Δασική πεύκη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δασική πεύκη
Δασική πεύκη στη Σκωτία.
Δασική πεύκη στη Σκωτία.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Πευκόφυτα (Pinophyta)
Ομοταξία: Πευκόψιδα (Pinopsida)
Τάξη: Πευκώδη (Pinales)
Οικογένεια: Πευκοειδή (Pinaceae)
Γένος: Πεύκη (Pinus)
Είδος: P. sylvestris
Διώνυμο
Pinus sylvestris (Πεύκη η αγρία)
L.

Κατανομή

Η δασική πεύκη, δασόπευκο ή λιάχα (επιστημονική ονομασία Pinus sylvestris, Πεύκη η αγρία) είναι ένα είδος πεύκου ιθαγενές στην Ευρώπη και την Ασία, από την Πορτογαλία και τη βόρεια Νορβηγία, μέχρι τον Καύκασο και την ανατολική Σιβηρία. Βρίσκεται σε μερικά όρη της βορείου Ελλάδας[1]. Πρόκειται για το πιο διαδεδομένο κωνοφόρο μετά τον κοινό γιουνίπερο.[2] Στα βόρεια, το είδος ζει σε χαμηλό υψόμετρο, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα χίλια μέτρα, ενώ στα νότια είναι είδος μεγάλου υψομέτρου, ζώντας στα 1.200 με 1.600 μέτρα. Αναγνωρίζεται από τις σχετικά μικρές πρασινομπλέ βελόνες και το πορτοκαλοκόκκινο κορμό του.[2][3]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δασική πεύκη είναι αειθαλές δέντρο με κιτρινοκόκκινο φλοιό και μεγάλο ύψος που φτάνει και τα 40 μέτρα και διάμετρο κορμού το ενάμισι μέτρο. Ένα δέντρο είχε διάμετρο κορμού στο ύψος του στήθους 4,5 μέτρα και ένα άλλο ύψος 50 μέτρα.[2] Ο φλοιός στον κατώτερο κορμό είναι καφεγκρί, ενώ το ανώτερο μέρος και τα κλαδιά είναι πορτοκαλί. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και ωοειδή, χρώματος γκριζοκάστανου. Ο κορμός του ίσιος με μεγάλες ρωγμές. Όταν είναι γέρικο γυμνώνεται αφήνοντας μία τούφα στην κορυφή του. Συνήθως ζουν 150 με 300 χρόνια, αν και κάποια δέντρα στη Σουηδία είχαν ηλικία 700 ετών και ένα άλλο στην ανατολική Λαπωνία είχε το 2007 ηλικία 764 ετών.[2][4]

Ανώριμος κώνος δασικής πεύκης

Οι βλαστοί είναι χρώματος ανοικτού καφέ και είναι διατεταγμένοι σπειροειδώς. Στα ώριμα δέντρα τα φύλλα («βελόνες») έχουν χρώμα ανοικτό μπλε-πράσινο, συχνά πιο σκούρο πράσινο με σκούρο κίτρινο-πράσινο το χειμώνα, μήκος 2,5 έως 5 εκατοστά και ένα με δύο χιλιοστά πλάτος, και παράγονται σε δέσμες των δύο με μια μόνιμη γκρι θήκη· στα ακμαία νεαρά δέντρα τα φύλλα μπορεί να είναι διπλάσια σε μέγεθος, και μερικές φορές εμφανίζονται σε δέσμες των τριών ή τεσσάρων στις άκρες των ισχυρών βλαστών. Ο χρόνος που ένα φύλλο παραμένει στο δέντρο κυμαίνεται από δύο έως τέσσερα χρόνια σε θερμότερα κλίματα μέχρι έως και εννέα χρόνια στις υποαρκτικές περιοχές. Δενδρύλια μέχρι ενός έτους φέρουν νεανικά φύλλα· αυτά είναι ενιαία (όχι σε ζεύγη), μήκους 2-3 cm, επίπεδα, με ένα οδοντωτό περιθώριο.[2]

Οι κώνοι σπόρων είναι κόκκινοι κατά την επικονίαση, στη συνέχεια είναι ανοιχτοί καφέ, στρογγυλοί και με διάμετρο 4-8 mm το πρώτο έτος, και φτάνουν στο πλήρες μέγεθός τους τον δεύτερο χρόνο. Κατά την ωριμότητα είναι μυτεροί, ωοειδείς-κωνικοί, πράσινοι και στη συνέχεια γκρι-πράσινοι με κίτρινο-καφέ, και έχουν μήκος 3 έως 7,5 cm. Οι φολίδες του κώνου έχουν μία επίπεδη ως πυραμιδοειδή απόφυση, με ένα μικρό αγκάθι στην άκρη του σπονδύλου. Οι σπόροι είναι μαυριδεροί, με μήκος τρία έως πέντε χιλιοστά. Απελευθερώνονται όταν οι κώνοι ανοίγουν την άνοιξη 22-24 μήνες μετά τη γονιμοποίηση. Οι κώνοι με τη γύρη είναι κίτρινοι, περιστασιακά ροζ, με μήκος 8 με 12 χιλιοστά. Η γύρη απελευθερώνεται στα μέσα έως τα τέλη της άνοιξης.[2]

Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ξύλο του είναι γνωστό με την ονομασία κόκκινη ξυλεία, ερυθρωπό εσωτερικά και σκληρό, και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Pinus sylvestris» (στα αγγλικά). Βοτανική. http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/pinus-sylvestris/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Gymnosperm Database: Pinus sylvestris
  3. Trees for Life: Species profile: Scots pine Αρχειοθετήθηκε 2014-02-26 στο Wayback Machine.
  4. «Lapista löytyi ennätysvanha mänty» (στα Φινλανδικά). 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pinus sylvestris στο Wikimedia Commons