Η αστυνομία της μνήμης

Η αστυνομία της μνήμης (ιαπωνικά: 密やかな結晶, λατινισμός Χέπμπορν: Hisoyaka na Kesshō) είναι μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας της Γιόκο Ογκάουα, που κυκλοφόρησε το 1994. Το μυθιστόρημα, γραμμένο σε ονειρικό και μελαγχολικό τόνο, έχει επιρροές από τον μοντερνιστή συγγραφέα Φραντς Κάφκα. Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα νησί με περιβάλλοντα χώρο που θυμίζει το 1984 του Τζορτζ Όργουερλ.

Το μυθιστόρημα μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον Στίβεν Σνάιντερ και κυκλοφόρησε από τους Pantheon Books και Harvill Secker το 2019. Στα ελληνικά, έχει μεταφραστεί από τη Χίλντα Παπαδημητρίου και εκδόθηκε το 2020 από τις εκδόσεις Πατάκη.

Υπόθεση

Κεντρική ηρωίδα της ιστορίας είναι μια μυθιστοριογράφος σε ένα νησί υπό τον έλεγχο της Αστυνομίας της Μνήμης. Μια άγνωστη δύναμη κάνει τους ανθρώπους του νησιού να «ξεχνούν» συλλογικά και να χάνουν τη σύνδεσή τους με αντικείμενα και έννοιες, π.χ. καπέλα, άρωμα, πουλιά και κορδέλα. Η Αστυνομία Μνήμης επιβάλλει την απομάκρυνση των εξαφανισμένων αντικειμένων από το νησί. Οι άνθρωποι που συνεχίζουν να θυμούνται, όπως η μητέρα του συγγραφέα, επιχειρούν να δραπετεύσουν από το νησί ή να κρυφτούν σε ασφαλή σπίτια για να αποφύγουν τη σύλληψη από την αστυνομία.

Ο Ρ, επιμελητής της συγγραφέως-πρωταγωνίστριας, αποκαλύπτει ότι είναι ένας από αυτούς που θυμούνται ακόμα τα εξαφανισμένα αντικείμενα και φοβάται ότι θα τον συλλάβει η Αστυνομία Μνήμης. Με τη βοήθεια ενός ηλικιωμένου, οικογενειακού φίλου, η πρωταγωνίστρια κανονίζει να κρύψει τον Ρ σε ένα μυστικό δωμάτιο στο σπίτι της. Ενώ κρύβεται, ο Ρ προσπαθεί στη συνέχεια να βοηθήσει τους άλλους να ανακαλέσουν μερικά από τα εξαφανισμένα αντικείμενα, αν και χωρίς αποτέλεσμα.

Καθώς τα ημερολόγια εξαφανίζονται, ο χειμώνας συνεχίζεται και η άνοιξη δεν έρχεται ποτέ. Την ίδια στιγμή, τα τρόφιμα λιγοστεύουν στο νησί. Η Αστυνομία της Μνήμης κάνει έφοδο στο σπίτι ενώ γιορτάζονται τα γενέθλια του ενός ηλικιωμένου, αλλά δεν καταφέρνει να ανακαλύψει το μυστικό δωμάτιο, αφήνοντάς τους υπόλοιπους ελεύθερους. Στη συνέχεια εξαφανίζονται και τα μυθιστορήματα, ενώ η συγγραφέας εργάζεται ως δακτυλογράφος. Με την επιμονή του Ρ, συνεχίζει να εργάζεται πάνω στο μυθιστόρημά της και κρατά μερικά βιβλία. Μετά από έναν σεισμό, μερικά από τα γλυπτά της μητέρας της, που δόθηκαν πίσω από έναν οικογενειακό φίλο, σπάνε και αποκαλύπτουν περισσότερα αντικείμενα που είχαν εξαφανιστεί, μεταξύ των οποίων ένα ακτοπλοϊκό εισιτήριο και μια φυσαρμόνικα. Η συγγραφέας αποφασίζει να ερευνήσει την καμπίνα της μητέρας της, η οποία πιστεύει ότι περιέχει περισσότερα αντικείμενα που έχουν εξαφανιστεί εδώ και καιρό. Μαζί με τον ηλικιωμένο, καταφέρνουν να ανασύρουν τα αντικείμενα και να τα κρύψουν στο σπίτι της.

Μια μέρα, ο ηλικιωμένος πεθαίνει από εγκεφαλική αιμορραγία. Αμέσως μετά, οι κάτοικοι αναγκάζονται να ξεχάσουν μερικά από τα μέρη του σώματός τους, με την Αστυνομία της Μνήμης να αιχμαλωτίζει όσους συνεχίζουν να διατηρούν την αίσθηση των «εξαφανισμένων» μελών του σώματός τους. Η συγγραφέας, παρά τις πολλές δυσκολίες, καταφέρνει να ολοκληρώσει το μυθιστόρημά της με μια ιστορία αγάπης που παίρνει μια σκοτεινή τροπή. Οι κάτοικοι, ανάμεσα στους οποίους και η συγγραφέας, αρχίζουν σιγά σιγά να αποδέχονται τη μοίρα τους καθώς ξεχνούν την ίδια τους την ύπαρξη και εξαφανίζονται. Πριν εξαφανιστεί, η συγγραφέας καθησυχάζει τον Ρ ότι θα μπορέσει να βγει από την κρυψώνα μαζί με άλλους που καταφέρνουν να διατηρήσουν τις αναμνήσεις τους.

Βραβεία και αναγνώριση

Η Αστυνομία της μνήμης αναδείχθηκε φιναλίστ για το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου στην κατηγορίας της Μεταφρασμένης Λογοτεχνίας το 2019, καθώς και για το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ το 2020. Έγινε επίσης φιναλίστ για τα Παγκόσμια Βραβεία Φαντασίας το 2020.