδοχές κυκλοφόρησαν, οι οποίες περιείχαν υλικό, όπως ένα CD με τις ζωντανές εκδοχές των κομματιών, DVD με το Volta Tour στο Παρίσι και το Ρέικιαβικ, ένα δεύτερο DVD με τα μουσικά βίντεο του άλμπουμ και ένα επιπλέον CD με remixes των σίνγκλ του.

Το Μάιο του 2010 η Μπιορκ τιμήθηκε από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία με το βραβείο "Πόλαρ". Ένα μήνα μετά ανακοινώνει τη συνεργασία της με τους Dirty Projectors πάνω στο EP Mount Wittenberg Orca, το οποίο κυκλοφορεί στις 30 Ιουνίου του ίδιου έτους. Το Σεπτέμβριο κυκλοφορεί το νέο της κομμάτι "The Comet Song" μέρος του soundtrack της ταινίας "Moomins and the Comet Chase". Τον ίδιο μήνα η Μπιορκ ερμηνεύει το κομμάτι "Gloomy Sunday" σε εκδήλωση για τη μνήμη του Alexander McQueen.

2011-2014 Biophilia[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η "Βαρυτική Άρπα", ένα απ' τα πειραματικά όργανα που κατασκευάστηκαν για το Biophilia.

Η Μπιορκ μαζί με τον σκηνοθέτη Michel Gondry ανακοινώνουν τη συνεργασία τους πάνω σε ένα "τρισδιάστατο επιστημονικό project". Τον Μάρτιο του 2011 ανακοινώνει τον τίτλο αυτού, Biophilia. Το project αυτό βασίζεται στη σύγχρονη τεχνολογία σε συνδυασμό με την επιστήμη και τη φύση. Τον Ιούνιο κυκλοφορεί το πρώτο της single με όνομα "Crystalline". Για το κομμάτι αυτό, καθώς και για άλλα του εν λόγω άλμπουμ, κατασκευάστηκαν εκ νέου όργανα κάτω από καθοδήγηση της ίδιας της ερμηνεύτριας. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2011. Ταυτόχρονα κυκλοφόρησαν 10 διαδραστικές εφαρμογές (για iPhone και iPad) μία για κάθε κομμάτι του Biophilia.

Παράλληλα με το πολυεπίπεδο μουσικό και εικαστικό αυτό πρότζεκτ αναπτύχθηκε το πρόγραμμα εκπαίδευσης Biophilia, που αποτελεί μια σειρά εργαστηρίων για μαθητές με στόχο την μελέτη και διερεύνεση της σχέσης μουσικής και επιστήμης. Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 10-12 ετών, με πυλώνα διδασκαλίας την διαδραστική σουίτα εφαρμογών του ομώνυμου άλμπουμ. Το δημοτικό συμβούλιο του Ρέικιαβικ αποφάσισε να ασκήσει το πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία της πόλης για τα επόμενα τρία χρόνια. Τον Ιούλιο του 2013, η Μπιορκ πρωταγωνιστεί σε ντοκιμαντέρ μαζί με τον Sir David Attenborough με τον τίτλο "Όταν η Björk συνάντησε τον Attenborough". Μέσα σε αυτό Björk και Attenborough σε συνεργασία με επιστήμονες, συζητούν την σχέση του ανθρώπου με τη μουσική με επίκεντρο το Biophilia.

Τον Ιούνιο του 2014, η Μπιορκ εμφανίζεται στο άλμπουμ "Niggas on The Moon" του μουσικού σχήματος Death Grips συμμετέχοντας σε 8 κομμάτια. Τον ίδιο μήνα γίνεται γνωστό πως το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης θα τιμήσει την καλλιτέχνιδα με μία έκθεση γύρω από την μακροχρόνια καριέρα της και με επίκεντρο το διαδραστικό σχήμα του Biophilia, κατά το εαρινό εξάμηνο του 2015.

2015 - 2019 Vulnicura και Utopia[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπιορκ συνεργάστηκε με τους παραγωγούς Arca και Haxan Cloak για τη δημιουργία του ένατου προσωπικού της άλμπουμ, με τίτλο Vulnicura. Στις 18 Ιανουαρίου του 2015, λίγες μόλις μέρες μετά την δημόσια ανακοίνωση του άλμπουμ και δύο μήνες πριν από την προγραμματισμένη κυκλοφορία του, το άλμπουμ υφίσταται διαρροή στο διαδίκτυο. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την εσπευσμένη κυκλοφορία του στις 20 Ιανουαρίου του 2015, σε ψηφιακή μορφή μέσω του iTunes Store.

