Κονγκό (ποταμός)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κονγκό
ΠηγέςBoyoma Falls και Lualaba River
ΕκβολέςΑτλαντικός Ωκεανός
Χώρες ΛεκάνηςΖάμπια, Ανγκόλα, Μπουρούντι, Καμερούν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Γκαμπόν, Μαλάουι, Δημοκρατία του Κονγκό, Ρουάντα, Σουδάν, Νότιο Σουδάν, Ουγκάντα και Τανζανία
ΧώραΑνγκόλα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Δημοκρατία του Κονγκό και Ζάμπια
Μήκος4.700 χλμ
Μέση εκροή41.800 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
ΠαραπόταμοιInkisi River, Κασάι, Lefini River, Sangha, Ουμπάνγκι, Tshuapa River, Lomami River, Lualaba River, Chambeshi River, Lukuga River, Luvua River, Aruwimi River, Itimbiri River, Luvu, Alima, Ambe River, Lulonga River, Ikelemba, d:Q3193787, Kwilu, Lilo (left tributary of the Lwalaba), Lindi, Lowa (Kivu/Maniema), Lufimi, Lwika, d:Q22372019, Molua, Mongala River, M'pozo River, Ndjili River, Nsele River, Ruki, Ulindi River, Lukunga River, Likouala-Mossaka, d:Q22357659, Kambu, Likouala aux Herbes και Gobari
Χάρτης

Ο ποταμός Κονγκό είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της κεντρικής Αφρικής. Το συνολικό του μήκος, που είναι 4.700 χλμ. τον κατατάσσει δεύτερο σε μήκος στην Αφρική, μετά τον Νείλο. Ο Κονγκό και οι παραπόταμοί του διαρρέουν το κυρίως τροπικό δάσος βροχώνζούγκλα») της Αφρικής, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με πρώτο αυτό του Αμαζονίου στη Νότιο Αμερική. Εξαιτίας των εξίσου πολλών (σχεδόν καθημερινών) βροχοπτώσεων, ο Κονγκό έχει φυσιολογικά και τη δεύτερη θέση στον κόσμο μετά τον ποταμό Αμαζόνιο σε όγκο νερού και παροχή (41.800 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο). Είναι επίσης ο δεύτερος ποταμός του κόσμου σε έκταση της λεκάνης απορροής (3.680.000 τ.χλμ. ή 28 φορές η έκταση όλης της Ελλάδας), και πάλι πίσω από τον Αμαζόνιο. Επειδή η λεκάνη απορροής του βρίσκεται σχεδόν μοιρασμένη και από τις δύο πλευρές του ισημερινού της Γης, η ροή του Κονγκό είναι σχεδόν σταθερή καθώς δέχεται πάντα τα νερά μιας «εποχής των βροχών».

Ο ρους και η λεκάνη απορροής του ποταμού Κονγκό με σημειωμένες τις χώρες

Ο ποταμός Κονγκό έλαβε το όνομά του από το αρχαίο Βασίλειο του Κονγκό, που εκτεινόταν στην περιοχή των εκβολών του. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Δημοκρατία του Κονγκό, αμφότερες χώρες που βρέχονται από τον Κονγκό, πήραν το όνομά τους από αυτόν. Μεταξύ του 1971 και του 1997 η κυβέρνηση του τότε «Ζαΐρ» αποκαλούσε τον ποταμό «ποταμό Ζαΐρ».

Κονγκό πηγές-εκβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πηγές του Κονγκό βρίσκονται στα υψίπεδα και τα βουνά του Ρήγματος Ανατολικής Αφρικής, και περιλαμβάνουν τις λίμνες Τανγκανίκα και Μουέρου, που τροφοδοτούν τον ποταμό Λουαλάμπα, που μετονομάζεται σε Κονγκό μετά τους Καταρράκτες Μπογιόμα. Αν ακολουθηθεί η παγκοσμίως αποδεκτή πρακτική της χρίσεως ως πηγής αυτής του μακρύτερου παραπόταμου, τότε η πηγή του Κονγκό είναι ο ποταμός Τσαμπέσι στη Ζάμπια.

