Ιστορία των Εβραίων στην Κροατία
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Συνολικός πληθυσμός | |
|---|---|
| 509[1]–2,500[2] | |
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
| Γλώσσες | |
| εβραϊκά, λαντίνο, κροατικά και γίντις | |
| Θρησκεία | |
| ιουδαϊσμός | |
| Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
| Ασκενάζι, Σεφαραδίτες |
Η Ιστορία των Εβραίων στην Κροατία χρονολογείται από τον 3ο αιώνα, παρόλο που ελάχιστα είναι γνωστά για την εβραϊκή κοινότητα μέχρι τον 10ο και τον 15ο αιώνα.
Με την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η εβραϊκή κοινότητα αριθμούσε περίπου 20,000 μέλη, τα περισσότερα από τα οποία δολοφονήθηκαν κατά την διάρκεια του Ολοκαυτώματος, που έλαβε χώρα στα εδάφη του ναζιστικού κράτους, που αποκαλούνταν ανεξάρτητο κράτος της Κροατίας.
Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι μισοί από τους επιζώντες επέλεξαν να εγκατασταθούν στο Ισραήλ, ενώ περίπου 2.500 μέλη συνέχισαν να κατοικούν στην Κροατία. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, υπήρχαν 509 Εβραίοι που ζούσαν στην Κροατία, όμως ενδέχεται να μην συμπεριλήφθηκαν όσοι γεννήθηκαν από μεικτούς γάμους ή όσοι παντρεύτηκαν μη Εβραίους. Πάνω από το 80% της εβραϊκής κοινότητας στο Ζάγκρεμπ πιστεύεται ότι ανήκει σε αυτές τις δυο κατηγορίες.
Σήμερα, η Κροατία περιλαμβάνει οκτώ συναγωγές και σχετικούς οργανισμούς, που βρίσκονται στις περιοχές Ζάγκρεμπ, Ριγιέκα, Όσιγιεκ, Σπλιτ, Ντουμπρόβνικ, Τσάκοβετς, Ντάρουβαρ και Σλαβόνσκι Μπροντ. Από αυτά, η εβραϊκή κοινότητα του Ζάγκρεμπ είναι η μεγαλύτερη και πιο ενεργή, καθώς οργανώνει εκδηλώσεις όπως το ετήσιο Εβραϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ώστε να προωθηθεί ο εβραϊκός πολιτισμός και η εβραϊκή κοινότητα.
Τοπικές κοινότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δαλματία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι εβραϊκές κοινότητες της κροατικής ακτής της Δαλματίας χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα. Μια επιστολή από το 1326 αναφέρεται σε έναν Εβραίο γιατρό στο Ντουμπρόβνικ. Η κοινότητα παρέμεινε αριθμητικά μικρή καθ' όλη την διάρκεια των ετών (100-330 μέλη), παρόλο που αναδείχθηκε στους τομείς του εμπορίου και της ιατρικής. Η κοινότητα αυξήθηκε αριθμητικά το 1421, καθώς μετανάστες έφτασαν στην Ισπανία και αργότερα το 1492 καθώς μετανάστες κατέλαβαν ισπανικές και πορτογαλικές κτήσεις.
Η εβραϊκή συναγωγή στο Σπλιτ είναι πάνω από 500 ετών και είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε ηλικία και ενεργή συναγωγή στην Ευρώπη. Εκτός από μια σύντομη περίοδο κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η συναγωγή χρησιμοποιείται συνεχόμενα από την ίδρυσή της. Παρόλο που δεν υπάρχουν ραββίνοι στο Σπλιτ, η ισχυρή εβραϊκή κοινότητα με τα 100 μέλη διεξάγει συχνές υπηρεσίες σαμπάτ το βράδυ της Παρασκευής και ένα εβραϊκό γεύμα ετοιμάζεται και σερβίρεται σε όλους όσοι την επισκέπτονται. Η συναγωγή είναι ανοιχτή κάθε μέρα από τις 9πμ έως τις 2μμ για ξεναγήσεις. Παρόλο που το εξωτερικό της συναγωγής αποκαταστάθηκε το 1996, το εσωτερικό χρονολογείται από τον 18ο και 19ο αιώνα.
Ο αντισημιτισμός, που βασίζεται στους νόμους της καθολικής εκκλησίας και στον βενετικό νόμο (που ίσχυε εκείνη την εποχή), αποτελούσε ένα συνεχές ζήτημα για την κοινότητα που ζούσε στα γκέτο του Ντουμπρόβνικ και του Σπλιτ. Όταν η Δαλματία καταλήφθηκε από τις δυνάμεις του Ναπολέοντα, οι Εβραίοι απέκτησαν νομική ισότητα για πρώτη φορά. Το 1814, όταν η Αυτοκρατορία της Αυστρίας προσάρτησε την Δαλματία, η νομική ισότητα καταργήθηκε. Οι Εβραίοι απέκτησαν την νομική ισότητα στα μέσα του 19ου αιώνα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Nacionalne manjine u Republici Hrvatskoj» (στα Κροατικά). Government of Croatia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «European Jewish Congress -Croatia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2008.
- ↑ American Jewish Year Book. «The Jewish Population of the World (2010)». Jewish Virtual Library. http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/jewpop.html. Ανακτήθηκε στις July 23, 2011.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- "Excerpts from Jews in Yugoslavia - Part III", Centropa Reports
- "The Virtual Jewish History Tour - Croatia", Stephanie Persin, Jewish Virtual Library
Περαιτέρω μελέτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Yahil, Leni (1987). The Holocaust: the Fate of European Jewry, 1932-1945. Oxford University Press. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Jewish Community of Osijek
- Jewish Community of Zagreb
- Jewish Community Bet Israel of Croatia
- Croatian Jewish Network - Chronology (in κροατική)
- «History of Split´s Jewish Community» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. (470 KB)
- «Adriatic Sea - Jewish port of salvages» (PDF). (9.9 MB)
- Digital Preservation Project of Jewish Heritage in Osijek