Το Vulnicura είναι μια απεικόνιση του τέλους της σχέσης της με τον επί 13 χρόνια σύντροφο της Matthew Barney, με στίχους που είναι συναισθηματικά φορτισμένοι και βιωματικοί. Η ίδια στην επίσημη σελίδα της στο Facebook, το χαρακτήρησε ως έργο "πόνου ψυχής". Αυτό δηλώνει και η προέλευση του τίτλου Vulnicura, αποτελούμενη απο τις λατινικές λέξεις 'Vulnus' και 'Cura', που στα ελληνικά σημαίνουν 'Πληγή' και 'Φροντίδα'.

Το εξώφυλλο του ένατου στούντιο άλμπουμ της Utopia.

Στις 7 Δεκεμβρίου 2015 το άλμπουμ κέρδισε μια υποψηφιότητα στα βραβεία Γκραμμι για Καλύτερο Εναλλακτικό Άλμπουμ.[14]Στις 15 Ιουλίου 2016 κυκλοφόρησε και σε live εκδοχή ο δίσκος, με τίτλο "Vulnicura Live" και διαφορετικό εξώφυλλο. Μια πολυτελής έκδοσή του κυκλοφόρησε στις 23 Σεπτεμβρίου.

Στις 2 Αυγούστου 2017 η Μπιορκ ανακοίνωσε το άτιτλο νέο της άλμπουμ με ένα χειρόγραφο σημείωμα στα κοινωνικά της δίκτυα, δηλώνοντας ότι το άλμπουμ θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα. Το πρώτο σίνγκλ από το επερχόμενο άλμπουμ, το "The Gate" κυκλοφόρησε τα μεσάνυχτα στις 15 Σεπτεμβρίου, τρεις μέρες νωρίτερα από την αρχική ημερομηνία. Μια εβδομάδα μετά κυκλοφόρησε και σε φυσική έκδοση, σε 12" βινύλιο μιας όψης. Την ίδια μέρα, ανακοίνωσε επίσημα σε συνέντευξη πως ο δίσκος θα ονομάζεται Utopia. Στις 25 Νοεμβρίου κυκλοφόρησε το "Blissing Me" ως δεύτερο σίνγκλ σε μορφή digital download, συνοδευόμενο από ένα μουσικό βίντεο, σκηνοθετημένο από τον Tim Walker και την Emma Dalzell που κυκλοφόρησε την ίδια μέρα. [15]

Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 14 Νοεμβρίου 2017, με όσους το αγόραζαν να λαμβάνουν επίσης κρυπτονομίσματα σε μορφή 100 audiocoins. [16] Το Μάρτιο του 2018 κυκλοφόρησε το "Arisen my Senses" ως το τρίτο σινγκλ και το καλοκαίρι του ίδιου έτους ξεκίνησε το Utopia Tour, μια σύντομη περιοδεία για την προώθηση του δίσκου σε Ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Στις 12 Νοεμβρίου 2018, η Μπιορκ ανακοίνωσε μια νέα σειρά από shows, το Cornucopia, για το οποίο θα ετοίμαζε την ''πιο περίτεχνη σκηνή'' ως τότε και σε αυτό θα συνδυάζονταν ήχος και ψηφιακά μέσα.[17] Θα παρουσιάζονταν σε 8 εμφανίσεις στο The Shed της Νέας Υόρκης, από τις 6 Μαΐου έως την 1η Ιουνίου 2019. Δύο εβδομάδες αργότερα, τα Black Rock Studios στη Σαντορίνη επιβεβαίωσαν ότι η Μπιορκ ηχογραφούσε στα στούντιό τους.[18] Στις 7 Δεκεμβρίου, το Utopia ανακοινώθηκε υποψήφιο στην κατηγορία Best Alternative Music Album στα 61α Βραβεία Γκράμμι.[19] Το Cornucopia δέχτηκε διθυραμβικές κριτικές και μεταφέρθηκε στο Μεξικό για 5 shows στο δεύτερο μισό του Αυγούστου.[20] Στις 5 Αυγούστου ανακοινώθηκε πως το Cornucopia θα ταξίδευε στην Ευρώπη ως περιοδεία το Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2019.[21]

2020 - Σήμερα: Björk Orkestral, The Northman και Fossora[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φεβρουάριο του 2020, μετά τη λήξη του Cornucopia ανακοινώθηκε μια νέα περιοδεία, με τίτλο Björk Orkestral, στο οποίο θα παρουσιάζονταν τραγούδια από όλη την καριέρα της με ενορχηστρώσεις από έγχορδα και ορχήστρα. Αν και θα λάμβανε χώρα το καλοκαίρι του ίδιου έτους σε πέντε Ευρωπαϊκές χώρες, λόγω της πανδημίας COVID-19 αναβλήθηκε επανειλημμένα, με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν τέσσερα σόου στο Harpa του Ρέικιαβικ το Φθινόπωρο του 2021 και να περιοδεύσει το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2022 στους υπόλοιπους Ευρωπαϊκούς προορισμούς. Οι τέσσερις βραδιές στην Ισλανδία μεταδόθηκαν επίσης ζωντανά διαδικτυακά και καθεμιά είχε διαφορετικό χαρακτήρα, τραγούδια, μουσικούς και όργανα. Οι συναυλίες δέχτηκαν διθυραμβικές κριτικές, τόσο για την πληθώρα τραγουδιών που παρουσιάστηκαν, όσο και για τα φωνητικά της μουσικού, τα avant garde κοστούμια και τις πολύπλοκες ενορχηστρώσεις ηλεκτρονικών κομματιών σε έγχορδα.[22]