Ο Κονγκό ρέει αρχικώς προς τα βόρεια, μετά προς τα δυτικά από το Κισανγκάνι μετά τους καταρράκτες, στη συνέχεια κάμπτεται βαθμιαία προς τα νότια, περνά από τη Μπαντάκα, ενώνεται με τον ποταμό Ουμπάνγκι και μετά τα νερά του λιμνάζουν για λίγο στη δεξαμενή Μαλέμπο (δεξαμενή Στάνλεϊ). Οι πόλεις-πρωτεύουσες των ομώνυμων του Κονγκό χωρών, η Κινσάσα (πρώην Λεοπολντβίλ) και η Μπραζαβίλ, είναι χτισμένες σε αντίθετες όχθες του ποταμού στη δεξαμενή, όπου ο ποταμός στενεύει και σχηματίζει αρκετούς καταρράκτες σε βαθιά φαράγγια, που συλλογικά ονομάζονται Καταρράκτες Λίβινγκστοουν. Οι εκβολές του μεγάλου αυτού ποταμού στον Ατλαντικό ωκεανό βρίσκονται κοντά στη μικρή πόλη Μουάντα.

Ιστορία εξερευνήσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκβολές του Κονγκό δέχθηκαν την επίσκεψη του Πορτογάλου Ντιόγκο Κάο ήδη το 1482. Αλλά μόλις το 1816 μία βρετανική αποστολή με το ομώνυμο πλοίο (HMS Κονγκό) υπό τον Τζέιμς Κίνγκστον Τάκεϊ ανέβηκε τον ποταμό μέχρι την Ισανγκίλα. Ο Χένρυ Μόρτον Στάνλεϋ υπήρξε ο πρώτος Ευρωπαίος που διέσχισε ολόκληρο το μήκος του ποταμού και ανέφερε ότι ο Λουαλάμπα δεν ήταν μία από τις πηγές του Νείλου, όπως είχε προταθεί.

Οικονομική σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρότι ο Κονγκό δεν είναι προσβάσιμος από τη θάλασσα εξαιτίας των καταρρακτών Λίβινγκστοουν, σχεδόν σε όλο το μήκος του είναι πλωτός κατά τμήματα, ιδιαίτερα ανάμεσα στην Κινσάσα και το Κισανγκάνι. Σήμερα υπάρχουν σιδηρόδρομοι που παρακάμπτουν τους τρεις μεγαλύτερους καταρράκτες, και μεγάλο μέρος του εμπορίου της κεντρικής Αφρικής περνά από τον ποταμό, π.χ. φορτία με χαλκό, φοινικέλαιο, ζάχαρη, καφέ και βαμβάκι. Ο ποταμός έχει επίσης μεγάλο δυναμικό για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, και τα φράγματα Ίνγκα μετά τη δεξαμενή Μαλέμπο είναι τα πρώτα με αυτό τον σκοπό.

Τον Φεβρουάριο 2005, η κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της Νότιας Αφρικής Eskom ανακοίνωσε μία πρόταση για μεγάλη αύξηση της υδροηλεκτρικής ισχύος στην περιοχή του Ίνγκα με βελτιώσεις και την κατασκευή νέου φράγματος. Το σχέδιο θα αύξανε τη μέγιστη ηλεκτρική ισχύ σε 40 GW, δηλαδή το διπλάσιο του περίφημου Φράγματος των τριών φαραγγιών στην Κίνα.

Γεωλογική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Μεσοζωικό Αιώνα, πριν η μετατόπιση των ηπείρων ανοίξει τον νότιο Ατλαντικό Ωκεανό, ο Κονγκό αποτελούσε απλώς το άνω μέρος ενός ποταμού μήκους περίπου 12.000 χλμ. που έρρεε προς τα δυτικά κατά μήκος τμημάτων της Γκοντγουάνα, που σήμερα ανήκουν στην Αφρική και τη Νότιο Αμερική.

Παραπόταμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

(από τις εκβολές προς τα άνω)

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]