Τον Αύγουστο του 2020 ανακοινώθηκε πως θα συμμετέχει στην ταινία "Ο Άνθρωπος απ' το Βορρά" (The Northman), στο ρόλο μιας Σλάβας μάγισσας. Η ταινία έκανε πρεμιέρα τον Απρίλιο του 2022 και αποτελεί την πρώτη της συμμετοχή έπειτα από 17 χρόνια απουσίας από τον κινηματογράφο.

Στις αρχές του 2022, η Μπιορκ μοιράστηκε σε συνέντευξη πως ο πολυαναμενόμενος δέκατος δίσκος της είναι σχεδόν έτοιμος και προορίζεται για κυκλοφορία το καλοκαίρι του ίδιου έτους.[23] Στις 19 Αυγούστου, ανακοίνωσε πως ο τίτλος του είναι Fossora, είναι εμπνευσμένος από την απώλεια της μητέρας της και τον εγκλεισμό και θα έχει ήχο «βιολογικής techno»: ένα σεστέτο Κλαρινέτο, δυνατό μπάσο και σκληρά Techno beats στο τέλος των κομματιών.[24] Αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 30 Σεπτεμβρίου.

Κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1987 η Μπιορκ εμφανίστηκε στην ταινία Juniper Tree, ένα παραμύθι δύο μαγισσών βασισμένο στο ομότιτλο παραμύθι των αδελφών Γκριμ. Επίσης συμμετείχε στην ταινία Prêt-à-Porter(1994).

Το 1999 της ζητήθηκε να γράψει τη μουσική για την ταινία Dancer in the Dark, ένα δραματικό μιούζικαλ για μία μετανάστρια ονόματι Σέλμα που μαζεύει χρήματα για την εγχείρηση ματιών του γιου της. Ο σκηνοθέτης Λαρς Βον Τιέρ της ζήτησε να παίξει και το ρόλο της Σέλμα, που μετά από πολλούς ενδοιασμούς τελικά δέχτηκε. Για την ερμηνεία της κέρδισε το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο 53ο Φεστιβάλ των Καννών. Το ηχητικό μέρος ονομάστηκε Selmasongs, το οποίο συμπεριλάμβανε και ένα ντουέτο με τον Τομ Γιορκ (I’ve Seen it All) και ήταν υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού.

Στην τελετή των Όσκαρ, το 2001, η Μπιορκ εμφανίστηκε με ένα φόρεμα σχήματος κύκνου, του σχεδιαστή Μάρτζαν Πετρόφσκι, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε για το εξώφυλλο του άλμπουμ Vespertine. Η εμφάνιση αυτή προκάλεσε πολλά σχόλια και θεωρείται η πιο πολυσυζητημένη σε βραδιά απονομής βραβείου.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπιορκ έχει ένα γιο, τον Sindri Eldon Þórsson (8 Ιουνίου, 1986) ο οποίος είναι δημοσιογράφος και παίζει μπάσο σε διάφορα συγκροτήματα. Επίσης έχει και μία κόρη, την Ισιδώρα, γεννημένη στις 3 Οκτωβρίου, 2002, με τον πρώην σύντροφο της Matthew Barney. Μετά το τέλος της δεκαπενταετούς σχέσης με τον τελευταίο, συντετριμμένη έγραψε τον δίσκο Vulnicura, τα τραγούδια του οποίου αποτελούν το χρονικό του χωρισμού.

Το 1996 μετά από μία πολύωρη πτήση στην Ταϊλάνδη, η φανερά εξουθενωμένη Μπιορκ και ο δεκάχρονος τότε γιος της ήρθαν αντιμέτωποι με μια πλειάδα δημοσιογράφων και παπαράτσι στο αεροδρόμιο Don Muang. Όταν μία ρεπόρτερ την χαιρέτησε λέγοντας Καλωσορίσατε στην Μπανγκόκ, η Μπιορκ της επιτέθηκε χτυπώντας την με μανία. Αργότερα τηλεφώνησε στη δημοσιογράφο ζητώντας της συγνώμη για το συμβάν και έτσι δεν έγινε καμία μήνυση.

Την ίδια χρονιά, ένας θαυμαστής της από τη Φλόριντα, ονόματι Ρικάρδο Λόπες, κινηματογράφησε τον εαυτό του να φτιάχνει μια βόμβα που προοριζόταν για αυτήν. Η σχεδόν είκοσι ωρών κασέτα περιέγραφε την μανία του Λόπες για την Μπιορκ, την κατασκευή του εκρηκτικού μηχανισμού, τις σκέψεις του για τον έρωτα και γενικές ασυναρτησίες. Στη συνέχεια, στο βίντεο ο Λόπες φαίνεται να ταχυδρομεί το πακέτο με το μηχανισμό και μετά να αυτοκτονεί. Η κασέτα βρέθηκε από την αστυνομία και το πακέτο δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στην Μπιορκ.

Δισκογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο άρθρο: Δισκογραφία της Μπιορκ

Στούντιο Άλμπουμ

Σάουντρακ Άλμπουμ

  • 2000 - Selmasongs (για την ταινία Dancer in the Dark του Λαρς Φον Τρίερ)
  • 2005 - Drawing Restraint 9 (για την ομώνυμη ταινία του Matthew Barney)

Συνεργασίες

Συμμετοχή στην τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1987 - Glerbrot, υποδυόμενη το χαρακτήρα της Μαρία (για το Ισλανδικό Εθνικό Δίκτυο).

Συμμετοχή σε ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1987 - The Juniper Tree, υποδυόμενη το χαρακτήρα της Margit.
  • 1994 - Prêt-à-Porter, υποδυόμενη ένα μοντέλο.
  • 2000 - Dancer in the Dark (ελλ. μφ. Χορεύοντας στο σκοτάδι), υποδυόμενη τον βασικό χαρακτήρα της Selma Jezková.
  • 2005 - Anna and the Moods, δανείζει τη φωνή της στο χαρακτήρα της Άννα Γιάνγκ (ταινία κινουμένων σχεδίων).

Σχετική βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Post, by Sjón Sigurðsson/Björk Ltd. Bloomsbury (1995).
  • Björk - The Ilustrated Story, by Paul Lester. Hamlyn (1996).
  • Björk - An Ilustrated Biography, by Mick St. Michael. Omnibus Press (1996).
  • Björk Björkgraphy, by Martin Aston. Simon & Schuster (1996).
  • Björk, Colección Imágenes de Rock, N°82, by Jordi Bianciotto. Editorial La Máscara (1997).
  • Dancer in the Dark, by Lars von Trier. Film Four (2000).*Lobster or Fame, by Ólafur Jóhann Engilbertsson. Bad Taste (2000).
  • Army of She, by Evelyn McDonnell. Random House (2001).
  • Human Behaviour, by Ian Gittins. Carlton (2002).
  • Wow and Flutter, by Mark Pytlik. ECW (2003).

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Bjork. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. filmportal.de. 71c0857653e9403089f68c03a1be731e. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 5,2 www.ismus.is/i/person/uid-a2d7dc1c-4698-448b-bc78-cd1842440107.
  6. 6,0 6,1 6,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/78745. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. (Ρουμανικά) CineMagia. 2027. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2022.
  8. (Αγγλικά) NNDB. 194/000026116.
  9. Ανακτήθηκε στις 26  Ιουνίου 2019.
  10. Montreux Jazz Festival Database. 4224. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2020.
  11. www.bodilprisen.dk/aar-for-aar/2001-2/.
  12. 12,0 12,1 www.europeanfilmacademy.org/European-Film-Awards-Winners-2000.73.0.html. Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2019.
  13. «24 Years of Innovation: The 10 Most Influential Björk Music Videos». 
  14. «"58th Annual GRAMMY Awards Nominees"». 
  15. «Η κυκλοφορία του Blissing Me». 
  16. «Η κυκλοφορία του άλμπουμ». 
  17. «Variety.com». Bjork to Premiere ‘Cornucopia,’ New Concert Production, at the Shed in New York. 
  18. «Bjork visits Santorini for her new project». ERT International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2019. 
  19. «2019 GRAMMY Awards: Complete Nominees And Winners List». Grammy.com. 
  20. «Björk's "Cornucopia" at The Shed, Monday, May 6th, 2019, Reviewed». rock nyc (στα Αγγλικά). 7 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  21. «Utopia (άλμπουμ)». Βικιπαίδεια. 2020-03-23. https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Utopia_(%CE%AC%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BC)&oldid=8134909. 
  22. «Björk Orkestral in Berlin Is an Ode to a Lifetime of Achievement». PopMatters (στα Αγγλικά). 20 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2022. 
  23. «Bjork talks her 'post-ecstatic' tour and new album». The Mercury News (στα Αγγλικά). 19 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2022. 
  24. Ravens, Chal (19 Αυγούστου 2022). «'I got really grounded and loved it': how grief, going home and gabber built Björk's new album». The Guardian (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2022.